عباداتفتاویفقه

ترک نماز جمعه و جماعت به بهانه کرونا- بخش چهارم

آنچه مطالعه خواهید کرد عبارت است از نظرات دو تن از علمای دینی بارز شهرستان مهاباد در باره شرایط پیش آمده و کرونایی امیدوارم برای همه مفید باشد

الحمدلله والصلاة والسلام علی رسول الله محمد و آله من والاه

این روزها سوال بسیاری از مردم مسلمان و خداجو این است که اگر به منظور پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا از ایاب و ذهاب به مساجد و شرکت در نماز جماعت و جمعه خودداری کنیم آیا گناهکار محسوب می شویم یا خیر ؟

بر همین اساس سوزی میحراب این سوال مردمی را با تعدادی از ماموستایان و علمای طراز اول منطقه درمیان گذاشته است امید است جواب های ارائه شده برای همگان مفید و قانع کننده باشد. انشاالله

سوال اول : همچنانکه استحضار دارید این روزها به منظور پیشگیری از ویروس واگیردار کُرونا در کشورمان کلیه مراکز علمی و آموزشی و آسایشگاه ها و تالارها و … تعطیل اعلام شده است؛ بر این اساس نظر شما در مورد تجمع نمازگزاران – بویژه زنان و کودکان –  در نمازهای جمعه و جماعت که سلامتی آنان را با خطر ابتلا به این ویروس جهانی تشدید می کند، از لحاظ فقهی چیست ؟

پاسخ : عرض سلام و خسته نباشید دارم خدمت دست اندرکاران “سۆزی میحڕاب” از خداوند متعال مسألت دارم که به شما به خاطر خدمات و زحماتی که در فضای مجازی بر دوش کشیده‌اید به‌ویژه اقدام اخیرتان در رابطه با ویروس کرونا… پاداش خیر عطا فرماید

مشخص است که شرکت کردن مسلمانان در نماز جمعه و جماعت در شرایط امروز و باتوجه به شیوع کرونا ویروس، باید عرض کنم که علما در مورد مسائل این چنینی نمی‌توانند – به تنهایی – از خودشان نظر و فتوا صادر کنند ؛ بلکه پس از آنکه خطرات این ویروس از نظر پزشکان و متخصصان محرز و دلایل کافی ارائه شد که این گونه تجمعات بر انتقال این ویروس تاثیر دارد، در اینجا علمای اسلامی نظر خود را به این متخصصان واگذار می‌نمایند که اگر آنها ضرر و خطری در آن ببینند، ما نیز می‌گوییم :

«مردم بخاطر جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا می توانند در نماز جمعه و جماعت شرکت نکنند ؛ زیرا هنگامی که فرمایشات پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم و نظر علما و فقها را نگاه می‌کنیم می‌بینیم که کوچک ترین مشکل و عذر را پذیرفته اند و اجازه شرکت نکردن در چنین مراسماتی را داده و می‌دهند..»

 برای مثال کسی که دهانش در اثر خوردن سیر و پیاز و… بوی بد بدهد، حضورش در مسجد جهت اقامه نماز جمعه یا جماعت نه تنها ثواب نیست ؛ بلکه گناه به حساب می آید ! و چنانچه اگر شخص سیرخورده از روی عمد به چنین کاری مبادرت بورزد، گناهکار خواهد بود.

مسئله مریضی و پخش و انتقال ویروس که در دست کسی نبوده و اتفاقی است که روی داده و چون اهل فن به خطرات آن واقف بوده و آن را گوشزد نموده‌اند، بنابراین مردم مسلمان می‌توانند به منظور مبتلا نشدن به آن و یا عدم نقل آن در جامعه در نماز جمعه و جماعت شرکت نکنند.

«اینجانب توصیه می کنم خواهران مسلمان با توجه به اینکه نماز جمعه(حد اقل در مذهب ما) بر آنان واجب نیست و همچنن کودکان و نوجوانانی که به سن تکلیف نرسیده‌اند، در چنین مراسمات مذهبی شرکت نکنند»

«همچنینین سفارش می کنم کسانی را  که – بنا به نظر پزشکان – بیشتر در معرض خطر و مریضی قرار دارند، از شرکت در نماز جمعه و جماعت اکیداً خودداری نکنند ..»

 البته باید توجه داشت که این عذر تا زمان برطرف شدن این ویروس  برای همه مردم مسلمان قابل قبول بوده و پس از رفع آن ، حکم به حالت سابق برمی گردد و مردم کماکان باید بر انجام عبادات و فرایض حریص باشند .

 ناگفته نماند احکام فقهی به ویژه آن دسته که اجتهادی هستند بر ظن و گمان استوار بوده و اگر ظن و گمانِ خطری برای آحاد مردم وجود داشته باشد، باید برای رفع آن خطر اقدام شود .

سوال دوم : توصیه های فقهی شما به آن دسته از امامان جمعه ای که جمعه هایشان را برگزار می کنند، چیست ؟

پاسخ : اما در رابطه با وظیفه امامان جمعه و جماعت نیز در این شرایط کاملاً استثنایی باید عرض کنم که یکی از ارکان جمعه عبارت است از:

 توصیه و سفارش نمازگزاران به حق و تقوی، امری که که بخشی از آن مربوط می شود به بهداشت و نظافت و پیشگیری از مریضی و توصیه به تقوا تنها در نماز و روز و شعایر دینی خلاصه نمی‌شود .

و امامان جمعه و جماعت نباید از سفارش به جوانب مختلف بهداشت که بسیار مورد تأکید اسلام قرار گرفته و یکی از دستاوردهای اسلام می باشد غافل بمانند ؛ زیرا بر اساس فرمایش رسول اسلام بهداشت بخش یا نصفی از ایمان را به خود اختصاص می‌دهد و نصوص زیادی در این زمینه وجود دارد .

سوال سوم : توصیه های بهداشتی شما به نمازگزارانی که – علیرغم معذور بودنشان – جهت اقامه نماز جمعه و جماعت در مساجد حضور پیدا می کنند چیست ؟

پاسخ : پیشنهاد می‌کنم که:

١- سعی شود مردم نمازگزار زمان کمتری را در مسجد بمانند.

٢- شرایط پیش آمده فرصتی است تا امامان جمعه، بخش “مترجمی” – یکی از نمازگزاران ضمن سردادن اذان دوم  و خواندن حیثی از ابوهریره و تلاوت آیه ان الله و ملائکته یصلون علی النبی …- را که چندان مستدل به نظر نمی رسد و حتی برخی آنرا “بدعت” می دانند و حتی در کتابهای فقهی مذهب امام شافعی رضی‌الله‌عنه نیز چنین آمده، حذف نمایند.

٣- زمان اقامه نماز جمعه و ارائه خطبه را تقلیل داده و به حداقل – پانزده الی بیست دقیقه برسانند.

۴- امامان جمعه در این شرایط غیر عادی از نمازگزاران نخواهند که صف هایشان فشرده و به هم چسپیده باشد ؛ بلکه از آنان بخواهند که عادی بنشینند.

۵- به محض تمام شدن نماز نمازگزاران متفرق شوند و از خواندن اذکار و اوراد و سنت های راتبه در مسجد خودداری کنند.

۶- سفارش می کنم نمازگزاران را به رعایت اصول بهداشتی قبل و بعد از حضور در مسجد؛ حتی الامکان در منزل وضو بگیرند و حتی المقدور در منزل وضو بگیرند و از سرویس بهداشتی عمومی مسجد استفاده نکنند .

سوال چهارم : توصیه های بهداشتی شما به خادم و هیات امنای مساجد بویژه در این ایام پر التهاب چیست ؟

پاسخ : به نسبت وظيفه خادمان مساجد؛ ضروری است که تلاش مضاعف و حداکثری در بهداشت و پاکیزه نگاه داشتن مساجد را داشته باشند و تمام امکانات مسجد (دستگیره‌ها، شیرهای آب دستشویی و وضو خانه و…) را که بیشتر در معرض استفاده نمازگزاران قرار می‌گیرند را قبل و بعد از نماز با مواد ضدعفونی لازم، تمام و کمال ضدعفونی کنند…

سوال پنجم :در رابطه با شرکت مردم مسلمان در مجالس ترحیم و فاتحه خوانی چه می گویید آیا حضورشان در این گونه مناسبت ها که عاداتی بیش نیست مشروع است ؟

پاسخ : در پاسخ به شرکت در مجالس ترحیم لازم است که بدانیم این مراسمات هیچ جنبه شرعی نداشته و وظيفه دینی ما ایجاب می‌کند  که در واجبات چهارگانه جنازه همانا غسل، نماز، کفن و خاک‌سپاری شرکت کنیم و از حضور در مراسم ختم که معمولا در مساجد و با جمعیت انبوه برگزار می شود خودداری نمایند .

لازم است توجه داشته باشیم که مراسم و مجالس ختم و ترحیم هیچ گونه مشروعیتی ندارند و آن در واقع عادتی بیش نبوده و قطعاً عبادت نیست .  

شایسته است ماموستایان در مراسم خاک‌سپاری مردم را با توجه به وضعیت پیش آمده در این زمینه توجیه نموده و از آنان بخواهند که از حضور در آن مراسم ها پرهیز داشته و اگر چنانچه ناگزیر بودند نکات بهداشتی را در چنین حالاتی رعایت نمایند  و اقوام و فامیل های مرحوم بخواهند که به حضور حداقلی در منازل اکتفا نموده و از حضور در مسجد خودداری نمایند

از خواهران مسلمان می خواهم به حتی الامکان در مراسم ترحیم شرکت نکنند و از بردن کودکانشان به آن مجالس پرهیز نمایند ..

به یاد داشته باشیم که اگر ما توصیه‌های بهداشتی را رعایت نکنیم و سبب مریضی و یا مردن فردی بشویم، گناهکار خواهیم بود .

بیایید ما مسلمانان در این زمینه و سایر عرصه ها سرآمد و الگو باشیم.

برای همه مومنان و نمازگزاران آرزوی تندرستی و سلامتی دارم..

ماموستا سید مصطفی محمودیان – امام جماعت و جمعه روستای یوسف کند

******************************************************************

توصیه های کُرونایی حاجی ماموستا شفیع برهانی به نمازگزاران

بسم الله الرحمن الرحيم الحمد لله و الصلاة و السلام على رسوله و آله و صحبه أجمعين.

در پاسخ به سؤالات مطرح شده توجه همگان را به موارد زير جلب مى نمايم:

این روزها سوال بسیاری از مردم مسلمان و خداجو این است که اگر به منظور پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا از ایاب و ذهاب به مساجد و شرکت در نماز جماعت و جمعه خودداری کنیم آیا گناهکار محسوب می شویم یا خیر ؟
بر همین اساس سوزی میحراب این سوال مردمی را با تعدادی از ماموستایان و علمای طراز اول منطقه درمیان گذاشته است امید است جواب های ارائه شده برای همگان مفید و قانع کننده باشد. انشاالله

سوال اول : همچنانکه استحضار دارید این روزها به منظور پیشگیری از ویروس واگیردار کُرونا در کشورمان کلیه مراکز علمی و آموزشی و آسایشگاه ها و تالارها و … تعطیل اعلام شده است؛ بر این اساس نظر شما در مورد تجمع نمازگزاران – بویژه زنان و کودکان – در نمازهای جمعه و جماعت که سلامتی آنان را با خطر ابتلا به این ویروس جهانی تشدید می کند، از لحاظ فقهی چیست ؟

پاسخ : وجوب نماز جمعه با شرايط آن و نيز وجوب كفايى نماز جماعت براى مردان بر كسى پنهان نيست، ولى در كتب فقهى به عذرهايى براى عدم حضور در آن ها اشاره شده است كه نگرانى از ابتلا به بيمارى هاى مسرى و خطرناك در رأس آن ها قرار دارد..

– «بنا بر اين اشكالى را در ترك موقت نماز جمعه و در رتبه بعدى نماز جماعت تا زمان رفع خطر و عادى شدن اوضاع نمى بينم»

– « و چنانچه خطر حضور، جدى تر پيش بينى شود، واجب است افراد از حضور در جمعه و جماعت خود دارى كنند..»

-«قابل توجه است كه خانم ها اساسا مكلف به شركت در نماز جمعه و جماعت نيستند، بلكه براى آنان در حالت عادى نيز بهتر آن است در خانه نماز بخوانند.»

سوال دوم : توصیه های فقهی شما به آن دسته از امامان جمعه ای که جمعه هایشان را برگزار می کنند، چیست ؟

پاسخ : از روحانيون محترم و امامان جمعه و جماعت انتظار مى رود موضوع را به مردم اطلاع دهند و به نوبه خود به حفظ سلامت مردم كمك شايسته بكنند و لزوم توجه جدى به نظافت شخصى و رعايت بهداشت و سعى در پاك نگاه داشتن مساجد و ديگر اماكن عمومى را به آنان تذكر دهند.

سوال سوم : توصیه های بهداشتی شما به نمازگزارانی که جهت اقامه نماز جمعه و جماعت در مساجد حضور پیدا می کنند چیست ؟

پاسخ : در صورت ضعيف بودن احتمال مبتلا شدن و در نتيجه امكان حضور در مساجد نيز، لازم است اشخاص عموما به تو صيه هايى كه در مورد حفظ بهداشت شخصى يا عمومى مى شود، توجه جدى داشته باشند و دست اندر كاران مساجد از جمله هيأت امنا بايدامكانات نظافتى مساجد را بيشتر كنند و با تهيه شوينده ها و وسايل لازم بهداشتى و ضد عفونى به سلامت خود و سايرين كمك نمايند.
در آخر با تضرع و زارى از خداوند تعالى مى خواهم از روى لطف و كرم و احسان خود ما و همه مسلمانان را از شر اين بيمارى و از هر خطر و بلايى در امان دارد.

و السلام عليكم و رحمة الله.

✍️ شفیع برهانی امام جماعت مسجد موکریان مهاباد

از طريق
https://sozimihrab.org/
منبع
https://sozimihrab.org/
نمایش بیشتر

ســــۆزی میــــحڕاب

سایت ســــۆزی میــــحڕاب در آذرماه 1392 با همت جمعی از اهل قلم خوشنام و گمنام تاسیس شد ســــۆزی میــــحڕاب بدون جنجال و در اوج عملگرایی به ترویج مبانی میانه روی می پردازد ســــۆزی میــــحڕاب با هیچ جریان و هیچ احدی درگیری ندارد ســــۆزی میــــحڕاب رسالتی جز همزیستی و دگرپذیری ندارد

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا