اندیشهدعوت اسلامی

راهکارهای نوین برای فراخواندن جوانان به دینداری

روش نوین جذب جوانان

به قلم : بیان عزیزی – پاوه
جوانان آینده سازان هر جامعه ای محسوب می شوند که اگر خوب تربیت شوند و باورهای دینی را در قلب پاک خویش بپرورانند ، هادیان جامعه و مشعل بدستان راه طریقت خواهند شد و شور و نشاط جوانی وقتی با فرهنگ پاک و پویای اسلام عجین شود ، آنگاه به بار خواهد نشست و همگان از ثمرات آن بهرمند خواهند گردید .
جامعه شناسان معتقدند جامعه ای سالم است که جوانانی سالم و متعهد داشته باشد .

راه های مهم تربیت سالم ، آشنایی جوانان با آموزه های دینی و مفاهیم والای آن است ، این شناخت دینی به مثابه نسخه دکتر است که انسان را از بیماری ها نجات می دهد و نتیجه آن ، ایجاد جامعه ای قانونمند ، متمدن و سالم می باشد فلذاشایسته است همه مردم به ویژه جوانان با فرهنگ دینی و تعالیم آن هرچه بیشتر آشنا گردند ۰
البته همه مردم به طور فطری ،دین گرا هستند ،ولی این امر در اثر برخی عوامل ، کم رنگ و گاهی در پاره ای موارد به فراموشی سپرده شده است .
مواردی از راکارهای فراخوانی و جذب جوانان به دین :

نهادینه کردن دین در خانواده

خانواده به عنوان نخستین کانون تعلیم و تربیت ،نقش عمده ای در برقراری ارتباط جوانان با دین دارد ؛ ستون فقرات دین مداری ، در خانواده شکل می گیرد ،رفتارو گفتار و اعضای خانواده موثرترین عامل گرایش جوانان به دین است ،متاسفانه در برخی از خانواده ها بی توجهی به دین به صورت یک عادت در آمده و در طول سال، سخنی از مسائل دینی به میان نمی آید و انجام فرایض دینی به شکل مناسب وفعال دیده نمی شود .طبیعی است در چنین فضایی بی اعتنایی به دین عادت می گردد ، ومنجر به ظهور این پدیده ی منفی در جامعه می شود ،زیرا بسیاری از کارهای ناپسند تا در خانواده به صورت عادت درنیاید در اجتماع انجام نمی گیرد .از اینرو دین اسلام سفارش می کند که فرزندان را از کودکی به نماز و روزه عادت دهید تادربزرگسالی و جوانی برآنان دشوار نگردد .
فرزندان بیش از آنکه به گفتار ما نظر افکنند اعمال ما را زیر نظر می گیرند که گفته اند بچه های ماآنگونه می شوند که ما هستیم نه آنگونه که می خواهیم.

شناخت روحیات و درک مناسب جوانان

یکی از معضلات ومشاکل ارشاد وارتباط با نسل جوان ، نفهمیدن زبان ، منطق ، احساسات وعواطف و خواسته های واقعی آنان است . دوره جوانی ، اقتضائات خاص خود را دارد . جوانان به دلیل ناپختگی ، کم تجربگی ، عواطف شدید و مشکلات بلوغ به طور طبیعی ، خطاپذیرند .از طرفی روحیه استقلال طلبی ، زمینه چالش ها و تضادهایی را میان آنان و بزرگ تر ها به وجود می آورد ، از اینرو هم نحوه برخورد باجوانان بسیار ظریف و حساس است و هم برای راهبری آنان نیازمند شناخت دقیق از روحیاتشان می باشیم، بعضی افراد بدون توجه به واقعیات دوران نوجوانی و جوانی و مشکلات ویژه آنان ، واکنش تندی از خود نشان می دهند و چه بسا یک برخورد نسنجیده ،برای همیشه مانع ورود و اشتیاق جوان ونوجوان به مسائل دینی شود و همین سبب می گردد که جوان شبهات فراوانی از خود و جهان پیرامون و عقاید را در دلش نگه دارد و سال ها با آن درگیر باشد .طرح شبه از سوی جوانان را نباید بر بی دینی و ضلالت آنان حمل نمود ،پرسش، حق جوان است ،جوان با ده ها سوال بنیادی روبرو است .پس باید با آغوش باز از پرسشهای این نسل استقبال کرد ،به سوالات آنها با حوصله و علم کافی جواب داد و حتی زمینه پرسشهای دیگری را برای آنها فراهم نمود و آنان را تشویق کرد.

زمینه سازی در مراکز تعلیم و تربیت

مراکز آموزشی به عنوان خانه دوم می تواند پل ارتباطی بین جوان و دین باشد .زیرا جوانان بخشی ازاوقات خود را در محیط مدرسه و در تماس و گفتگو با مربیان ومعلمان می گذرانند ، بدیهی است که گفتار و کردار آنان تاثیر بیش تری در این زمینه خواهد داشت .
متاسفانه امروزه در مراکز آموزشی ، دو مقوله آموزش و پرورش از یکدیگر جدا شده وتنها افراد خاصی خود را موظف به تربیت دینی نوجوانان و جوانان می دانند، وسایر معلمان چه از نظر رفتاری یا گفتاری دغدغه ی کمتری به انتقال مفاهیم دینی به جوانان دارند ، به عنوان مثال در مدارسی که نماز جماعت اقامه می شود در نمازخانه ها، فقط مربیان پرورشی و معلمان دینی حضور می یابند و دیگر معلمان، نمودی کمرنگ و بی تفاوت دارند، پرسش اینجاست آیا معلمان ریاضی و انگلیسی و ورزش و فارسی و …در قبال تربیت دینی دانش آموزان وظیفه ای ندارند؟؟
اگر معلم ریاضی در کنار دانش آموزان در نماز جماعت حضور یابد قطعا اثر او به مراتب بیش تر از مربیان پرورشی خواهد بود .متاسفانه در مدارس ما به آموزش دین آنطور که باید ، بها داده نمی شود و مسولان مدارس به تعلیمات دینی توجه چندانی نشان نمی دهند ندارند ، اگر از همان دوران دبستان و متوسطه به مسائل دینی اهتمام بیشتری بورزند ، فرهنگ دینداری نهادینه می شود و جوانان به امور دینی اهمیت بیشتری می دهند .
به کارگیری شیوه های کاربردی پیام رسانی دینی (بروز شدن)
متاسفانه در روشهای تبلیغی و جذب جوانان ، بیشتر از روشهای کلیشه ای و تکراری استفاده می کنیم .همین امر در بی علاقگی و گریز جوانان از مسائل دینی موثر می باشد .به عبارت دیگر ما هندسه گفتار با جوانان را به خوبی نمی دانیم و یا رعایت نمی کنیم .پرگویی ، مکرر گویی و ارتباط مستقیم آمرانه و دستوری ، باعث دلزدگی و دین گریزی جوانان می شود .

ما باید برای تقویت باورهای دینی از هنر ، فیلم و ابزارهای همسو با زمان نظیر فضاهای مجازی مانند تلگرام و واتساپ و انستاگرام و…. نیز استفاده از گفتگوی های صمیمی دونفری و به اصطلاح چهره به چهره حداکثر استفاده را ببریم .
وقت آن رسیده که در در سطح وسیع از این تجربه های ارزشمند استفاده شود ائمه جماعات مساجد و فعالان دینی و مسولان تربیتی ضروریست با اتخاذ روش های ابتکاری ، هم اندیشیهائی را در این باره تدارک ببینند.(البته بعد از این دوران کرونایی(
از دیگر راه های مهم در نفوذ به این نسل همدلی و احترام خاص به ویژه به آنان است تا با ما احساس قرابت ونزدیکی نمایند که از این طریق می توان به سهولت بر قلب آنان را تسخیر وبرای فراگیری مفاهیم دینی مهیا ساخت زیرا که جوان ونوجوان موجوداتی عاطفی ، زود رنج و شکننده هستند و رعایت این امور باعث محبوبیت و متحد شدن با این قشر می گردد .

تطابق در رفتار وگفتار مربیان و داعیان دینی

به طور کلی جوان ، ذهن خلاق و جست و گری دارند و همواره به دنبال کشف حقیقت و حل مسائل و پاسخ گویی به شبهات خویش اند .علاوه بر آن امروزه شبه افکنی در حوزه فرهنگ دینی ، یکی از بارزترین جلوه های تهاجم فرهنگی در عرصه تربیت اسلامی است .در عصر حاضر دشمنان با بهره گیری از همه ابزارها مانند ماهواره و انترنت و …مبانی دینی جوانان نشانه گرفته و سنگرهای عقیدتی رافتح کرده اند اما ما چه کرده ایم ؟!!
عطش جوانان به مذهب در صورتی سیراب می شود که صداقت و خلوص را در همه امور مشاهده کنند .اما اگر با ناهنجاری و تضاد در گفتار و کردار و عمل مذهبی روبرو شوند ، یا در اعتقاد خود سست می شوند و یا صدای خود را به عنوان اعتراض بلند می کنند .عدم هماهنگی میان گفتار و کردار ، نصیحت مربیان را بی اعتبار می کند .مربی دینی زمانی موفق است که کلام او از طرف خودش یا همصنفان او نقض نشود و بین گفتار و رفتارش هم آهنگی باشد .

جلب اعتماد و احترام به عقاید جوان

آموزش مسائل دینی در صورتی مفید است که اعتماد جوان جلب شود .بدون بدون جلب اعتماد نمی توان در جوان نفوذ کرد ، برای این کار باید به جوان شخصیت داد و از به کاربردن الفاظ تحقیرآمیز خودداری کرد ، رعایت احترام به عقاید جوان برای جذب وی به دین بسیار موثر است ،گاهی جوان برعقیده خودپافشاری می کند ،چون آن را حق می داند ، گرچه از دید مربیان و معلمان، آن نظریه باطل است اما باید توجه داشت که توهین کردن به عقیده و نظر او توهین به همه وجودش خواهد بود ،از اینرو اسلام به مسلمانان دستور می دهد که به عقاید همگان احترام گذارند و حتی از توهین کردن به باور بت پرستها خودداری کنند .

بیان فلسفه احکام

علی رغم این که جوانان زمینه گرایش به امور مذهبی و دین را دارند ، اما نباید از روح جست و جوگر وحقیقت پذیر آنان غافل شد، از اینرو مطالبی را بیشتر می پذیرند که کاربردی و توام با استدلال باشد ، بدین منظور بهتراست مسائل دینی در کنار مسائل علمی و به صورت تطبیقی بیان شود .از اینرو لازم است تا آنجا که امکان دارد فلسفه و حکمت احکام و تعالیم دینی تبیین شود تا جوان ضمن قبول آموز های دینی با آگاهی ، بینش ، بصیرت و با انگیزه قوی تر به تعالیم دین روی آورند ۰این امر می طلبد که مربیان و ماموستایان با مطالعات گسترده به بیان آموزه ها و تعالیم دینی بپردازند .

میانه روی

در هدایت نسل جوان همانگونه که باید به سلیقه و علاقه های آنان توجه کرد و امر رشد و تربیت آنان را با مقتضیات ذات و جوه شان هماهنگ ساخت باید از ایجاد شخصیت کاذب و توقع بی جا نیز پرهیز نمود ۰همچنین از معرفی دین به صورت خشک و خشن باید پرهیز گردد، چرا که اسلام دین میانه و اعتدال و آئین تسامح و ودارا است، به تعبیر دیگر متاسفانه گاهی دین به صورتی معرفی می شود که برخی جوانان آن را خشک و سخت و و حتی غیر مفید می پندارند بنابراین لازم است داعیان ومربیان دینی از افراط و تفریط های بی جا در امر دین پرهیز نموده و آنانکه منادیان و ناشران فرهنگ اسلام هستند راههای معرفی اسلام را بلد باشند و در معرفی آن اعتدال و میانه روی را رعایت کنند .

هماهنگی میان و روش تربیتی والدین با مربیان

جوانان تمام مسائل را زیر ذره بین انتقاد و موشکافی قرار می دهند و در اصول و بنیانهای اعتقادی خود هیچگونه تسامح و سهل انگاری را روا نمی دارند .
پس بایستی والدین و خانواده هماهنگ با مربیان یک برنامه ویژه دینی داشته باشند چون اگر این دو چه از لحاظ گفتاری و کرداری و عقیدتی باهم در تضا باشند، جوان دچار تناقض شده و قبول چنین شرایطی برایش سخت و دشوار خواهد بود و باعث دین زدگی در جوان خواهد گردید ۰

بیان اهداف دین و نقش آن د زندگی

در تربیت دینی جوانان، باید به این اصل مهم توجه داشت که ابتدا دین تبیین ومیزان تاثیر گزاری آن در جامعه ای سالم و با نشاط بیان گرددد، .از اینرو پیش از آنکه بگوییم دین اسلام جامع ترین ، کاملترین و نیکوترین دین هاست باید در جواب فرضی این سوالات پیشقدم باشیم : دین اسلام چیست و اهداف آن کدام است؟
ودر معرفی اسلام چنین مطالبی گنجانده شود که این دین است که به بایدها و نبایدهای انسان جواب می دهد ، جهان و انسان را هدفمند می داند و نقش اساسی در زندگی مادی و معنوی انسان دارد.
خلاصه اینکه اگر حقیقت دین و نقش آن در زندگی و خوش بختی انسان و اصلاح معاش و ۰۰۰ به درستی تبیین گردد ، فطرت دین گرا و خداجویی جوانان آن را به راحتی می پذیرند ۰
خلاصه قرآن کریم برای راهنمایی انسان و هدایت او به سوی ارزشهای دینی متذکر می شود که :
*برخوردها باید حکیمانه و پاسخ ها مستدل و منطقی و سازگار با حکمت باشد.
*دلسوزانه ،همراه با رافت و رحمت و عشق و موعظه حسنه باشد.
*گفتگو باید از جدال خصمانه و غرور و خودمحوری به دور باشد.
*پرسش و پاسخ ها ، نیکو ، منطقی و قانع کننده و برای کشف حقیقت باشد / (سوره نحل آیه ۱۲۵)

بیان عزیزی /پاوه

از طريق
بیان عزیزی
منبع
https://sozimihrab.org/
نمایش بیشتر

بیان عزیزی

استان کرمانشاه - پاوه مترجم - نویسنده

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا