اصول

در باره شب قدر چه می دانید؟

 

یکی از شب های مبارک و بزرگوار در ماه رمضان شب قدر است ؛  که خداوند قرآن را در آن نازل فرموده است.[ما قرآن  را در شب قدر فرو فرستاده ایم](سوره قدر۱)

ابن عباس می گوید: خداوند قرآن را در این شب یک جا از لوح محفوظ به آسمان دنیا (بیت العزه)فرستاد سپس نزول آن از آسمان نزول تدریجی بود که بر اساس نیاز در مدت ۲۳ سال بر پیامبر(ص) نازل گردید.

 دلیل نام گذاری آن، به شب قدر این است که این شب قدر و منزلت عظیمی در پیش خداوند دارد و همچنین دیگر دلیل نامگذاری آن به قدر این است که خداوند همه چیزهایی را که مشیت فرموده تا سال آینده از جمله رزق و اجل مخلوقات را در این شب مقرر می فرماید و برنامه ریزی می کند.

خداوند می فرماید :[شب قدر شبی است که از هزار ماه بهتر است](قدر۳)عبادت در آن شب با عبادت هشتاد و سه سال برابر است .

خداوند در باره این شب می فرماید:[فرشتگان و جبرئیل در آن شب با اجازه پروردگارشان پیاپی می آیند](قدر۴)

 ابن کثیر گفته است: به میمنت و مبارکی شب قدر فرشتگان زیادی بر روی زمین فرود می آیند. چنانچه  در هنگام تلاوت قرآن و حلقه ذکر فرشتگان زیادی بر روی زمین فرود می آیند و بال هایشان را برای طالبان علم می گسترانند و مقصد از( الروح )در این آیه جبرئیل امین می باشد .

خداوند فرموده :[آن شب شب سلامت و رحمت است تا طلوع صبح]

 قتاده و ابن زید گفته اند: در این شب رحمت و برکت از ابتدای شب تا طلوع فجر ادامه می یابد و هیچ گونه شری در آن قرار ندارد .

مجاهد می گوید :شیطان در شب قدر نمی تواند هیچ کار پلیدی انجام داده و هیچ گونه اذیتی به دیگران برساند.

 پیامبر(ص) همه ما را به شب زنده داری در دهه اخیر تشویق فرموده است:{هرکس شب قدر را از روی ایمان واحتساب به پا دارد گناهان گذشته اش آمرزیده می شود. }

 

آیا شب قدر تنها اختصاص به امت اسلامی داشته و دارد و یا امت های قبلی هم دارای شب قدر بوده اند؟

در این مورد دو دیدگاه وجود دارد:

 دیدگاه اول: شب قدرتنها به امت اسلامی اختصاص دارد و دیگر امت ها فاقد چنین شبی هستند.

دیدگاه دوم : امت های قبلی هم مانند امت اسلامی دارای شب قدر بوده اند.

ابوذر می گوید: در مورد شب قدر از پیامبر (ص)سوال کردم که آیا شب قدر در رمضان می آید یا در غیر رمضان؟آن حضرت فرمود: شب قدر در ماه رمضان قرار دارد.

پرسیدم: آیا پیامبران(ع) قبل از شما شب قدر داشته ولی با رحلت آنان این شب به فراموشی سپرده شده است؟ فرمود: تا روز قیامت شب قدر ماندگار خواهد بود.

 پرسیدم: این شب مبارک در کدام بخش از رمضان قرار دارد؟ رسول الله فرمود: در دهه اخیر رمضان آن را بیابید.

 دوباره پرسیدم: این شب مبارک در کدام بخش از رمضان قرار دارد؟ که فرمودند : در دهه آخر رمضان ! و در حالی که از تکرا سوالم خسته شده بود گفت :در این مورد سوال نکنید!

 این حدیث مبین این نکته است که شب قدر تا  روز قیامت ماندگار خواهد بود.

شب قدر در چه زمانی قرار دارد؟

حضرت عائشه (رض)از پیامبر(ص) روایت کرده که فرموده : شب قدر را در شب های فرد و در دهه اخیر جستجو کنید ) و همچنین فرمود :در صدد یافتن شب های قدر در دهه اخیر ماه رمضان باشید.

 این احادیث بیانگر این نکته هستند که شب قدر در دهه پایانی ماه رمضان قرار دارد.

نشانه های شب قدر:

۱ـ حضور فرشتگان فراوانی در شب قدر.

 چنانچه در حدیث ابوهریره آمده است که تعداد فرشتگان در شب قدر از سنگ ریزه های زمین بیشتر است.

۲ـ خورشیدی که در بامداد شب قدر طلوع می کند شعاع ندارد . شب لیله القدر شب درخشان  و خنکی است .

۴ـ خورشید در صبحگاه شب قدر ضعیف بوده و سرخ رنگ ظاهر می شود.

۵ـ در شب قدرآرامش قلب بیشتر احساس می شود.

۶ـ  شب زنده داری است وعبادت وبندگی در این شب خیلی لذت دارد .

آیا رویت شب قدر در خواب ممکن است ؟

شیخ الاسلام ابن تیمیه فرموده است: خداوند امکان رویت شب قدر چه در حال بیداری و یا خواب را برای برخی از مردم فراهم نموده و بدبن گونه مشاهده شب قدر را برای آنان امکان پذیر می کند.

 امام نوویمی گوید: رویت شب قدر امکان پذیر است ؛ چون خداوند رویت آن را برای افراد صالح میسر کرده و اخبار مربوط به انسان های صالح چنین رویتی را تصدیق می کند.

البته عده ای از علما از جمله قاضی عیاض رویت شب قدر در خواب را امکان پذیر نمی داند که به نظر اینجانب – ابن تیمیه – این دیدگاه اشتباه می باشد!

ابن حجر در این باره می گوید :کسی که شب قدر را رویت می کند مستحب است آن را کتمان کند چون جزو کرامات است و کتمان کرامات بدون خلاف لازم است.

دعا در شب قدر:

 ام المومنین عایشه(رض) می گوید : از رسول الله پرسیدم : در شب قدر چه دعایی را زمزمه کنم؟ فرمود : بگو خداوندا  تو بخشنده ای و بخشیدن را دوست داری پس خداوندا من را ببخش و از گناهان من درگذر.)

 نامعلوم بودن شب چه حکمتی دارد ؟

امام بغوی گفته :خداوند شب قدر را برای این امت پنهان کرده تا در ماه رمضان عبادت و بندگی بیشتری انجام دهند چنان چه وقت اجابت دعا در روز جمعه و اسم اعظم خود را در بین اسماالحسنی را تا  قیام قیامت پنهان نموده تا موجب عبادت و بندگی بیشتری شود.

 تذکر لازم و ضروری:

یکی از بدعت هایی که در عصر حاضر برخی از مردم مسلمان مرتکب آن می شوند عبارت است از اینکه در شب بیست و هفتم رمضان ضمن زنده نگه داشتن این شب مناسک عمره را نیز انجام می دهند! چنین عملی را پیامبر(ص) در بیست و هفت رمضان  انجام نداده اند! و آن حضرت تنها فرمود: شب زنده داری را در بیست و هفت رمضان فراموش نکنید و هرگز نفرمود: در این ایام مناسک عمره انجام دهید!

شایسته است مسلمانان دین خودشان را از قرآن و سنت پیامبر فراگیرند و از هر گونه بدعت و اضافات در آن خودداری نمایند.

منبع سایت: یا من له دین

ترجمه: قادر حمتی

نمایش بیشتر

قادر رحمتی

استان آذربایجان غربی - مهاباد مترجم فعال دینی و امام جمعه

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا