اصول

در باره ی «دُمچه» *یا عَجْبُ الذَّ نَب* چه می دانید؟

دمچه چیست؟ استخوان بسیار ریزی است که در آخرین قسمت از ستون فقرات آدمی قرار دارد و با چشم دیده نمی شود و در احادیث به «عجب الذنب» نام گذاری شده است، بر اثر ماندن در زمین از بین نرفته و پوسیده نمی گردد.

۱۴۳ – (۲۹۵۵) ﻭﺣﺪﺛﻨﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺭاﻓﻊ، ﺣﺪﺛﻨﺎ ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺯاﻕ، ﺣﺪﺛﻨﺎ ﻣﻌﻤﺮ، ﻋﻦ ﻫﻤﺎﻡ ﺑﻦ ﻣﻨﺒﻪ، ﻗﺎﻝ: ﻫﺬا ﻣﺎ ﺣﺪﺛﻨﺎ ﺃﺑﻮ ﻫﺮﻳﺮﺓ، ﻋﻦ ﺭﺳﻮﻝ اﻟﻠﻪ ﺻﻠﻰ اﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﻢ – ﻓﺬﻛﺮ ﺃﺣﺎﺩﻳﺚ ﻣﻨﻬﺎ – ﻭﻗﺎﻝ ﺭﺳﻮﻝ اﻟﻠﻪ ﺻﻠﻰ اﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﻢ: «ﺇﻥ ﻓﻲ اﻹﻧﺴﺎﻥ ﻋﻈﻤﺎ ﻻ ﺗﺄﻛﻠﻪ اﻷﺭﺽ ﺃﺑﺪا، ﻓﻴﻪ ﻳﺮﻛﺐ ﻳﻮﻡ اﻟﻘﻴﺎﻣﺔ» ﻗﺎﻟﻮا ﺃﻱ ﻋﻈﻢ ﻫﻮ؟ ﻳﺎ ﺭﺳﻮﻝ اﻟﻠﻪ ﻗﺎﻝ: «ﻋﺠﺐ اﻟﺬﻧﺐ».

ترجمه: در بدن انسان استخوان کوچکی هست که هرگز در خاک پوسیده نمی شود؛ در قیامت از همان تکه استخوان بر انگیخته می شود؛ عرض کردند ای رسول خدا! این استخوان کدام است؟ فرمود: دُمچه است.

این حدیث در بخاری و مسلم روایت شده است.

این فرموده یکی از اعجاز های بسیار مهم علمی است.

سوره التغابن آیه:٧

زَعَمَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَنْ لَنْ یُبْعَثُوا ۚ قُلْ بَلَىٰ وَ رَبِّی لَتُبْعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِمَا عَمِلْتُمْ ۚ وَذَٰلِکَ عَلَى اللَّهِ یَسِیر

کافران می‌پندارند که هرگز زنده و برانگیخته نخواهند گردید! بگو: چنین نیست که می‌پندارید، به پروردگارم سوگند! زنده و برانگیخته خواهید شد و سپس از آن چیزهائی که می‌کرده‌اید با خبرتان خواهند کرد و این کار برای خدا ساده و آسان است. 

⬅️ کیفیت بر انگیخته شدن انسان

انسان از سه چیز تشکیل شده است:

۱- اصلی که از حضرت آدم گرفته شده و با نطفه (اسپرم) همراه است.(دمچه یا عجب الذنب).

دمچه چیست؟ استخوان بسیار ریزی است که در آخرین قسمت از ستون فقرات آدمی قرار دارد و با چشم دیده نمی شود و در احادیث به عجب الذنب نامگذاری شده است، بر اثر ماندن در زمین از بین نرفته و پوسیده نمی گردد.

۲- خاک…

۳- روح…

 با مرگ، هر عنصر به حالت اولیه ی خود باز می گردد:

بدن انسان تجزیه شده و دوباره به خاک تبدیل می شود؛ به جز ” عجب الذنب”.

رسول خدا فرموده است:

زمین همه ی اجزای جسم بنی آدم را می خورد، مگر عَجْبَ الذَّنَب، که انسان از آن آفریده شده و دوباره از آن ترکیب می یابد.

روح آدمی نیز تا قیامت به هر جایی که خدا بخواهد منتقل می گردد.

⬅️ هنگام بر انگیخته شدن، عناصر سه گانه با یکدیگر جمع می گردند:

با فرا رسیدن موعد بر انگیخته شدن، خداوند بارانی را از آسمان فرو فرستاده و با آن، همان بذری که نپوسیده را دوباره می رویاند.

رسول خدا می فرماید:

سپس از آسمان آبی فرود می آید که انسان ها همچون سبزی از زمین می رویند و تمامی اجزای جسم انسان فرسوده می شود مگر یک استخوان که عجب الذنب نام دارد، روز قیامت آفرینش از آن شکل می گیرد.

⬅️ نمونه ی این مطلب در دنیا نیز فراوان است؛ وقتی خشک سالی فرا می رسد، انسان هیچ اثری از درختان و گیاهان نمی بیند، مگر آن بذری که در دل خاک پنهان شده و با چشم دیده نمی شود، ولی بعد از بارش باران آن بذرها شکافته شده و گیاهان و درختان از آن می رویند.

پس در واقع انسانی که در خاک (قبر) نهاده می شود بسان دانه ایست که در خاک پنهان شده و سپس دوباره از دل خاک بیرون می آید.

حالا این غزل شیرین مولانا در دیوان شمس را اگر دقت کنیم، می گوید:

کدام دانه فرو رفت در زمین که نرست#

چرا به دانه انسانت این گمان باشد

به روز مرگ چو تابوت من روان باشد

گمان مبر که مرا درد این جهان باشد

برای من مگری و مگو دریغ دریغ

به دوغ دیو درافتی دریغ آن باشد

جنازه‌ام چو ببینی مگو فراق فراق

مرا وصال و ملاقات آن زمان باشد

مرا به گور سپاری مگو وداع وداع

که گور پرده جمعیت جنان باشد

فروشدن چو بدیدی برآمدن بنگر

غروب شمس و قمر را چرا زبان باشد

تو را غروب نماید ولی شروق بود

لحد چو حبس نماید خلاص جان باشد

کدام دانه فرورفت در زمین که نرست

چرا به دانه انسانت این گمان باشد

کدام دلو فرورفت و پر برون نامد

ز چاه یوسف جان را چرا فغان باشد

دهان چو بستی از این سوی آن طرف بگشا

که های هوی تو در جو لامکان باشد

 

غزل شمارهٔ ۹۱۲ 

ممکن است کسی باورش نشود که چنین چیزی امکان داشته باشد که از اسخوانی بسیار ریز، بار دیگر تمام اعضای بدن تشکیل شود!

اما با نگاهی به یافته های علمی امروز در مورد سلول های بنیادی و موضوع شبیه سازی، این گمان کاملا مرتفع می شود: 

سلول های بنیادی چیست؟

 سلول بنیادی مادر تمام سلول‌ها است و توانایی تبدیل به تمام سلول‌های بدن را دارد. این سلول‌ها توانایی خود نوسازی (Self Renewing) و تمایز (Differentiating)  به انواع سلول‌ها از جمله سلول‌های خونی، قلبی، عصبی و غضروفی را دارند. هم چنین در بازسازی و ترمیم بافت‌های مختلف بدن بدنبال آسیب و جراحت موثر بوده و می‌توانند به درون بافت‌های آسیب دیده‌ای که بخش عمده سلول‌های آنها از بین رفته است، پیوند زده‌شوند و جایگزین سلول‌های آسیب دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.

به دلیل توانایی منحصر به فرد سلول‌های بنیادی، این سلول‌ها امروزه از مباحث جذاب در زیست شناسی و علوم درمانی است. هم چنین تحقیقات در این زمینه دانش ما را درباره چگونگی رشد و تکوین یک اندام از یک سلول منفرد افزایش داده و مهم تر آنکه به فهم مکانیزم جایگزینی سلول‌های سالم با سلول‌های آسیب دیده کمک کرده است.

در مقاله ی زیر که در مورد شبیه سازی نگارش یافته نوشته است:

“هر سلول بالقوه، توان تبدیل به همه سلولهای اعضا را دارد، پس می توان در آزمایشگاه، رشد را متوقف کرد و فقط به یک سلول خاص مثلاً قلب، عصب یا کلیه و… اجازه رشد داد. سلولهای بنیادی که توان تبدیل شدن به اعضای مختلف را دارند، در آزمایشگاه، برای تولید یک عضو خاص استفاده می شوند.”

منابع: کتاب حقیقت ایمان. د. زندانی. النهایه فی غریب الحدیث ، ابن الاثیر و اینترنت.

تهیه و تنظیم  : محمد امین سنایی

نمایش بیشتر

محمد امین سنایی

@نویسنده و مترجم @ آذزبایجان غربی - مهاباد @ شغل : امام جماعت مسجد

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا