“مُلا” واژه ای که بسیار مظلوم واقع شده است

مظلومیت اصطلاح “ملا و ماموستا”
“ملا”  واژه ای که بسیار مظلوم واقع شده است

بسیار شرم می کنم که به خودم بگویم ملا! بخاطر اینکه: به نظر من بر این واژه خیلی ظلم شده است ؛ چون هیچ گاه خودم را در جایگاهی نمی بینم که ملا باشم  ولی چه بگویم؟  از قدیم گفته اند : اگر مردی در میدان نبود ، خروس ، میر قاسم می شود.
مسلمان ها، در گذشته که دارای شأن و شوکتی بودند، علماء دینی آنان نیز ازجایگاه و پایگاه محسوسی برخوردار بودند. نقش علما در روشنفکری و شجاعت مردم ، مثال زدنی و همانند خورشید تابان و درخشان بود ، دانشمندانی که برای خدایی بودن ، خویش را ساختند و از حاکمیت و خلیفه و امرا، ترس و بیمی نداشتند ؛ البته  نه به این معنی که چماق بدست گرفته و ضد اسلام و مصالح عمومی مسلمانان بسیج شوند ، البته در همه عصرها و دوره ها، عالمانی درباری و دنباله رو و تابع حاکمیت، بوده اند .

 اگر عالمی دوست داشت به او (ماموستای خوب) گفته شود، سالها؛ شب زنده داری و آوارگی و فقیری را تحمّل می کرد، تا نزد خداوند مدیون نگشته و از یدک کشیدن اسم ماموستا، کم نیاورد.
نمونه محصولات و تألیفات آن ماموستایان نامی بسیار گسترده است، که تا به حال بر نوشته و تألیفات هر کدام از آنها بسیار؛ تز ، پایان نامه ، فوق لیسانس و دکترا، نگاشته شده و می شود.

 نمونه هایی همانند: مه لای گه وره ی کویه، و قاضی شیخ محمد خال، و ماموستا عبدالکریم مدرس، و شیخ محمد بالیسانی و شیخ عبدالله گیفی واژه ای، و ملا عثمان پریسی و صدها دانشمند نامدار کورد دیگر که اگر از دانشمندان اسلامی جهان بیشتر نبوده، کمتر نبوده اند.
امّا با فاصله گرفتن از این شأن و شوکت، یواش یواش سطح روشنفکری و علمی ماموستایان کورد به سمت باریک تری سوق یافت ؛  تا این اندازه که امروز با چشمان خود داریم می بینیم، کسانی فقط به خاطر فارغ التحصیل شدن در دوره آمادگی یا دبیرستان و یا دانشکده یا پایین تر از این ها، به آنان مدرک جلوگیری از(ماموستا) یا(دانشمندان اسلامی) داده شده است ؛ امّا متأسفانه وقتی به گوش می آید، می فهمد که نام ماموستا و عمامه اش، چقدر مظلوم واقع شده، در جامعه کوردی ، ماموستای خوب و باسواد هنوز هم هست، ولی بسیاری از کسانی که امروز ماموستا نام گرفته اند، پیش تر به آنها میرزا گفته می شد؛ چون فقط مسؤولیت أذان و اقامه و یاسین و تلقین و آموزش الفبا به کودکان روستایی بر گردن آنها بود.
می گویند ماموستای خدا ترسی، در یک آبادی، پیش نماز و امام جماعت می شود و راهنمایی و ارشاد مردم را آغاز می کند، سپس یک آدم خودخواه و خدانترسی به آن روستا می آید، موقعی که دید که اهالی روستا برای آن ماموستا بسیار احترام قائل شده و جایگاه ویژه ای برای او باز کرده اند، نقشه و توطئه ای برای بیرون انداختن ماموستا از روستا طرح ریزی می کند، به مردم می گوید: ای مردم! من ماموستا هستم، ولی این آقا که اینجا نشسته و ادّعای ماموستا بودن می کند، اصلاً ماموستا نیست! آنها هم می گویند چطور؟! گفت: بیایید هر دوی ما را امتحان کنید.
می گویند: خوب چطور شمارا امتحان کنیم؟ گفت: از ما بخواهید هر کدام بنویسیم(مار) . آنوقت هرکدام از ما بلد نبود (مار) را بنویسد، از روستا بیرونش کنید. فردای آنروز ،  مردم، ماموستای دلپاک و باسواد و از خدا ترس و شخص ملانما را روبروی هم قرار می دهند و می گویند: ببینیم کدامیک از شما می داند، بنویسد(مار) ؟!
ماموستای باسواد کلمه (مار) را می نویسد، آن آدم ملانما با قهقهه می خندد و می گوید: نگفتم این ماموستا نیست؟! بفرمایید نگاه کنید آنچه را که من نوشته ام (مار) است یا آنچه ایشان نوشته است؟! با عصایش یک خط مارپیچی را به شکل(مار) رسم می کند و می گوید: ببینید کدام (مار) است؟ مردم بیچاره و بی سواد هم می گویند: والله راست می گویی مال شما مار است نه مال اون ماموستای سابق!
امروزه هم؛ بسیاری از مردم بی سواد و ملا نما، هرکدام بخاطر هدفی عمامه بر سر گذاشته و تن پوش ماموستایی را به تن کرده یا به تنشان کرده اند، و به همین منظور (ماموستا) شده اند، امّا نه رفتار و کردارشان و نه سطح معلوماتشان ماموستا گونه نیست!

بنابراین من

اولاً ؛ به اتحاد علماء و دوماً به افکار عمومی، پیشنهاد می کنم: به داد نام و رسم شخصیت ماموستای کورد، برسند و به اتحایه هایی همچون: اتّحادیه ی پزشکان و وکلاء و معلمان، نگاه کنند.
ببینیم آیا کدامیک از این اشخاص بدون داشتن مدرک معتبر از سوی مراجع مربوطه، به شیوه ای رسمی و قانونی می تواند دارای شناسنامه از اتحادیه صنفی ایکه به آن منتسب است، باشند؟

 مادام چنین است، ملانماهای بی سواد، دیگر هرگز به نام ماموستای کورد، بلبل زبانی نکنند، و بیایید همه ما به فکر چاره ای باشیم تا راه مناسبی برای بیرون آوردن ماموستای کورد، از این بحران، باشیم.
عوسمان شێره‌یی
ترجمه از کوردی:  عبدالله رشی مقدم- مهاباد

منبع : ئیسلام په یک