اصولعبادات

فضیلت اعمال صالح در ده روز نخست ماه ذی الحجه

نویسنده : دکتر یوسف قرضاوی

سوال : از پیامبر بزرگوار اسلام صلی الله و علیه السلام روایت شده است در حدیث صحیح که فرمودند:(ما من ایام العمل الصالح أحب الی اللهِ عزوجل فیها من هذه الایام —یعنی العشر الاولی من ذی الجحه—قیل له : یا رسول الله ، ولا الجهاد ؟قال: (ولا الجهاد ،الا رجل خرج بنفسه وماله فلم یرجع من ذلک بشئ) ترجمه :(هیچ ایام و روزهایی نیستند که عمل صالح در آنها محبوب تر باشد از اعمال صالح در این روزها -منظور ده روز اول ماه ذیحجه است- عرض کردند: یا رسول الله آیا جهاد در راه خدا هم از اعمال صالح در ده روز اول ماه ذیحجه محبوب تر نیست؟ فرمود : جهاد در راه خدا هم به اندازه کارهای خوب در این ده روز نزد خدا محبوب نیست ؛ مگر مردی که با مال و جان خویش به جهاد برود و هیچ کدام را برنگرداند- یعنی هم خودش شهید شود و هم مالش را در راه خدا خرج کند-)

حال سوال این است که : حکمت از تعظیم و بزرگداشت این روز ها چیست؟ و چرا پیامبر صلی الله علیه و سلم و کارهای نیک در این ایام را از سایر وقت ها نزد خداوند حتی از جهاد هم محبوب تر دانسته اند؟

پاسخ استاد یوسف قرضاوی :

حمد و سپاس برای خداوند و درود و رحمت و سلام خداوند بر رسول خدا و خاندان و یاران و ارادتمندان آن حضرت
اما بعد… این ایام ده روز اول ماه ذیحجه از بزرگ ترین روزها نزد الله تبارک و تعالی هستند همانطور که در روایت شیخین از ابن عباس رضی الله عنه در حدیث مذکور آمد…

اما چرا خداوند آنها را برتری و تفصیل داده است؟

اولآ : فضیلت دادن، انتخاب کردن و ویژگی بخشیدن یکی از کارهای خداوند است، این از صفات خداوند سبحان است که بعضی از روزها را بر بعضی دیگر فضیلت دهد و بعضی از ماه ها را بر ماه های دیگر برتری بخشد یا بعضی از ساعات شبانه روز را بر وقت های دیگر فضیلت دهد ؛ همان گونه که بعضی از مکان ها را به سایر مکان ها برتری می دهد…
چرا خداوند مسجدالحرام را بر مساجد دیگر فضیلت داد؟ و چرا مساجد سه گانه ی : مسجد الحرام و مسجد النبی و مسجد الاقصی رابر سایر مساجد در جهان برتری بخشید؟ چرا خداوند یک نماز در مسجدالحرام را با صد هزار نماز در مساجد دیگر برابر دانست؟ یک نماز در مسجد پیامبر را با هزار نماز برابر دانست؟ یک نماز در مسجد الاقصی را برابر با ۵۰۰ نماز قرار داد؟ چرا خداوند مکه و مدینه را بر سایر سرزمین‌ها فضیلت و برتری بخشید؟ (این هم نمونه ای از تفضیل بعضی از مکان ها بر اماکن دیگر است.)

در مورد اشخاص هم خداوند بعضی را بر بعضی برتری داده است : چرا خداوند پیامبران را بر سایر بشر فضیلت داده است؟ بعضی از پیامبران را هم بر بعضی دیگر برتری داده است( سوره بقره آیه ۲۵۳) ترجمه آیه :(این پیغمبران که نام برخی از آنها گذشت، بعضی از ایشان را بر بعضی دیگر برتری دادیم .خداوند با برخی از آنها سخن گفت و برخی را درجاتی برتر داد.)

فضیلت بخشیدن و انتخاب کردن ویژگی دادن از جمله شئون الهی می‌باشد کما اینکه می فرماید:( سوره قصص آیه ۶۸) معنی آیه:( پروردگار تو هرچه را بخواهد می آفریند، و هر کسی را بخواهد برمی‌گزیند، مردمان حق انتخاب و اختیار ندارند. خداوند بسی منزه تر و بالاتر از آن است که چه چیزی را شریک او کنند.) پس خداوند از میان اشخاص و مکان ها و روزها آنچه را که مشیت و آرزو کند برمی‌گزیند و انتخاب می کند و فضیلت می دهد، به خاطر اسراری که خودش از آن ها آگاه است بعضی وقتها راز این فضیلت را برای ما بیان می کند، مثلا چرا خداوند ماه رمضان را بر غیر آن برتری داده است؟ خودش می فرماید:( شهر رمضان الذی…) سوره بقره آیه ۱۸۵( آن چند روز اندک که روزه آن واجب است ماه رمضان است که قرآن در آن فرو فرستاده شده است تا مردم را راهنمایی کند و نشانه ها و آیات روشنی است از ارشاد و هدایت، و میان حق و باطل جدایی می افکند).

چرا خداوند شب قدر را برتری بخشید؟ می‌فرماید به خاطر اینکه در این شب قرآن را نازل کرد 🙁 انا انزلناه فی لیله القدر) قدر آیه ۱( همانا ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم)

ثانیا: دلیل دوم برای برتری این روزها این است که این روزها از ماه ذیحجه هستند و آن ماهی است که خداوند به دو دلیل آنرا فضل داده است: یکی به خاطر اینکه ماه ذیحجه از ماه های حرام است و ماه های حرام نزد خداوند سبحان بر ماه های دیگر برتری دارند زیرا خداوند می فرماید: (توبه آیه ۳۶ )ترجمه( شماره ی ماه ها در حکم و تقدیر خدای متعال در کتاب آفرینش- از آن روز که آسمانها و زمین را آفریده است- دوازده ماه است که چهار ماه از آنها حرام هستند) ماه های حرام : ذیقعده ، ذیحجه ، محرم و رجب هستند. این چهار ماه نزد خداوند از ماههای حرام بوده و محترم و بزرگ شمرده شده اند. در ادامه آیه فوق خداوند می فرماید:( این آیین راستین و تغییرناپذیر خداست پس در آن ها به خویشتن ستم نکنید) ظلم کردن و ستم بر نفس در همه ماه ها حرام است اما حرمت آن در این ماه های حرام بیشتر و شدیدتر است. پس دهه اول ماه ذی الحجه فضیلت دارد برای اینکه از ماه های حرام هستند.

ثالثا: دلیل سوم برای فضیلت دهه اول ماه ذیحجه این است که ماه ذیحجه ذاتا حاوی و دربرگیرنده دو امر است: یکی اینکه از ماههای حرام است و دیگری اینکه از ماههای حج است. خداوند می فرماید: (الحج اشهر معلومات) بقره آیه ۱۹۷ یعنی:( حج در ماه های معینی انجام می گیرد که عبارتند از: شوال ، ذیقعده و ذیحجه…) همانطور که می‌دانیم ماه شوال از ماه‌های حج است اما از ماههای حرام نیست اما ماه ذیحجه و ذیقعده جامع هر دو هستند یعنی هم از ماههای حرام وهم از ماههای حج هستند.

رابعاً : دلیل چهارم فضیلت و بزرگداشت این ایام این است که: در دهه اول ذیحجه بیشتر اعمال و مناسک حج انجام می شود: روز ترویه روز هشتم ماه ذیحجه است، عرفه روز نهم ماه ذیحجه است، و روز حج اکبر، روز دهم ماه ،روز عید قربان، روضه نحر و انجام دادن قربانی است. همچنین بزرگ ترین روز سال که روز عرفه است در این دهه قرار دارد، پس همانگونه که شب قدر بزرگترین شب سال است؛ روز عرفه هم بزرگترین روز سال می باشد‌.

همانگونه که شبهای دهه آخر ماه رمضان بزرگ ترین شب های سال هستند پس روزهای دهه اول ذی حجه، برترین و بزرگ ترین روزهای سال هستند.آنچه بیان شد بعضی از فضایل این روزهای بزرگ هستند که از احادیث صحیح رسول خدا صلی الله و علیه السلام روایت شده و به آنها تشویق شده است. وسفارش شده است که در این روز ها عبادت خداوند بسیار انجام شود. پس مستحب است در این دهه روزه، صدقه، ذکر، دعا، تسبیح و تهلیل و تکبیر بسیار صورت گیرد ….والله اعلم


مترجم : امیر خالدی – پیرانشهر

از طريق
امیر خالدی
منبع
sozimihrab
نمایش بیشتر

امیر خالدی

آذربایجان غربی- پیرانشهر @ نویسنده و مترجم # مدرس و فعال دینی و اجتماعی @

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا