اصول

 انجام فریضه حج بجای دیگران، آری یا خیر؟؟

 

حکم وشروط انجام فریضه ی حج به جای کسی دیگر مرده باشد یا ناتوان :

پرسش:

من وهمسرم به منظور ادای فریضه ی حج برای سال آینده نیت انجام حج را داریم و به سبب مشکلاتی که در دو سال آوارگیمان پیش آمده بود حج را انجام ندادیم ازجمله  کمک به خانواده های نیازمند در کشور خود بود پس نتوانستیم آنها را به حالشان وابگذاریم و به حج به رویم ؛ لذا خواستم با شما مشورت کنم آیا همسرم می تواند نخست خودش حج را انجام دهد و سپس به جای پدر و مادرش  به حج برود؟ و آیاهمراهی مجموعه ای از زنان از طرف شرکتی به مثابه ی محرم برای یک زن در سفر حجش به شمار می آید ؟ ؛ چرا که ما درنیوزلند اقامت داریم و نمی توانیم بچه هایمان را نزدغریبه ای جا بگذاریم یا همراه محرم دیگری غیراز همسر سفر کنیم. ماجور باشید

پاسخ : سپاس برای خداوند و سلام و صلوات بر پیامبر خدا و خانواده و یارانش سپس می گویم جواب سوالات شما از این قرار است:

۱- برهمسرت لازم است نخست واجب فریضه ی حج خود را انجام بدهد و سپس درسال های بعد به جای پدر و مادرش حج کند.

 امام شافعی و امام احمد در این گونه موارد شرط گرفته اند که اولا باید آن شخص که می خواهد به جای دیگران به حج برود حج کرده باشد حتی اگر به جای دیگری به حج رفته باشد و خودش تاکنون به حج نرفته باشد!

حج اولی در برابرفریضه ی خودش جای گزاری می شود به دلیل سخن ابن عباس که می فرماید : پیامبر(ص)از مردی شنید که دراثنای طواف می گفت: لبیک به جای شبرمه ! پیامبر خطاب به او فرمود: شبرمه  کیست؟ مرد گفت: برادر یا یکی از نزدیکانم است سپس پیامبر فرمود: آیا تاکنون خودت فریضه حج  تمتع  را انجام داده ای ؟ آن مرد گفت: نه. رسول خدا فرمود: باید  اول خودت حج را انجام بدهی و سپس به جای شبرمه به حج قیام کنی. این حدیث را ابوداود و ابن ماجه روایت کرده اند و بیهقی و ابن حبان نیز آن را تصحیح کرده اند .

البته قضیه انجام حج به جای دیگری توضیحات بیشتری دارد که به اطلاع شما می رسد!

۱-آیا درست است به جای پیرمردی که در شرف مرگ است و یا پیرزنی مسن یا مریض حج انجام  داد ؟

پاسخ : بسیاری ازاهل دانش گفته اند: کسی که توان انجام حج را داشته باشد اما به سبب مریضی که امید شفایش نباشد یا به سبب پیری ازانجام آن عاجز مانده باشد براو لازم است که کسی را به نیابت از خود به انجام حج مامور کند .

امام  شافعی وابوحنیفه و احمد این نظر را دارند، ولی امام مالک می فرماید: مادامی آن شخص مورد نظر چنین بیماری صعب العلاجی داشته باشد حج براو واجب نیست!

۲-اما بیماری که امید به شفایش هست جایز نیست به جای اوشخص دیگری حج انجام دهد .

امام ابن قدامه در این باره می گوید: برای بیماری که شفایش دور از انتظار نیست یا زندانی یا هر کس دیگری مشابه این ها درست نیست که برای انجام فریضه حج نایب بگیرد و اگر این کار را بکند حجش  صحیح و مقبول نیست

امام شافعی این نظریه را دارد و امام ابوحنیفه می فرماید: اگر شخص بیمار قادر به انجام حج  نباشد و بدین وسیله شخص دیگری را بجای خود به حج فرستاده باشد کارش صحیح و مشروع می باشد .

۳- بنا به صحیح ترین نظریه علما مرده ی که بر او حج  واجب بوده است و یا نذر نموده که حج نماید ولی نتوانسته آن را انجام  نداده است در این دو صورت بر وارثانش واجب است که از مال آن میت به اندازه ی انجام یک حج در نظر گرفته و مقدمات انجام این فریضه بجای او را فراهم نمایند . در این مورد تفاوتی نمی کند که عدم انجام فریضه حج توسط آن مرحوم خواه به سبب سهل انگاری بوده یا خیر. همچنین تفاوتی نمی کندکه به انجام آن توسط ورثه وصیت کرده باشد یا خیر . چرا که ابن عباس می فرماید: زنی از طایفه جهنیه نزد پیامبر(ص) آمد و گفت:مادرم نذر کرده بود که حج کند ولی وفات کرد و نتوانست به نذرش وفا کند آیا می توانم به جای او به زیارت حج بروم ؟ پیامبرفرمود: بله حج او را انجام بده. آیا اگر برمادرت نسیه ای بود تو آن را پرداخت نمی کردی؟ دین خدا را بجای مادرت ادا کن ؛ زیرا خدا از همه بیشترش ایسته ی وفاداری است . امام بخاری این حدیث را روایت کرده است .

حدیث امام نسایی هم حکایت از این دارد که زنی از پیامبر در مورد پدرش سوال کرد که وفات کرده ولی فریضه ی حج را انجام نداده بود، آن حضرت  در جواب او فرمود: به جای پدرت انجامش بده .

والسلام

ترجمه : عامر سلیمی

منبع : سایت اسلام ویب

نمایش بیشتر

عامر سلیمی

استان کردستان - بانه دعوتگر دینی - مترجم

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا