اصول

حکم نوشیدن آبجو «بیره» در فقه اسلامی

نویسنده: دکتر یوسف قرضاوی

مترجم: دکتر احمد نعمتی

سوال: حکم نوشیدن آبجو (بیره) در اسلام چیست ؟ و اگر این کار حرام می باشد چگونه آن را در قهوه خانه ها می فروشند؟ با وجود این که می دانیم آبجویی که اکنون به فروش می رسد و بر روی آن نوشته شده (بدون الکل) تحقیقات یکی از پژوهشگران به اثبات رسانده است که درصدی الکل به میزان[۵/۳%] در آن وجود دارد. 

جواب: شرابی که نام(بیره) بر آن جاری است، نه وظیفه ی من و نه وظیفه ی هر مفتی دیگر است که مشروبات را به خاطر عناصر و مواد اولیه آن حلال گرداند. تنها چیزی که می توانم بگویم این است که سازمان منع مسکرات بین المللی، آبجو را در ضمن مشروبات ممنوعه که با آن می ستیزد، قرار داده است. به هر حال قاعده ی شرعی چنین است: هر مسکری شراب و هر شرابی حرام است و هر چیزی که مقدار زیاد آن انسان را مست کند، مقدار اندک آن نیز حرام است.

 در حدیث متفق علیه از ابوموسی روایت شده که گفت:« ای پیامبر خدا! درباره ی دو نوع شراب که در یمن ساخته می شود یکی به نام «بتع» که از عسل ساخته می شود و دیگری به نام«مزر» که از ذرت و جو ساخته می شود برایمان فتوا صادر فرمایید و او می گفت: رسول خدا که به ایشان تمام جوامع کلم داده شده بود فرمود:«هر مست کننده ای حرام است»

 از جابر بن عبدالله روایت شده که مردی از حبشیان یمن از پیامبر راجع به شراب « مزر» که در سرزمین خود از ذرت می ساختند سوال نمود: پیامبر(ص) فرمود: آیا مست کننده است؟ مرد جواب داد: بلی. پیامبر(ص) فرمود: هر مست کننده ای حرام است. 

خداوند بر خود عهد نموده که هر کسی مست کننده ای را بنوشد، از «طینه الخبال» او را بیاشامد؛ گفتند: ای رسول خدا!« طینه الخبال» چیست؟ فرمود: عرق دوزخیان است.

 هنگامی که مبنای تحریم بر اسکار و مستی است، بنابراین عنصر فعال در اسکار بنا به نظریه اهل خبره و آزمایشگاه همانا الکل می باشد؛ وقتی که ثابت گردد که نوعی از آبجو فاقد الکل است و قلب مسلمان بدان اطمینان نماید، نوشیدن آن اشکالی ندارد، ولی اگر ثابت شود که دارای مقداری الکل(هر چند هم اندک باشد) است به طوری که زیادی آن انسان را مست کند، حرام می باشد و اگر انسان در وجود الکل در آن به شک افتد، باید از آنچه شبهه نگیز است صرف نظر کند و به آنچه که شبهه انگیز نیست روی آورد؛ هر کسی از شبهات پرهیز کند دین و آبروی خود را حفظ نموده و هر کسی در شبهات افتد، در حرام خواهد افتاد همانند چوپانی که حیوان خود را اطراف قرق سلطان چراند وقوع حیوان وقوع حیوان در قوق متحمل است».

 شخص مسلمان، از این که به این گونه مشروبات، شراب «خمره» نمی گویند، نباید در دین خود فریب خورد؛ زیرا هنگامی مسماها واضح و تبیین گردند، اعتبار به اسماء نخواهد شد. احمد و ابوداود از ابومالک اشعری روایت کرده اند که ایشان از پیامبر خدا(ص) شنید که می فرمود: 

« گروهی از امت من شراب می خورند و آن را با غیر نام خود نام می برند.»

 امام نسائی با سند خود از یک مرد صحابی روایت می کند که پیامبر خدا(ص) فرمود:«دوست دارم که به این برادر سوال کننده بگویم: انواع آب میوه ها و آب های رنگارنگ گازی که بازار پر از آنهاست، انسان را از این آبجوهای مشبوه و مشکوک بی نیاز خواهد ساخت و از فضل و موهبت خدا بر بندگانش این است که انواع حلال پاک را برای آنان آماده ساخته تا از محرمات و چیزهای شبهه انگیز بی نیاز گرداند.

______________________________________

 

دیدگاه های فقهی معاصر /نویسنده: دکتر یوسف قرضاوی/ مترجم: دکتر احمد نعمتی /انتشارات: نشر احسان

نمایش بیشتر

ســــۆزی میــــحڕاب

سایت ســــۆزی میــــحڕاب در آذرماه 1392 با همت جمعی از اهل قلم خوشنام و گمنام تاسیس شد ســــۆزی میــــحڕاب بدون جنجال و در اوج عملگرایی به ترویج مبانی میانه روی می پردازد ســــۆزی میــــحڕاب با هیچ جریان و هیچ احدی درگیری ندارد ســــۆزی میــــحڕاب رسالتی جز همزیستی و دگرپذیری ندارد

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا