تاریخ

آشنایی با همسران رسول الله (ص)

 

خداوند از روی حکمت و عظمت وقدرت خویش خواسته که محمد بن عبدالله(ص) در مقایسه با دیگر مسلمانان ، تعداد بیشتری همسر از قبایل گوناگون داشته باشد.  درمیان این قبایل که پیامبر از میانشان زن برگزیده بود عده ای دوستدار  ولی  عده ای دشمن ترین قبیله نسبت به پیامبر بوده اند ، برخی از این همسران از خانواده قریشی ، بنی هاشم ، یهودی ، مسیحیان عرب و قبطی بودند ، تعدادی نیز از خانواده های شهر نشین و برخی دیگر صحرا نشین بودند .

ازجهت سنی عده ی مسن و برخی میانسال و  عده ای هم کم سن و سال بوده اند ،  بعضی از آنان علاوه بر اینکه همسر پیامبر بودند با توجه به داشتن این جایگاه مسئولیت سنگینی نیز بردوش داشتند .

 بدون هیچ گونه ریا یا ترس و دلهره و نفاق می توان گفت:  آنان چه در زمان حیات پیامبر و چه پس از مرگش ؛ مرشد ، معلم و فقیه و دانشمند زمانه خود بودند ، هرکدام داستان خاص و شنیدنی در ازدواج با پیامر دارند .

تمام زنان دنیا آرزوی رسیدن به این جایگاه را داشتند که همسر پیامبر خدا (ص) شوند تا بدین گونه پرچم دعوت اسلامی را دوشا دوش پاکترین مخلوق خداوند محمد(ص)حمل نمایند و این امانت وسنت و روش نیک را به نسل بعد از خود منتقل کنند.

همسران پیامبر کسانی بودند که خداوند آنان را از همه پلیدی ها پاک و آنان را مستقیما مخاطب خود قرار داده است .

پیامبر در طول عمر مبارکش سیزده شریک زندگی و همسر برگزید که تنها با نه تن از آنان همبستر شد.

اولین بار قبل از نبوت در سن بیست و پنج سالگی با ام المومنین خدیجه و آخرین بار باماریه مادر ابراهیم ازدواج کرد .

بیاییدتا باهریک از آنان به ترتیب قرار گرفتنشان تحت همسری پیامبر آشنا شویم؛

 1 – خدیجه دختر خویلد :

اولین همسر پیامر خانمی پاک و بزرگوار از زنان نامدار قریش شصت وهشت سال قبل از هجرت در مکه متولد شد . خدیجه دختر خویلد بن اسد … از خاندان كنانة قبيله قريش ، قبل از پیامبر با ابو هاله بن زراره تمیمی ازدواج و پسری به دنیا آورده بود ، سپس با عتیق بن عابد بن عبدالله بن عمر بن مخزوم ازدواج کرده و ازاو نیز دختری به دنیا آورد،  سپس تقدیر خداوند چنان بود که در سن چهل سالگی اولین همسر پیامبر شود در حالی که پیامبر تنها بیست وپنج سال سن داشت یعنی خدیجه پانزده سال بیشتر از پیامبر سن داشت

ویژگی های خدیجه ؛ویژگی هایی داشت که او را ازدیگر زنان متمایزمی ساخت.

این صفات عبارتنداز : شرافت ومنزلت وبلندپایگی ؛ او بزرگترین ومشهورترین و بلندپایه ترین زن درمکه بودو ازعقلی سلیم و حکمت وتیزهوشی وعلاوه برهمه اینهاازفطرتی پاک برخورداربود .

ام المومنین خدیجه خصوصیاتی داشت که کمتر زنی یک جا ازهمه آنهابرخورداراست او زنی بسیارخردمند و بسیار زیرک و بسیارمهربان است گاهی می بینیم زنی که خداوند به او زیبایی وجمال می بخشد ایمان آوردن برایش سخت و دشواراست ؛ زیرا زیباییش او را به انجام کارهایی وادارمی سازد که می خواهد به وسیله ی آن زیباییش را آشکارنماید.

بعضی وقت ها زنی را می بینی که زیبا و با ایمان است ولی هوش وذکاوتش کم است یا زنی زیرک و باهوش را می بینی که زیرکیش باعث درگیری او و شوهرش می گردد زیراگمان می کندکه نظر او بهتر از رای ونظرشوهرش است!

2 –  سوده دختر زمعه فرزند قیس بن بن عبد شمس از قبیله قریش ، قبل از پیامبر با سکران بن عمرو ازدواج کرد، پس از مرگ سکران با پیامبر ازدواج کرد ؛ هرچند قبل از وی،  پیامبر از عائشه خواستگاری کرده بود اما هنوز او به سنی نرسیده بود که بتواند خانه پیامبر را اداره کند ، به همین خاطر سوده خانه پیامبر را اداره می کرد و دخترانش را نیز  تربیت و حمایت می کرد.

سیده سوده دختر زمعه است او از مکه و از قبیله ی قریش است ودرنسب درلوی جدرسول الله به هم می رسند ؛ پدرش کافربود و او ازجمله افرادی است که درابتدای دعوت ایمان آورده است سوده وهمسرش ازجمله خانواده هایی بودندکه ازابتدای دعوت همراه رسول الله مسلمان شدند شوهرش پسرعمویش بود وآن دو همراه سایر مسلمانان  درابتدای دعوت باظلم وستم شدیدی مواجه شدند درزمان هجرت به حبشه همراه شوهرش هجرت نمود .

او زنی سالخورده بود شاید بزرگ تر از سیده خدیجه ؛ تفاوت سنی اوبا رسول الله بسیارزیاد بود ؛ با اینکه زیبا نبود اماخیلی خوش طبع بودوتازمان خلافت عمربن خطاب زنده بود.

3 – عائشه دختر ابوبکر : عائشه دختر ابوبکر، در جد ششم ( مرة بن کعب ) نسبش به نسب رسول الله می رسد ، پیامبر درمکه ازاو که – بنا به برخی روایت های تاریخی – هفت سال داشت خواستگاری کرد.

عایشه کیست ؟

او مادر گرانقدرمان ومحبوب دل رسول الله است او تنهادخترباکره درمیان همسران رسول الله است او دخترخلیفه اول ودوست نزدیک پیامبر اکرم سیدنا ابوبکرصدیق است که رسول الله درباره اوفرمود: هیچ مال وثروتی بسان ثروت ابوبکر به من نفع نرساند  ؛ وقتی ابوبکراین سخنان راشنید و  گریست وگفت ای رسول الله من و ثروتم از آن توهستیم!

عائشه زنی است که خداوند ازبالای آسمان ها یک سوره ی کامل دربرائت وپاکیش نازل کرد؛  او یکی از داناترین مسلمانان به حلال وحرام بود ؛ تا جایی که صحابه در باره اش می گفتند: اویکی ازداناترین اعراب به شعر ادبیات قرآن وتفسیروفقه است

4 –  حفصه دختر عمر : مادر مسلمانان حفصه دختر امیرالمؤمنین عمر بن خطاب بن نفیل بن عبد العزی بن رباح بن عبدالله بن قرط بن کعب از قبیله قریش است .

 همسر اول او در جنگ بدر شهید شد ، بعد از هجرت با رسول الله ازدواج کرد.

سیده حفصه پنج سال پیش ازبعثت رسول الله متولدشد بنابراین او۳۵ سال کوچک تر از پیامبربود ؛ خلیف بن حذافه که همسرش بود درغزوه ی احدپس ازدفاعی سرسختانه از رسول الله به شهادت رسید ؛ او ازجمله کسانی بود که در نبرد احد ثابت و استوار باقی ماند ؛ نیزه ای به اواصابت کردامادراثنای غزوه شهید نشد بلکه به مدینه بازگشت و مدتی بیمارشد تااین که زخم براوغلبه کرد ودرگذشت  .

سیده حفصه درآن هنگام ۲۱ساله بود و به خاطروفاتش خیلی اندوهگین شد ولی هیچ کس ازاوخواستگاری نمی کرد  و حدودا هفت یاهشت ماه بیوه ماند ؛ نزدصحابه ها عرف چنین بودکه زنان فورا ازدواج می کردند پس سیدناعمردنبال دامادی می گشت ؛ این کارنه زشت است ونه حرام ؛ پس عمرنزدابوبکرآمد و به اوگفت: ای ابوبکرباحفصه ازدواج نمی کنی؟  ابوبکرجوابی نداد پس عمرباخشم وناراحتی او را ترک کرد زیرا جوابی به او نداد …عمرمی گوید: نزد رسول الله رفتم تاازدواج بادخترم را به او پپیشنهادکنم چون ابوبکروعثمان به من جوب مثبت ندادند ؛ رسول الله لبخندی زد و فرمود: ای عمر نگران نباش حفصه بابهتر ازعثمان وابوبکرازدواج می کند! پس پیامبربااوازدواج کرد

5 –  زینب دختر خزیمه : ایشان قبل از هجرت ازدواج کرده بود ، بعداز فوت همسرش در جنگ بدر با پیامبر ازدواج کرد سیده زینب بنت خزیمه یکی ازهمسران پیامبراست که درسال سوم هجرت با او ازدواج کرد او دوماه بعد ازازدواج درگذشت .

سیده زینب پیش ازرسول الله دوبارازدواج کرده بودوهردونفرازخویشاوندان پیامبر بودند آنان پسران عمویش حارث بن عبدالمطلب بودند .

سیده زینب بعدازوفات شوهرش تنها می ماند ؛ پس باپیامبرازدواج می کند اودربقیع دفن شدو اولین همسرپیامبربود که دربقیع به خاک سپرده شد

6 – ام سلمه دختر زاد الرکب، قبل از هجرت با همسرش ابو سلمه مسلمان شد ، همسرش بعد از جنگ بدر فوت کرد ، ابوبکر از او خواستگاری کرد ولی او نپذیرفت سپس عمر ازاو خواستگاری کرد ، موافقت نکرد ، سپس با رسول الله ازدواج کرد.

ام سلمه کیست ؟

ام سلمه وشوهرش ازاولین افرادی بودندکه اسلام آوردند حتی گفته می شود که پس از خانه ی رسول الله اولین خانه بود که تمام اعضایش مسلمان شدند ؛ آن دو باهم به حبشه هجرت کردندوخانواده ی اودومین خانواده ی مهاجرپس ازعثمان بن عفان وهمسرش رقیه دخت رسول الله بود.

 پس ازمدتی ازوفات شوهرش رسول الله عمربن خطاب رانزدش می فرستدتابه او بگویدکه پیامبرمی خواهدبا او ازدواج کند او درجواب گفت:  این کار به سه دلیل درست نیست ؛ زیرا او زنی سالخورده ؛ بچه دار و غیور – و عصبانی -است عمرجواب رابرای پیامبربرد پیامبر در جواب فرمود: به او بگویید اگرسالخورده وپیرهستی پیامبر از توپیر تراست ؛ اگربچه داری بچه های تو بچه من هستند! اگر غیوری من دعا می کنم که خدا تو را هدایت و غیرت بی موردت  را از تو دور کند ؛ سپس او موافقت کرد.

 پیامبربه خاطرمهربانی به او و به فرزندانش و نیز به خاطرگرامی داشتن شوهرش با او ازدواج کرد. 

7 – زینب دختر جحش : مدتی کم بعد از غزوه المریسع با پیامبر ازدواج کرد .

زینب بنت جحش ازخانواده ای بسیارثروتمندومرفه بود مادرش سیده امیه بنت عبدالمطلب بود و زینب دخترعمه ی رسول الله می شد؛  برادرش عبدالله بن جحش یکی ازعاشقان رسوالله بود که در غزوه ی احد به شهادت رسید .

رسول الله پس از غزوه ی احزاب باسیده زینب ازدواج کرد

سیده عایشه درباره سیده زینب می گوید: او محبوبترین همسر نزد رسول الله بود سیده زینب درسال ۲۹ هجری درگذشت . سیدناعمربراونمازخواندودربقیع دفن شد وتمام مادران مومنان درتشییع جنازه اش شرکت کردند

 8 – جویره دختر حارث : ایشان خانم و زنی عزیز و ناز پرورده در میان قوم خود بود ، درجنگ میان قبیله او با بنی مصطلق به اسارت مسلمانان  در آمد، سپس پیامبر با او ازدواج کرد .

جویریه بنت حارث خزاعی هدف ازدواج رسول الله با او اسلام آوردن قبیله اش بود علما می گویند: برکت هیچ زنی برقومش به اندازه جویریه بنت حارث نبود ؛ او آنان را از اسارت خلاص کرد و اموالشان رابه آنان بازگرداند وآنان رامسلمان نمود و او در دوران معاویه درگذشت ودربقیع به خاک سپرده شد

9 – ام حبیبه دختر ابوسفیان : رمله دختر ابوسفیان پسر حرب بن امیه بن عبد شمس از قبیله قریش ، قبل از پیامبربا عبید الله بن جحش ازداواج کرده بود و همراه او به حبشه هجرت نموده بود ، در حبشه همسرش مرتد شد و به آیین مسیحیت گروید ، ام حبیبه در خواب دید که با پیامبر ازدواج کرده ، رؤیایش اصابت کرد و به جایگاه ام المؤمنین نایل آمد.

ام حبیبه نام واقعی اش رمله بنت ابوسفیان است . وقتی خبرازدواج رسول الله به گوش ابوسفیان رسید واکنش بسیار عجیبی نشان داد ؛ او بسیارخوشحال شد ابوسفیان می گوید اولین چیزی که قلبم رانسبت به اسلام متاثرساخت ازدواج رسول الله بادخترم بود .

میان ام حبیبه وعائشه وام سلمه حساسیت وغیرت زنانه ای  وجود داشت

10 – صفیه دختر حیی بن اخطب صفیه بنت حیی بن اخطب پدرش رئیس یهودیان بنی نضیر بود او به شدت از رسول الله متنفر بود و پس ازتلاش بی نتیجه ی بنی نضیرجهت تروررسول اللهبه آنان دستوردادتامدینه راترک کنندبنی نضیر ودرراسشان حیی بن احطب به خیبررفتند.

در ازدواج رسول الله باصفیه حکمتی بس بزرگ نهان بودوآن این که بدانی اسلام دین گذشت وبخشش ودین رحمت ومهربانی است ؛ او دختررئیس یهودیان است وکاملا طبیعی بودکه تحقیرشده و به اسارت درآمده ومورداهانت قرارگیرد ؛ ولی اسلام به ما می گوید: این دین دین رحمت وگذشت است ؛ سیدصفیه آزادخواهدشدوشرف ازدواج باپیامبر ما از آن اوخواهدبود.

سیده صفیه ازجمله کسانی بودکه ازسیدناعثمان دفاع کرد. اواصرارداشت که درزمان محاصره ی وی شخصا برایش غذاو آب ببرد او دربقیع به خاک سپرده شد.

11 – میمونه دختر حارث میمونه بنت حارث هلالی.

اوآخرین همسررسول الله بود. این ازدواج سال هفتم هجری صورت گرفت. او یکی از شش خواهری بودکه ازدواج های غیرطبیعی داشتند.

دلایل وشرایط ازدواج با سیده میمونه این بود که پیامبر بعدازصلح حدیبیه به حج عمره رفت سه روزدرآنجاماند ومتوجه شد که شوهرسیده میمونه وفات کرده است و او را مستضعف ودرمانده دید ؛ پس به خاطربزرگداشت خانواده ومهربانی اش به اوپس ازدرگذشت شوهرش ورهایی وی درمکه ازعمویش خواست تااورابرایش خواستگاری کند.

میمونه ازجمله کسانی است که درشناخت سنت به ماکمک فراوان کرده است زیرا اوحتی دقیق ترین جزئیات رابرای ماتعریف می کند ازدیگر صفات سیده میمونه دوست داشتن صدقه بود.

اودرسن ۸۵سالگی درگذشت وآخرین همسری بودکه وفات کردوعبدالله بن عباس پسرخواهرش براونماز خواند ودر سلس به خاک سپرده شد

12 – ریحانه دختر زید .

 13 – ماریه قبطی مادر ابراهیم .ماریه قبطیه 

پیامبر پس ازسیده ام حبیبه بااوازدواج کرد .درسال هفتم هجرت بااوازدواج کرد ودرآن زمان پیامبر ۶۰ساله بود.

رسول الله درهمین سال با چهارزن ازدواج نمود صفیه ام حبیبه میمونه ماریه ..

ماریه پدرش مصری ومسیحی ومادرش رومی بود پس ازمسلمان شدنش بارسول الله ازدواج کردوهدفش این بود که می خواست داماد مصریان باشد ومی خواست با زنی ازدواج کند که قبلامسیحی بوده است تابه مابیاموزدکه هرکسی که به دین مامی بگرود برادرماست .

درسال هشتم هجری ماریه برای رسول الله پسرش ابراهیم رابه دنیا می آوردوبه خاطررابطه ای که میان هاجرو ماریه بود پسرش راابراهیم می نامد

ترجمه : حسن خضر زاده

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا