تاریخ

کۆکردنەوەی ئەزموونی ژیان

مرۆڤ، بوونەوەرێکی شێواز تایبەت و دەگمەنە.سەرلەهەموو جۆرە زانیاریێک هەڵدەقوتێنێ.
پەرێزی ژیانی هەتا ئێستا کەتێیدا سەری هەڵداوە زۆر خاوێن و جوان نیە، لەهێندێک لە کات و زەمانی کەم دانەبێ، مێژوێکی ڕەسەن و دڵسۆزانەی نەناوەتەو.

دەسپێک و چەخماغەی بە کاروباری سەرسووڕهێنەرو حەماسەو رکابەرایەتی و ماڵ خۆشەویستی وچەڵخووسی و چەوسانەوەی ژێر دەست، هەڵاییساند.
بەچاوپێداخشاندنێک لەژیانی هەوەڵ عەولادەکانی باوکە ئادەم، ئەو نەهێنیە دەردەخا کە دەروونی هەرئینسانێک لەو سفەت و ئاکارانە ئاخنراوە و لەگەڵی دەژین.زۆرجار لەگەڵ چیرۆکی هابیل ،هاوخەمی دەکەین و بەزەیی دەنوێنین و سەرکۆنەی قابیلی داگیرکەرو خوێن ڕێژ دەکەین.

بەڵام چیرۆکی ژیانی خۆمان لەبیر دەچێتەوە کە، ئاکار و کردەوەکانی هابیل و قابیل، حەکایەت و داستانی هەر مرۆڤێکن . ئەگەر هەل بگونجێ و دەرفەت بڕەخسێ، نەتەنیائێمەش بۆ ماڵی دونیا ،ئەو کارە دووپات دەکەینەوە بەڵکوو مۆری چاکەشی لێدەدەین هەرچەند ئێستا وەک مارێکی سڕین .

خۆ بەسەرهاتی هابیل و قابیل، هێما و تابڵۆی ژیانی و عەقلییەتی هەر تاکێکن.بەهەزاران جار ئەو چیرۆکە لە ئاستی تاکی و بنەماڵەیی و کۆمەڵگاو حکوومەتدا، سەرلەنوێ خۆڵقاونەوە و خوێن ڕێژەکان بەپێوەری شەرعی و یاسایی، مافی بێدەسەڵات و مل کەچیان، ژێرپێ ناوە و کەس مرقەی لێنەهاتوە و ئێمەش سەرمان بۆلەقاندوە.
گەلێ جاران کە قەڵەمبازێک دەکەین و خۆهەڵدەدەینە ناو مێژووی باب و باپیرانمان، لەسەر شەڕو خوێن ڕێژی و داگیرکەری و بگرە داب و نەریتی ناحەزو چەپەڵ، سەرکۆنەیان دەکەین وعەقڵ و ژیری ئەوان ، بەکەم دەزانین. هەزاران هێمای ( ؟ )پرسیاری لەپێش هەڵویست و بۆچوونەکانیان قوت دەکەینەوە.

سروشت پەرستی وسوژدە بو بوت بردن، ئافرەت لەچاڵنان، بێ ڕێزی و بە کۆیلە کردنی گەلانی ژێردەست و داگیرکردنی خاک ورزێدی یەکتر، دەکەۆنە ژێر سوژنی بیر و عەقلێەتی سەردەمیانەی ئێمە.
سەدەی بیست و یەکەم، میداڵی عەقڵ سەروەری و گەشەپێدانی مافی مرۆڤە. سەدەی حاکمیەتی عیلم و زانیاریە، سەدەی پێکەوە بوون و دوورلە ڕەگەز پەرەستیە،سەدەی گەشەی ئابووری و لێک نێزیک بوونەوەیە، دونیای بەو پان و بەرینە وەک گوندێکی بچکۆلەی لێهاتوە و خێرایی زانیاری لەوپەڕی خۆی دایە. سەدەی بەرابەری ڕەگەزی نێرو مێیە، مناڵ لەقەڵای بنەماڵە دا سەروەرە.هەموو کەس مافی ژیان و خاک و زوبان و ئایین و ساغی و نەفەس کێشانی هەیە.

بەڵام لە دونیای واقیعی، ئەو دروشمانە بوونیان هەیە؟ وەک ئێسترێکی نەزۆکن و هەردەدرەوشێنەوە.
جاری واهەیە گومانت بۆساز دەبێ کەمرۆڤی سەردەم ، بەبەرزکردنەوەی ئەوهەموو درووشمە جوان و ڕەنگاوڕەنگانە، نیازی بەبوونی خوایەک و پێغەمەرێک نیە. سەد ماشەڵڵا بۆ خۆی بەگۆچانی عیلم و زانیاری و فەلسەفەو یاسای دێموکڕاسی، ئەوپەری لووتکەی مافی مرۆڤ دەپێوێ!
سەدەی ژیانی ئێمە، مرۆڤی بەرەو خۆبەزلزانی و پۆزو دەمارێکی خۆپەرستانە بردوە. بەڕێوە بەران و دمڕاستان و قافڵەسالارانی ئەوڕۆ، ڕێگاپێشاندەرێکی دڵسۆز نین. بۆگەنی خۆویستی و خۆپەرستی لەکردەوەکان و بۆچوونەکانیان، هەڵدەستێ.

کورتە روانینێک بەسەر سیاسەتی جیهان بەگشتی وڵاتانی خۆمان و دەورو بەر مان، ئەو قسەیە پشت ڕاست دەکاتەوە.
بێبەشی و فریودان و کایە پێکردنی گەلانی دڵپاکی وەک کورد، برسیایەتی و شەڕو ئاژاوە، پێشێلی مافی مرۆڤ، دزین و فڕاندنی سامان و ماڵی وڵاتان، خوا لەبیر بردنەوە، دەستنان لەقوڕگی هەژاران ، سەرقاڵکردنی خەڵک بەدونیاوە ، سەدان بێ حورمەتی بە ماف و ئازادی وکوشت و کوشتاری ژن و مناڵ و خاپوورکردنی ماڵ و و هەڵوەشاندنەوە و رووخانی ملێۆنەها بنەمالە و بێ ڕێزی بەئافرەتانی داوێن پاک و………. هەرهەموویان بەرهەمی بیرۆکە ی پیس و نەگبەتی بەشەرن.ئەوبەشەرەی کە ئاڵای دێموکڕاسی و مرۆڤ سەروەری بەرزکردۆتەوە.
ئێستا بەو هەموو کارجوانیە و دەست ڕەنگینیە و پەرێزخاوێنیە، هیوادارین سۆزو بەزەیی خوامان بەسەردا ببارێ؟

خۆ سێبەری فیتنە و ئاژاوە سەراسەری دونیای داپۆشیوە، خۆشیەکانی دونیا، ئێمەی وا بەخۆوە سەرقاڵ کردوە هەرلەبیرمان چوتەوە لەکوێڕا هاتووین؟ بۆ هاتووین؟‌لەبەرچی هاتووین؟ئەرک و وەزیفەمان وەک ئینسان، چیە؟
هەرکەسەی بۆگیرڤان و گەدەو کەس و کاری خۆی تێدەکۆشێ. لەبیرمان چۆتەوە مرۆڤ، مرۆڤە.جیاوازیان نیە. دەسکردو بەندەی خوان.بەرابەری و پێکەوە بوون، شەرته. لەبیرمان چۆتەوە خوایەک هەیە، تەنیا ئەودرووشمە بکەینە پێوەری ژیان بەسە:
“”لای هەڵۆی بەرزە فری بەرزە مژی
چۆن بژی شەرتە نەوەک چەندە بژی “”
( کاک سوارە)

سەردەشت ـ جەهانگیر بابایی ‌ـ خاکەلێوە ی۹٨

از طريق
جهانگیر بابایی
منبع
sozimihrab
نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا