علم غیب و عالم غیب !

پژوهش مختصری راجع به اینکه،آیا مخلوقات اعم از انبیاء ،فرشتگان و پری ها (اجنه)ازعلم و دانش غیب یرخودارند یا خیر؟

و اگر از چنین شاخصه ای برخوردا نیستند پس تکلیف اخبار و وقایعی که در آینده اتفاق می افتد که از زبان انبیا بویژه سرور ما محمد مصطفی( صلی الله علیه وسلم ) صورت گرفته چیست؟

جواب :علما بر این نظرند که علم غیب دارای دو وجه مطلق و مقید می باشد که وجه مطلق آن خاص الله بوده ولی مخلوقات در بعد مقید آن بنا به شرایطی سهیم هستند ،ان شاء الله مطالب مطروحه مبتنی بر آیات قرآن و رای مفسرین طراز اول جهان اسلام به استحضار می رسد.

 ✅ نفی دانش غیب ازعموم مخلوقات: 

قل لا یعلم من فی السموات والارض الغیب الا الله  بگو کسانیکه که در آسمانها وزمین هستند غیب نمی دانند جزخدا (لنمل ۶۵)

نفی علم غیب از انبیا ومرسلین:

یوم یجمع الله الرسل فیقول ماذا أجبتم  قالوا لاعلم لنا انک أنت علام الغیوب روزى که خداوند پیامبران را گرد آورده وبدیشان می گوید:به شما چه پاسخی داده شده است ؟

می گویند:ماهیچ آگاهی ودانشی نداریم وفقط تو ازهمه خفایا آگاهی المائده ۱۰۹

ومثال بسیاری ازانبیا مانند حضرات نوح ،ابراهیم ،عیسی ومحمد (علی نبینا وعلیهم الصلوه والسلام)درقرآن موجود می باشند 

نفی علم ازفرشتگان درقضیه خلقت آدم علیه السلام وعرضه برفرشتگان کاملا مشهود است آنجا که می گویند:

قالوا سبحانک لا علم لنا الا ما علمتنا انک انت العلیم الحکیم

که خداوند درادامه می فرماید : الم اقل لکم انی اعلم غیب السموات والا رض واعلم ما تبدون وماکنتم تکتمون

 آیا به شما نگفتم که من غیب آسمانها وزمین را می دانم ،وآنچه را که آشکار وپنهان کرده بودید می دانم؟

البقره ۳۲٫۳۳

 نفی علم ودانش جنها دررابطه با غیب:

فلما قضینا علیه الموت ما دلهم علی موته الا دابه الارض تأکل منسأته فلما خر تبینت الجن ان لو کانوا یعلمون الغیب ما لبثوا فی العذاب المهین

زمانیکه برسلیمان مرگ مقرر داشتیم جنیان را ازمرگ او آگاه نساخت مگر چوبخواره هایی که عصای وی را می خورند هنگامیکه سلیمان فرو افتاد ،برآنان معلوم گشت که اگر از غیب مطلع بودند درعذاب خوار کنندهدباقی نمی ماندند سبأ ۱۴

سؤال

اگر انبیا ازغیب خبر نداشتند پس بر چه مبنایی به مواردی اشاره می کردند که به غیر ازخدا کس دیگری برآن اشراف نداشت مانند سخن پیامبرص دررابطه با بسیاری از اتفاقات آینده که بر اساتید پوشیده نیست؟

جواب :

همه این موارد تطرق به غیب بوده وازمعجزات پیامبران به شمار می آیند ولی نه به این معنی که انبیا به خودی خود ازهمه آن مغیبات خبرداشته اند بلکه همانطور که قرآن شهادت می دهد ،آن اخبار را به واسطه جبرئیل ع ازخداوند متعال دریافت کرده اند

همانطور که پیامبر صلی الله علیه وسلم مفرماید :

ان أتبع الا ما یوحی الی من به غیر از آنچه به من وحی می شود ازچیزی تبعیت نمی کنم

المائده  ۵۰ یا دررابطه با آن قضیه ای که ازامهات مؤمنین رضی الله عنهن سر زد سوال شد ودرسوره تحریم به تفصیل آمده است

که ای رسول خدا چه کسی خبر آن را به شما داد من أنباک عن هذا قال نبانی العلیم الخبیر

فرمود :خداوند آگاه ودانا مرا باخبر کرده است التحریم ۳

والسلام علی من اتبع الهدی

شفیع صادقی