بەپێنوسی پروفسور عەلی قەرەداغی
ئەمینداری گشتی یەكێتی جیهانیی زانایانی موسڵمان
دەستپێكی پەیامەكەم بۆ سەرتاسەری جیهان
باوەڕم وانیە كە ئێوە من ناناسن، بەڵام با هەر پێناسەی خۆمتان بۆ بكەم:
من ئەو ڤایرۆسەم كە نەخشەی رووداوەكانی ئەمڕۆتانم گۆڕی، هەستام بە تێكدانی سیستمی جیهانیی لەڕووی كۆمەڵایەتیی و ئابووریی و سیاسیی و رۆشنبیریی و ئاینییەوە، هێشتا هەر لەباری شایلۆغان و دەستەڵاتی خۆمدام و لە سەرەوە بۆتان دەڕوانم، من خاوەنی سوپایەكی بەهێزم لە ئاسیاو ئەوروپا و ئەمەریكا و چین كە شوێنی لەدایكبوونمە، من ڤایرۆسێكی زیرەك و بچوكم و لە پێشڕەویدام، پێشكەوتنی هۆكارەكانی هاتووچۆ یارمەتی زۆریاندام و بە ئیسراحەتەوە لەسەر پشتی ئەوان دێم و دەچم. توانیم چەندین چەمك بشێوێنم و سەرەوژێریان بكەم، توانیم سیستمی وەبەربردنی نوێ پێكبێنم، توانیم كەلتورێكی نوێ بێنمە كایەوە.
من ئەو ڤایرۆسە نەناسراوەم كە پێشتر جارێك بە ناوی (سارس) و جارێكیتر بەناوی (تاعون) دەركەوتووم، ئەمجارە ئێوە ناوتانناوم بە : (كۆرۆنا، یان كۆفید 19).
• من ئەوەم كە هەمووی جیهانم بە یەكسانی خستووەتە بەر باری دڵەڕاوكێ و ترس و تۆقین و شپرزیی، جیاوازی ناكەم لەنێوان فەرمانڕەواو فەرمانبەرداردا، لەنێوان خۆرهەڵات و خۆرئاوادا.
• من ئەو ڤایرۆسەم كە دژ بە ئابووری ستەمكاریی جیهانیی وەستامەوەو سنورێكم بۆ دانا، بوومە هۆی زیانپێگەیاندنی بڕی شەش تریلیۆن دۆلار بۆی.
• من ئەوەم كە بوومە هۆی داڕوخانی بۆرسەكانی جیهان و هەموویانم كردە رەنگی سوری مەترسیدار.
• من ئەوەم كە بوومە هۆی دابەزینی سەروەت و سامانی (500) ملیاردێرەكەی جیهان بەڕادەی نزیكەی (500) ملیار دۆلار زیانم پێگەیاندن.
• من ئەوەم كە بوومە هۆی دابەزینی نرخی نەوت بۆ رێژەی زیاتر لە 50% لە نرخی پێشووی.
• من ئەوەم كە بوومە هۆی وەستانی جووڵەی فڕۆكەوانی و كەشتییەكان بەشێوەیەكی نزیك لە تەواو وەستانیان، كە بووە هۆی دابڕینی جیهان لە یەكتر، بە ناچاركردنی خەڵكی كە بە زۆرەملێ لە ماڵەكانیاندا بمێننەوە، بوومە هۆی داخستنی هەرچی شوێنی خوردنەوەو رابواردن و ئاهەنگ و سەما و هۆڵی بۆنەكان هەیە، تەنانەت كۆبوونەوەی سەرۆكەكان و وەزیرەكانم راگرتووەو ناچارم كردووم لە ژووری داخراودا و لەڕێگای ئۆن لاینەوە كۆببنەوە.
• دواجار من ئەوەم كە بوومە هۆی مردن و نەخۆشخستنی دەیان هەزار كەس و زۆریی تریش بەڕێوەیە.
ئایا ئێوە دەزانن كە من ئەمانەم بەویست و خواستی خۆم نەكردووە، بەڵكو من یەكێكم لە سەربازەكانی خوای باڵادەست، ئێستە ئەم پەیامەم پێیە بۆتان:
1- تا بیرتان بخەمەوە كە زۆربەتان درۆتان كرد لەگەڵ بەڵگەنامەكانی ریسواكردنی مافەكانی مرۆڤ، ئا ئەوەتا ئێستە بەوەی كە ئێوە ئەنجامتان دا دنیاتان پڕكردووە لە ستەم و گەندەڵیی، ئێوە نەهاتن ستەمكاران و فەرمانڕەوا ملهوڕەكان بوەستێنن لەو گەندەڵیی و ملهوڕیی و ستەم و كوشتن و چەوساندنەوەو ئازاردانی گەلە چەوساوانە كە ئەنجامیدەدەن، بەڵكو تەنانەت سوتاندنی خەڵكانی بێتاوان لە چەندەها گۆڕەپاندا، خۆتان لە ئاست ئاهوناڵەی ژوورە تاریكەكان كەڕ كرد، لە جیاتی ئەوە هاتن بە تەنیشت ئەو ستەمكارانەوە وەستان و لەبەر بەرژەوەندی تایبەتی و ئابووری خۆتان پشتگیریتان لێكردن، ئەمەش بەجۆرێك كە وای لێهات ئەو مرۆڤە كە ڕێزدارترین بەدیهێنراوی خوایە چەوسێنرایەوەو ئەشكەنجەدراو كۆت و بەندو زەلیلكرا بە ئاستێكی وەها كە رێز و كەرامەت و ئازادییەكەیی لەدەستدا.
2-ئەوە ئێوەن كە جیاوازی چینایەتیتان قووڵكردەوە، منیش ویستم هەژارانتان بیربخەمەوە كە لە ئەمڕۆدا ژمارەیان لەم جیهانەدا دەگاتە نزیكەی یەك ملیار مرۆڤی نەدار كە بژێوی رۆژانەیان نیەو توانای دابینكردنی خۆراكیان نیە و بێ خواردن و بێ پۆشاك و بێ ماڵ و حاڵ سەردەنێنەوە، رۆژانە دەناڵێنن بەدەست هەژارییەوە، ئەگەر ئێوە دەیەكی ئەوەی كە بۆ نەهێشتنی منی –كۆرۆنا- خەرجتان كرد بتاندایە بەوان ئەوا ئەوان دەوڵەمەند دەبوون.
3- ئەوە ئێوەن كە خەمسارد و شلگیربوون لە سەرخستنی ستەملێكراوان، لەجیاتی ئەوە كەوتنە بازرگانیكردن بە كێشە رەواكانیان و هاتن پشتگیریتان كرد لە فەرمانڕەوا بكوژەكان، بۆیە ویستم ئەو پەنابەرو ئاوارانەتان بیربخەمەوە كە خاك و وڵاتیان لەدەستچوو و بوونە خۆراكی نەهەنگ و گیاندارانی دەریا، ئەویش بەوەی ئێوە كە لاقرتیتان هات بە ژیانیان، ئەگەر رێژەی 5% ئەو پارەیەی كە بەهۆی منەوە لەدەستتان داوە بۆ ئەوانتان خەرجبكردایە ئەوا دەكەوتنە ژیانێكی رێزدارو لە بژێوییەكی كەرامەتداردا دەژیان.
4- ئێوە ئەوەن كە هەستان بە قایمكردنی شورا پارێزەرەكانتان تا ئاسایشی خۆتان و ماڵ و خێزانتان بپارێزن، من هاتم بۆتان تا بەڵكو دەیەها ملیۆن كەسانی بێباوك و منداڵتان بیربخەمەوە كە نە ماڵ و حاڵیان هەیەو نە كەسیش لە خەمی فێركردن و پەروەردەیاندایە، نە كەس بە خەمی دابینكردنی ئاسایشی خۆراكیی و تەندروستیانەوەیە، خۆتان بینیتان كە بەهۆی برسێتی و نەخۆشییەوە بە ملیۆنەها كەسیان لێ دەمرێ و تەختی زەوی دەبن، ئەگەر ئێوە هەستانایە بە دابینكردنی بڕی 3% لەو پارەیەی كە بەهۆی منەوە خەرجتان كردووەو لە دەستتانداوە ئەوا ئەوانیش بەشی خۆیان خۆراك و فێركردن و تەندروستییان بە نەسیب دەبوو.
5- ئێوە ئەوەن كە بازاڕەكانتان قۆرخكردووەو هەلی كارتان لەدەست هەژاراندا نەهێشتووە، با دەیان ملیۆن بێكارتان لە لاوان بیربخەمەوە كە لە دووی كارێك دەگەڕێن تا بژێوی رۆژانەیان بەدەستبێنن. كە ئەوانە نە ئەتوانن خێزان پێكبهێنن و نە بژێوێكی رێزدارنە بۆ خۆیان دەستەبەر بكەن، جا ئەگەر ئێوە رێژەی 2,5% ئەو پارەیەی كە لە مندا لەدەستتان داوە بۆ ئەوانتان خەرجبكردایە ئەوا ئاواتە رەواكانی ئەوانیش جێبەجێ دەبوو.
6- هاتم تا بیرتان بخەمەوە كە ئێوە لە ئاست ئەو گەندەڵانەدا كە سەروەتی گەلانی ستەملێكراویان حەپەلوشكرد بێدەنگ بوون و بەپێچەوانەوە هاتن مامەڵەتان كرد لەگەڵیاندا.
7- هاتم تا سەرئەنجامی خراپی مەترسی ستەمكردن لە گەلانتان بیربخەمەوە، بە گۆڕین و ساختەكردن لە مێژوو، ئەو كەسەی كە ئەمڕۆ رابەرایەتی جیهان دەكات هات بەپاڵ داگیركارانەوە وەستاو ئەوەی بۆ ئیمزاكردن كە مافی خۆیان نیە وەك پێدانی قودسی پیرۆز، هاوكات دەیەوێت بە بەكارهێنانی ملیارەها دۆلار حەق بكاتە ناحەق، دەی بڕۆن ئەوە ئێوە ئەوە ملیارەكانتان كە بوونە پوش و پەڵاش و با بردنی.
دواجار وا ئێستە بیرتان دەخەمەوە كە زۆربەتان خوای گەورەی لەبیركردووە و پشت و پەنای بووتە ماددەو بەس، ئەمەش بە ئاستێكی وەهایە كە بوونەتە ماددەپەرست و زاستە پێشكەوتووەكان دەپەرستن و بەدیهێنەرەتان لەبیرچووەتەوە، دەی وا من هاتم تا خوای بەدیهێنەر و بەتواناتان بیربخەمەوە، تا بە دڵێكی زەلیل و نزاو پاڕانەوەی بە كوڵ بگەڕێنەوە بۆ لای خوای باڵادەست..
اڵانعام (43) ﴿فَڵوْڵا إِژْ جَا‌وَهُمْ بَأْسُنَا تَچَرَّعُوا ۆڵٰكِنْ قَسَتْ قُلُوبُهُمْ ۆزَیَّنَ ڵهُمُ الشَّیْگَانُ مَا كَانُوا ێعْمَلُونَ﴾
لە كۆتاییدا دڵنیاتان دەكەم من لەدوای تەواوبوونی ئەو رۆڵەی پێم سپێردراوە دەڕۆم، بەڵام با بزانن كە تا ئێوە ئەمە كارتان بێت جارانی ترم لەپێشە كە بەناوی تری نوێوە دەردەكەوم مادامێ ئێوە خۆتان نەگۆڕیوەو نەچوون بەرەو چاكەو چاكەكاریی.
بێزاركەرو ژیان تێكدەرتان كۆرۆنا
18/3/2020
د. عەلی قەرەداغی
