تعریف: تمایل و گزینش روش خشونت برای پیشگیری از ناهنجاری ها و منکرات سیاسی و اجتماعی به صورتی که منجر به وقوع ضرر جانی و یا مالی به عاملین آن منکرات بشود.
آثار و علائم:
1– پذیرش و پیروی از تفکر مقابله قهر آمیز با منکرات و مظالم
2– ناموفق دانستن دیگر اندیشه ها و روش های فردی و جمعی
3– نمود آثار خشم و تند روی در سخنرانی و بحث
4– اظهار نارضایتی مداوم از اوضاع نامطوب سیاسی و اجتماعی
اسباب و عوامل:
1– مورد شکنجه و آزار قرار گرفتن توسط حکومت ها و احزاب
2-مورد ظلم سیاسی و اجتماعی یا قضایی قرار گرفتن خود یا نزدیکان و همفکران
3-دچار صدمه روانی شدن در ایام خرد سالی و نوجوانی
4-محیط و شرایط خاص اجتماعی خانوادگی و تربیتی
5-نا آشنایی نسبت به برخی نصوص و مفاهیم دینی و سوء برداشت از آنها
6-تصور توفیق روش مورد پسند در سرعت دست یابی به پیروزی «چیدن میوه قبل از رسیدن»
7– ضعف توجیه و کمبود افرادی که فراخوان به اعتدال و عقلانیت باشند
8-احتمال رسیدن به نتایج جزئی و ظاهری با بهره گیری از روش قهر آمیز
9-کم بهره بودن از خصلت «صبر» و طولانی دانستن نتیجه روش های مسالمت آمیز
10-عدم بررسی نتایج روش های قهر آمیز و عدم توجه به تجارب ناموفق آنها در مقابله با مظالم
11-غیرت و تهور بی ضابطه و غیر حکیمانه و حذف عوامل «زمان ومکان» در گزینش روش خود
12-وجود خصلت خود پسندی و تمایل به مطرح شدن در صحنه های اجتماعی و سیاسی
راه حل:
راه حل کاری و ریشه ای بسیاری برای این پدیده وجود دارد که متأسفانه دعوت اسلامی اهرم های لازم برای به کار گیری آنها را در اختیار ندارد، مانند: گسترش عدالت اجتماعی و سیاسی، تأمین آزادی های ارزشمند و انسانی و…در مورد مسائلی که متأسفانه به نظام ها و حکومت ها ارتباط پیدا می کند، اما دعوت اسلامی برای برخورد با این قطعه در بین افراد خیلی کارها می تواند انجام بدهد که شاخص ترین آنها عبارتند از:
1-آشنا گردانیدن ریشه ای افراد به طبیعت و ساختار و روش دین و بیان موضوع «بلاء» از دیدگاه قرآن و سنت و سیره پیامبر (ص).
2-تفهیم این موضوع که اساس دین و دعوت بر «حکمت و موعضه حسنه» و مقابله مسالمت آمیز بنا گردیده است.
3-اهمیت سیر صحیح مراحل دعوت و اهتمام به اولویت ها و خطرات ناشی از انحراف و تجاوز از مراحل تبیین گردد.
4-قانونمند نمودن و نظام گزینی در تصمیمات و اجرائیات و جلوگیری از اجتهادات و روش های شاذ و ضروری.
5– تحلیل و بررسی اثرات و نتایج روش های خشونت آمیز در مقابله با مظالم.
6-تأکید بر تقویت روحیه صبر و بردباری و سماعت وسعه صدر.
7-گماردن شخص مورد نظر در میان افرادی که داری طبیعتی آرام بوده و مقابله با خشونت را نفی می نماید.
8-بهره گیری از برنامه های سرگرم کننده و دسته جمعی ورزشی و گردش و کارهای گروهی و حتی الامکان مسافرت خارجی.
9-بیان و بازگویی مداوم نتایج روشهای مسالمت آمیز در مواجه اصولی با منکرات و مظالم.
10-از همه مهم تر تبیین مفاهیم «کفر و ایمان، شرک و توحید و نفاق» به صورت دقیق و درست.
11-درک و آشنایی با اوضاع و واقعیت های سیاسی و اجتماعی محلی و جهانی و شرکت در کنفرانس های داخلی و خارجی در صورت امکان.
خالد محمودی- مهاباد