خانواده

همسایگان مسجد بخوانند و بدانند

همسایگان مسجد بخوانند و بدانند


همه ی ما می دانیم همسایگان ، حقوق و تکالیف زیادی بر دوش هم دارند که از دیدگاه اسلامی و انسانی، مراعات آنها امری حتمی و الزامی است ، چنانچه یکی از همسایه ها در خصوص پاره ای از حقوق کوتاهی کند می بایستی دیگری به طور کامل به وظیفه ی خویش عمل کند.

لیکن وقتی همسایه ای باشد که ذاتاً توان انجام وظیفه ی خود را نداشته باشد چاره چیست؟ بی گمان در چنین حالتی حق ، ضایع و پایمال می شود.

به نظر شما این همسایه باید کی باشد؟ همسایگانش چه کسانی هستند؟ و حقوق بر باد رفته در این میان کدام ها می باشد؟ این همسایه مسجد است.

 مسجد همسایگانی دارد دیوار به دیوار؛ اما متأسفانه به وظایف خویش در قبال مسجد عمل نمی کنند و احترام و شأن و منزلت این همسایه گرانقدر را نادیده می گیرند! حتی گاهی بدون هیچ دلیلی با مسجد قطع رابطه نموده و بدون کوچکترین گناه، این همسایه را تنها و خالی گذاشته اند!!

@گویی ستایش خداوند متعال را در مورد کسانی که با مسجد رفت و آمد دارند اصلاً نشنیده اند ؛ آنجا که می فرماید :
(انما یعمر مساجد الله من آمن بالله و الیوم و اقام الصلاة و آتی الزکاة و لم یخش إلا الله فعسی اولئک ان یکونوا من المهتدین)(توبه 18)
معنی : تنها کسی حق دارد مساجد خدا را آباد سازد که به خدا و روز قیامت ایمان داشته باشد و نماز را چنان که باید بخواند و زکات را بدهد و جز از خدا از کسی نترسد. امید است چنین کسانی از زمره راه یافتگان باشند.
چرا باید به مسجد نرفت؟ مگر نمی دانند که رفتن به مسجد برای ادای نماز جماعتیک واجب حتمی و الزامی و فرض عین است؟!

@امام بن قیم – رحمه الله تعالی- دلایل کسانی که می گویند نماز جماعت واجب است را این گونه ذکر نموده است:


دلیل 1) : خداوند متعال می فرماید : (و اذا کنت فیهم بأقمت لهم الصلاة فلتقم طائفة منهم معک ولیأخذوا اسلحتهم فإذا سجدوا فلیکونوا من وائکم) (نساء 102)
معنی : زمانی که (تو ای پیامبر) در میان آنان بودی و نماز(خوف) را برایشان بپا داشتی، دسته ای از آنان با تو به نماز ایستادند، و باید که اسلحه خود را با خود داشته باشند. وقتی که(نصف) نماز را با تو خواندند(سلام بدهند و به کشیک و نگهبانی بپردازند) و شما را از(دشمنان) محفوظ بدارند.
از این آیه دو چیز معلوم می گردد

الف) خداوند دستور می دهد ، نماز، باید بصورت جماعت ادا گردد.

ب) خداوند همان فرمان را برای گروه دوم تکرار می کند و می فرماید : (ولیأت طائفة اخوی لم یصلوا فلیصوا معک) (سوره نساء/102) . معنی : و گروه دیگری که نماز نخوانده اند، بیایند و با تو نماز گذارند.

این دلیل فرض عین بودن جماعت است ؛ چرا که خداوند سبحان چون گروه اول نماز جماعت را به جا آورده اند، از دوش گروه دوم بر نداشته است.
همچنین اگر نماز جماعت سنت می بود ، بزرگترین عذر ترک آن،همان عذر ترس(خوف)می بود، و در صورتی که فرض کفایه باشد، با به جا آوردن گروه اول، می بایستی از گروه دوم ساقط می شد .

پس در آیه ، فرض عین (بر یکایک افراد واجب بودن) آن با سه وجه زیر مشخص است :

  • فرمان خداوند متعال به برپایی آن بصورت جماعت.2- و تأکید همان فرمان برای گروه دوم . 3- حتی به هنگام ترس جان هم اجازه و رخصت ترک آن داده نشده است.


دلیل 2): خداوند (ج) فرموده است : (یوم یکشف عن ساق و یدعون إلی السجود فلا یستطیعون خاشعة أبصارهم ترهقهم ذلّة و قد کانوا یدعون إلی السجود و هم سالمون)(قلم/42-43).
معنی : روزی، هول و هراس به اوج خود می رسد، و کار سخت دشوار می شود. در این هنگام از کافران و مشرکان خواسته می شود که سجده کنند و کرنش ببرند، اما آنها نمی توانند چنین کنند. این در حالی است که چشمانشان(از خوف وحشت و شرمندگی) به زیر افتاده است، و خواری و پستی وجود ایشان را فرا گرفته است. پیش از این نیز(در دنیا) بدان گاه که سالم و تندرست بودند به سجده کردن دعوت می شوند(اما آنان با وجود توانایی، سجده نمی کردند).
* در این آیه مبارکه می بینیم خداوند سبحان آنان را در قیامت مجازات می کند، طوری که توان سجده کردن را از آنان می گیرد {تا نشانه کفرشان هویدا گردد و مجازات سزاوار دریافت دارند}.
زیرا در دنیا به سجده کردن دعوت شده بودند ولی آنان از فرمان خداوند(ج) سرپیچی کرده اند.

 در این صورت می بینیم به جا آوردن فرمان الله(ج)،رفتن به مسجد و بر پا داشتن نماز جماعت است، نه اینکه به تنهایی نماز را ادا کنیم.

*پیامبر (ص) پاسخ دادن به فرمان خدا(الاجابة) را این گونه تفسیر نموده است.

امام مسلم در صحیح خویش به روایت از ابوهریره (رض) آورده است که : (مرد نابینایی نزد رسول خدا(ص) آمد و گفت : ای پیامبر(ص) کسی نیست تا دستم گرفته و به مسجد بیاورد، سپس از رسول خدا(ص) درخواست کرد تا اجازه دهد در منزل نمازش را بخواند. پیامبر(ص) به وی اجازه داد؛ وقتی آن مرد رفت پیامبر (ص) او را باز خواند و فرمود : صدای اذان را می شنوی؟ گفت : بله. پیامبر(ص) فرمود : پس اجابت کن.{به مسجد بیا و نمازت را با جماعت بخوان}.
رسول خدا(ص) خواندن نماز در منزل را حتی برای نابینایی که کسی برای کمک کردن ندارد ولی صدای اذان را می شنود، اجابت به حساب نیاورده است و رخصت نداده است. پس سیاق حدیث، دلیل بر این است که اجابتی که بدان امر شده است(المأمور بها)به معنی آمدن به مسجد برای نمازجماعت است
سپس امام بن قیم – رحمة الله تعالی- بحث را ادامه می دهد و می گوید : این همان فهم دقیق اصحاب است(رضی الله عنهم) است که در واقع داناترین و فقیه ترین امّت بوده اند.
دلیل 3) : خداوند متعال فرموده است : (واقیموا الصلاة و آتوا الزکاة و ارکعوا مع الراکعین)0بقره/43).
معنی : نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید و با نمازگزاران(بصورت جماعت نماز بخوانید) .

صورت استدلال به این آیه : خداوند متعال بندگان را به رکوع (نماز)دستور فرموده است، از نماز به رکوع تعبیر نموده است ؛ زیرا جزء ارکان مهم نماز است. از نماز به ارکان واجبات تعبیر می شود چنانچه خداوند سبحان آن را به سجود، قرآن و تسبیح نامگذاری نموده است، پس حتماً باید ((مع الراکعین))فایده دیگری نیز داشته باشد و آن جز انجام آن با مسلمانان چیز دیگری نیست…
دلیل 4): آنچه در صحیحین(بخاری و مسلم) آمده است : ((قسم به ذاتی که جانم در اختیار اوست، خواستم دستور بدهم به برپا شدن نماز و سپس، کسی را مأمور سازم که برای مردم امامت کند و آن گاه خودم با چند مرد که دسته های هیزم به همراه داشته باشند به سوی کسانی بروم که برای اادای نماز حاضر نمی شوند و خانه هایشان را بر سرشان بسوزانم)). متفق علیه .

*باز از ابوهریره (رض) روایت شده است که رسول خدا (ص) فرموده است : ((سنگین ترین نماز بر منافقان نماز عشاء و نماز صبح می باشد، و چنانچه می دانستند چه{خیر و ثوابی}در این دو نماز هست با سینه خیز هم اگر می شد برای ادای آن می آمدند. *پس ای همسایه ی مسجد !با همسایه ای که بر شما چنین حقوقی دارد تجدید نظر نمی کنی؟

کاش همسایه ای نیک می شدی و بر وظایفت آگاه .

 واقعاً کوتاهی و و سهل انگاری تا کی؟

در مورد این همسایه ات از خدا(ج) بپرس و حقوق و تکالیف آن را ضایع مکن.

وآخر دعوانا ان الحمدلله رب العالمین.

ترجمه از عربی: محمدمین سنایی

نمایش بیشتر

محمد امین سنایی

@نویسنده و مترجم @ آذزبایجان غربی - مهاباد @ شغل : امام جماعت مسجد

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا