تاریخ

ماموستا ملا عبدالکریم مدرس را بشناسیم

 

 

 زندگینامه ماموستا ملا عبدالکریم مدرس

 ماموستا ملا عبدالکریم از مردان بزرگ و نابغه کرد و نویسنده و دانای بزرگ قرن بیستم بوده و بیش از ۶۰ کتاب بسیار مفید آئینی و ادبی و اجتماعی را منتشر کرده است. آثار ایشان را می توان در بخش های پژوهشی علمی در موضوعات عام و ربانی و دنیایی تقسیم بندی کرد که عبارتند از: تفسیر قرآن به روشی بسیار فراوان و مفصل به زبان های کردی و عربی، همچنین تحقیق و پژوهش در مورد چندین شاهکار اشعار بزرگ قدیمی کردی مانند: اشعار مولوی، نالی، محوی، قادر هماوندی و چندین شاعر دیگر. ماموستا عبدالکریم مدرس در بهار سال ۱۹۰۱ در روستای خانقاه از توابع شهرستان خورمال متولد شد و نام کامل ایشان، عبدالکریم محمد فتاح می باشد. ابتدا خواندن را از قرآن و کتابهای آئینی شروع کرده و در سال ۱۹۱۳ کتابهای صرف و نحو را خوانده است. در ابتدای شروع جنگ جهانی اول در مسجد ملکند شهر سلیمانیه عراق، کتاب شرح جامی را خوانده و بعد از آن به مسجد ملا محمد امین بالیکدره رفتە و در سال ۱۹۲۴ هم طی یک مراسم بزرگ در شهر سلیمانیه، اجازه افتا و تدریس را دریافت کرد. ماموستا عبدالکریم مدرس در سال ۱۹۶۰ در مسجد شیخ عبدالقادر گیلانی در بغداد به عنوان مدرس شروع به کار کرد. بیشتر از ۵۰ طلبه در خدمت ایشان فارغ التحصیل شدند و از آن پس بدون وقفه و خستگی ناپذیرانە مشغول تدریس علوم فقهی و عربی بودند. 

ماموستا عبدالکریم مدرس چندین کتاب و آثار و زندگینامه و سرآمد و اشعار چندین شاعر مانند: مولانا خالد و شیخ عثمان و سراج الدین را منتشر کرده است، همین طور چندین شعر با لقب (نامی) منتشر کرده است. همچنین در تفسیر قرآن مجید و تجوید و ترجمه فقه اسلامی به کردی، نقش بسزایی داشته است. تعدادی از کتابهای مفید ماموستا عبدالکریم که به زبان کردی نوشته است عبارتند از: یادی مه ردان در دو جلد، بنه ماله ی زانیاران و چند کتاب درباره شه ریعه ت و ئیسلام، مجموعه ای از اشعار فه قی قادری هه مه وه ندی، تفسیر نامی در هفت جلد، نوشته های کاک احمد شیخ در چهار جلد، عه قیدۀ مه رچیه مه وله وی، دیوانی نالی، دیوانی مه وله وی، دیوانی مه حوی و چندین کتاب دیگر را به زبان کردی و فارسی و عربی نوشته و منتشر کرده است. 

شناختە شدن ایشان به عنوان یکی از علمای بزرگ در عراق و داشتن توانایی لازم در صدور فتوا و آراسته بودنشان در تدریس، موجب شد که ایشان چندین سال رئیس رابطه ی علما و عراق باشند و از این مهمتر اینکه در سالهای اخیر در نشستی که ۳ هزار نفر از علمای دینی سنی از تمام استانهای عراق مشارکت داشتند و در بغداد گرد هم آمده بودند، بدون اطلاع و شرکت کردن ایشان در این جلسه، ماموستا عبدالکریم مدرس برای ریاست (الامانە العلیا للافتا‌ و التدریس و البحوث و التصوف) انتخاب شدند، ولی به دلیل کسالتی که داشتند این مسئولیت را نپذیرفتند.

ضمن آنکه برای مدتی عضو فعال و موثر انجمن علمی عراق -دستە کرد- بوده، همچنین مورد اعتماد فعالان انجمن علمی اردن بود. ماموستا ملا عبدالکریم مدرس در سال ۳۰/۵/۲۰۰۵ در سن ۱۰۴ سالگی و در ساعت ۱۲ شب در شهر بغداد درگذشت.

قسمتی از نوشته های ماموستا عبدالکریم مدرس عبارتند از:

ا- باغچه ی گولان ۲- بارانی ره حمه ت ۳- به هار و گولزار ۴- بنه ماله ی زانیاران ۵- بهارستان مولانا جامی ۶- تصریفی زنجانی ۷- تفسیر نامی (در چند جلد) ۸- په نا و سکالا ۹- حه ج نامه ۱۰- خلاصه تفسیر نامی ۱۱- دانشمندان کرد – در خدمت علم و دین(فارسی) ۱۲- دوو رسته ی مرواری ۱۳- دیوانی فه قی قادری هه ماوه ندی ۱۴- دیوانی مه حوی ۱۵- دیوانی مه وله وی ۱۶- دیوانی نالی ۱۷- روژگاری ژیانم ۱۸- روژگاری به هه شت ۱۹- ریگای پیغه مبه ر(ص) ۲۰- سه رچاوه ی ئایین ۲۱- سوسه نی کوسار ۲۲- شه ریعه تی ئیسلام (در چهار جلد) ۲۳- شه مامه ی بوندار ۲۴- شه و چرا ۲۵- شمشیر کاری ۲۶- عه قیده ی مه رچیه ۲۷- فوائد الفوائح ۲۸- که راماتی حچره چیاو الدین “قدس سره” ۲۹- له په نای پیغه مبه ر(ص) ۳۰- لیموی مه زه دار ۳۱- مه ولود نامه و میعراج نامه ۳۲- نوسراوه کانی کاک ئه حمه د شیخ ۳۳- مناجات(پارانه وه کان)  ۳۴- نامه ی به ختیار ۳۵- نامه ی پیروز ۳۶- نامه ی هوشیار ۳۷- نامه ی بودار ۳۸- نووری ئیسلام ۳۹- نووری قورئان ۴۰ هونراوه له په نای پیغه مبه ر(ص) و یاوه رانیدا ۴۱- وه فات نامه ۴۲- وه نه وشه ی نازدار ۴۳- وتاری ئایینی ۴۴- یادی مه ردان(دو جلد) ۴۵- ئه ساسی سه عاده ت(بناغه ی به خته وه ری) ۴۶- ئیمان و ئیسلام.

هزاران درود و سلام بر روح پاک این عالم ربانی و مجاهد شافعی مذهب باد که در عقیده هم پیرو ابوالحسن اشعری بوده و مسلک صوفی داشته و سنبل ماموستایان کردستان عراق بوده است.

عالم بزرگ (شیخ عبدالکریم مدرس) پسر محمد پسر فاتح پسر سلیمان پسر مصطفی پسر محمد مدرس به شیخ عبدالکریم بیاره مشهور بود. در ماه ربیع الاول در سال ۱۳۲۳ هجری، در روستای تکیه در شمال عراق متولد شد. او در سن کودکی قرآن را ختم کرد و بعضی از کتابهای علوم دینی را خواند و برای یادگیری علوم دینی به مسافرت پرداخت و در خدمت یکی از عالمان، علوم مقدماتی و بعد علوم صرف و نحو را یاد گرفت و به روستای خانقاه حجره شیخ علاوالدین، پسر شیخ عمر پسر شیخ عثمان سراج الدین رفت و درس نحو و منطق و فقه و فلک را در آنجا یاد گرفت.

 همچنین در خانقاه در حجره مولانا خالد، در خدمت  یکی از استادان شیخ علامه مدرس، ملا محمود بالک بود. در خانقاه در حجره مولانا خالد، در خدمت علامه شیخ عمر قره داغی، علوم برهان تشریح و حساب وحکمت و فلکیات استرلاب و بلاغه و فقه این علوم را آموخت و شیخ در سال ۱۳۴۴ هـ.قمری  به درجه افتاء نایل گردید. در سال ۱۳۴۷ هـ.قمری تدریس راشروع کرد و تا سال ۱۳۷۱ حدود ۴۵ طلبه نزد ایشان درس خواندند. در سال ۱۳۷۳ در محله ملکندی در مسجد حاج خان، به عنوان مدرس مقیم شدند و بعدها به کرکوک رفت و در تکیه جمیل کالبان مسقر گردید. در سال ۱۳۷۹هجری به بغداد رفت و در مسجد جامع احمدی، به عنوان امام جماعت مشغول به فعالیت شد و سپس به عنوان مدرس در مدرسه جامع شیخ علی شروع بکار کرد، طلبه های زیادی از کشورهای ترکیه و مغرب و الجزایر و عراق، از کرد و عرب در کلاس درس علامه شیخ مدرس جمع شده و از ایشان کسب درس و علوم دینی می کردند.

به این صورت تا سال ۱۳۹۳ هجری تدریس را ادامه داد و بعد از آن در مدرسه شیخ عبدالقادر گیلانی مشغول فتوا در زمنیه علوم شرعی گردید. تا اینکه در روز دوشنبه ۲۷ ماه رجب درسال ۱۴۲۶ هجری قمری، این ستاره تابناک چشم از دنیا فرو بست و به دیار ابدیت، به لقاء محبوب خویش بازگشت

  منبع : اصلاح وب

 ترجمه: از عربی به کردی؛ ایوب احمدی

از کردی به فارسی؛ ناهید ایران****(حسن زاده)

نمایش بیشتر

ناهید ایرانی

استان آذربایجان غربی - مهاباد مترجم فعال دینی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا