هرعبادتی که خداوند در دین اسلام برانسان واجب کرده است برزندگی او تاثیرمی گذارد وبرحسب زمان ومکان وبه اندازه تقوای او، آثار آن در سیروسلوک آن شخص مسلمان دیده می شود ، سفرحج هم به عنوان یک سفر روحی ومعنوی اگربا شرایط خود انجام گیرد درانسان آثارعمیق وبا برکتی به جا می گذارد ، شوروشوق عبادتی همچون حج ، برای انسان هایی که لذت وشیرینی آن را درک نکرده ونچشیده باشند ، خیالی بیش نیست.
دربسیاری ازاحادیث رسول الله دراین باره بحث شده است ازجمله امام مسلم ازابن عباس بن عبدالمطلب روایت می کند که پیامبرفرموده است (ذاق طعم الإیمان من رضی بالله رباً و بالإسلام دینًا و بمحمد رسولاً) یعنی: “کسی که به الله به عنوان پروردگار، و به اسلام به عنوان دین، و به محمد صلى الله علیه وسلم به عنوان فرستاده ی خدا، راضی و خرسند باشد، طعم ایمان را چشیده و می چشد”.
ابن تیمیه می فرماید: هروقت لذت عبادت را نچشیدید خود راسرزنش کنید پس اگرعبادات واعمال دراخلاق ورفتارما تاثیری نداشت بایداین نقص را در قلب ونیات خودمان جستجوکنیم ودرصدد رفع آن باشیم!
چگونه عبادت براخلاق ورفتارما تاثیرمی گذارد؟
وسایل زیادی هستند که در رفتارانسان مؤثرهستند از جمله :
۱_خواندن آیات واحادیث صحیح رسول الله درباره ی فضل وبزرگی عبادت .
پس ازخواندن وجمع کردن نصوص قرانی انسان مسلمان می کوشد تا ازروی تفاسیروشرح کتب حدیث وبا سوال کردن از اهل علم ، عبادت واهداف فرض شدن آن را بهتر درک کند .
یکی ازمسایلی که اسلام درمورد آن بسیارتاکید نموده تشویق وترغیب مسلمانان به فراگیری علوم مختلف است چون هرچه بیشترانسان ازدین آگاهی پیدا کند بیشترازعبادت لذت می برد.
۲-باید اهمیت وبزرگی عبادت را احساس کرد یعنی این را درک کنیم که هدف ازعبادت اصلاح قلوب و نیت ها است
برای پاکی قلب بایدازعالم مادی به عالم معنوی منتقل شوی وخود را تسلیم فرمان خداوند بنمایی ؛ زیرا خوشبختی دنیا وآخرت ازآن صاحبان قلب سالم واصلاح شده است .
چه خوب فرموده است امام ابن تیمیه: کسی که خوشبختی دنیا وآخرت را می خواهد باید اهل عبادت باشد ودر انجام آن کوشا باشد.
۳- مطالعه سیره وسرگذشت پیامبران و شیوه زندگی سلف صالح به عنوان بهترین الگوی عملی برای تربیت واصلاح.
آری وقتی انسان مسلمان به روش عبادت آنان توجه می کند آنها را الگوی عملی قرار می دهد
اسباب محروم شدن ازلذت عبادت
به خاطرانحراف درمفهوم عبادت که مقصود اصلی ازآفرینش انسان است و
اکتفا کردن به نماز و روزه و زکات وحج و نپرداختن به مفهوم شامل وکامل عبادت، انسان را از لذت شیرینی عبادت محروم می شود
اینک چند اسباب محروم شدن از چشیدن لذت عبادت
۱-نداشتن اخلاص وپیروی نکردن ازپیامبر درانجام عبادت
دراسلام زیادعبادت کردن مهم نیست بلکه احسان در عمل از اهمیت ویژه ای برخوردار است” الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاهَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِیزُ الْغَفُورُ همان کسی که مرگ و زندگی را پدید آورده است تا شما را بیازماید که کدامتان کارتان بهتر و نیکوتر خواهد بود . او چیره و توانا ، و آمرزگار و بخشاینده است .
ازفضیل بن عیاض سوال شد: احسن العمل چیست؟فرمود: یعنی اَصوَب واَخلَص یعنی درست ترین وخالص ترین آن.
عمل صحیح ودرست آن است که براساس سنت باشد و عمل خالص نیز آن است که تنهابرای خداوند باشد .
۲-ازجمله آنچه انسان را ازلذت عبادت محروم می کند آلوده شدن به گناه وانجام کار های حرام است ؛ زیرا انجام کارهای حرام باعث می شود که از لذت عبادات محروم شویم ؛ کسی که اهل حرام باشد خیر وشر نزد او یکسان است .
معصیت وحرام برکت ها را ازانسان می گیرد ، همانگونه که در سوره اعراف ایه ۹۶مصداق این مطلب آمده است “وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَرَکَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَکِنْ کَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ” اگر مردمان این شهرها و آبادی ها ایمان می‌آوردند و از کفر و معاصی پرهیز می‌کردند ، برکات آسمان و زمین را بر روی آنان می‌گشودیم ولی آنان به تکذیب پیغمبران و انکار حقائق پرداختند و ما هم ایشان را به کیفر اعمالشان گرفتار و مجازات نمودیم.
ازوهب بن الورد سوال شد آیا انسانی که بسیار گناه می کند می تواند لذت وشیرینی عبادت رااحساس کند؟ فرمود: خیر؛ حتی قرارگرفتن درمحیطی که در آن گناه انجام می شود باعث از دست دادن لذت عبادت می شود!
پس درهرصورت انجام عبادت بالاخص این فریضه ی الهی اثرات متعددی براخلاق ورفتار روح و روان انسان دارد
حج فرصتی طلایی است برای به دست آوردن عنوان( حاج)پس اولین چیزی که حاجی باید به آن توجه داشته باشد نیت خالصانه وصادقانه است
نویسنده :دکترعمربن عباس المقبل
ترجمه : عمر امین پور
