گفتگو

جماعت اسلامی پاکستان

جماعت اسلامی پاکستان

تاریخچه جماعت اسلامی

 در اوت ۱۹۴۱م/ شهریور ۱۳۲۰خ، یعنی شش سال پیش از استقلال پاکستان به پیشگامی مولانا «ابوالاعلی  مودودی»(۱۹۰۴م) و با همراهی بیش از هفتاد تن از علمای مسلمان شبه قاره در شهر لاهور درایالت پنجاب هند تأسیس شد.

از همان هنگام تاسیس جماعت اسلامی، ابوالاعلی مودودی به امیری آن برگزیده شد و به جز دوره هایی کوتاه تا سال ۱۹۷۲م در این مقام باقی ماند.

تاسیس جماعت اسلامی کم وبیش واکنشی بود به «قطعنامه ی پاکستان»  که در مارس۱۹۴۰م در نشست سالانه ی مسلم لیگ در لاهور و به رهبری محمد علی جناح به تصویب رسید.

 این قطعنامه سنگ بنای تشکیل پاکستان به شمار می آمد و در آن استقلال کشور مسلمانان شبه قاره ی هند به نام پاکستان به عنوان کشوری مستقل از بریتانیا و هندوستان، پیش بینی شده بود.

 در این سال ها، مسلم لیگ سراسر هند با تلاش رهبریِ نیرومند و سخت کوشانه ی محمد علی جناح، رهبری و هدایت جنبش مسلمانان شبه قاره ی هند را در دست داشت.

پایه گذاران جماعت اسلامی و به ویژه مولانا مودودی می خواستند با تاسیس جماعت، از نفوذ و تاثیرگذاری مسلم لیگ در میان مسلمانان شبه قاره و به ویژه در جنبش استقلال خواهی مسلمانان بکاهند. مودودی و دیگر رهبران جماعت اسلامی بر این باور بودند که رهبران مسلم لیگ افرادی سکولار هستند که نمی بایست در مقام رهبری جنبش مسلمانان برای ایجاد کشوری جدید قرار بگیرند.

به نظر آنها کشور جدید که قرار بود برای مسلمانان پایه ریزی گردد، باید توسط رهبرانی معتقد و باورمند به آیین اسلام و آموزه های سیاسی و اجتماعی آن به وجود آید.

البته این نکته ی مهم را هم نباید ناگفته گذاشت که دست کم در نظر مودودی ایجاد کشور مستقل برای مسلمانان به خودی خود ارزش و اهمیت چندانی نداشت؛ بنابر ایده های وی، آرمان اصلی دین اسلام ایجاد جامعه ای بود که در آن شیوه ی زندگی اسلامی پیاده گردد و نه این که به ضرورت، کشور تازه ای برای مسلمانان ایجاد گردد؛ این جامعه ی اسلامی از نظر مودودی و جماعت می توانست در درون مرزهای سیاسی هند نیز به وجود آید.

از این نظر دیدگاه مودودی و پیروانش در جماعت، با علمای دیوبندی مخالف جنبش پاکستان اختلاف داشت.

این گروه اخیر که «جمعیت علمای هند» نماینده ی اصلی آنها به شمار می آمد، نگرشی ملی گرایانه و ضداستعماری داشتند ؛ به نظر آنها اسلام مردمان را از وفاداری به سرزمین و هویت ملی پیشین خود باز نمی داشت.

 مهم ترین دشمن آنها امپریالیسم بریتانیا بود و هدف اصلی ایشان هم استقلال هند به گونه ای یکپارچه و بیرون راندن انگلیسی ها از آن بود. به نظر آنها جنبش پاکستان از آنجا که هندوستان را چند پاره می کرد و افزون بر آن موجب تاخیر در استقلال آن شده بود،  خدمتی در راستای خواسته ها و منافع بریتانیا به شمار می آمد.

 

-جماعت اسلامي شبه قارهء هند پاكستان يك گروه اسلامي معاصر است كه تمام كوشش خودرا در راه اجرا و تطبيق شريعت اسلامي در زندگي مردم و مقابله جدي با همه گروه هاي علماني و سکولار كه مي خواهند بر منطقه سلطه حاصل كنند، تمركز داده است.

تأسيس و اشخاص تاثیر گذار:

اول: مؤسس آن:

-ابوالاعلى مودودي : ( 1321-1399هـ) ( 1903-1979م) در شهر اورنك آباد دكن ولايت حيدرآباد متولد شد، تربيت و تعاليم ابتدائي خود را نزد والدش سيد احمد حسن فراگرفت، نسبش به خاندان قطب الدين مودودي كه مشهور به ديانت و روحانيت بود، مي رسد.

-مرحله دعوت و تبلیغش از زمان وارد شدن به ميدان نويسندگي و امور فرهنگي در سال 1918م شروع شد.

در سال 1920م يك جبهه فرهنگي از روزنامه ها و مجلات تشكيل داد كه هدف از آن آزادي ملت مسلمان و تبليغ اسلام بود. وي در چندين جريده به حيث نويسنده ، مدير، و رئيس ايفاء وظيفه نمود.

-كتابش ( الجهاد في الاسلام) كه سال 1928م به نشر رسيد، تأثير بزرگي در تشويق مردم و بر انگيختن آنها در مقابله با انگليس و بت پرستان و در مقابل تمام دشمنان اسلام در همه جا داشت.

-سال 1933م مجلهء ( ترجمان القرآن) را از حيدرآباد دكن به نشر رسانيد، شعار اين مجله اين بود كه «اي مسلمانان: دعوت قرآن را با خود داشته و برپاخيزيد وعالم را حلقه كنيد» از طرف همين مجله افكار خود را به مردم پاكستان رسانيد كه اين كار راه را به تأسيس جماعت اسلامي وي بعدها هموار ساخت.

-در سال 1937- 1938م نظر به دعوت محمد اقبال (1873-1938م) به لاهور رفت و در باثانكوت دار الاسلام تأسيس نمود كه در آنجا اشخاص را تربيت مي نمود و كتاب تأليف مي كرد ولي علامه اقبال بعد از به دوران رسيدن مودودي چند ماهي زنده بود و بعد از آن جهان فاني را وداع گفت.

-از طريق مجله ترجمان القرآن ، مودودي علماء و رهبران مسلمانان را به سوي مجلسي كه در لاهور 26اغسطس 1941م/1360هـ ترتيب داده بود، فراخواند، در اين مجلس (75) شخص كه نماینده کشورهای مختلف هند بودند حضور داشتند و در همين مجلس جماعت اسلامي تأسيس گرديده و شخص مودودي به عنوان امير جماعت تعيين گرديد.

-در آن ايام كه زمام سلطه به دست بريطانيايى ها بود، مودودي فتواي جرئت مندانه خود را ، مبني بر حرام بودن خدمت و كار در نیروهای اشغالگر، صادر نمود، كه اين خود جماعت را در ابتداء ظهورش با هجوم استعمارگران مواجه ساخت.

امام ابوالاعلی مودودی(رح) به عنوان یکی از دعوتگران نمونه و کم‌نظیر مسلمان در جهان معاصر شمرده می‌شود که تمامی عمر پربرکت خویش را وقف دعوت به اسلام نموده و رسالت خود در زندگی را اعلای کلمه‌ی حق و استقرار اسلام در دل پیروان، قرار داد.

اخلاص در دعوت و جهد و تلاش بی‌وقفه‌ی مولانا بزرگ ترین عامل جمع شدن دیگران پیرامون او بود که مرزهای قومی و جغرافیایی را در هم نوردیده و به یک دعوتگر جهان اسلام در هر زمان و مکانی تبدیل شده بود.

-در 28 اغسطس 1947م پاكستان با هر دو جزء خود – پاكستان فعلي و بنگلا دش- از هند جدا شد.

 در پی آن رهبران جدیدی براي جماعت اسلامي در هند قدم به ظهور نهادند  اين كار صرف بخاطر تسهيل امور اداري جماعت بود و بس، و در آن اوقات جماعت به پاي خود ايستاده بود، براي مسلمانان مهاجر اردوگاه هائي تشكيل داده به آنها كمك هاي اضطراري مي كرد.

-مودودي در زندگي خود، بخاطر جرأتي كه در مقابل مخالفان تطبيق شريعت اسلامي در پاكستان داشت، چندين بار زندانی گرديده بود كه در بعضي از آنها حكم اعدامش نيز صادر گرديد، ولي بعدها محکومیتش تخفيف شده و حكم اعدامش عملي نمي شد، اما اين زندانی ها در عزم متين وي تغييري ایجاد نمی کرد، بلكه ايمانش را به دعوت و مبادي اسلامي اش راسخ ترمي کرد.

 

تهیه و جمع آوری : اسماعیل امینی – سردشت

 

نمایش بیشتر

اسماعیل امینی

@نویسنده و مترجم @ آذزبایجان غربی - سردشت @ شغل : امام جماعت و خطیب

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا