اصول

آداب و چگونگی ارتباط با خداوند

یک روز عبدالله بن عمر رضی الله عنهما به همراه تعدادی از یارانش در بیابانی نزدیک مدینه راه می پیمودند. در یک جایی نشسته و
مشغول خوردن غذا شدند. نوجوانی که گله ای گوسفند را شیانی می نمود به آنان نزدیک شده و سلام کرد.ابن عمر رضی الله عنه او
را  به خوردن غذا دعوت نموده وگفت : بیا ای چوپان! بیا و چیزی از این سفره برگیر.
چوپان گفت : من روزه ام.
ابن عمر رضی الله عنه با تعجب پرسید : در روزی اینچنین گرم روزه هستی و در این کوه ها گوسفندان را می چرانی؟ آنگاه برای
آنکه میزان تقوا و راستی او را بیازماید پرسید : حال که چنین است یکی از گوسفندانت را به ما می فروشی؟ قیمتش را به تو میپردازیم  و از گوشتش هم به تو می دهیم تا آن را برای افطار بخوری؟
چوپان گفت : گله مال من نیست. گوسفندان از آن اربابم هستند.
ابن عمر گفت : به او بگو که گرگ آن را درید و خورد.
چوپان خشمگین شد و از او دور گردید و انگشتش را به آسمان بلند کرده و می گفت : پس خدا کجاست؟!
ابن عمر همینطور حرف آن چوپان را تکرار می کرد(پس خدا کجاست؟!) و می گریست . وقتی به مدینه رسیدند، کسی را به سوی ارباب آن چوپان فرستاد و گوسفندان و چوپان را از او خرید و او را از بردگی آزاد کرد.
بدینگونه انسان مؤمن پیوسته چشم به سوی خدا داشته و سوی نافرمانی نمی رود، مرتکب گناه نمی گردد؛ چرا که می داند خداوند با
اوست، او را می شنود و می بیند.
در اینجا برخی اداب که فرد مسلمان باید در ارتباط با خداوند سبحانه و تعالی مراعات نماید، بیان می شود :
1- به او شرک نورزد : انسان مسلمان سبحانه و تعالی را می پرستد و کسی را با او شریک نمی داند. خداوند سبحان خود آفریدگار
سزاوار پرستش است بی آنکه شریکی و انبازی داشته باشد. خداوند سبحان می فرماید : {واعبدوا الله و لاتشرکوا به شیئاً} [نساء :36] یعنی: “خدا را بپرستید و چیزی را با او شریک مگردانید…”
2- بندگی پاک و بی ریاي خداوند
اخلاص و پاکی نیت شرط اساسی پذیرفته شدن اعمال می باشد. خداوند سبحانه و تعالی عملی را نمی پذیرد مگر آنچه پاک و بی
آلایش بخاطر او و بدور از جلوه گری و ریا باشد. آنجا که می فرماید : {فمن کان یرجو لقاء ربه فلیعمل عملاً صالحاً و لا یشرک
بعبادة ربه أحداً} [کهف: 110] به این معنی که: “…پس هر کس به لقای پروردگار خود امید دارد باید به کار شایسته بپردازد و هیچ کس را در پرستش پروردگارش شریک نسازد”
3- خداوند حاضر وناظر دیدن بر همه اعمال
چنانچه خداوند سبحان بر تمام آفریدگانش آگاه است. ما را می بیند و می شنود و از آنچه در درونمان می گذرد داناست. در نتیجه
انسان مسلمان به پرستش پروردگارش در آشکار و نهان علاقمند است و از هر چه نهی نموده باشد دوری می گزیند. از پیامبر صلی
الله علیه و سلم در مورد احسان پرسیدند، فرمود : (أن تعبد الله کانک تراه، فإن لم تکن تراه فإنه یراک) [متفق علیه] – معنی حدیث شریف: “که خداوند را چنان پرستش کنی که او را می بینی، چه اگر تو او را نمی بینی، او می بیندت.”
4- یاری خواستن از خداوند
فرد مسلمان تنها از خداوند یاری می طلبد، و اطمینان دارد که خداوند بر عطا و منع هر چیز تواناست. بنابراین از او حاجت نیاز
یاری و موفقیت خویش را به درگاه او می برد. در قرآن کریم آمده است: {قل اللهم مالک الملک تءتي الملک من تشاء و تنزع الملک
ممن تشاء و تعز من تشاء و تذل من تشاء بیدک الخیر إنک علی کل شیء قدیر} [آل عمران: 26] معنی آیه: “بگو بار خدایا تویی که
فرمانروایی هر آن کس را که خواهی عزت بخشی و هر که را خواهی خوار گردانی همه خوبیها به دست توست و تو بر هر
چیزتوانایی “. آنحضرت صلی الله علیه و سلم می فرماید: «إذا سألتَ فاسأل الله، و إذا استعنتَ فاستعن بالله» [ترمذی]. معنی حدیث:
“هر گاه خواسته اي داشتی از خداوند بخواه! و هر گاه کمک جستي آن را از خداوند بجوي!”.
5- محبت و دوست داشتن خداوند
مسلمان پروردگارش را دوست داشته و نافرمانی او را نمی کند. باري تعالی می فرماید: {و الذین آمنوا
أشد حیَّآ لله} [بقره: 165] یعنی: “ولی کسانی که ایمان آورده اند بیشترین محبت را به خدا دارند”
6– گرامیداشت شعائر اسلام
مسلمان اوامر خداوند را بزرگ شمرده و در اجرای آن می کوشند. اینگونه پیمان خداوند خویش را گرامی داشته و از آن سرپیچی
ننموده و در بجا آوردن عبادات سستی و تنبلی به خود راه نمی دهند. لیکن شعائر خداوند را بزرگ می دارند؛ چون نیک می دانند که
اینکار علامت پاکی و پرهیزگاری قلب هایشان است. خدای سبحان می فرماید: {ذلک و من یعظم شعائر الله فإنها من تقوی القلوب}
[حج: 32] معنی آیه: “این است[فرایض خدا] و هر کس شعایر خدا را بزرگ دارد در حقیقت آن[حاکی] از پاکی دلهاست”
7- خشم گرفتن در صورت پاس نداشتن حرمت ها و نوامیس خداوندی
وقتی یک مسلمان کسی را می بیند که مرتکب گناه گشته یا بر معصیتی اصرار می ورزد، به خاطر خداوند به خشم آمده و می کوشد
تا آن معصیت یا موضوع ناپسند را تغییرداده و اصلاح نماید. یکی از بزرگترین گناهانی که مایه ی نابودی انسان بوده و باعث خشم
خداوند می گردد، ناسزاگویی به دین خدا، کتاب او و یا به پیامبر صلی الله علیه و سلم می باشد. فرد مسلمان از آن ها به خشم آمده و
از انجام آن نهی کرده و فرد را از عذاب خداوند عزوجل بیم می دهد.
8- توکل بر خداوند
انسان مسلمان در تمام کارهایش بر خداوند توکل می نماید. خداوند متعال خود می فرماید: {و توکل علی الحی الذی لا یموت}[الفرقان:
58] و یقول تعالی: {و من یتوکل علی الله فهو حسبه إن الله بالغ أمره قد جعل الله لکل شیء قدرّا} [طلاق: 3] یعنی: “… و هر کس بر
خدا اعتماد کند او برای وی بس است خدا فرمانش را به انجام رسانده است به راستی خدا برای هر چیزی اندازه ای مقرر کرده است”
پیامبر عظیم الشأن صلی الله علیه و سلم در این رابطه می فرماید: (لو انکم توکَّلون علی الله حق توکَّله، لرُزِقتُم کما یُرزق الطیر تغدو
خِمَاصاً (جائعة) و تعود بطاناً (شَبعَی)) – [ترمذی]: “چنانچه شما آنگونه که باید بر خداوند توکل کنید.”
9- خرسندی و رضایت به قضای الهی
مسلمان به قضای الهی راضی است؛ و این از نشانه های ایمان او به خداوند می باشد. چنین انسانی بر پیش آمدها صبر پیشه کرده و
مانند برخی افراد نمی گوید: خدایا، این چه بود که بر سرم آوردی؟ آري، او به تقدیر الهی اعتراض نمی کند و بلکه چیزی را به زبان می آورد که پروردگارش را خرسند سازد.
خداوند متعال می فرماید: وَلَنَبْلُوَنَّكُم بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ ﴿١٥٥﴾ الَّذِينَ إِذَا
أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّـهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ ﴿١٥٦﴾أُولَـٰئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ ۖ وَأُولَـٰئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ﴿١٥٧﴾ بقره: 155-
157 یعنی: و قطعاً شما را با برخی از (امور همچون) ترس و گرسنگی و زیان مالی و جانی و کمبود میوه‌ها، آزمایش می‌کنیم، و
مژده بده به بردباران. (۱۵۵) آن کسانی که هنگامی که بلائی بدانان می‌رسد، می‌گویند: ما از آنِ خدائیم و به سوی او بازمی‌گردیم.
(۱۵۶) آنان (همان بردباران با ایمانی هستند که) الطاف و رحمت و احسان و مغفرت خدایشان شامل حال آنان می‌گردد، و مسلّماً
ایشان راه‌یافتگان (به جاده‌ی حق و حقیقت و طریق خیر و سعادت) هستند.
10- قسم خوردن به خداوند
فرد مسلمان هرگز به غیر خداوند سوگند نمی خورد و سوگند دروغین نیز بر او نمی خورد. پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود: (إن
الله ینهاکم أن تحلفوا بآبائکم، من کان حالفاً فلیحلف بالله أو لیصمت)[متفق علیه] یعنی: “خداوند شما را منع می کند از اینکه به پدرانتان
سوگند بخورید، پس کسی که بایستی سوگند یاد کند باید به خداوند سوگند خورد، یا خاموش شود.”
11- شکر و سپاس خداوند:
خداوند سبحان نعمت های فراوانی را بر ما ارزانی داشته است که قابل شمارش و حساب نیستند.
در نتیجه مؤمن پیوسته باید با جسم و جان خویش سپاسگزار خداوند باشد. خداوند در سوره ی ابراهیم، آیه ی: 7 می فرماید: وَإِذْ تَأَذَّنَ
رَبُّكُمْ لَئِن شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ ۖ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ ﴿٧﴾ و (ای بنی‌اسرائیل! به یاد آورید) آن زمان را که پروردگارتان مؤکّدانه
اعلام کرد که اگر (از نعمتهای خدادادی، به وسیله‌ی ثبات بر ایمان و تلاش در عبادت) سپاسگزاری کردید، هر آینه (نعمتهای خود
را) برایتان افزایش می‌دهم، و اگر کافر (و ناسپاس) شدید (شما را به عذاب دردناکی گرفتار می‌سازم و بدانید که) بی‌گمان عذاب من بسیار سخت است.
12- توبه و بازگشت به سوی خداوند:
خداوند متعال می فرماید: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّـهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَن يُكَفِّرَ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن
تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ [تحریم: 8] ای مؤمنان! به درگاه خدا برگردید و توبه‌ی خالصانه‌ای بکنید، شاید پروردگارتان گناهانتان را محو نماید و
بزداید، و شما را به باغهای بهشتی داخل گرداند که از زیر (کاخها و درختان) آن رودبارها روان است.
در جای دیگر می فرماید: {و توبوا إلی الله جمیعاً أیها المؤمنون لعلکم تفلحون} [نور: 31] معنی آیه : “ای مؤمنان همگی[از مرد و زن] به درگاه خدا توبه کنید امید که رستگار شوید.”
پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: (یأیها الناس توبوا إلی الله، فإني أتوب فی الیوم إلیه مائة مرة) [مسلم] “مردم! به سوی خدا توبه کنید، که من روزانه یک صد بار بسویش توبه می کنم.”

ادب انسان مسلمان در برابر پروردگارش اینگونه است که به خاطر نعمت هایش سپاس گزارده و از او شرم می دارد. در بازگشت به
سویش صادق است، بر او کاملاً توکل نموده، به رحمت او دل بسته، از عذابش می هراسد، به قضا و حکمش راضی بوده، بر بلا و
آزمایش او بردباری نموده، جز او را نخوانده و زبانش از ذکر او باز نمی ایستد، جز به او سوگند نخورده و از غیر خدا یاری نمی
طلبد، همواره خداوند را حاضر و ناظر دانسته و در آشکار و نهان پاک و بی ریا به عبادت پروردگارش می پردازد.
مترجم: مسعود
مصدر : سایت نوار اسلام
IslamTape.Com

نمایش بیشتر

خلیل پارسا

@نویسنده . مترجم . فعال دینی و مدنی @ آذزبایجان غربی - مهاباد @ شغل : دبیر آموزش و پرورش

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا