نیمه شعبان از دیدگاه اهل سنت!

درجواب پرسش یکی از دوستان وکاربران گرامی ( ریبوار) در مورد شب نیمه ی شعبان ، با استعانت از پروردگار جهانیان می گویم :

درکتب تفسیر در ذیل آیات نخست سوره ی مبارکه دخان (حم ﴿۱﴾وَالْکِتَابِ الْمُبِینِ ﴿۲﴾إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهٍ مُّبَارَکَهٍ إِنَّا کُنَّا مُنذِرِینَ ﴿۳﴾فِیهَا یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ ﴿۴﴾أَمْرًا مِّنْ عِندِنَا إِنَّا کُنَّا مُرْسِلِینَ ﴿۵﴾
رَحْمَهً مِّن رَّبِّکَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿۶﴾)

سوگند به کتاب روشنگر (۲)[که] ما آن را در شبى فرخنده نازل کردیم [زیرا] که ما هشداردهنده بودیم (۳)در آن [شب] هر [گونه] کارى [به نحوى] استوار فیصله مى‏یابد (۴)
این] کارى است [که] از جانب ما [صورت مى‏گیرد] ما فرستنده [پیامبران] بودیم (۵)[و این] رحمتى از پروردگار توست که او شنواى داناست (۶)

دو نظریه نقل شده است

۱-جمهور و بلکه بیشتر مفسرین می فرمایند: آن شب مبارک «لیله القدر» است و چنین استدلال کرده اند که بهترین شیوه ی تفسیر ، تفسیر قرآن به قرآن است و چون درسوره مبارکه ی «قدر» اشاره به نزول قرآن در شبی مبارک وارزشمند شده پس درجمع بندی در میان این دو نوع آیات (سوره ها ی قدر و دخان) به این نتیجه می رسیم:  که آن دو شب یکی هستند پس نتیجتاً آن شب، شب ۱۷ رمضان است نه شب ۱۵ شعبان.

۲ – دیدگاه دوم که برخی از مفسرین آن را اختیار نموده اند ، این است که آن شب مبارک مذکور درآیات نخستین سوره ی دخان،  شب ۱۵ شعبان است وبا شب قدر تفاوت دارد و احادیثی را نیز دراین رابطه به عنوان دلیل ذکر کرده اند.

طرفداران نظریه نخست دررد نظریه ی دوم چنین گفته اند:

 أولا: هیچ یک از کتاب های معتبر حدیث (صحیحین و سنن) در این مورد حدیثی را ذکر نکرده اند .

 ثانیا: حافظ ابن حجر عسقلانی دراین باره فرموده اند: تمامی احادیثی را که درمورد فضایل شب نیمه شعبان روایت شده است از لحاظ متن و سند دارای اشکال بوده وحداقل می توان گفت: که ضعیف هستند.

به هر حال آن شب چه شب قدر باشد ویا شب نیمه ی شعبان ، شبی بسیار مبارک است؛  اما کسانی می توانند ازاین برکات بهره مند شوند که در مسیر عبودیت و فرمانبرداری از خداوند و رسول گرامیش حرکت کرده باشند.

البته ناگفته پیداست مطابق هر دو نظریه فوق جایز نیست مسلمانان پانزده شعبان را به صورت اختصاصی به عنوان (عید) تلقی نمایند؛ و یا در آن شب و روز مراسم و مناسک عبادی خاصی انجام دهند ؛ چون این کار از رسول الله (ص)  و اصحابش (رض) و ائمه ی اربعه اهل سنت نیز بطور صریح و یقین نقل نگردیده است و حتی با بسیاری از احادیث صحیح وصریح (بخاری ومسلم ) تعارض وتصادم دارد.

اصل درعبادات توقف و وجود نص است و اگر کسی در این راستا ادعایی داشته باشد باید دلیلش را ذکر کند.

 براساس آرای دانشمندان سلف وخلف رای راجح همان قول جمهور مفسرین است که فرموده اند: مراد از آن شب مبارک شب قدر است نه  شب (برات) .

ضمناً این نوع مسائل نباید باعث تفرق و دودستگی در بین امت اسلامی شود و یا بهانه ای باشد تا مسلمانان همدیگر را متهم نمایند .

آنچه در اینجا می خوانید خلاصه ای از دو قول موجود درمورد شب ۱۵ شعبان بود که با حفظ امانت علمی به حضورتان ارائه گردید.

والسلام علینا و علی عباد الله الصالحین

عبدالواحد رحمت الله (بابولی نه لوسی)