برنامه ای عملی ، مفید و جامع برای ماه مبارک رمضان

این تلاشی است از طرف ما در کمک و همراهی تو و خانواده ات برای ارائه برنامه ای جامع در ماه رمضان ، برنامه ای که  قابلیت اجرا شدن را دارد  و در مکان های مختلف می توان آن را اجرا کرد و تو نیز می توانی آن­ مواد را که مناسب حال خودت می دانی و توانایی انجام آن ها را داری، برگرفته و عملی نمایی.

به گمان من پیشنهادهای ارائه شده ، فقط نمونه هایی هستند برای رسیدن به این هدف که به ذهن من رسیده است و شما نیز می توانید با ابتکار خودتان مواردی را به آن اضافه کنید.
در این مواردی که ما نوشته ایم تنوع آشکاری مشاهده خواهید کرد که شما را در خانه، خیابان، مسجد و روستا همراهی خواهد کرد و ما از زنان، نوجوانان، جوانان و دانشجوها نیز غافل نمانده ایم و در آخر مطالب را با بحث فناوری اطلاعات و ارتباطات که امروز از اهمّیت بالایی برخوردار است، خاتمه می دهیم.
اهمیت و ضرورت فعالیت در جامعه
آیا همیشه در بین ما اسلامی ها کسانی وجود دارند که اهمیت و ارزش فعالیت در جامعه را درک نکرده باشد؟ باید توجه داشته باشیم که وظیفه ی دعوتگرمسلمان انتشار خیر و فضیلت و ارزش ها و اصول اخلاقی است که اسلام به خاطر آن آمده است.

دعوتگر مسلمان باید مردم را یاری داده و هر گونه کمک مادی و معنوی ممکن را به آن ها ارائه دهد و اگر در بین ما چنین افرادنیکوکاری وجود داشته باشند من آیه ای از کتاب خداوند و حدیثی از پیامبر (ص) را به آن ها یادآوری و تقدیم می کنم:
خداوند تعالی می فرماید: ‏یَاأَیُّهَاالَّذِینَآمَنُواارْکَعُواوَاسْجُدُواوَاعْبُدُوارَبَّکُمْ وَافْعَلُواالْخَیْرَلَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ‏) [حج: ۷۷]«‏ای کسانی که ایمان آورده‌اید برای آفریدگارخویش رکوع  وکرنش برید و سجده کنید وبه خاک افتید، پروردگارخودراپرستش نمائیدوکارهای نیک انجام دهید،تا رستگارشوید».
و پیامبر (ص) می فرماید: «محبوب ترین مردم نزد خداوند، سودمندترین آن ها برای مردم هستند و محبوبترین اعمال نزد خداوند، کاری است که باعث خوشحالی یک مسلمان یا حل مشکل آن، یا پرداخت بدهی او، یا رفع گرسنگی او شود و اگر من همراه برادرم به خاطر نیازی که او به من دارد قدم بردارم، نزد من دوست داشتنی تر است از اینکه در این مسجد (مسجد مدینه) یک ماه اعتکاف کنم و هر کس از خشمگین کردن مسلمانی بپرهیزد، خداوند عیب هایش را می پوشاند، و کسی که از انتقام صرف نظر نموده وخشم خود را فرو بخورد در حالی که می توانست انتقامش را بگیرد ، خداوند در روز قیامت قلبش را پر از امید می کند، و هر کس همراه برادرش برای رفع نیازش به راه بیفتد، خداوند در روزی که قدم­ها لرزان هستند او را ثابت قدم می گرداند». [طبرانی/ معجم الاوسط/ ۶/۱۳۹]

اهمیت برنامه ریزی برای کار دینی
برنامه ریزی در امور دنیایی، تجارت و مدیریت گروه ها، ضرورتی بشری است و برنامه ریزی برای امور دعوت به سوی خداوند و انتشار خیر و نیکی در بین مردم ضرورتی شرعی است و قاعده ی شرعی این است که ، پیش شرط یک امر واجب خود نیز واجب می شود ، به همین دلیل کار اسلامی مستلزم برنامه ریزی است و برنامه ریزی برای کار اسلامی و استقرار دین خداوند در زمین و انتشار خیر و نیکی در بین مردم، بدون تردید واجب خواهد بود.
لازم است که فعالان مسلمان با هم بنشینند و برای کسب بیشترین سود و فیض دعوی ممکن، از ماه رمضان، برنامه ریزی کنند. این برنامه ریزی در مرحله ی اول شامل اهداف مورد انتظار و سپس وسایلی که برای رسیدن به این اهداف مورد نیاز است و در نهایت معیار استفاده از تمام این وسایل می باشد، به طوری که تمام این موارد در یک جدول کاربردی مشخص شوند.
جادارد برادران و خواهران فعال در این عرصه، قبل از رسیدن ماه مبارک رمضان در مورد تمام مکان ها (مسجد، خیابان، روستا، کارخانه، مدرسه، دانشگاه، شرکت، مؤسسه، جمعیت خیریه و …) جلسه تشکیل دهند و برنامه ریزی های لازم را انجام دهند .

اینک مواردی که پیشنهاد می شود مشمول برنامه ریزی رمضان شود :
* صله ی رحم
۱-  تو ای مسلمان متعهد در تبریک فرا رسیدن ماه مبارک رمضان به خویشاوندان و سایر مسلمانان سبقت بگیر.
الف- در مورد پدر و مادرت این کار را (تبریک گفتن) با رفتن حضوری به خدمتشان یا حداقل با یک تماس تلفنی انجام بده و هرگز از پیامک استفاده مکن.
ب- نسبت به برادران، خواهران و دامادهایت می توانی از تماس تلفنی استفاده کنی.
پ- نسبت به نزدیکان و خویشاوندانت از پیامک و یا ایمیل می توانی استفاده کنی.
۲- یک مهمانی برای افطار با حضور پدر و مادر ، برادران و خواهرانت همراه با همسران و فرزندانشان ترتیب بده.
۳- یک مهمانی دیگر برای افطار با حضور خانواده ی همسرت ترتیب بده و در این مهمانی نیز مانند مهمانی قبل اظهار خوشحالی کن و در مورد مکان افطار در صورتی که دور هم جمع می شوید مشکلی نیست که شما پیش آن ها بروید یا آن ها پیش شما بیایند.
۴- نامه، پیامک و یا کارت پستال هایی برای دوستان و نزدیکانت بفرست.
۵- هر کدام از افراد خانواده ات را که توانستی دور هم جمع کن و در مورد احکام روزه و بعضی از آداب ماه رمضان برایشان توضیح بده.
۶- از فرزندانت بخواه که نزد همسالانشان در بین خویشاوندان بروند، برای این که معنی صله ی رحم و ارتباط با خویشاوندان را یاد بگیرند.
۷- نیازمندان فامیل، برای گرفتن صدقه و زکات از طرف تو در اولویت قرار دارند، البته این در مورد پدر و مادر، همسر و فرزندانت صادق نیست.
۸- هر وقت یکی از خویشاوندان نیازمندت تو را برای افطار دعوت کرد مواد غذایی مورد نیاز و شیرینیجات را در حد امکان به رسم هدیه برای آن ها تهیه کن.
۹- نباید در هنگام مهمانی های افطار از آداب اخلاقی و اسلامی غفلت ورزید مانند اختلاط زن و مرد محرم، ترک نماز تراویح و اذکار شب یا ترک نماز جماعت مغرب و عشاء در مسجد.
نسبت به همسایه
۱- اقدام به توزیع و پخش CD، DVD ،پوسترها یا بعضی کتابچه های مخصوص رمضان در بین همسایگانت بکن.
۲- فضای اطراف را در صورت امکان تغییر و شاداب کن ( مثلاً از فرزندانت بخواه که همراه دوستان همسایه اقدام به تزیین کوچه و محله (یا آپارتمان) و نصب پلاکاردها و پوسترها در کوچه بکنند.)
۳- یک برنامه ی مشترک افطار را با همسایه هایت بگذار و از آن ها بخواه که این برنامه ی سالیانه را رسم قرار دهند، چون فرصت خوبی است برای ملاقات با هم هر چند سالی یک بار باشد. ابتدا آن ها را برای افطار به خانه ات دعوت کن مگر اینکه یکی از آن ها خودش صادقانه پیش قدم شود.
۴- از همسرت بخواه که یک کلاس قرآن را برای زنان همسایه تشکیل دهد و در آن قرائت قرآن و احکام و تجوید را آموزش دهد و آن ها را به صورت مداوم به رعایت آداب و سنت های دین تشویق کند.
۵-  مسابقه ای جهت حفظ بعضی از سوره ها یا جزء های قرآن برای کودکان همسایه برگزار کن و در یک مراسم باشکوهی به آن ها جوایزی را تقدیم کن.
۶- از آداب زیبایی که نزدیک به فراموشی است، پخش حلوا در بین همسایه هایت که شایسته  است در این ماه مبارک زنده شود.( مانند : افطاری دادن ، کوللیره ی ۲۷رمضان و…)
۷- همکاری با همسایه ها در بیدار کردن همدیگر برای سحری خوردن و نماز صبح
۸- استفاده از فضای روحانی رمضان و دیدارهای مداوم با همسایه ها برای رفع مشکلات محله از قبیل نظافت، روشنایی کوچه و …
۹- نماز تراویح در ماه رمضان از اهمیت زیادی برخوردار است و آنچه که در نماز تراویح بسیار مهم است، امام جماعت مسجد است. در صورتی که امام مسجد محله دارای صوت و لحنی زیبا باشد باید هیئت امنای مسجد اطلاع رسانی کرده و از هر گونه وسیله ای برای جذب نمازگزاران جهت شرکت در نماز تراویح استفاده کنند.
۱۰- نماز تراویح به معنای نیروی تازه بخشیدن، شاداب کردن است و باید برنامه های اجرا شده این هدف را به دنبال داشته باشند، برنامه هایی که مطابق واقعیات جامعه و مهم ترین دل مشغولی های مردم باشند و آن ها را با بهبود ارتباط با خداوند و بازگشت به سوی او تشویق کنند . این برنامه ها را متناسب با فضای مسجد و جوّ نمازگزاران هماهنگ کنند، در صورتی که مسجد بزرگ باشد سخنرانی های متعددی ارائه کنند و سخنرانان خوبی را از داخل و خارج منطقه برای این کار دعوت کنند و برنامه ی این سخنرانی ها را قبل از موعد به مردم اعلام کنند.
۱۱- نمونه هایی از استقبال صالحان از رمضان را ذکر کنید و مردم را به قرائت قرآن و آمادگی قلب و نفس برای درک این ماه ،بهترین استفاده از آن و دعا به سوی پروردگار تشویق کنید.
۱۲- اقدام به نظافت و زیباسازی مسجد از قبیل شستن موکت ها و فرش ها، حیاط مسجد، سقف مسجد و دستشویی ها و اهتمام به روشنایی و تهویه ی مسجد. بر کسی پوشیده نیست که مساجد نیاز دایمی به نظافت دارند و به خصوص در ماه رمضان ممکن است که نوشیدنی ها و خرمایی که مصرف می کنند باعث کثیف شدن محیط مسجد شود و به همین خاطر در این ماه باید توجه بیشتری به نظافت مساجد شود.
۱۳- تزئین خارج مسجد با چراغانی کردن آن و موارد دیگر و به خصوص مناره ی مسجد البته بدون اسراف در این کار.
۱۴- نصب روشنایی مناسب در ورودی مسجد و جایی که اهل مسجد در آن تجمع می کنند.
۱۵- تهیه ی یک مجله دیواری در مورد رمضان یا خرید آن از کتابفروشی و نصب آن در انتهای مسجد تا نمازگزاران را هنگام نماز به خود مشغول نسازد.
۱۶- کتابچه ها و نوشته هایی در مورد ماه رمضان تهیه کن و با هماهنگی امام مسجد اقدام به توزیع آن کن.
۱۷- دست اندرکاران مسجد را به تهیه جدولی زمانی برای افطاری های دسته جمعی در مسجد تشویق کن و آن را در اسرع وقت به اطلاع نمازگزاران برسان و از آن ها بخواه که در این مواقع مشخص شده، برنامه ی دیگری ترتیب ندهند تا اهل مسجد بتوانند همدیگر را ملاقات کنند و به آن ها یادآوری کن که هدف از این کار تنها خوردن و نوشیدن نیست بلکه جمع شدن اهل مسجد با هم در طاعت خداوند و ایجاد برادری و دوست داشتن همدیگر و … است.
۱۸ – برنامه ریزی برای تهیه ی غذای گرم و توزیع آن در بین مستحقین با همکاری اهل محله و منطقه و برای این امر باید به موارد زیر توجه کرد:
الف- دعوت از خیرین برای برعهده گرفتن هزینه های این سفره، از جمله پول و مواد غذایی.
ب- ثبت نام از جوانان مسجد و منطقه برای مشارکت در تنظیم و توزیع غذاهای تهیه شده در بین خانه های نیازمندان.
ج- تعیین تعدادی ناظر و به خصوص افراد ماهر برای این کار.
د- تهیه وسایل و لوازم آشپزی و هماهنگی با آشپزها و تعیین مزد ایشان.
۱۹- در صورتی که تهیه غذا در مسجد ممکن نشد با یکی از رستوران های شهر هماهنگی شود و پس از تهیه غذا به مسجد آورده و قبل از نماز مغرب اقدام به توزیع آن شود، به طوری که تا اول وقت نماز مغرب همه ی غذاها پخش شده باشد.
۲۰- پخش خرما و شیرینی جات در مسجد هنگام نماز مغرب برای افطار نمازگزاران.
۲۱- دعوت از دست اندرکاران و هیئت امنای مسجد برای تهیه ی بسته ی حمایتی رمضان و هماهنگی با آن ها در مورد محتویات آن که شامل اقلام ضروری و مورد نیاز فقرا از جمله برنج، شکر، عدس، لوبیا، روغن، ماکارونی و … باشد و حداقل در هفته اول رمضان آن را در بین فقرا پخش کرد و در صورت امکان بسته ی دیگری را در نیمه ی دوم رمضان در بین فقرا پخش کرد.
۲۲- هماهنگی با دست اندرکاران مسجد برای اجرای یک مسابقه رمضانی در طول ماه مبارک و نکات زیر را در مورد مسابقه باید مدنظر داشت
الف- سؤالات آسان باشد و از طرح سؤالات پیچیده و تخصصی در مورد قرآن، حدیث، فقه، سیره، شرح حال و احوال مسلمین خودداری گردد.
ب- تعیین مکان بازپس گیری جواب ها و همچنین تعیین یک سقف زمانی برای جواب.
ج- مشخص کردن جوایز و تعداد و همچنین زمان و مکان توزیع آن ها و فراموش مکن که از افراد خیّر برای تقبل هزینه ی این جوایز دعوت کن و بهتر است که توزیع این جوایز همزمان با جشن ختم قرآن نماز تراویح باشد.
۲۳- در هفته ی آخر شعبان بهتر است که امام مسجد یا هر کس دیگری که توانایی دارد احکام روزه را برای نمازگزاران توضیح دهد و سؤالات آن ها را جواب دهد و برای بیان احکام از روش های بسیار ساده ای استفاده کند به طوری که برای مردم قابل فهم باشد.
۲۴- به دست اندرکاران مسجد مراجعه کن و در مورد وجود تعداد کافی مصاحف قرآنی، رحل و همچنین صندلی های تاشو که افراد مسن و بیمار برای خواندن نماز از آن ها استفاده می کنند، صحبت کن.
۲۵- تجهیز جای نماز زنان در مسجد در صورتی که موجود باشد و در غیر این صورت در فکر تهیه ی جای مناسب برای آن ها باشید، جایی که فرش شده باشد و تهویه و روشنایی کافی داشته باشد و همچنین صندلی به تعداد کافی در اختیارشان بگذارید زیرا آن ها بیشتر از مردان احتیاج به صندلی دارند.
۲۶- اجرای یک مسابقه حفظ قرآن برای اهل مسجد و منطقه که در صورت امکان شامل سه سطح باشد:
الف- سطح اول: سوره هایی از قرآن که شامل ۴ یا ۵ یا ۶ ربع حزب از قرآن باشند مانند: توبه، هود، یونس، یوسف و …
ب- سطح دوم: سوره هایی از قرآن که شامل ۳ ربع حزب از قرآن باشند مانند: شوری، زخرف، زمر، ص و …
ج- سطح سوم: سوره هایی از قرآن که شامل ۲ ربع حزب از قرآن باشند مانند: محمد، فتح، حجرات، ذاریات، حدید، مجادله و …
جوایز مناسبی برای هر یک از این سطح ها در نظر گرفته شود و جوانان برای حضور زیاد در این مسابقه تشویق شوند. از اهل خیر برای تقبّل هزینه ی جوایز دعوت شود. زمان اهدای جوایز همزمان با جشن ختم قرآن نماز تراویح باشد.
۲۷- چنانچه مسجد بزرگ باشد در فضای مناسبی از مسجد اقدام به برپایی یک غرفه نمایش و فروش cd و کتاب های سودمند و هدفمند شود.
۲۸- هنگام ماه مبارک رمضان با نمازگزاران در مسجد در مورد ضرورت توبه و بازگشت به سوی خداوند در رمضان، صحبت کنیم. باید تلاش کنیم که از هر لحظه ی این ماه استفاده کنیم و آن ها را از احوال صحابه و تابعین که شش ماه قبل از فرا رسیدن رمضان خود را برایش آماده می کردند، آگاه کنیم و همچنین از زندگی صالحان برایشان بحث کنیم و امیدوار باشیم که خداوند ما را به آن ها ملحق کند.
۲۹- در شب رؤیت هلال ماه رمضان، برای حضور در مسجد حریص باشد و در شادی برادرانت در مسجد مشارکت کن و به آن ها تبریک بگو و برایشان دعا کن که خداوند در این ماه رحمتش را شامل حالشان کند و در طاعت یاریشان دهد و عبادتشان را قبول کند و همچنین در ادای نماز تراویح اولین شب با آن ها باش.
۳۰- در آخرین روز شعبان پیامک هایی را به جملات زیبا و کوتاه برای دوستانت در مسجدد بفرست.
۳۱- تعریف یک نکته ی کوتاه روحی در عرض ۵ الی ۷ دقیقه بعد از نماز صبح که باعث افزایش ایمان و رقت قلب شود.
۳۲- تعیین زمانی برای شروع صلاة التهجد و انتخاب یک امام مناسب برای این نماز که می تواند همان امامی باشد که نماز تراویح را امامت می کند همچنین مقدار قرائت (یک جزء، دو جزء، سه جزء و …) و ساعت شروع نماز تعیین شود.
۳۳- هماهنگی با دست اندرکاران مسجد برای اعتکاف و تنظیم برنامه ای برای آن. اگر تعداد اعتکاف کنندگان زیاد باشد باید مسئولی برای آن ها تعیین گردد که اهتمام شدیدی به اجرای برنامه ی اعتکاف داشته باشد تا هدف از این عبادت که در طول سال یک بار انجام می شود، محقق گردد.
۳۴- بسیاری از نمازگزاران التزامشان به مسجد و مسائل دینی از شرکت در حلقه های قرآن شروع شده به همین خاطر لازم است که یک حلقه ی قرآنی در مسجد ایجاد شود و یک نفر مسئولیت آن را به عهده بگیرد و در آن تجوید و مسائل قرائت را به زبانی ساده به شرکت کنندگان بیاموزد و بر آن ها سخت گیری روا ندارد طوری که باعث دلزدگی بعضی افراد و عدم شرکت آن ها بشود. بعضی اوقات کتابچه ها و جوایزی ساده هم به آن ها اعطا شود. اگر گاه گاه بعضی از مفاهیم قرآنی هم در لابه لای قرائت توضیح داده شود جالب خواهد بود.
۳۵- بعد از نماز تراویح، با حضور نمازگزاران روزی برای ختم قرآن اعلام شود که بهتر است در یک سوم آخر رمضان باشد و با برنامه ی مساجد مشهور دیگر تداخل نداشه باشد تا بیشتر مردم بتوانند در آن شرکت کنند. لازم است که برای این روز به نحو احسن برنامه ریزی شود طوری که مراسم به یاد ماندنی باشد و جوایز بعضی از مسابقات برگزار شده در این روز اهدا شود و اگر شیرینی، میوه و آبمیوه هم در بین شرکت کنندگان پخش شود امر پسندیده ای خواهد بود.
۳۶- با بعضی از اهل مسجد هماهنگی شود که بعد از نماز صبح تا طلوع آفتاب در مسجد بمانند و بعد از ادای صلاة الضحی مسجد را ترک کنند تا مطابق حدیث شریف اجر یک حج و عمره به آن ها برسد.
۳۷- بعد از سپری شدن نصف رمضان باید در تدارک برگزاری نماز عید فطر باشکوه باشیم و در فکر آماده کردن یک فضای وسیعی برای برگزاری نماز باشیم، طوری که ظرفیت گنجایش همه ی مردم شهر را داشته باشد و از پراکندگی صفوف نمازگزاران و برگزاری نمازهای عید جداگانه در مناطق مختلف شهر پرهیز شود. باید با خطیب مشهوری برای ادای نماز عید هماهنگی شود و همچنین مصلّی باید فرشکاری شود و به صورتی شایسته تمیز و تزئین گردد. نباید فراموش کرد که شب قبل از عید، احکام نماز عید با حضور جوانان توضیح داده شود.

پیشنهادات رمضانی برای زنان و دختران
۱- تجهیز و آماده سازی نمازخانه ی زنان برای رمضان.
باید توجه کرد: نظافت مسجد، تهیه ی صندلی، مصحف قرآن، رحل، تزئین مسجد، آویزان کردن پوسترهای مخصوص زنان و مجله ی دیواری که بهتر است زنان مشارکت کننده در تهیه ی آن مشارکت داده شوند و اگر ممکن نشد از کتابفروشی تهیه گردد.
۲- برگزاری یک کلاس درس در مسجد برای زنان که شایسته است یک خانم متعهد و آگاه آن را به عهده بگیرد و یا چند خواهر گرامی و هر کدام یک ماده ی درسی را تدریس کنند. بهتر است زمان برگزاری کلاس صبح قبل از نماز ظهر باشد به مدت دو ال یک ساعت.
۳- برگزاری حلقه ی قرآنی برای زنان که شایسته است یکی از زنان آگاه به علم تجوید و قرائت آن را به عهده بگیرد و باید توجه داشت که زنان به دلیل اینکه کمتر در مجالس قرآنی حضور داشته اند و به قرائت قرآن زیاد آگاه نیستند نباید بر آنان سختگیری شود و باید با سعه ی صدر احکام تجوید و قرائت به آنان آموزش داده شود و در اثنای قرائت بهتر است بعضی از معانی قرآنی توضیح داده شود.
۴- برگزاری یک مسابقه ی قرآنی مخصوص زنان که غیر از مسابقه ی عمومی مسجد باشد و می توان به صورت های زیر برگزار کرد:
الف- سؤالات سریع روزانه و اهدای جوایز بلافاصله بعد از جواب (بعد از نماز تراویح)
ب- چاپ سؤالات برای یک ماه و اهدای جوایز در پایان ماه. باید سؤالات آسان باشند تا زنان بیشتری بتوانند در این مسابقه شرکت کنند و بهتر است جوایز وسایل خانه باشند.
۵ -اقدام خواهران به کارهای خیریه و دادن صدقات جدای از کارهای خیریه عمومی در مسجد. زیرا خواهران حاضر در مسجد وضعیت زنان شرکت کننده در مسجد را بهتر درک می کنند و بهتر می توانند به آن ها کمک کنند. تهیه ی بسته های حمایتی رمضان و توزیع آن در بین زنان بی بضاعت.
۶- همزمان با برنامه ی افطاری در مسجد، یک برنامه ی مخصوص زنان هم در قسمت زنان برگزار شود و قبل از افطاری و بعد از نماز عصر یکی از برنامه های زیر اجرا شود:
تدریس، دعوت از یکی از شخصیت های بزرگ برای سخنرانی، مسابقه، آموزش فقه و احکام و مسائل دینی و …
۷- دختران دبیرستانی و یا دانشجو هم وظیفه دارند که برنامه ریزی های زیر را در رابطه با دختران دبستانی اجرا کنند: حفظ قرآن، آموزش تجوید و قرائت، بعضی از احکام وضو و نماز، زندگی نامه ی صحابه و امهات المؤمنین و …
۸- برنامه ی افطار برای دختران ابتدایی، راهنمایی، دبیرستانی و دانشجو به صورت جداگانه.
۹- برگزاری یک نمایشگاه لباس کهنه در مسجد که از همه ی نمازگزاران می خواهیم داوطلبانه در آن شرکت کنند و لباس هایی را که به آن ها نیاز ندارند و یا حتی نو هستند، پس از اینکه شستشو داده و تمییز کرده اند در این نمایشگاه با قیمت کمی بفروشند و پول به دست آمده از این نمایشگاه را در بین فقرا محله تقسیم کنند که در این صورت فقرای محله دو بار سود می کنند، یکی با خرید لباس های ارزان و دیگری از درآمد فروش این لباس ها.

نوجوانان ، جوانان ، دانشجویان
۱- گرد آمدن تعدادی از نوجوانان و حرکت آن ها در خیابان های محله در حالی که فانوس به دست هستند و سرودهای به مناسبت ماه رمضان می خوانند و اگر این کار را با نظم و هماهنگی و زیبایی خاصی انجام دهند تأثیر بسیار خوبی بر اهل منطقه خواهد گذاشت و چه بسا آن ها نیز فرزندان خود را برای پیوستن به این نوجوانان تشویق کنند.
۲- ارسال کارت تبریک به مناسبت ماه رمضان برای جوانان.
۳- برگزاری مسابقه ی حفظ کل قرآن یا جزء های مشخصی برای جوانان.
۴- برگزاری حلقه های حفظ قرآن که باید در رمضان بیشتر از قبل باشد.
۵- برنامه ی افطاری مخصوص نوجوانان همراه مربی هایشان.
۶- برنامه ی افطاری برای اولیای نوجوانان همراه مربی های فرزندانشان در غذاخوری یا دفتر جماعت یا هر مکان مناسب دیگری.
۷- برگزاری مسابقات فوتبال و تنیس روی میز در شب های رمضان برای جوانان و دانشجویان و اهدای جوایز ارزشمند به تیم پیروز.
۸- دعوت از جوانان و دانشجویان برای پخش خرما به روزه داران در خیابان ها و پیاده روها هنگام اذان مغرب و همچنین پخش غذای گرم به خانه های نیازمندان قبل از نماز غروب باید به عهده ی آن ها گذاشت.
۹- اجرای یک مسابقه ی مخصوص جوانان که محتوی آن سؤالاتی باشد از آنچه که در جلسات و حلقه های درسشان خوانده اند و در پایان مراسمی شایسته با حضور اولیایشان و افراد کلیدی جماعت در مکانی شایسته برگزار شود.

پیشنهادات برای کار در خیابان
۱- همکاری عمومی برای نظافت و زیباسازی خیابان هنگام نزدیک شدن ماه رمضان که تمام ساکنان محله از کوچک و بزرگ در این امر شرکت کنند.
۲- نصب اشیای تزئینی و چراغانی کردن خیابان به شرطی که اسراف نشود.
۳- آویزان کردن یک چراغ نورانی بزرگ در وسط خیابان. همه ی ساکنان محله در خرید آن مشارکت کنند که در این صورت همه در حفظ آن تلاش خواهند کرد.
۴- آویزان کردن پوسترهایی در مکان های مناسب خیابان و بهتر است که این پوسترها بزرگ و حاوی کلمات و شعارهای باارزشی در مورد رمضان باشند.
۵- کتابچه ها و سد دی هایی را در مورد رمضان در میان اهالی محل پخش کن و فرا رسیدن ماه مبارک رمضان را به آن ها تبریک بگو.
۶- با روش پسندیده و دوستانه از اهالی محل بخواه که از طریق رادیو و یا بعضی از کانال های ماهواره ای که ۲۴ ساعته قرآن پخش می کنند، به قرآن گوش کنند و از گوش کردن آهنگ ها و ترانه های زننده که احساسات مردم را خدشه دار و آن ها را اذیت می کند خودداری کنند.
۷- هنگام نزدیک شدن زمان افطار خودت همراه فرزندانت و بعضی از دوستانت به خیابان بروید و بسته های کوچک خرما را همراه کاغذهایی که حاوی مطالب باارزش و زیبایی باشد در بین مردم پخش کنید.
۸- واگذار کردن بعضی از سی دی های صوتی تصویری و یا فایل های صوتی بر روی فلاش مموری به رانندگان تاکسی برای استفاده در تاکسی.
۹- قرار دادن بعضی از کتابچه ها در تاکسی و یا پخش آن ها در بین مسافرین هنگام سوار شدن به اتوبوس یا تاکسی.
۱۰- نصب پارچه و پوسترهای مفید حاوی بعضی از مفاهیم و معانی ارزشمند در مورد رمضان در ایستگاه های خط واحد یا میدان های پر تجمع شهر.
۱۱- نصب بعضی پوسترهای کوچک حاوی مطالب ارزشمند رمضانی در اتوبوس خط واحد یا تاکسی با اجازه ی راننده ی آن.

پیشنهادات برای روستا
بیشتر پیشنهاداتی که قبلاٌ مطرح کردیم از جمله تبریک گفتن، افطار، جشن ها و تزئینات برای روستا هم قابل اجرا هستند و در اینجا سعی خواهیم کرد پیشنهاداتی را مطرح کنیم که مختص روستا باشند.
۱- جمع شدن تعدادی از بزرگان روستا و سر زدن آن ها به خانه ها و خانواده های روستا برای تبریک گویی فرا رسیدن ماه رمضان.
۲- راهپیمایی نوجوانان روستا همراه با سر دادن سرود و اظهار شادمانی هنگام رؤیت هلال ماه رمضان.
۳- بعضی از خانواده ها با حضور یکی از قاریان اقدام به برگزاری شب زنده داری قرآنی بعد از نماز تراویح می کنند و بعضی ها در این شب زنده داری ۲ بار، ۳ بار و یا ۴ بار قرآن را ختم می کنند و حضور در این جلسات برای هر کسی از اهل روستا در صورت تمایل آزاد است.
۴- دید و بازدید بعضی از خانواده ها از همدیگر برای تعمیق رابطه ی آن ها با هم و به جا آوردن صله ی رحم.
۵- دید و بازدید بزرگان روستاهای اطراف از همدیگر برای تبادل افکار با هم.
۶- برگزاری نماز عید باشکوهی با حضور همه ی اهل روستا در خارج از مسجد.

کارمندان شرکت ها و مؤسسات
۱- اگر رئیس یک کارمند مؤسسه یا اداره هستی که دارای تعداد زیادی کارمند است سعی کن فرا رسیدن ماه رمضان را به آن ها تبریک بگویی و از خداوند برایشان دعا کن که مورد رحمتش واقع شوند.
۲- اگر برایت ممکن شد پولی را هر چند اندک به کارمندان مؤسسه و یا شرکت به عنوان هدیه اهدا کن و بدان که خداوند برایت جبران خواهد کرد و برای این بخشش، بخیل مباش.
۳- زمانی را برای افطار در یکی از غذاخوری ها و یا هتل ها تعیین کن و تمام کارمندان ( یا هر تعداد که ممکن بود) را برای شرکت در این افطاری دعوت کن.
۴- بخشی از صدقاتت را به تهیه ی بسته ی حمایتی رمضانی اختصاص بده و آن را در بین کارمندان مستمندت پخش کن و مطمئن باش که سایر مؤسسات نیز از این کار تو تقلید خواهند کرد و بدان که تو نیز در اجر آن شریک خواهی بود.
۵- سعی کن همراه کارمندان در نماز جماعت مسجد یا اداره شرکت کن.
۶- بعد از ادای نماز یکی از کارمندان در مدت ۵ الی ۷ دقیقه، نکته ای ایمانی را که شامل ارزش های اسلامی باشد بحث کند و یا اینکه مسابقه ای سریع برگزار شود و بلافاصله جوایز اعطا شود.

باشگاه ها
منظور از باشگاه ها در اینجا باشگاه های ورزشی، اجتماعی می باشد.
۱- ارسال کارت تبریک به مناسبت فرا رسیدن ماه رمضان از طرف هیئت مدیره باشگاه به همه ی اعضای باشگاه.
۲- برگزاری نماز جماعت در مسجد باشگاه ( یا هر مکان ممکن دیگر) و هماهنگی با یکی از قاریان برای امامت این نمازها.
۳- توزیع کتب و سی دی اسلامی در میان اعضای باشگاه.
۴- برپایی مراسم های اسلامی به مناسبت های مختلف در رمضان از جمله جنگ بدر، لیلة القدر و … و اگر ممکن نشد گردهمایی با حضور یکی از داعیان مشهور برپا گردد.
۵- برگزاری مسابقات فرهنگی در بین اعضای باشگاه در سطوح مختلف سنی.

فناوری اطلاعات و ارتباطات
اهمیت این موضوع در دوره اخیر بسیار واضح است و کسی نمی تواند آن را انکار کند. عامل قیام ها و بسیاری از انقلابات عربی اسلامی اخیر را می توان به همین موضوع نسبت داد. بنابراین هنگام صحبت از ابعاد گوناگون جامعه صحیح نیست که از این عامل صحبتی به میان نیاوریم. عاملی که نه از لحاظ مادی زیادی هزینه براست و نه احتیاج به وقت زیادی دارد و ما آن را به دو بخش تقسیم کرده ایم:
بخش اول: ایمیل
۱- ارسال کارت های تبریک به مناسبت فرا رسیدن ماه رمضان از طریق ایمیل به تمام آدرس هایی که بر روی ایمیل تو وجود دارند.
۲- ارسال جملات حکمت آمیز، آیه و حدیث که از سایت های اسلامی گرفته ای به دوستان ایمیلیت.
۳- shareکردن بعضی از اخبار یا مطالب جالب و ارزشمندی که از سایت های اسلامی به دست آورده ای.
۴- ارسال لینک سایت های اسلامی و جوانان مفید به ایمیل هایی که آدرس آن ها بر روی ایمیلت وجود دارند.

بخش دوم: فیس بوک ، گوگل پلاس ، وبلاگ و…
۱- ایجاد صفحه ی مخصوص رمضان و اطلاع رسانی برای مراسم های رمضان از خلال آن مانند: دعوت برای افطاری ها، قرائت، بسته های حمایتی رمضان، مسابقات قرآنی و …
۲- shareکردن جملات حکمت آمیز، آیه و حدیث به صورت روزانه بر روی صفحه ات و همچنین shareکردن مهمترین لینک های که فایل های صوتی قرآن بر روی آن وجود دارد.
۳- ایجاد قرائت الکترونیکی بر روی صفحه ات همراه با آوردن اوراد قرآنی روزانه.
۴- گلچین کردن زیباترین قرائت ها به صورت روزانه و انتشار آن بر صفحه ات.

نویسنده: قاسم عبدالله قاسم / مترجم: جمال قریشی – مهاباد