سفیر پیامبر در دربار نجاشی

درباره اینکه آیا آن نجاشی که پیامبر (ص) در مکه و متعاقب هجرت جمعی از مسلمانان به حبشه ، به او نامه نوشت و در آن وی را به اسلام و حسن استقبال از مهاجران مسلمان فراخوانده با این نجاشی که در سال هفتم هجری (حداقل دوازده سال بعد از آن ) پیامبر (ص) به اونامه می نویسد یک شخصیت هستند یا دو ؟

مورخان و محدثان در این زمینه اختلاف نظر دارند ، عده ای از سیره نویسان هر دو را یکی دانسته ولی بیشتر مورخان آن دو نجاشی را جدا دانسته اند و دو نامه پیامبر به نجاشی پادشاه حبشه را در دو ظرف زمانی متفاوت مورد بررسی قرارمی دهند .

محمد غزالی مصري که از طرفداران نظریه دوم است حدیثي رااز صحیح مسلم نقل می کند که پیامبر خدا ، به کسری و قیصر و نجاشی و همه سردمداران سلطه جو، نامه نوشت و این نجاشی(که در سال هفتم پیامبر به او نامه نوشته) باآن نجاشی که پیامبرخداغیاباًبرجنازه اش نمازمیت خوانده متفاوت است.

از دیگر دلایل در ترجیح قول دوم این است که مورخان مرگ نجاشی اول را خیلی قبل ازفتح مکه گزارش کرده اند. صاحب كتاب الرحيق المختوم می نویسد :عدم ذکر نام نجاشی در نامه دوم دلیل براین است که

نجاشی دوم برخلاف نجاشی اول ،برای پیامبر شناخته شده نبوده است.

به هر حال در کتب تاریخی آمده که در دو مرحله جداگانه برای پادشاه حبشه(نجاشی)ازطرف پیامبر(ص)نامه نوشته شده است،وآنچه ازاهمیت بیشتری برخورداراست اینکه این نامه ها در راستای دیپلماسی جدیدپیامبراسلام مبنی بر رساندن ندای اسلام به سران اهل کتاب درجهان صورت گرفته است و چون حبشه یکی از وزنه های جهان مسیحیت بود که زیر سلطه استعمارگرانه امپراطور ایران قرار داشت پیامبر در چند مرحله با پادشاهان آن دیار مکاتبه کرد .

متن نامه دوم پیامبر به نجاشی دوم به شرح زیر است:بسم الله الرحمن الرحیم ،از محمد رسول خدا به نجاشی پادشاه حبشه،در مقابل تو خداوند را ستایش می کنم،خداوندي که هیچ خدایی جز او نیست و اوپادشاهی منزه و سلام و مؤمن و مهمین است گواهی می دهم که عیسی بن مریم روحی الهی و کلمه اوست که آن را به مریم، آن دوشیزه پاکدامن القا کرد و او به عیسی آبستن شد و خداوند اورااز روح خویش و از نفخ الهی آفرید آن گونه که آدم را به قدرت خویش آفریده است، من تو را به خداوند یگانه ای که هیچ شریکی ندارد و به باقی ماندن بر اطاعت از او،و نیز به این فرا می خوانم که از من پیروی کنی وبدانچه بر من وحی شده است ایمان آورید که من رسول خدایم و من تو و سپاهیانت را به خداوند فرا می خوانم ، اینک ابلاغ کرده و پند داده ام پس پند مرابپذیر،درود برکسی که ازهدایت پیروی کند.

می بینیم این نامه از لحاظ موضوع و محتوا با نامه های پیشین مشابه است ،بر مشترکات اسلام و آیین مسیح تاکید شده و این که حضرت عیسی از دیدگاه مسلمانان پیامبر خداست و به طور ویژه اي از مادرش مریم متولد شده ولی درنهایت مخلوق خداست و همچنین در این نامه بر توحید به عنوان جوهره دین تأکید شده و در پایان ضمن اعلام نبوت نگارنده از نجاشی خواسته شده که همراه پیروانش از آن پیامبر نوظهور پیروی نمایند ،پس با قاطعیت می توان گفت : این نامه، مانند نامه های پیشین در چارچوب دیپلماسی جدیدپیامبر بعد از صلح حدیبیه به رشته تحریردرآمده است .

رسول رسولی کیا

منابع :

1. 1. لقب پادشاهان حبشه،الاحمدی المیانجی،مکاتیب الرسول، ج 2، ص 430.
2. 2. محمد الغزالی ،فقه السیره ، ص 384.
3. 3. ابن الأثیر ، الکامل فی التاریخ ، ج 2 ، ص 293.
4. 4. المبار کفوری ، الرحیق المختوم ، ص 321.

5.برای تفصیل بیشترر.ک :المیانجی ،مکاتیب الرسول،ج2،ص 430الي 455.

6.علي بن برهان الدين الحلبي، السیرة الحلبیه، ج 3 ، ص 281.