فتاویفقه

گفتن جمله ی (صدق الله العظیم) بعد از تلاوت قرآن

سٶال
آیا گفتن جمله ی (صدق الله العظیم) بعد از تلاوت قرآن سنت است یا خیر ؟

پاسخ:
به نام خداوندگار حکیم

ابتدا باید متوجه باشم که اصطلاح “سنت” تنها در مورد اقوال، افعال و تقریرات رسول الله(صلی الله عليه و سلم) کاربرد دارد، طبق این تعریف باید گفت، هیچ حدیث صحیحی در مورد گفتن جمله ی مذکور پس از تلاوت قرآن از پیامبر(صلی الله عليه و سلم) به ثبوت نرسیده است ؛  پس گفتن آن سنت نیست.

بلکه آنچه در این باره از پیامبر(صلی الله عليه و سلم) نقل گردیده و سنت است، جمله ی زیر می باشد:
«سبحانک اللهم و بحمدک، ٲشهد ٲن لاٳله الاّ ٲنت، ٲستغفرک وٲتوب ٳلیک»

استدلال قائلین به این قول روایتی است که امام نسائی در سنن خود با سند صحیح از زبان ام المٶمنین حضرت عایشه(رضی الله عنها) ذکر می‌کند که رسول الله(صلی الله علیه و سلم) همیشه در پایان مجالس (هنگام برخاستن)، اتمام نماز و تلاوت قرآن این جمله را بر زبان جاری می‌فرمود.

عن عائشه(رضی الله عنها) قالت: ما جلس رسول الله صلی الله علیه وسلم مجلسا قط ُّ ولا تلا قرآنا و لا صلّی صلاه الّا ختم ذلک بکلمات، قالت: فقلت یا رسول الله، ٲراک ما تجلس مجلسا ولا تتلو قرآنا و لا تصلی صلاه ٳلاّ ختمت بهولاءالکلمات؟
قال نعم، من قال خیرا خُتم له طابَع علی ذلک الخیر و من قال شراً کان له کفّاره ً «سبحانک اللهم و بحمدک ، ٲشهد ٲن لا اله الاٲنت ٲستغفرک واتوب الیک…»

 امام نسائی(رحمه‌الله علیه) در سننش بابی را بە نام [ ماتُختَم به تلاوه القرآن ] آورده است.

همچنین امام ابن حجر عسقلانی نیز(رحمه‌الله علیه) این قول را ترجیح داده و می‌فرماید: گفتن این جمله «سبحانک اللهم و بحمدک ، ٲشهد ٲن لا اله الاٲنت ٲستغفرک واتوب الیک…» بعد از تلاوت قرآن سنت است.

ضمناً توجه داشته باشیم که نباید کسانی که بعد از تلاوت قرآن جمله ی “صدق الله…” می‌گویند را مبتدع (بدعت گذار) بنامیم ؛ چون اولاً این مسئله جزو مسائل اعتقادی نبوده و داخل در دایره ی فروع فقهی می‌باشد؛  برهمین اساس هستند عالمان دیگری که به روایاتی در این باره استناد کرده اند، هرچند روایات مورد استدلال این گروه ضعیف و از لحاظ سند از جانب محققین علم حدیث و رجال شناسان مورد انتقاد گرفته اند ؛ زیرا عده ای از فقها از جمله امام نووی و دیگران استفاده از احادیث ضعیف را در دایره ی “فضایل” جایز دانسته اند ؛ پس بهتر و شایسته است که به سنت صحیح اکتفا نماییم.

در پایان سفارش می‌کنم که قائلین هر دو گروه نسبت به هم اوج احترام را داشته باشند و برسر این موضوعات جزئی جدال نکنند و هم دیگر را تخریب ننمایند.

والسلام علی من اتبع الهدی

مآخذ: سنن امام نسائی و التقریب امام ابن حجر رح

تحقیق و ترجمه: عبدالواحد رحمت الله
سوزی میحراب

نمایش بیشتر

عبدالواحد رحمه‌الله

نویسنده و شاعر و مترجم آذربایجان غربی - مهاباد خطیب و دعوتگر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا