پیامبر(صلی الله علیه وآل وسلم)در پناه مشرکین مکه،
بخشی از ذخایر فکری مسلمانان زندگینامه این سرور وبزرگ انسان ها حضرت محمد (صلی الله علیه وسلم)است.
رسول الله نمونه ایست زنده برای تمام زندگی یک انسان.
از آنجا که ما مسلمانان موظفیم از پیامبرمان پیروی کنیم برای همین شایسته است درمورد سرورمان وشیوه زندگی وتعاملش با بدخواهان و مخالفان و مشرکان مطالعه کافی نماییم .
دراین مقاله مختصر یک نمونه کوچک از رفتار آن حضرت با مشرکان بدخواهش را توضیح داده و در اختیارخوانندگان عزیز قرارمی دهیم به امید اینکه این مطالب برای زندگی درسایه اسلام که پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) برای تحقق آن زحمت کشیده ودر اختیار ما گذاشته مفید باشد وازآن درزندگی لگوبرداری کنیم.
وفات عموی پیامبر
بعد ازاینکه عموی پیامبر ابوطالب وفات کرد مشرکان قریش بیشترازهمیشه به آزارواذیت مسلمانان می پرداختند ..
بعد از اینکه پیامبر(ص)ازمسلمان شدن مشرکان مکه نا امید می شود تصمیم می گیرد به مکان دیگری غیر از مکه رفته و حمایت از خود و مسلمانان را به کسان دیگری غیر از مردم شهرش پیشنهاد نماید پس به همراه زید پسرحارثه به طرف شهرطائف حرکت می کند ؛ اما آنجا هم نتیجه مثبتی عایدش نشده و نه اینکه این مهمان عزیز را گرامی نمی دارند ؛ تازه تعدادی از بچه های لاابالی و بی خرد شهر طائف را تحریک می نمایند که بر پیامبر و همراهش سنگ پرتاب کنند و سروصورت مبارکش را خون آلود کردند …
پیامبرکه تصمیم گرفته بود به مکه برگردد ولی از آنجا که تحت تعقیب قریش بود و نمی توانست بدون مقدمه سازی وارد شهرش شود پس به استناد یکی از قوانین و عرف های قریش به زادگاهش بازگشت ، قانونی که به موجب آن هر شخص می توانست به هرکس که بخواهد پناهندگی داده و ورود او به شهر را تضمین و تامین نماید ..
پس پیامبر(صلی الله علیه وآل وسلم) در پی یافتن شخصی که در پناه او وارد مکه شد برآمد بنابراین مردی ازطایفه خزاعه را فرستاد پیش اخنس پسرشریق وسهیل پسرعمرتا در پناه آن ها وارد شهر مکه شود ؛ اما هردو نفرخواسته آن حضرت را رد کردند سپس مرد خزاعه را فرستاد پیش مطعم پسر عدی که گفتند: من به پیامبر پناه می دهم ؛ پس پیامبر(صلی الله علیه وسلم ) در پناه مطعم وارد شهر مکه می شود و بدون اینکه کسی بتواند آن حضرت را اذیت کند آن جا می ماند…
این موضع رسول الله دارای درس ها و پیام هایی بسیاری است برای ما مسلمانان که جادارد آن ها را به نیکی یادبگیریم و حکمت رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) در این موارد را درک نماییم.
1-بعد از اینکه مردم شهرطائف به شیوه ای نامردانه پیامبررا از شهرشان بیرون می کنند وسر و صورتش را خون آلود میکنند ؛ خداوند بزرگ توسط جبرئیل(علیه السلام)به آن حضرت فرمود: اگربخواهی هردو کوه طائف را بهم آویزان می کنم ومردم طائف را از بین می برم ؛ اما پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)راضی نشد و فرمود: آرزومی کنم خداوند بزرگ ازپشت و آیندگان این ها نوه هایی به دنیا بیایند که فقط خداوند یکتا را به بپرستد وشریکی برای الله قائل نشوند .رواه مسلم بخاری.
اینجا سردارانسان ها می خواهد مانند یک سنت زندگانی لحظه ها را علی رغم سختی و ناراحتی های آن روانه کند و تلاش های انسانی سر انجام داشته باشد و درهمان لحظه امیدواراست که نوه هایشان راه هدایت را درپیش بگیرند.
2-دوست داشتن مردم و دلسوزی برای آنان
ایشان خیلی مهربان وغم خواربودند و با تمام وجود تلاش می کردند برای هدایت کردنشان و همواره از کارهای اشتباهشان گذشت می نمودند ؛ تازه بی نهایت تلاش می کرد برای اسلام آوردن مردمی که او را اذیت هم نموده اند ، پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)برای نابودی مردم طائف دعا نکرد
3- زود بی زار وخسته نشدن وامیدواربودن به آینده نوه های مردم طائف .
زمانی که زن ومرد و بچه های طائف رسول الله(صلی الله علیه واله وسلم) را از طائف بیرون کردند آن حضرت از وظیفه خودش که هدایت دیگران بود دست بردار نبود و هرچند از هدایت مردم طائف مایوس شده بود ولی امیدوار بود که فرزندانشان هدایت را برگزینند.
4-قانون مداری رسول الله
پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم )از راه یکی از قوانین قریش که داشتند توانست وارد شهر شود و از آسیبر و گزندهای احتمالی مصوون بماند و آن حضرت به جای اینکه بی گدار به آب بزند و یا از یارانش بخواهد که جهت حمایت از او مسلح شوند از ظرفیت های موجود در قوانین قریش استفاده نموده و بدین وسیله موفق شد.
5- آن سوی پناهنده شدن رسول الله
پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم بدین خاطر در پناه یکی ازمشرکان قریش وارد شهر مکه میشود تا دین اسلام و قرآن را تبلیغ نموده و یکتا پرستی و خداجویی را به مردمش برساند.
و در واقع این کار رسول الله بدین معنی است که او بدون عقب نشینی از باور وعقیده ی خودش به راهش ادامه می دهد علاوه بر اینکه بدون پیش شرط به پناه مطعم بن عدی وارد می شود .
البته انتخاب مطعم برای این کار هم که یکی از بزرگواران متنفذ قریش بود دربرگیرنده درس ها و پندهای فراوانی است که جادارد بیشتر تدبر کنیم.
پیامبر آنقدر این گام را محکم و استوار می نهد که این اقدام باعث بدست آوردن پیمان عقبه یکم وعقبه دوم و همچنین بدست آوردن مکانی برای آرامش مسلمانان.
6-علاقه به میهن و هم میهنان
دوست داشتن میهن ومردم میهنش ودست برنداشتن ازاعلام وتبلیغ دین اسلام برای مردم قبیله اش حتی زمانی که تمام درها به روی او بسته شده بود به همین دلیل رسول الله می خواهد در خاک وطن خودش اسلام را تبلیغ کند و در صورت امکان آواره جاهای دیگر نشود چون فرمان الله این بود.
از فامیل های خود درطائف شروع کردبرای دعوتشان به دین اسلام وهدایتشان
7- پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) وقتی ازبزرگان طایف جواب رد می شنود از تلاش هایش ناامید نمی شود و باز تلاش می کند برای پیداکردن کسی که بتواند در پناه یکی از قریشیان وارد مکه شود آری چون او عزمی راسخ برای دعوت مردم به دین اسلام داشت برای همین زیرکانه مطعم پسر(عدی)را انتخاب می کند تا در کناراوباردیگر وارد شهرش شود .
8-پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم )می توانست با دعا کردن بسیاری ازشکنجه هایی که دراین راه می دید را پایان بدهد اما می خواست روش درست زندگی را همانگونه که طبیعی است برود و از امور خارق العاده بهره نگیرد تا برای همیشه این راه دائمی بماند و به همه مسلمانان بعد از خودش اعلام کند که هیچ وقت هیچ تلاشی بدون ناراحتی وزحمت به سرانجام نمی رسد.
9- همیشگی بودن دعوت و تبلیغ ولی متغیر بودن مکانیزم و روش های آن
پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) تنها درگوشه وکنارها به دعوت مردم به دین اسلام قانع نمی شود بلکه پس از سفر طایف هرچند خیلی ها احساس می کردند که برای آن حضرت دستاوردی نداشته ولی این دفعه آشکارا کار خودش را انجام می داد تاجایی که بزرگان وقدرتمندان قریش را تسلیم خود کرد.
10-وفاداری نسبت به نیکی ها بدون در نظر گرفتن شخص نیکوکار
انسان مومن باید در حق هرکس که با او نیکی نموده وفادارباشد هرچند او یک مشرک باشد .
همان طورکه پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)درمورد اسیران مشرکان در بدر فرمود: اگرمطعم پسرعدی اکنون زنده بود و درمورد آزادی این اسیران از من خواهش می نمود بخاطراو آزادشان می کردم !
این مسئله ای مهم است که کسی که در حقت کار خوبی انجام می دهد باید در حقش خوبی کنی وبه شیوه ای زیباتر پاسخگوی زحماتش باشی تا با این کار اسلام را به مردم معرفی کنیم .
یک مسلمان باید بیشتر به مردم خوبی کند تا اسلام خوب معرفی شود و تا دعوت شدگان دین لذتش را بچشنن ؛ دراین صورت است که دعوت شدگان به دین ماندگارمی مانند .
جا دارد از این بخش کوچک از سیره رسول الله به شیوه ای کافی بهره ببریم و آنگونه با محیط پیرامونمان تعامل نماییم که رسول الله تعامل کرده است.
منابع:
زندگانی پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)ن-صفی الرحمن المبارکفوری-
ابوبکرصدیق مقاله
رسول الله یدخل مکه فی اجاره المطعم بن عدی)دکتر راغب السرجان
نوشته : محمدعار
ترجمه : کبرا ارمند
