گفتگو

مصاحبه اختصاصی «سوزی میحراب» با ماموستا عبدالقادر کوردی – نالوس

ماموستا ” عبدالقادر کوردی ” در مصاحبه با سوزی میحراب :

” وجود اختلاف در لایه های جامعه از جمله ” جامعه ی روحانیت “، از مشکلات کمر شکن دین و دینداری مردم است “ .

اشارە :
ماموستا عبدالقادر کوردی یکی از اساتید توانمند، مدرس علوم دینی، شاعر، نویسندە و خطیبی توانا در استان آذربایجان غربی و امام جمعه ی شهر نالوس هستند؛ تا کنون ده ها نفر از طلاب علوم دینی در نزد ایشان زانوی تلمذ زده اند و تعداد کثیری نیز در خدمت این عالم فرزانه فارغ التحصیل شده اند و اجازه نامه ی افتا و تدریس را در خدمت ایشان اخذ کرده اند.
ایشان علاوە بر تدریس علوم دینی و مشغولیت در کسوت روحانیت و امام جمعە و جماعت، در دانشگاە و مدارس نیز حضور چشمگیری دارند و در امر تبلیغ و تدریس همواره ساعی و کوشا بوده اند.
در این گفتگوی صمیمی بعضی از مشکلات جامعه ی روحانیت اهل سنت، باید ها و نبایدهای مدارس علوم دینی و …. را به بحث و نظر گذاشتیم.
ضمن تشکر از استاد کوردی که وقت خود را در اختیار ما گذاشتند، توجهتان را به خواندن این مصاحبه معطوف می دارم.

بسم اللە الرحمن الرحیم
الحمد للە رب العالمین والصلوۃ علی جمیع الانبیا والمرسلین خاصۃ علی اشرف الوری و رحمۃ للعالمین محمد و علی آله و اصحابه اجمعین.

در دفتر زمانه فُتد نامش از قلم    بر ملتی که مردم صاحب قلم نداشت.

با سپاس به درگاه خداوند کریم و درود بروح پر فتوح پیامبر ختم مرتبت و اصحاب بزرگوارش بەویژه مهاجرین و انصار و عشره ی مبشره و خلفای راشیدین و آل بیت مکرم بەویژه همسرانش امهات المٶمنین رضوان الله تعالی علیهم و علینا ببرکاتهم اجمعین و سلام و سلام و تشکر به جمع دوستان اندیشمند و تلاشگر و دعوتگر ” سوزی میحراب ” که خالصانه در جهت ترویج فرهنگ دینی و احیای ارزشهای ملّت مظلوم خود می کوشند.
لازم می دانم بنا به درخواست دوستان ضمن معرفی اجمالی خود، به گوشه ای از سوالات مطرح شده از جانب دوستان پاسخ بگویم.
? استاد گرامی، لطفا برای خوانندگان سوزی میحراب مختصری از بیوگرافی خودتان اینکه کی و کجا متولد شده اید؟ چطور شد که راهی حجره شدید و خدمت کدام اساتید زانوی تلمذ زده اید؟

بنده عبدالقادر کوردی متولد کندره از توابع شهرستان پیرانشهردر سال ۱۳۴۱ هجری می باشم. با آمدن سپاه دانش به روستا وارد مدرسه ی ابتدایی شده و ظرف سه سال تا ششم ابتدایی طی کردم، در ضمن دروس کلاسیک در مسجد بە قراٸت قرآن و مقدمات صرف و نحو از جمله تصریف و عوامل جرجانی پرداختم.
بعد از ششم ابتداٸی بنا به پیشنهاد ماموستای روستا رحمه الله و با علاقه ی قلبی خودم راهی مدرسه ی علوم دینی روستای ” شیلم جاران ” زیر نظر مرحوم ماموستا ” بداقی ” شدم. بعد از یک سال تلمذ در این مدرسه، به تناسب پیشرفت دروس جهت ادامه ی تحصیل به مدارس مختلف در اقصی نقاط کردستان از جمله بیژوه آلان سردشت ( اسلام آباد کنونی ) مدرسه ی دینی و عرفانی مرحوم “شیخه مین بیژوه ” که دارای سابقه ی ده ها سال تدریس و تزکیه و تعلیم بود و زیر نظر استاد علامه ی مرحوم، استاد مرحوم و دانشمند فرزانه ماموستا ” شیخ عبدالرٸوف نقشبندی ” اداره می شد.
همچنین بە مدرسە ی علوم دینی پاوە، خدمت مرحوم ماموستا ملا “زاهد ضیایی ” و مدرسە ی علوم دینی مسجد حاج صالح شاطری مهاباد با مدیریت استاد بزرگوار ماموستا ” عبدالقادر عباسی ( ادام الله عمره ) و مدرسه ی پر شکوە روستای پسوە خدمت استاد بزرگوار و پرهیزگار حاج ماموستا ” سید نورالدین واژی “حفظه الله و دیگر مدارس مختلف کردستان سفر کرده و در حد توان کسب فیض و علم نموده تا در اوایل مهر سال پنجاه و شش در خدمت استاد متدین و عالم فرزانه، حاج ماموستا عبدالقادر عباسی به کسب اجازه و اخذ افتا موفق شدم.
هر چند همانگونه که گفته شد، در اقصی نقاط کردستان تحصیل نموده و به تناسب استعداد ناقص خود از اساتید متعدد کسب فیض کردم، ولی تکوین شخصیت علمی خود را در مقدمات و صرف و نحو مرهون استاد بزرگوار و توانا جناب حاج ماموستا ملا ” سلیمان روحانی ” خطیب و مدرس کنونی شهرک شین آباد پیرانشهر می دانم که با تلاش پیگیر و زحمات مخلصانه برای تعلیم و آموزش و پرورش بنده از خود گذشته، که ضمن قدردانی از این همه زحمات از خداوند برایشان طول عمر و عزت و سربلندی خواستارم.
دومین استادی که در تربیت و آموزش حقیر، نقش اساسی داشت و توانستم از دریای معرفت و عرفان و اخلاق و دانش سرشارشان ذره ای کسب فیض نمایم، مرحوم حاج شیخ “عبدالرٶف نقشبندی ” خلف صالح شیخه مین بیژوه روستای پر برکت و دارای سابقه ی تدریس ده ها سال بوده، نامبرده ادیبی توانا، نویسنده ای مقتدر، خطیبی زبر دست و عالمی کم نظیر بود و از نظر اخلاق و تواضع زبان زد عام و خاص بود. کتاب عقاید ” عبدالله یزدی “، رساله ی حساب تشریح الافلاک و قسمتی از گلنبوی برهان و قسمتی از کتاب تحفۃ المحتاج و تفسیر بیضاوی و ادبیات عرب، سبعه ی معلقه و قصیده ی بانت سعاده و چند کتاب دیگر را در خدمت ایشان فرا گرفته یا بهتر بگویم، تلمذ کرده ام.
بزرگ منشی، ذکاوت و تواضع این مرد بزرگ را هرگز فراموش نخواهم کرد و به روح بلندش درود و فاتحه می فرستم و در مقام رفیع استادیش، کرنوش می کنم.
? استاد گرامی، آیا پس از اتمام دروس حوزوی تحصیلات آکادمی و دانشگاهی داشته اید؟ تا به حال در زمینه تألیف، ترجمه و… چه کارهایی انجام داده اید؟

بهر حال بعد از اخذ اجازە ی افتا در محضر استاد عبدالقادر بنی عباسی، مثل دیگر روحانیون کردستان بنده نیز وظیفه ی خطیر راهنمایی و تبلیغ و تدریس علوم دینی را بە عهدە گرفتە و تا کنون کە در شهر نالوس اشنویە بە امر امامت جمعە و جماعت مشغولم، همزمان با ادای وظیفه ی امامت ده ها سال را به اداره مدرسه ی ماموستا ” بیتوشی نالوس ” اقدام نموده که در آن صد ها طلبه تحصیل نموده و تعداد زیادی به کسب اجازه ی فتوا و تدریس نائل شده اند و در کنار آن سالهای متوالی در مدارس و دانشگاه به تحصیل و تدریس در رشته های ادبی، حقوقی، دینی و… اشتغال داشته ام.
در مدتی کە مشغول تحصیل در دانشگاه بودم بعد از اخذ دیپلم و فوق دیپلم، در آزمون دکترای حوزه شرکت کردم که متاسفانه در مصاحبه مورد قبول دوستان واقع نشدم.
لازم به ذکر است در جریان جنگ تحمیلی به روستای قولنجی از توابع ارومیه رفته و چند سالی در آنجا همبه تبلیغ و ارشاد و تدریس دینی مشغول بوده ام.
? استاد. از موانع و مشکلات دوران تحصیلیتان برای سوزی میحراب بگویید؟

دوران طلبگی در کردستان، هر چند از نظر مادی و امکانات زندگی آنچنان مطلوب نبود؛ ولی رابطه ی مردم و روحانیت و به تبع آن طلاب نیز، صمیمی، اعتقادی و برادرانه بود. مردم طلبه را فرشته ی روی زمین می خواندند. زندگی مادی یک روحانی و بە تبع آن مدارس سنتی مثل دیگر مردم در سطح پایینی بوده است؛ امکانات بهداشتی – درمانی و تحصیلی بسیار کم بود، ولی احترام مردم بە حجرە و طلبه و روحانیت، انگیزه ی مهمی برای تحصیلات علوم دینی بود و حکومت و رژیم شاە هم بە صورت مثبت و منفی در امور روحانیت دخالت نمی کرد.
? عدم وجود و تعطیلی مدارس علوم دینی را معلول چه عللی می دانید؟ و آثار و عواقب تعطیلی این مدارس را چگونه ارزیابی می کنید؟

در گذشته کردستان از شهر و روستا مملو از حجره های سنتی بود و هزاران طلبه در این مدارس به تحصیل ادامه داشتند، آمد و رفت طلاب به کشورهای مجاور همچو عراق و ترکیه و جاهای دیگر، امری طبیعی بود و رژیم چندان ممانعتی بوجود نمی آورد. مدارس و حجره های سنتی در کردستان با کمترین امکانات، بیشترین بازدهی را داشتند. من نمی دانم این گفته ی مرحوم ” ماموستا هه ژار ” به نقل از امام محمد غزالی که فرموده: ” دین اسلام بر سه ستون استوتر است، اگر این سه ستون نبودند پایه های اسلام درهم می ریخت؛ ین سه ستون هم عبارتند از: دینەوەری- ئامێدی و شارەزوری ” کە هر سە از نژاد کرد هستند.
ولی صفحات پر فراز و نشیب تاریخ کردستان بخوبی نشان می دهد که علی رغم فقر و مظلومیت و بیچارگی ملت کرد، خدمت این ملت به دین اسلام و مسلمین به مراتب بیش از دیگر اقوام همسایه بوده است.
هیچ کس نمی تواند نقش بی بدیل بزرگان کرد از جمله ماموستا ملا عبدالله بیتوشی، ابن الحاج، ملا ابوبکر مصنف، ملا جامی، احمد شوقی، محمود عقاد و در این اواخر مرحوم علامه ملا عبدالکریم مدرس، ملا عبدالله احمدیان، ملا محمد ربیعی و … را در خدمت به دین اسلام نادیده بگیرد که همچون ستارگانی آسمان ادب و دین و اخلاق کردستان را نور افشانی کرده اند و اگر تلاش و جهاد این مجاهدان خداشناس و نستوه نبود، قطعا با تغیرات ساختار سیاسی و مذهبی و تهاجم فرهنگی بیگانگان به اعتقادات این مردم اثری از ارزشهای دینی و اخلاقی این مردم باقی نمی ماند.
ولی متاسفانه بر خلاف انتظار در این سی سال گذشته که امید این بود با توجه به شرایط موجود مدارس دینی و تحصیلات علوم اسلامی بیش از پیش شکوفا شود، بتدریج آثار این منابع و چشمه سارهای فیاض بکلی خشک شده و نه تنها در روستاهای بزرگ که مرکز تحصیلات دینی و تربیت طلاب بود – شهرهایی با سابقه ی تمدن اسلامی نیز چون مهاباد، سنندج، پاوه و اورامانات و مناطق مختلف لاجان و اشنویه که دورانی مهد مدن اسلامی و مرکز پرورش طلاب علوم دینی بودند؛ تقریبا در آنها آثاری از طلاب علوم دینی و روحانیون جوان باقی نمانده است، که این روند خطر بسیار بزرگی برای انحراف هر چه بیشتر جامعه و جایی خالی دادن به فرهنگ بیگانگان است که اگر عقلا و دلسوزان این ملت و در رأس آن روحانیت، اقدامی نکنند آثار مخرب و جبران ناپذیر آن روز به روز بیشتر و بیشتر بروز خواهد کرد.
امروز در کردستان دەها روستا و مساجد خالی از امام جمعه و جماعت و ارشاد و تبلیغ است؛ پارامترهای متعددی در این مورد دست به دست هم داده که باید با بررسی کارشناسانه بدان پرداخت.
? متاسفأنه شکافی نسبتا عمیق بین علمای کردستان و جوانان و مساجد صورت گرفته است، علل و عوامل این شکاف را در چی می بینید ؟

وجود اختلاف و شکاف در لایه های مختلف جامعه از جمله جامعه ی روحانیت، یکی دیگر از مشکلات کمر شکن دین و دینداری مردم است و ضرر آن مستقیما به دین و باورهای مردم باز می گردد. بعضی از افکار وارداتی در کنار چند عامل دیگر، زمینه ی این اختلافات خانمانسوز را به وجود آورده اند – جوانان به سرعت به بیراهه و بی اخلاقی و دین گریزی دعوت می شوند و کسی خود را مسٸول و جلودار آن نمی داند – من در طول تاریخ این ملت این چنین بی سامانی در حوزه ی افکار و اندیشه های این مردم ندیده و نخوانده ام – کسانی که خود را رهبران دینی این مردم می دانند، عموما ناآگاهانه و احتمالا در مواردی عمدی، به عامل ایجاد و ترویج اختلاف تبدیل شده و بجای حل مساٸل مهم این جامعه ی سرتا پا غرق در نابهنجاریهای اجتماعی، به مسایل حاشیه ای و پیش و پا افتاده مشغول شده و در لاک خود فرو رفته و بی خبر از پیشرفت قافله ی تمدن و دانش و فرهنگ؛ بر سر مساٸل خنده آور به جان هم افتاده و از قرآن و سنت بی خبر و سرگرم خرافات و اختلافات و تکفیر و تفسیق و تشریک همدیگرند.
? اگر سخن ناگفتە ای باشد با جان و دل می شنویم ؟

این سنت قطعی و لا یتغیر تاریخ است که، تاملتی در جهت پیشرفت و تعالی و رشد فکری خود نکوشد و دست کم با جامعه ی پر تلاطم و در تکامل و پویا هماهنگ نشود؛ شانس موفقیت در رسیدن به آرمان های بلند انسانی را نخواهد داشت.
” ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بأنفسهم “
” فبشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه، اولٸک الذین هداهم الله و اولٸک هم اولو الالباب “.
توصیه ی دوستانەام به برادران و خواهران در موسسە ی ” سۆزی میحڕاب ” این است که بزرگوارانی که زحمت میکشند، با اخلاص و تلاش خستگی ناپذیر مسایل مربوط به جامعه اسلامی بە ویژه اهل تسنن و مشکلات عدیده ی سر راه جوانان را با استفاده از نظرات دیگر افراد صاحب نظر مورد بررسی و مداقه قرار داده و راهکارهای عملی ارائه نمایند.
مجموعه ای که در این رسانه کار می کنند، افرادی توانا، مومن و دلسوزند و تلاششان در این عرصه جهاد و انشاءالله اجرشان با خداست.
در پایان انتظار دارم در این موقعیت پر التهاب از نشر مسایل حاشیه ای و اختلاف برانگیز جدا پرهیز فرمایند.

والسلام علیکم وعلی جمیع عبادالله الصالحین.
ارادتمند وخدمتگذار اهل علم ودین عبدالقادر کردی
نالوس ۹۵/۲/۴ هجری شمسی

مصاحبه، تهیه و تدوین:
کریم تاران – مسٶل بخش ” مصاحبه و معرفی شخصیت های دینی و ملی ” سایت سوزی میحراب

نمایش بیشتر

کریم تاران

استان آذربایجان غربی - میاندواب نویسنده و مترجم فعال دینی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا