نگهداری سگ از دیدگاه شریعت اسلام

مسأله نجاست سگ، یکی از مسائل فقهی است که در جامعه امروزی، اطلاع از چگونگی آن برای بسیاری حائز اهمیت است؛ عده‌ای از سر کنجکاوی می خواهند بدانند که:

چرا اسلام سگ را نجس می‌داند؟ و در کدام آیات یا روایات از متون دینی، علت نجاست سگ بیان شده است؟ برخی افراد در این حکم، شک و شبهه‌ای ندارند و تنها از “فلسفه نجاست سگ” سؤال می‌کنند و می‌خواهند بدانند آیا در اسلام، فقط “حکم نجاست سگ” بیان شده یا علاوه بر این، به فلسفه این حکم نیز اشاره شده است؟

عده ای نیز دم از حقوق حیوانات می زنند و حکم نجاست را بر خلاف حقوق سگ می دانند!، از نگاه آنان سگ یک حیوان با وفا است و همین را دلیلی برای طهارتش می دانند. علاوه بر این از کوچک ترین دستاویزها برای اثبات سلیقه شان استفاده می کنند:
– مگر می شود سگ با این وفاداریش نجس باشد؟
– در قرآن و روایات از نجاست سگ سخنی به میان نیامده است!؟
– قرآن با نام بردن از سگ اصحاب کهف، از این حیوان تمجید کرده است!

یکی از چیزهایی که پیامبر (صلی الله علیه وسلم ) از آن نهی کرده نگهداری سگ در منزل بدون ضرورت می باشد؛ وجود سگ در منزل شخص مسلمان باعث می شود که نسبت به پاکی ظروف شک و تردید وجود داشته باشد، لذا باید از نزدیکی سگ به خانه خوداری صورت گیرد.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم ) به امت دستور می دهند که: «هرگاه سگ به ظروف شما دهن زد یا لیسید، باید آن ظروف را هفت بار با آب بشوید که بار اول باید آب خاک آلود (گِل) باشد». به روایت مسلم، احمد، ابوداود و بیهقی‌.
نگهداری سگ برای شکار و حراست جایز است:
نگه داری سگ برای شکار و حراست و نگهبانی از گله گوسفند، منزل و مزرعه جایز است.

 پیامبر (صلی الله علیه وسلم فرموده اند): «کسی که غیر از سگ مزرعه یا سگ گله یا سگ شکار، سگ دیگری را نگهداری کند، هر روز یک قیراط از ثواب اعمالش کاسته می‌شود». متفق علیه

ترحم و شفقت اسلام نسبت به حیوانات :
پیامبر (صلی الله علیه وسلم) داستانی از امت های گذشته را برای اصحاب نقل فرمود: که شخصی در صحرای سوزانی، سگی را دید که از شدت تشنگی به گرد چاه آبی دور میزند و زبانش را به خاک می مالد، آن مرد داخل چاه شد و کفش هایش را پر از آب کرد و به سگ داد تا سیراب شد. الله تعالی در مقابل این عمل نیک مرد گناهان آن مرد را بخشید. / حدیث متفق علیه

سگ از نظر طب و علم پزشکی :
تحقیقات علمی امروزه ثابت نموده که سگ حامل میکروب های خاصی است که برای انسان بسیار مضر است. از جمله بیماری هاری که از طریق بزاق دهان سگ به انسان منتقل می شود و در ظرف چند روز می تواند انسان را به کام مرگ بکشاند. همچنین سگ ناقل برخی از بیماری ها مانند کیست هیداتیک و غیره است و به عنوان ناقل و واسطه بین بیماری اصلی و انسان عمل می کند.
بنابه فرض که روزگاری فرا برسد که بشر با استفاده از تمام امکانات داروئی سگ را استریل کند؛ به گونه ای که هیچ گونه بیماری نداشته باشد، بازهم سگ نجس است. زیرا علم تجربی فقط در حد حسیات و آنچه با وسایل فیزیکی کشف می کند می تواند نظر دهد. در حالی که علت نجاست سگ بیماری و غیره نمی باشد بلکه علت اصلی آن را فقط الله تعالی می داند و بس.
بر اساس علوم پزشکی و روان پزشکی ثابت شده است که صفات گوشت حیوانات به خورنده آنها سرایت می کند. مثلا خوک مظهر شهوت و بی غیرتی است و از این رو حکم شرعی مبنی بر نجاست این حیوان، مقدمه ای برای فاصله گرفتن از این گونه حیوانات است.
معمولا هر حیوانی یک یا چند خصلت خوب دارند باید از آنها در همان جهت بهره برد. سگ به عنوان یک حیوان باوفا، در برخی کارها از جمله در محافظت از گله های گوسفند و یا شکار برخی حیوانات مورد استفاده است و نهی در این مورد نیست بلکه «کلب معلم» یعنی سگی که برای شکار تعلیم داده شده، احکام خاصی دارد که می تواند بیشتر این حیوان را در خدمت انسان قرار دهد. ولی این مسأله باعث نمی شود که نجاست سگ را که رسول کریم به امت خبر داده است نادیده گرفت و زندگی و رابطه انسان به سگ و سگ بازی یا آمیختگی و انس با سگ را پذیرفت.

تهیه و تنظیم : محمد محمودی