اصول

حقوق پیامبر(صلی الله علیه و سلم) بر امتش

امت اسلامی در شرایط بسیار وخیم اسفباری زندگی می کند که در طول تاریخ چنین حالتی را به خود ندیده است، متاسفانه از آداب و رسوم و اخلاق وقیم خودش دور شده و تاریخ و حماسهای امت غیور خود را فراموش کرده است، به گونه ای که هرچند دارای تقریبا یک ملیارد و نیم نفر می باشد، اما قدرت مقابله با دشمن را ندارد و حتی توانایی مقابله با یهودی که حتی به ده میلیون هم نمی رسد را از دست داده است.

ببینیم مشکل از کجا نشأت گرفته است. در حدیثی از رسول اکرم(صلی الله علیه و سلم) که امام احمد در سنن خود از ثوبان روایت می کند، آمده است: «انه یوشک ان تداعی علیکم الامم کما تداعی الا کله الی قصعتها قال قائل أمن قله یومئذ قال بل أنتم بومئذ کثیر ولکنکم غثاء کغثاء السیل الغثاء».
یعنی: «وقتی که باران می بارد و از آن سیل بزرگی درست می شود، درختان و اشیاء پوسیده روی آن کف درست می کنند که هیچ سنگینی و وزنی ندارد، امت اسلامی هم در برابر تجاوز و سرکشی های دشمنانش همانند آن کفیست که روی آب است، بلکه دنباله رو امت های پیشین می شود».

حال شب و روز به فکر نجات از چنین معضلی هستیم که راه حل آن تنها و تنها در سنت و منهج رسول لله یافت می شود. اینک بعضی از حقوق پیامبر(صلی الله علیه و سلم) را بر امتش به طور خلاصه بیان می کنیم.

اولاً: تصدیق هر آنچه پیامبر(صلى الله علیه و سلم) فرموده و یا به هر نحوی تایید کرده است که در رأس آنها باور بر این که او فرستاده خدا است و برای هدایت همه انسان ها و اجنه فرستاده شده است، تا وحی خداوند را بوسیله قرآن و سنت که در بر گیرنده دین اسلام می باشند، ابلاغ کند. دینی که خداوند بجز آن را نمی پذیرد.

رسول الله(صلى الله علیه و سلم) می فرمایند: «أمرت أن أقاتل الناس حتى یقولوا لا إله إلاَّ الله فإذا قالوها عصموا منّی دماءهم و أموالهم إلاَّ بحقها». [متفق علیه]

یعنی: «مأمور شده ام با مردم بجنگم تا اینکه بگویند: لا إله إلاَّ الله: [معبود بحقی بجز خدای یکتا نیست]، پس اگر آن را گفتند: جان و مال آنها، بجز به حق از سوی من حفظ مى شود.»

ثانیاً: اطاعت و فرمانبرداری از پیامبر(صلى الله علیه و سلم) و گردن نهادن در برابر هر حکمی که صادر می کند و کاملاً تسلیم او شدن و پیروی نمودن از سنت ایشان و ترک هر آنچه که با آن مغایرت دارد.

از تمامی سنت های پیامبر(صلی الله علیه و سلم) به ترتیب اولویت تبعیت کرده و مصرانه بر انجام مستحبات به پیامبر(صلی الله علیه و سلم) اقتداء نماییم. اگر برای یک بار هم شده در زندگی خود آن را انجام دهیم.

خداوند می فرماید:

«قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ» (آل عمران:۳۱)یعنی: «بگو: اگر خدا را دوست می‌دارید، از من پیروی کنید تا خدا شما را دوست بدارد و گناهانتان را ببخشاید و خداوند آمرزنده مهربان است.‏»

عِنْ أَبی هُرَیْرَهَ(رضی الله عنه) قَاْلَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ(صلی الله علیه وسلم): «کُلُّ أُمَّتِی یَدْخُلُونَ الجَنَّهَ إِلَّا مَنْ أَبَى، قَالُوا: یَا رَسُولَ اللهِ، وَ مَنْ یَأْبَى؟ قَالَ: مَنْ أَطَاعَنِی دَخَلَ الجَنَّهَ، وَمَنْ عَصَانِی فَقَدْ أَبَى». [رواه البخاری]

از ابو هریره(رضی الله عنه) روایت شده است که: رسول الله(صلى الله علیه و سلم) فرمودند: «همه ی امت من وارد بهشت می شوند، مگر کسی که خود امتناع ورزد» صحابه عرض کردند: ای رسول خدا! چه کسی امتناع می ورزد؟ فرمود: «هر کس که از من اطاعت کند، وارد بهشت می شود و هر کس از من نافرمانی کند، در حقیقت امتناع ورزیده است».

ثالثاً: محبت ورزیدن به پیامبر(صلى الله علیه و سلم) بگونه ای که محبت او را بر محبت پدر و مادر، فرزند و حتی بر محبت نفس خویش ترجیح دهد، آنگونه که باعث تعظیم، توقیر، نصرت و یاری او و دفاع از او گردد.

عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ(رضی الله عنه) أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ(صلی الله علیه و سلم) قَالَ: «فَوَالَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لا یُؤْمِنُ أَحَدُکُمْ حَتَّى أَکُونَ أَحَبَّ إِلَیْهِ مِنْ وَالِدِهِ و َوَلَدِهِ». (بخارى:۱۴)

یعنی: از ابو هریره(رضی الله عنه) روایت است که رسول الله(صلی الله علیه و سلم) فرمود: «سوگند به ذاتی که جانم در دست اوست، کسی از شما مؤمن محسوب نمی شود تا زمانی که من (پیامبر)، نزد او از پدر و فرزندش محبوب تر نباشم».

عَنْ أَنَسٍ(رضی الله عنه) قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ(صلی الله علیه و سلم) : «لا یُؤْمِنُ أَحَدُکُمْ حَتَّى أَکُونَ أَحَبَّ إِلَیْهِ مِنْ وَالِدِهِ وَ وَلَدِهِ و َالنَّاسِ أَجْمَعِینَ» (بخارى:۱۵)

یعنی: از انس(رضی الله عنه) روایت است که رسول اکرم(صلی الله علیه و سلم) فرمود: «کسی از شما نمی تواند مومن (واقعی) باشد، تا اینکه من (پیامبر) نزد او از پدر، فرزند و همه مردمش محبوب تر نباشم.»

رابعاً: نصایح و انتشار دادن سیره پیامبر و متخلق شدن به اخلاق او. دین اسلام سراسر پند و نصیحت است و هر کس با توجه به موقعیتی که دارد در حد توان باید خیرخواه دیگران باشد.

چنان چه در حدیثی به این مسأله اشاره می شود. «عن أَبِی رُقیَّهَ تَمیمِ بنِ أَوْس الدَّارِیِّ(رضی الله عنه) أَنَّ النَّبِیَّ(صلى الله علیه و سلم) قَالَ: «الدِّینُ النَّصِیحَهُ» قُلْنَا: لِمَن؟ قَالَ «للَّه وَلِکِتَابِهِ ولِرسُولِهِ وَلأَئمَّهِ المُسْلِمِینَ وَعَامَّتِهِمْ». [رواه مسلم]
یعنی: «از تمیم بن أوس داری(رضی الله عنه) روایت شده است که پیامبر(صلى الله علیه و سلم) فرمودند: «دین، نصیحت و خیرخواهی است» گفتیم: برای چه کسی؟ فرمودند: برای خدا و کتابش و پیامبرش و پیشوایان مسلمان و عموم مردم».

خامساً: احترام به پیامبر در قید حیات و بعد از وفات ایشان و بزرگ داشتن احادیث و سنت پاکش و تبعیت و پیروی نمودن از تمامی سنت های پیامبر(صلی اللە علیه و سلم) به ترتیب اولویت.

در اقتداء نمودن به پیامبر(صلی الله علیه و سلم) و اجرای مستحبات حریص باشیم، اگر برای یک بار هم شده در زندگی خود آن را انجام دهیم و از هر گونه استهزاء به سنت های پیامبر(صلی الله علیه و سلم) دوری نماییم.

سادساً: فرستادن صلوات بر پیامبر

مشروعیت درود و سلام بر پیامبر(صلى الله علیه و سلم)

درود و سلام فرستادن بر پیامبر(صلی الله علیه و سلم) از حقوقی است که خداوند بر امتش مشروع قرار داده است. خداوند متعال می فرماید:

«إِنَّ اللَّهَ و َمَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً» (احزاب/۵۶)
یعنی: «به تحقیق خدا و ملائکه ی او بر پیامبر درود و سلام می فرستند، ای کسانی که ایمان آورده اید! بر او درود و سلام بفرستید و چنان که باید سلام بگویید».

خداوند سبحان در این آیه از منزلت بنده و پیامبرش در ملأ اعلی خبر می دهد که او نزد ملائکه مقربین مدح و ثنا می شود و ملائکه نیز بر او درود می فرستند. لذا خداوند به اهل دنیا امر فرموده که به او درود و سلام بفرستند تا درود و سلام بر او در دو عالم علوی و سفلی با هم جمع و درود و سلامی چند برابر بر او فرستاده شود.

درود بر پیامبر(صلی الله علیه و سلم) در جاهایی که بر آن تاکید شده، مشروع است که مهمترین و مؤکدترین آنها عبارتند از: اواخر قنوت، روز های جمعه، عید فطر و قربان، طلب باران، دعای بعد از جواب دادن اذان، هنگام دعا، هنگام داخل و خارج شدن از مسجد، هنگام ذکر نام او(صلی الله علیه وسلم) و…

پیامبر(صلی الله علیه و سلم) فرموده اند: «البخیل الذی من ذکرت عنده فلم یصل علی.»
یعنی: «بخیل کسی است که من نزد او یاد شوم، اما او بر من درود و صلوات نفرستد.»

در حدیث دیگری که امام مسلم روایت می کند، پیامبر می فرماید: «من صلی علی صلاه صلی الله بها عشرا»
یعنی: «هر کس بر من یک صلوات بفرستد، خداوند ده صلوات بر او می فرستد.»

سابعاً: حاکمیت و شریعت را به حکم پیامبر واگذار کردن و راضی شدن به حکم ایشان.

همچنین خدای متعال از آن کسانی که پیامبر را میانجی و حاکم در میان خود قرار نمی دهند و در مقابل فرمان ایشان سر تسلیم فرو نمی آورند، ایمانشان را نفی می کند و می فرماید:

«فَلا و َرَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّى یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَیُسَلِّمُوا تَسْلِیماً» (النساء:۶۵)
یعنی: «نه! سوگند به پروردگارت که آنان مؤمن بشمار نمی آیند تا زمانیکه در اختلافاتشان تو را حکم و داور قرار ندهند و سپس ملالی در دل خود از داوری تو نداشته و کاملاً تسلیم تو باشند.»

این آیه شریفه بطور واضح و آشکار بیان می کند که آنهایی که مدعی ایمان به رسول الله و مدعی محبت او هستند، بدون اینکه به سنتش عمل نمایند و به حکمش گردن نهند، اصلاً ایمان ندارند و مؤمن نیستند.

ثامنا: مکانت رسول الله را بدون افراط و تفریط برای همه بازگو کنیم که او از بزرگترین پیامبران و رسولان است، او صاحب مقام محمود و حوض کوثر است، اما علی رغم اینها پیامبر بنده خدا و بشری همچون سایر انسان هاست و به جز به اذن و فرمان خدا، نه برای خود و نه غیر از خود نمی تواند نه نفعی و نه ضرری داشته باشد.

«قُل لاَّ أَمْلِکُ لِنَفْسِی نَفْعاً وَلاَ ضَرّاً إِلاَّ مَا شَاء اللّهُ وَلَوْ کُنتُ أَعْلَمُ الْغَیْبَ لاَسْتَکْثَرْتُ مِنَ الْخَیْرِ وَمَا مَسَّنِیَ السُّوءُ إِنْ أَنَاْ إِلاَّ نَذِیرٌ وَبَشِیرٌ لِّقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ»‏ (اعراف:۱۸۸)

یعنی: «بگو: من مالک سودی و زیانی برای خود نیستم، مگر آن مقداری که خدا بخواهد و (از راه لطف بر جلب نفع یا دفع شرّ، مالک و مقتدرم گرداند) اگر غیب می‌دانستم، قطعاً منافع فراوانی نصیب خود می کردم (چرا که با اسباب آن آشنا بودم) و اصلاً شرّ و بلا به من نمی‌رسید (چرا که از موجبات آن آگاه بودم. حال که از اسباب خیرات و برکات و از موجبات آفات و مضرّات بی خبرم، چگونه از وقوع قیامت آگاه خواهم بود؟) من کسی جز بیم‌دهنده و مژده‌دهنده مؤمنان (به عذاب و ثواب یزدان) نمی باشم.»

تاسعاً: خواندن و مرور کردن سیره و زندگی نامه پیامبر(صلی الله علیه و سلم) و اینکه از احکام و دستوراتی که در هر حادثه و واقعه ای که صادر فرموده اند، بهترین استفاده را ببریم و سعی کنیم آن را با زندگی خویش مرتبط ساخته و از آن الگو بگیریم.

یادگیری سنت پیامبر(صلی الله علیه و سلم) با خواندن احادیث صحیحی که اهل حدیث آن را تأیید و صحیح دانسته اند و تلاش و سعی در پی فهم صحیح این احادیث و حفظ تعالیم و دستورات آن و یاد گرفتن اخلاق پسندیده و بلندمرتبه از آن و عبادت کامل برای پروردگار و فرمانبرداری بدون چون و چرا از پروردگار.

عاشراً: دوست داشتن اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه و سلم) اعم از همسران او و اولاد و فرزندانش و تقرب جستن به خداوند بوسیله محبت ورزیدن به آنها. زیرا که با پیامبر(صلی الله علیه و سلم) قرابت فامیلی دارند و نیز بخاطر اسلام آوردنشان و برای افراد گناهکار آنان درخواست هدایت را از خداوند طلب کنیم، چون که هدایت آنان از هدایت دیگران برای پیامبر(صلی الله علیه و سلم) خوشایندتر بوده است.

متاسفانه بسیاری ازجوانان ما از زندگی پیامبرشان بی خبر هستند، حتی از یاران و آل بیت، از غزوه ها، از شجاعت ها، از نزدیکترین فامیلان پیامبرشان؛ حسن و حسین و فاطمه وغیره اطلاعاتی ندارند. اما اگر درباره ی یکی از بازیکنان برازیلی یا آرژانتینی و یا خواننده ای شرق و غربی از جوانان ما سوال شود، بدون اتلاف وقت، سریع تمام مشخصات را با جزئیات می گویند که متأسفانه این به سبب نادانی و جهالت ماست.

پس اگر بخواهیم از دوستان و محبان و مطیعان رسول الله باشیم، باید از زندگی آن حضرت آگاه باشیم و همچنین از نسب ایشان که در زیر به نسب ایشان به ترتیب اشاره شده است:

او ابوالقاسم محمدبن عبدالله بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف بن قصیبن کلاب بن مره بن کعب بن لوی بن غالب بن فهر بن مالک بن النضر بن کنانه بن خزیمه بن مدرکه بن إلیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان است.

مؤلف: امین حجی الدوسکی
تنظیم کننده: عمر امین پور – سردشت
ویراستار: حسن زاده
تاریخ ۲۴/۹/۱۳۹۴

نمایش بیشتر

عمر امینی (زیوه ای)

@@نویسنده و مترجم ** آذربایجان غربی- سردشت ** فعال مدنی و دعوتگردینی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا