اندیشه

آزادی غیر مسلمانان در جامعه اسلامی

آزادی غیر مسلمانان در جامعه اسلامی

یکی از ویژگی های بارز احکام اسلام این است که شامل و جامع و دربر گیرنده تمام جوانب زندگی می باشد و محدودیت جغرافیایی و زمانی ندارد، مبادی اسلام بر تمام ایدئولوژی های زمینی برتری دارد زیرا برنامه های اسلام را خداوند حکیم و عالم وضع نموده است ، خدایی که خالق انسان است و دانای به تمام مصالح بندگان خود را در دنیا و آخرت می باشد، که هر انسان با انصافی می تواند با اندک تأملی آن را درک نماید اگر اندکی فکر کنیم در می یابیم که حقیقتاً اسلام حقوق تمام انسانها را با هرگونه عقیده و زبان و نژادی پاسداری نموده و همه انسانها در زیر چتر تمدن اسلامی از آزادی و عدالت و مساوات برخوردار هستند و می باشند:

1ـ غیر مسلمانان در انتخاب عقیده آزاد می باشند

خداوند در قرآن می فرماید: سوره بقره آیه 256(لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ ۖ قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ ۚ فَمَن يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِن بِاللَّـهِ فَقَدِ

اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىٰ لَا انفِصَامَ لَهَا ۗوَاللَّـهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ) اجبار و اکراهی در (قبول) دین نیست، چرا که هدایت و کمال از گمراهی و ضلال مشخّص شده است، بنابراین کسی که از طاغوت (شیطان و بتها و معبودهای پوشالی و هر موجودی که بر عقل بشورد و آن را از حق منصرف کند) نافرمانی کند و به خدا ایمان بیاورد، به محکم‌ترین  دستاویز درآویخته است و او را از سقوط و هلاکت می‌رهاند و اصلاً گسستن ندارد و خداوند شنوا و دانا است و سخنان پنهان و آشکار مردمان را می‌شنود و از کردار کوچک و بزرگ همگان آگاهی دارد.

امام ابن کثیر رحمة الله در تفسیر (لا اکراه فی الدین) می فرماید: یعنی حق ندارید هیچ کسی را به اجبار و اکراه وادار به قبول دین اسلام نمایید ؛ زیرا دین اسلام دینی است روشن و آشکار و دارای دلیل و برهان، لازم نیست دیگران را به زور وارد دین کرده، بلکه کسی که خداوند او را هدایت نماید به دین اسلام مشرف می شود .تفسیر ابن کثیر جلد 2 صفحه 444

اسلم می گوید : شاهد بودم و شنیدم که عمر بن خطاب دارد به پیرزن نصرانی می گوید: ای پیرزن مسلمان شو، خداوند محمد(ص) را به حق مبعوث کرده است، پیرزن در جواب حضرت  محمد (ص) گفت: من خیلی پیر هستم و مرگ نزدیک است !یعنی مرا به حال خود رها کن و به من کاری نداشته باشد، عمر فرمود: پروردگارا شاهد باش  من پیامت را  رساندم و این آیه ی(  لا اکراه فی الدین )را تلاوت فرمود.

 (منبع تفسیر قرطبی جلد 3 صفحه 278)

2- تجاوز به حقوق غیر مسلمین در حکومت اسلامی امری است غیر قابل قبول

خداوند سبحان در سوره مائده آیه 8 می فرماید( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّـهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ ۖ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَىٰ أَلَّا تَعْدِلُوا ۚ اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ ۖ وَاتَّقُوا اللَّـهَ ۚ إِنَّ اللَّـهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ) ا ی مؤمنان! بر ادای واجبات خدا مواظبت داشته باشید و از روی دادگری گواهی دهید، و دشمنانگی قومی شما را بر آن ندارد که (با ایشان) دادگری نکنید. دادگری کنید که دادگری (به ویژه با دشمنان) به پرهیزگاری نزدیکتر (و کوتاه‌ترین راه به تقوا و بهترین وسیله برای دوری از خشم خدا) است. از خدا بترسید که خدا آگاه از هر آن چیزی است که انجام می‌دهید.

ابن جریر طبری(رحمه الله) در تفسیر این آیه می فرماید: ای کسانی که ایمان آورده اید به خدا و رسولش، با اخلاق و عملکرد خود برای خدا قیام کنید، در بین دوستان و دشمنانتان به عدالت رفتار کنید مبادا که در اجراء احکام و در برخورد خویش با آنان از حد تجاوز نموده و نسبت به آنان ظلم روا دارید ، و درحد و مرزی را که برایتان ترسیم کرده ام نه افراط کنید و نه جانب تفریط را در پیش گیرید و طبق دستور و برنامه خداوند با دشمنان و دوستان برخورد نمایید.

(وَ لَا یجرمنکم شَنَانُ قومٍ علی اَلَّا تَعدِلُوا) مائده 8

خداوند می فرماید: مبادا عداوت و دشمنی بین شما باعث شود که در اخلاق و رفتار و اجراء احکام بر آنان منجر به ظلم و تجاوز از حد شوید و عدالت را زیر سؤال ببرید

و امّا در تفسیر آیه ی (اِعدلوا هو اقرب للتقوی و اتقوا الله اِنَّ الله خیرٌ بما تعملون) مائده 8

ابن جریر طبری می فرماید: مقصود خداوند متعال این است که ای مؤمنان نسبت به هر انسانی خواه کافر، خواه مسلمان  صفت عدالت را رعایت کنید(تفسیر ابن جریر الطبری جلد 10 صفحه 96)

پیامبر(ص) در حدیث صحیحی می فرماید: هر کس به غیر مسلمانی که  معاهد است ظلم کند یا او را وادارنماید به کاری که مافوق طاقت وی باشد یا چیزی را از وی بگیرد بدون رضایت خاطر، من در روز قیامت دشمن وی خواهم بود حدیث صحیح (منبع ابی داود لِلألبانی 2626)

3-  نیکی کردن به غیر مسلمان 

خداوند متعال در سوره ممتحنه آیه 8 می فرماید: (لَّا يَنْهَاكُمُ اللَّـهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ أَن تَبَرُّوهُمْ

وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّـهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ ) خداوند شما را باز نمی‌دارد از این که نیکی و بخشش بکنید به کسانی که به سبب دین با شما

نجنگیده‌اند و از شهر و دیارتان شما را بیرون نرانده‌اند. خداوند نیکوکاران را دوست می‌دارد

ابن جریر طبری می فرماید : دراین آیه تمام کسانی را که از هر ملت و دین و نژادی باشند که با شما سر جنگ را ندارند و شما را از دیار و کاشانه خود بیرون نکرده اند را شامل می شود. (منبع تفسیر ابن جریر طبری جلد 25 ص 611)

امام قرطبی(رحمه الله) می فرماید که یک نفر ذمی(مرد غیر مسلمان) نزد اسماعیل بن اسحاق القاضی آمد و اسماعیل آن مرد ذمی را با احترام و اکرام تحویل گرفت. حاضران در مجلس بر وی ایراد گرفتند که چرا این کار را کردی اسماعیل بن اسحاق این آیه کریمه را تلاوت فرمودند که می فرماید (لَّا يَنْهَاكُمُ اللَّـهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ أَن تَبَرُّوهُمْ

وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّـهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ ) سوره ممتحنه آیه 8

منبع تفسیر قرطبی جلد 18 ص 59: 58

منتظر ادامه مقاله باشید

منبع: شبکة الأَلوکة

ترجمه: خلیل پارسا

 

نمایش بیشتر

خلیل پارسا

@نویسنده . مترجم . فعال دینی و مدنی @ آذزبایجان غربی - مهاباد @ شغل : دبیر آموزش و پرورش

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا