ماموستا سید احمد از کوردستان عراق
یکی از عالمان دینی دکتر سید احمد از کوردستان عراق درباره بدعت یا حرمت مراسمات و آهنگ های میلاد با سعادت رسول اکرم (ص) می گوید : بزرگداشت میلاد رسول اکرم(ص) به شرط دور بودنش از خرافات و برگزار شدن در چهارچوب شرع نه تنها حرام و بدعت نیست بلکه مباح و یا سنت و یا حتی به مرحله وجوب نیز می رسد و در واقع احیای این مناسبت مبارک می تواند به میدانی برای تبلیغ و ارشاد مبدل شود ، تا جایی که اگر فرصتی برای جمع قلوب مؤمنان باشد امری است مبارک و مفید. ایشان ادامه می دهند که باید اینگونه مراسمات و مجالس فرصتی برای گفتگو و درک بیشتر همدیگر باشد و صفوف خود را انسجام ببخشیم و بدینوسیله خلأها را پر کنیم و عَلَم نیمه افراشته اسلام را بر افراشته تر و بر روی خرابه های تفرقه آبادانی ایجاد کنیم و تمام مناسبات را بهانه ای برای گِرد آمدن دور همدیگر و نهایتاً اخوّت و برادری را استحکام بخشیم و از تفرقه و فاصله انداختن جداً خودداری کنیم.
شایسته نیست هر سال بر سر سنت و یا بدعت بودن اینگونه مناسبات به جان همدیگر بیافتیم ، بلکه باید آن را به میدان دعوت دینی مبدل نماییم و از سوء استفاده افراد سودجو و خلاف شرع جلوگیری کرده و نگذاریم از این گونه مناسبت ها استفاده های سیاسی شود.
این خطیب بلندآوازه خاطرنشان می کند : اگر اینگونه مناسبت ها عاملی برای کسب درآمد و پول شده و به طرح موضوعاتی غیر مستند و دروغ درباره پیامبر(ص) پرداخته شود و مقامی همچون الوهیت برای آن حضرت رقم زده شود و… در چنین حالتی به قطع می توان گفت برگزاری اینگونه مناسبت ها بدعتی بیش نیست .
ماموستا علی باپیر دیگر شخصیت نامی کورد در مورد بزرگداشت مناسبت مولودی چنین می گوید:
خدا را شاکرم که در کتابی که با نام (عید و مناسبت ها و مقایسه آنها) نوشته ام، تمام عیدها و مراسمات و مناسبتهای دینی و عادتی ملی باشند یا دینی، جهانی یا حرفه ای را از دیدگاه شرع اسلام بررسی کرده ام، و تحقیقاتم به نتایج زیر منتهی شده است :
عیدها و مناسبتها با همه تنوعشان از لحاظ عادت و تعامل مردمی برابر اجماع علمای امت مشمول مباح و مُجازمی باشند مگر آنکه با دلیل و نصی شرعی ممنوعیت و حرمت آن ثابت شده باشد، بر خلاف عبادات که اصل در آنها ممنوعیت و تعبُّد می باشد مگر آنکه شارع آنرا تشریع کرده باشد.
-عبدالرحمن ناصر السعدی گفته است : اصل در عبادات ممنوعیت است مگر آنکه در شرع ذکر آن آمده باشد و اصل در عادات اباحه است مگر آنکه شارع آنرا حرام کرده باشد. اصول الفقه المهم ص 105/106
-علمای مطرح دیگری همچون شیخ الاسلام ابن تیمیه در مجموع الفتاوی جلد 14ص45 و در قواعد النورانیه الفقهیه ص 112 و عبدالکریم زیدان در الوجیر فی اصول الفقه ص 48 و ابن عثیمین در شرح اربعین النوویه ص 122 و 121 نیز بر این قاعده طلایی اتفاق نظر دارند .
عبادات عبارتند از چگونگی رفتار و عملکرد فکری و عملی مسلمان در خدمت پروردگار که از آن با عنوان ایمان و شعائِر دینی و تعبدی یاد می شود.
عادات و معاملات نیز عبارتند از رفتار و تعامل مردم با یکدیگر.
در باب عبادات و مسائل عقیدتی و تعبدی خطوط قرمز وجود دارد و مجال کم و زیاد کردن هیچ چیزی در آن وجود ندارد و اگر چیزی بر آن افزوده شود به عنوان بدعت از آن یاد می شود.
پیامبر (ص) در حدیثی می فرماید: (اگر کسی چیزی در کار ما «عقیده و عبادات ما» بیفزاید ولی از آن نباشد ، مردود است) بخاری 2697مسلم1718
و در حدیث دیگری می فرماید : (اگر کسی عملی انجام دهد که ما به آن فرمان نداده باشیم مردود است) مسلم 1768
شکی نیست که آنچه پیامبر بدان اشاره کرده مسائل تعبدی و عقیدتی است نه مسائل مربوط به عادات و رسوم که در این مورد میدان اجتهاد گسترده است و آن حضرت در این رابطه فرموده اند : (شما به امورات دنیایی خودتان آگاه ترید)
پس مادامی که مناسبت مولود و مراسمات مربوط به آن در چهارچوب عادات به شمار آید -که قطعاً این چنین است – انجام و احیای آن مباح و بلا مانع است ؛ ولی اگر آن را عبادت بدانیم – که اثبات آن بسیار دشوار است و کسی چنین نمی اندیشد – می توان آن را بدعت به شمار آورد ، چون عبادات را تنها خدا و رسولش تشریع می کنند نه کس و جریان دیگری.
لب کلام این است که نباید چهره اسلام را مشوش کرد و چهره زیبای آن را تخریب کرد و به عبادات و عقاید دست بُرد و چیزی بدان افزود همانگونه که نباید سخت گیری به خرج داده و مسائل غیر عبادی و اجتهادی را سفت و سخت و انعطاف ناپذیر نشان بدهیم و برچسپ بدعت را که خود بدعتی خطرناک است بر هر چیزی – که ما آن را بر نمی تابیم – بچسپانیم .
پیامبر فرمود : یسروا و لاتعسروا و بشروا و لا تنفروا)) متفق علیه (دینداری را آسان بگیرید و سخت مگردانید و مردم را مژده دهید و متنفر مسازید)
ترجمه و تحقیق : محمود خالدی زاده