گفتگو

مصاحبه اختصاصی«سۆزی مێحراب» با دکتر محمود ویسی

سۆزی مێحراب : خدمت شما استاد بزرگ عرض سلام داریم .از سایت سۆزی مێحراب  خدمتتان رسیده ایم ، ممنون می شویم خودتان را به علاقمندان این سایت پرآوازه معرفی بفرمایید و بیوگرافی مختصری از خودتان (شامل تاریخ  و مکان تولد ، تحصیلات مدرسه و دانشگاه ، ازدواج ، تعداد فرزندان و ….)را به اطلاع ما برسانید

– با سلام وعرض ادب وتشکر خدمت مدیریت و همه زحمتکشان سایت سۆزی مێحراب

-این جانب محمود ویسی متولد یکم بهمن ماه ۱۳۴۲ هجری شمسی در کرمانشاه.  دارای دکترای فقه تطبیقی از دانشگاه امدرمان کشور سودان ، متاهلم و دارای یک فرزند دختر می باشم.

 

سۆزی مێحراب : چی شد که راهی حُجره شدید ؟ نزد کدام اساتید درس خوانده اید و در چه شهرها و روستاهایی درس خوانده اید؟ خارج کوردستان هم تحصیل کرده اید؟

-بعد از اتمام تحصیلات دبیرستان در سال ۱۳۶۱ هجری شمسی با توجه به علاقه ای که  به فهم دقیق قران داشتم علی رغم رشته تحصیلی ام که ریاضی فیزیک بود کتاب های صرف ونحو به زبان فارسی را مطالعه می کردم واز آنجا که پاسخ گوی نیاز من نبود لذا در مسجد جامع امام شافعی کرمانشاه در محضرمرحوم ماموستا شیخ عبدالعزیز حسینی امام جمعه قصر شیرین که ساکن کرمانشاه بود به خواندن کتاب های مقدماتی صرف و نحو و فتح القریب پرداختم .

بعد از آن در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی توفیق حاصل شد تا کتاب های قطرالندی،شذورالذهب،مغنی اللبیب در نحو و شرح شافیه در صرف و مختصرالمعانی و تفسیر سوره های انعام ،انفال،توبه و اجزاء پایانی قرآن و کفایه الاخیار در فقه را نزد مرحوم  استاد ناصر سبحانی تحصیل و تلمذ نمایم.

سپس در سال ۱۳۶۵ هجری شمسی به توصیه استاد راهی سقز شدم ودر حجره حاج ماموستا محمد امامی محله (به رد بران) مستقر شدم و شروع به مدراسه جمع الجوامع و بدایه المجتهد و نهایه المقتصد ابن رشد و بخش هایی از تفسیر فی ظلال القرآن نمودم  . در ضمن در خارج حجره هم یک دوره کامل مغنی المحتاج را نزد مرحوم حاج ماموستا محمدامین محمودی به اتمام رسانده و کتاب مباحثی در علوم القران صبحی صالح را نزد مرحوم حاج ماموستا عبدالقادر فائض خواندم.

بعد از بازگشت از سقز به مدت دوسال در حجره خانقاه توفیق تدریس دروس در مقاطع مختلف را به طلاب داشتم .در این میان توفیق حضور در محضر حاج ماموستا ملا زاهد ضیایی در پاوه نصیب گشت که بهره ها بردم وسرانجام در پاییز ۱۳۶۹ هجری شمسی  موفق به اخذ اجازه نامه افتا وتدریس در مذهب امام شافعی از ایشان شدم.

 

 سۆزی مێحراب :  دوران طلبگی اتان را به یاد دارید؟ از آداب و رسوم آن زمان بگویید؟

-در خصوص دوران طلبگی؛ باید به استحضار برسانم در آن دوران  شیرینی وتلخی با هم عجین شده بود اما آن دوران تنها دوران تحصیل علم نبود بلکه همزمان بود با تحصیل ایمان ، اخلاق ، تعامل با دیگران داخل وخارج حجره، دعوت عملی ،خلوت با خدا در شب های سرد سقز و…. 

توفیق مصاحبت و آشنایی با مرحوم حاج ماموستا محمد عزیزی استان کردستان – شهرستان بانه – روستای به رده رش  نصیبم گشت واز علم و ایمان واخلاقشان بهره ها بردم.

لازم به یادآوری است که حاج ماموستا امامی سقز هم به مانند استاد و پدری مهربان در طول ۱۸ ماهی که در محضرشان بودم  مرا مورد لطف فراوان علمی وایمانی قرار دادند.

آداب و رسوم آن زمان تقریبا معرف حضور همه اساتید و عزیزان بود اما توفیق نصیب شد تا با همراهی و همکاری حاج ماموستا امامی و سایر طلاب ، رسم دیرینه(راتبه فه قی) را که از دیر باز تنها روش تامین معیشت طلاب بود به پرداخت ماهیانه توسط خیرین نیکوکار تغییر دهیم وکم کم مورد استقبال قرار گرفت و الحمدلله از آن بعد بقیه حجره های سقز  هم چنین کردند.

 

سۆزی مێحراب : چه مواد درسی را می خواندید و برنامه درسی اتان چند ساله بود؟

-پاسخ این سوال به تفصیل در سوالات قبل اشاره شد اما مواد درسی که اینجانب می خواندم عبارت بود از :

-صرف و نحو و بلاغه و  اصول و  فلسفه و منطق با تکیه بر کتاب (قصه الایمان مقارنه بین الفلسفه والعلم والقران شیخ ندیم الجسر )

-تفسیر و علوم القران و علوم الحدیث با تکیه بر کتاب (قواعد التحدیث فی علم الحدیث قاسمی) و جوامع حدیث با تکیه بر شرح کرمانی بر صحیح بخاری و شرح امام نووی بر صحیح مسلم

-سیره پیامبر با تکیه بر فقه السیره استاد محمد غزالی و استاد رمضان بوطی و سیره خلفا و صحابه با تکیه بر کتاب الرسول سعید حوی و رجال حول الرسول خالد محمد خالد ..

-همچنین تربیت و اخلاق مختصر منهاج القاصدین مقدسی و تهذیب مدارج السالکین ابن القیم تلخیص عبدالمنعم الصالح العزی(استاد راشد) و تربیتنا الروحیه سعید حوی

-در فقه الدعوه سلسله احیاء فقه الدعوه استاد محمد احمد الراشد المنطلق، العوایق، الرقایق، المسار، مسافر فی قطار الدعوه و رسائل العین و…

این برنامه ۵ تا ۷ سال به حسب توانمندیطلاب طول می کشید.

 

سۆزی مێحراب : «لادرس» و «سماع» دو اصطلاح درسی متداول در حجره های قدیم بود ؛ اگر ممکنه این دو اصطلاح را توضیح بفرمایید

-البته در مدرسه علوم دینی تحت مدیریت اینجانب از این کارهای نسبتا عبث خبری نبوده و خودم نیز در طول تحصیل از این گونه درس ها نداشته ام ؛ ولی در حجره های سنتی قدیم ظاهرا وجود داشته است .

-لادرس به درس بعد از نماز عصر اطلاق می شد  که معمولا کتاب فقه یا تفسیر بود و اغلب مدرس آن درس غایب می بود

-سماع هم درس اصلی طلبه نبود و معمولا از درس طلبه دیگر استفاده می کرد و در کلاس او می نشست.

 

 سۆزی مێحراب : عالِم و مدرس نامی کورد زمان تحصیل شما کی بود؟ توضیحی در باره آن عالم ربانی بگویید

-هرکدام از علما ویژگی شخصیتی خاصی داشتند که آنها را از دیگری متمایز می ساخت اما تعبیر عالم ربانی را می توانم زیبنده مرحوم استاد سبحانی بدانم که علم و ایمان و اخلاق و مسئولیت پذیری را به شکل عملی به منصه ظهور رسانده بود.

البته کاک یوسف گیان ؛ پاسخ این سوال و تشریح زوایای گوناگون شخصیتی این عالم ربانی جای شرح فراوان دارد که به دلایل مختلف از تفصیل آن خودداری می نمایم !

 

 سۆزی مێحراب : آیا به راحتی می توانستید برای ادامه تحصیل به خارج ایران از جمله کوردستان عراق و ترکیه و …. سفر نمایید؟

-خیر ؛ در دوران تحصیل طلبگی ام در خارج ایران تحصیل ننموده ام و محدویت های زیادی وجود داشت ؛ از جمله مشکل نظام وظیفه …

 

 سۆزی مێحراب : طلاب و مدرسان آن روز اهل عبادت و نماز جماعت و روزه سنت بودند ؟

 فضایی که با توفیق خداوند و تلاش مخلصان در حجره تحت مدیریت اینجانب فراهم شده بود، شرایطی بوجود آورده بود که قیام اختیاری شبانه و روزه های سنت را نهادینه کرده بود و طلاب مدرسه دینی ما نماد تدین وتقوی بودند.

 سۆزی مێحراب : در دوران طلبگی اتان ، میزان توجه به درس هایی چون قرآن ، تفسیر و حدیث چگونه بود؟

– قران و تفسیر و حدیث جزء درس های یومیه و مستمر حجره بود و با توجه به هدف گذاری برنامه درسی طلاب علمایی فارغ التحصیل می شدند که توانسته بودند که به شکل قابل قبولی مراحل علمی و ایمانی و دعوی را سپری کرده بودند.

 

 سۆزی مێحراب : طلاب در عصر تحصیل شما از چه مشکلات و کمبودهایی رنج می بردند؟

-مشکلات و سختی ها متنوعی وجود داشت و عموما در نامناسب بودن وضعیت مسکن و غذا و هزینه های جاری نمایان بود؛ اما به توفیق خداوند با تبدیل سختی ها به  فرصت ما توانستیم از آنها پلی به سوی رشد و تکامل شخصیتی بسازیم.

 

 سۆزی مێحراب : تاکنون چند طلبه نزد شما درس خوانده و یا فارغ التحصیل شده و گواهینامه گرفته اند؟ اولین و آخرین مراسمی که به این منظور ترتیب دادید را با ذکر تاریخ و سال و نام طلاب مرقوم بفرمایید؟

– این سوال قدری مشکل است و نمی توان به آن دقیقا پاسخ داد اما از سال ۱۳۶۷ هجری شمسی که برای سامان دادن به وضعیت حجره روستای خانقاه ، واقع در شهرستان پاوه به آنجا رفتم شاید متجاوز از صد طلبه با بازه های زمانی مختلف از سه ماه تا دو سال و بیشتر در آنجا علوم مختلف را تحصیل و به مناطق خود بازگشته اند و چون جوان بودم معمولا طلبه ها را به مناطق خودشان برای مجاز شدن می فرستادم .

اگر بتوانید شما – یوسف جان- زحمت جمع آوری لیست طلاب خانقاه را بکشید جای تشکر دارد .اما در دو سال گذشته توفیقی نصیب شد که حدود ۱۵۰ نفر  در دو اردوی یک روزه در دو استان  آذربایجان غربی وکردستان جمع شدند که در خدمتشان بودیم و می توانید عکس های آنها را ضمیمه پاسخ این سوال نمایید.

لازم به ذکر است طلابی از استان های گیلان و اردبیل و بلوچستان و خراسان و بوشهر و فارس و بندرعباس و…هم مدتی در  مدرسه علوم دینی تحت مدیریت اینجانب (خانقاه) مشغول به تحصیل بوده اند.

 

 سۆزی مێحراب : همچنانکه مستحضرید ، در این سال های اخیر ، طلبگی و تحصیل علوم دینی خیلی کم رنگ شده است! دلایل آن به نظر شما چیست؟

-بخشی از دلایل بیرونی است که نیاز به توضیح ندارد و بخش درونی به ضعیف شدن نیاز و انگیزه تحصیل علوم شرعی باز می  گردد؛ لذا بازنگری کمی وکیفی برنامه ها وتغییر نگاه و نگرش مدیریت مدارس علوم دینی می تواند جان تازه در کالبد کم جان این فضا بدمد و با اسلوبی متفاوتمی توان دست به کاری زد که غصه ها به سر آید.

 

 سۆزی مێحراب : امروزه شایع است که گویا در حجره ها و مساجد و مدارس علوم دینی، طلاب تندرو و افراطی مشرب و… فارغ التحصیل شده و پرورش می یابند ! آیا این ادعا صحت دارد؟!

-به نظرم تا حدودی شاید چنین باشد اما با طراحی ساز وکار جدید می توان فضای حجره ها را به سمتی سوق داد تا خروجی آنها اعتدال و وسطیت در فکر و باور و  ایمان و عمل باشد.

 

 سۆزی مێحراب : به پدران و مادران مسلمان که فرزندان زرنگ و باهوشی دارند چه توصیه هایی می کنید؟

-سعی کنند فرزندان را در مسیر درست زندگی سعادتمندانه راهنمایی کنند طوری که بتوانند از تمام استعدادهایشان در جهت شکوفاتر شدن بهره برداری نمایند واین با جمع میان تحصیلات دینی و دانشگاهی میسر است طوری که هم عالم دین وهم عالم دنیا شوند.

 

 سۆزی مێحراب : آیا اداره کردن حجره و مدرسه علوم دینی در این عصر، به سبک قدیم را مناسب می دانید؟ لطفا تعدادی از محاسن و معایب سبک مدیریتی قدیم و نوین حجره ها را بر بشمارید

– مدیریت حجره های علوم دینی با سبک قدیم برای امروز کارآیی موثری ندارد و علمای دیروز را برای فردا تربیت می کند؛ اگرچه علمای دیروز بیشتر و بهتر خدا را بندگی می کردند؛ در مدیریت قدیم قناعت صبر، مقاومت و رضایت بیشتری آموزش داده می شد ولی رشد بسیار کند و غیرقابل قبول بود …

علم دیروز جهت داشت اما علم امروز سرعت دارد؛ لذا مدیریت نوین فاقد ویژگی های مدیریت قدیم و واجد ویژگی هایی است که مدیریت قدیم نداشت؛ از جمله هدف گذاری تعیین راهبرد و استراتژی ،مدیریت زمان،تخصص، نوآوری و… بنابراین با جمع میان قدیم اصیل و جدید مفید می توان شاهد تحولات چشمگیری در این عرصه بود.

 

 سۆزی مێحراب : آیا قبول دارید که اتحاد و همدلی در بین علمای دین و دعوتگران مسلمان منطقه ما ضعیف است؟ دلایل این پدیده را چه می دانید؟

-شاید بتوان مهم ترین دلیل واگرایی و نبود هم دلی میان علما را خودبینی دانست چرا که به قول حافظ

تا عقل و فضل بینی بی معرفت نشینی     یک نکته ات بگویم خود را مبین که رستی

لذا دیدن دیگران وشنیدن دیگران منجر به انتشار عطر محبت وهمدلی وهمگرایی می شود.

 

 سۆزی مێحراب : اگر با طلاب جوان علوم دینی هم سخن شوی ؛ در مقام نصیحت آنان، چه می گویید؟

با صبر و یقین به درستی راه می توان به مقام امامت ومدیریت جامعه دست یافت و نقش خود را به عنوان بنده مخلص و مفلح خداوند ایفا نمود؛ لذا معرفت و استقامت را با هم ترکیب کنید و به جایگاه آن «المتقین فی مقام امین» دست یابید.

 

سۆزی مێحراب :  استاد بزرگوار؛ به نظر شما وابستگی فکری و حزبی ماموستایان و دعوتگران دینی خوب است یا بد؟

-اگر این وابستگی منجر به توسعه شخصیت و رفعت ذکر  و جایگاه گردد نیکوست و اگر اسارت آور باشد مطلوب نیست

برای رسیدن به حدقلتین در شخصیت و رهایی از نجاست های مادی و معنوی لازم است انسان از شخصیت کوزه ای برهد و به جوی و دریا بپیوندد .

همان طور که مولوی می گوید:

آب کوزه چون در آب جو شود     محو گردد در وی و جو او شود.

 

 سۆزی مێحراب : بسیاری از کارشناسان – و البته مردم خداجو- بر این باورند که آشفتگی بسیاری در میان ماموستایان دینی کوردستان؛ بویژه در بخش صدور فتوا، اعلام زمان عیدهای رمضان و قربان و زمان سردادن اذان در مساجد به چشم می خورد؛ آیا برای برطرف نمودن این آشفتگی و همچنین برای سامان دادن بخش های مذکور تشکیل یک هیات و اتحادیه ضروری به نظر نمی رسد؟

-اگر همدلی و همگرایی بطور نسبی در میان علمای هر منطقه پدید آید این مسائل قابل حل هستند وحجم آشفتگی و تشتت کاسته می شود به نظرم امور مناطق به وسیله هیات فتوایی مرکب از تمام طیف ها می تواند تا حدود زیادی پاسخگو باشد و تحقق آن در گرو اعتراف به دیگران ،تسامح و روا داری می باشد.

 

 سۆزی مێحراب :آثار و تالیفاتی از شما در کتاب خانه های شخصی بیشتر دعوتگران به چشم می خورد؛ لطف کنید و لیستی از آن آثار گران سنگ را به اطلاع سوزی میحرابی های عزیز ما برسانید

– آثار و تألیفات به چاپ رسیده این جانب به شرح زیر می باشد

۱- تفسیر جزء سی‌ام به انضمام سوره‌ی حمد و جزء بیست و نهم

۲- حیات پس از مرگ

۳- الأخلاق فی (فی ظلال القرآن) 

۴- شرح اربعین نووی

۵- فرازهایی از زندگی صالحان

۶- اصول اساسی در فهم قرآن، نوشته‌ی امام ابوالأعلی مودودی (ترجمه) 

۷- بوستان اهل دل

۸- گلچین غزلیات منسوب به امام عبدالقادر گیلانی -رحمه‌ الله‌-

آثار چاپ نشده و در آستانه‌ی چاپ: 

۱-تفسیر سوره‌ی نحل

۲-قصص قرآن

۳-تفسیر آیات احکام

۴-قواعد فقه

همچنین صد‌ها ساعت کاست و سی دی در موضوعات بلاغت، صرف، نحو، عقیده، اخلاق و… 

 

سۆزی مێحراب : حضور سبز و متفاوت شما در شبکه های اجتماعی هم معلوم همگان است ، لطفا دلایل حضورتان در  این فضای متشنج و آدرس و نشانی سایت شخصی تان را بفرمایید تا علاقمندان شما به آن مراجعه نمایند.

– در پی احساس نیاز به تقویت ارتباط با مخاطبان و تسهیل در دسترسی به آثار صوتی و تصویری و مکتوب اینجانب تصمیم به طراحی و راه اندازی این سایت گرفتم. 

این سایت که به همت روابط عمومی جماعت دعوت و اصلاح استان تهران و همکاری روابط عمومی مرکزی راه‌اندازی شد، دارای بخش های متنوعی از جمله آثار مکتوب و صوتی این جانب و البته بخش پرسش و پاسخ است. 

نشانی وبسایت:  http://www.drveisi.com

 

 سۆزی مێحراب:  واپسین سخن و توصیه شما را می شنویم…

-از خداوند منان مزید توفیقات در امور دین و دنیا را برای همگان مسالت دارم وثبات و استقامت را برای مدیریت و دست اندرکاران زحمتکش سایت سوزی میحراب خواستارم . سربلند و موفق و کامروا باشید.

 سۆزی مێحراب :  با تشکر از حوصله حضرتعالی

  مصاحبه کننده : یوسف ساجدی

نمایش بیشتر

یوسف ساجدی

نویسنده و مترجم و مدرس دانشگاه

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا