عقایدقرآن

بازخوانی مفاهیم قرآنی(۱)

توحید و شرک

سپاس خدایی که ما را به نعمت بی بدیل یکتاپرستی و انتخاب مسیر درست زندگی رهنمون گشت و از سقوط در سراشیبی شرک‌ و کفر نجات یافتیم.
به اذن و توفیق خدای سبحان در زنجیره نوشتاری کوتاه می‌خواهیم پاره‌ای از مفاهیم قرآنی را به زبانی ساده پیش روی خوانندگان بزرگوار قرار دهیم، امید اینکه ابتدا مورد رضا و خرسندی خدای علیم حکیم قرار گرفته و در میزان کردارهای نیک ثبت گردد، و ثانیا بتوانیم در راستای روشنگری هرچه بیشتر ارزشهای والای دینی گامی کوچک برداریم ـ والله المستعان و علیه التکلان ـ.

یکی از اساسی‌ترین و کلیدی‌ترین مفاهیم و گزاره‌های قرآنی مقوله ” توحید ” است، زیرا سرنوشت سعادتمند آدمی و پذیرش کردارها و گفتارهای وی در گرو این رکن رکین است و خروج عالمانه و عامدانه از شاهراه توحید و فرورفتن در منجلاب شرک‌ورزی موجبات نگون‌بختی ابدی را برای انسان رقم می‌زند.
توحید به دو بعد نظری و عملی تقسیم می‌گردد:
ـ توحید نظری، این بخش ناظر به بعد شناخت ذهنی و علمی از خدای آفریننده و صفات کمال وی و پیراستن منظومه باورها از اعتقاد به تعدد آلهه در اداره امور هستی، می‌باشد.
ـ توحید عملی، مهمترین بخش توحید و یکتاپرستی این قسمت است، زیرا اگر باور و شناخت ذهنی ـ هر اندازه پاک و سالم هم باشد ـ در رفتار و گفتارهای روزمره انعکاس و بازتاب نداشته و آدمی را برای خداوند سبحان خالص و پالوده نکند فاقد ارزش است و دردی دوا نمی‌کند؛ چیزی که بسیاری از باورمندان به اصل توحید و رهایی از گرداب شرک بدان گرفتاراند.
توحید یعنی دخالت دادن یک خدا و فرمانروا در زندگی، یعنی در مملکت قلب و درون یک آمر و فرمانروا حکومت نماید و به تعبیر قرآن کریم ” اسلام وجه ” برای خدای خالق تحقق یابد.
توحید یعنی در برابر تطمیع و تهدید خم به ابرو نیاوردن، به بیانی دیگر: اگر تمام امکانات و رفاه زندگی برایش فراهم گشته و یا تمام قوای معاند در قالب درنده‌ترین موجود و با برنده‌ترین سلاح در برابرش قد علم نمایند کم‌ترین ضعف و سستی به بنیان ایمانش راه نیابد؛ چنانچه خداوند سخن شیخ اجلّ سعدی شیرازی ـ مشمول غفران بیکران الهی باد ـ می‌فرمایند:
مـوحــد چه در پــای ریزی زرش
چه شمشیر هندی نهی بر سرش
امـیـد و هراسش نباشد ز کــس
بر این است بنیاد توحید و بس
شرک‌رزی هم نقطه مقابل اینهاست، یعنی زانو زدن در برابر مطامع زودگذر و مخاوف بشری، یعنی تغییر موضع دادن در حالتهای گوناگون و فقدان ثبات و استقامت در زندگی؛ به تعبیر مولانا ساعتی میزان این و لحظه‌ای میزان آن و با تغییر جهت باد تغییر مسیر و جهت دادن و هر روزه قبله‌ای داشتن.
چە بسیاراند داعیانی پوشالین کە خود را موحد تمام عیار قلمداد می‌کنند ولی در واقع مدعیانی خوش‌آواز و سخنوران آتشین پشت تریبونها بیش نیستند، چون با اندک تغییر و تحولی در زندگی به‌ویژه هنگام وزیدن بادهای ناملایم و قرار گرفتن در مسیری سخت و سنگلاخ، پرده از روی درون بیمار و متزلزشان برداشته شدە و سریع و ناگهانی تکان می‌خورند و سرە از ناسرە معلوم می‌گردد.
خلاصه اینکە: اهمیت بسزای توحید تنها به بعد نظری‌اش محدود و منحصر نمی‌گردد ـ گرچه این بخش بسیار مهم و زیربنایی است ـ بلکه بایستی همه حرکات و سکنات سالک راه بندگی یکتاپرستانه را تحت‌الشعاع قرار داده و بوی عطرآگین توحید از فضای همه حیاتش به مشام همگان برسد.

هدانا الله لطریقه القویم و عصمنا من الزلل

ادامە دارد…

احمد عباسی ـ بانه ۲۹ / ۷ / ۹۷

نمایش بیشتر

احمد عباسی

استان کردستان - بانه نویستده - مترجم - فعال دینی و اجتماعی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا