سخنی با خانم هایی که حاجی شده اند

رساله سوم:

لباس زن محرم

ابن منذر میگوید ک طبق نظر بیشتر علما و اهل علم همانا زنان از آن چیزی که مردان منع شده اند منع شده اند«بعضی از ممنوعات احرام در لباس پوشیدن »و بعضی از احکام لباس پوشیدن فقط مختص و متعلق به زنان در زمان احرام می باشد.

_ برای زنان محرم نوع لباس خاصی معین نشده است ولی بعضی از زنان فکر می کنند باید لباس خاصی بپوشند ، اینگونه نیست ولی در عوض باید لباسی بپوشند که مطابق شرع باشد، لباس باید گشاد، و تنگ نباشد،متین باشد،نازک نباشد ،لباسها نباید دارای چاک باشند لباس و زیبایی آن نباید ایجاد فتنه کند چون گاهی اوقات در بعضی از مناسک زن و مرد مختلط میباشد.

_ پوشیدن نقاب و دستکش برای زن محرم حرام میباشد همانگونه که ابو داود روایت میکند«المحرمة لا تنتقب و لا تلبس القفازین»زن محرم نباید نقاب و دستکش بپوشد. ولی در بعضی از مکانها که مرد بیگانه حضور دارد بر زن واجب است صورت خود را با پوششی بپوشاند پس پوشاندن صورت از مردان بیگانه واجب می باشد.

همانگونه که زنان سلف این کاررا انجام میدادند ام المؤمنین عایشه رضی الله عنه روایت می کند:« کان الرکبان یمرون بنا و نحن مع رسول الله صلی الله علیه وسلم اگر با نا محرم روبه رو شدید پوشش یا چادر خود را از روی سر به طرف پایین بکشید طوری که صورت شما را بپوشاند تا زمانیکه به شما اجازه داده شود آن را بردارید . أخرجه أبو داود

_ برای زن محرم پوشیدن لباس معطر حرام می باشد .بخاری ازعایشه رضی الله عنه روایت میکند بر زن محرم حرام است که با روبند دهان و بینی خود را نپوشاند و نباید لباسی را که با بورس و زعفران معطر شده بپوشد.

_ زنی که در احرام می باشد میتواند لباس هایی را که در زمان احرام بستن بر تن داشته است با لباس تمیز دیگری عوض کند

_ اگر در زمان احرام از روی نا آگاهی و یا فراموشی از نقاب استفاده کند هیچ اشکالی بر ان وارد نیست حج و عمره او مقبول می باشد و هطچ فدیه ای بر او نیست.

_ بر زن محرم جایز است که جوراب بپوشد و حرام نمی باشد و بهتر آن است که زن پاهای خود را بپوشاند.

رساله چهارم

زن حائض در حج:

خواهرم زمان آمدن خون حیض در زمان ایام حج آشفته خاطر مباش زیرا این چیزی است که خداوند برای دختران آدم مقدر کرده است…و شکر برای خدایی که آن را در دین برای ما آسان نموده است و این مشکل را برای ما برطرف نمو ده است ، درشرع اسلام احکام متناسب با حال و وضع زن حائض در مناسک حج وضع شده که در آن زمان باید رعایت شود و بر شما واجب است که احکام و فتوی هایی را که در این باره در مورد زن حائض آمده است را فرا بگیر ید.

_ دوران قاعدگی حالتی است که تمام زنان به آن امر واقف هستند کسی که در حیض است میتواند تمام مناسکی را به جا آورد ، مگر طواف بیت الله.پس تا زمانی که از این حالت پاک نشده باشد نمی تواند عمل طواف را بجا آورد.و دلیل آن این است که امام بخاری رحمه الله از حضرت عایشه رضی الله عنه روایت می کند که می فرمایند:زمانی که در راه رفتن به حج بودیم حائض شدم .گفت که بر پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم وارد شدم در حالی که گریه میکردم پس ایشان فرمودند : چرا گریه می کنی؟پاسخ دا دم امسال من نمی توانم حج را به جا آورم فرمودند: حائض شده ای؟ گفتم بله.ایشان فرمودند همانا آن چیزی است که خداوند برای دختران آدم قرار داده است . پس میتوانی مناسک حج را بجا آوری مگر طواف خانه خدا ، آن هم زمانی که پاک شدی انجام میدهی.

_ زنی که در زمان حج یا عمره حائض می شود مرتکب هیچ گناه یا اشتباهی نشده است زیرا نمی تواند مانع و یا بسته شدن و نیامدن خون شود.

_ برای زن حائض غسل گرفتن در زمان محرم شدن مستحب می باشد همانگونه که اسماء بنت عمیس از رسول اکرم صلی الله علیه وسلم نقل کرده اند که ایشان فرمو ده اند« اغتسلی و استثفری» غسل کن و چیزی _ پارچه ای _ میان پای خود قرار ده»

_ بر زن حائض هیچ اشکالی وارد نیست که در این زمان تکبیر بگوید و دعاهای نوشته شده درکتاب مناسک حج را بخواند و از خواندن قرآن از حفظ و آشکار _ بدون لمس کردن _ منع نشده است و هیچ نص صحیحی در این باره نیست که زن حائض از قرآن خواندن منع شده باشد.ولی این امر برای کسی که در حالت جنب است صدق نمی کند و کسی که در این حالت است نباید قرآن بخواند .از حدیثی که از حضرت علی رضی الله عنه در مورد زن حائض از ابن عمر روایت شده است که می فرماید: «لا تقرأ الحائض و لا الجنب شیئا من القرآن» زن حائض و شخصی که جنب می باشد نباید قرآن تلاوت کند. این حدیث ضعیف می باشد و هیچ منبع صحیح و دلیلی به آن بسنده نکرده است زنی که حائض و یا در دوران نفاس است از قرآن خواندن منع شده باشد.

بر زنی که حائض یا نفاس است خواندن کتاب تفسیر و کتاب احکام جایز است.

_ زمانی که زن برای بجا آوردن عمره احرام می بندد و در ایام حیض است باید تا قبل از روز نهم که پاک می شود در این حالت بماند و طواف نکند. «روز وقوف در عرفه اگر توانست عمره خود را به پایان برساند. » سپس باید برای حج احرام ببندد و برای تکمیل ما بقی مناسک به عرفه برود .ولی اگر قبل از روز نهم عرفه پاک نشد باید با همین حالت عمره وارد حج شود و بگوید «اللهم أنی أحرمت بحج مع عمرتی» و به داخل مردم برود و به همراه آنان بقیه مناسک _ مانندحاجیان_ بجاآورد فقط برای طواف و سعی تا روز عید منتظر بماند که پاک شود سپس طواف کند. طواف اضافه و سعی را، این سعی و طواف برای عمره کافی است همانگونه که در قرآن برای متمتع امده است.

_ اگر زن قبل از طواف وداع حائض شود ،طواف وداع از او ساقط میشود ولی اگر قبل از طواف اضافه حائض شود باید منتظر بماند تا پاک شود و سپس بیت را طواف کند .ولی کسی که پاک است در هر حال و احوالی باشد طواف اضافه از او ساقط نمی شود.

توجه:

زمانی که زن قبل از طواف اضافه حائض شود بر او واجب است که در مکه بماند تا زمانی که پاک میشود و حج خود را تکمیل کند . ولی اگر نتوانست در مکه باقی بماند و باید مکه را همراه محرم خود به سوی دیار خود ترک کند و یا بنا بر دلایل دیگر باشد میتواند زمانی که پاک شد همراه محرم خود برای تکمیل مناسک حج باز گردد.و برای زوج جایز نیست که قبل از اینکه طواف اضافه را انجام نداده اند با یکدیگر هم بستر شوند. «التحلل الثانی».

_ اگر زن حائض قبل از طواف اضافه نتواند منتظر بماند تا پاک شود و یا نمی تواند بار دیگر به مکه برود …چه کار باید بکند؟؟

قال شیخ ابن عثیمین : اگر چنین چیزی که گفته شد روی دهد و زن حائض طواف اضافه را انجام ندهد و برای ماندن در مکه عذر داشته باشد و یا قبل از انجام طواف مسافرت کند در این حالت جایز است از یک راه حل استفاده کند و.کاری کند که خون موقت متوقف شوددو طواف کند و این جلو گرفتن طوری باشد که مانع امدن خون و آلوده شدن مسجد شود و بنا بر ضرورت طواف را انجام دهد و این قول که بیان شده قولی ارجح است به گفته شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله.

زنان اگر در ایام حج از قرص هایی که مانع عادت ماهانه میشود هیچ اشکالی ندارد. زیرا سود و فایده و بنا به مصلحت طواف همراه با دیگر حاجیان باشد بهتر است ولی به این شرط باشد سلامتی شخص به خطر نیفتد و برای او مضر نباشد.

شرایط و احکام در مورد زنی که در نفاس است مانند زن حائض است که ذکر کردیم.

ا دامه دارد

د. مازن بن عبدالکریم الفریح

مژگان جواهری