خانواده

رمضان فرصتی برای اعتدال

رمضان ماه روزه، ماه صبر، ماه جهاد، ماه متعادل شدن و متعادل ساختن، از راه رسید.

رمضان ماه سوز، ماه ساز، ماه سوختن، ماه ساختن، ماه پویایی و شکوفایی، ماه بالندگی و پایندگی، ماه از حضیض ذلت در آمدن و بر تارک افلاک نشستن، ماه وارستگی از اسارت های درونی و بیرونی، ماه نو شدن، ماه دوباره متولد شدن، ماه از خودِ موجود فاصله گرفتن و به خودِ مطلوب رسیدن، ماه تحول در احوال و رسیدن به احسن الحال، ماه رهایی از آشفتگی های روحی، فکری، اخلاقی، فرهنگی و … ماه توبه و انابه و سبک شدن از بار گناهان و معاصی، ماه تقدیر و برنامه ریزی، ماه قدرشناسی، ماه قدر خدا، پیامبر و قرآن را شناختن و دانستن، ماه قدر خود را شناختن و به منزلت شایسته رسیدن ، ماه بر سر سفره کریمانه کریم کارساز نشستن و از کرم او بهره مند شدن، ماه تمرین بندگی و تزکیه یافتن ، ماه صیقل و جلا دادن دل به یاد خدا ، ماه توکل و تقوی که «من یتق الله یجعل له مخرجا و یرزقه من حیث لایحتسب… و من یتوکل علی الله فهو حسبه …» ماه دفع کدورت و کینه ها ، ماه دفع غم ها و نابسامانی ها و نالیدن های بی مورد ، ماه گل برافشاندن ، ماه بهاری شدن و قرآنی گشتن ، ماه با ساقی ساختن و سقف فلک را شکافتن و طرح نو درانداختن، ماه رهایی از منت ها و خودخواهی ها، ماه بیدار شدن از خواب غفلت، ماه خود را یافتن و خدا را دیدن.

آینه ی غیب نما را ببین          ترک خودی کن و خدا را ببین

ماه موحد شدن و به اهل صدق و صفا و وفا پیوستن ، ماه جوشش ، جنبش ، درخشش ، و نورانی شدن ، ماه شور و شعور و احساس ، ماه رشد و تعالی و بدر کامل شدن و ماه عید کردن فرا رسید.

بله این ماه با تمام عظمت های برگرفته از عظمت صاحبش یعنی خداوند ذوالجلال و الاکرام از راه رسید ، ماه گرسنگی ، ماه تشنگی و می دانیم که تا گرسنه و تشنه نشویم ، به جایی نمی رسیم.

تا توانی تشنگی آور به دست       تا بجوشد آبت از بالا و پست

معمولاً نماد ملموس ماه مبارک رمضان تحمل تشنگی و گرسنگی هاست و بدترین نوع تشنگی و گرسنگی، تشنگی و گرسنگی روحی و روانی است ، چرا که گرسنگی و تشنگی مادی تا حد زیادی قابل رفع است ، اگرچه مرتفع ساختن نیازهای مادی و فیزیولوژیک هم امروزه هزینه بردار است اما پیامدهای تشنگی و گرسنگی روحی بسی خطرناک تر از گرسنگی ها و تشنگی های مادی و جسمی است چرا که با افسارگسیختگی های امروزین ، مهار تشنگی ها و گرسنگی های جسمی قدری مشکل شده است و مهار و کنترل تشنگی و گرسنگی های روحی مشکل تر.

سخن گفتن از رمضان ، تنها سخن گفتن از تشنه و گرسنه ماندن نیست بلکه سخن گفتن از چگونگی رهانیدن خود و دیگران از تشنگی و گرسنگی است ، اما راه معقول و مشروع رفع تشنگی ها و گرسنگی های روحی و روانی چیست؟

در پاسخ به این سئوال باید گفت تحمل چند ساعت گرسنگی و تشنگی مادی به خاطر خداوند و طبق برنامه او ، انسان را به آنچنان سیری و سیرابی می رساند که بطور کامل تشنگی و گرسنگی ساعات محدود را فراموش می کند (الصوم لی و أنا اجزی به). لذا در راستای رسیدن به تعادل شخصیتی ، رمضان با قرآن و روزه اش بسیار کارساز و مؤثر است ، زیرا آنچه تعادل روح و جسم انسان را مختل ساخته و برهم می زند عبارت است از شهوت بطن و شهوت فرج. حال اگر انسان در این دو زمینه توفیق یابد که قوه شهوت را به کنترل در آورده و به تعادل برساند ، آن زمان شخصیت او به تعادل رسیده است.

در مدرسه رمضان، معلم این مدرسه، شاگردان را به دوری از خوردن و آشامیدن (ترک شهوت بطن) و دوری از نزدیکی با زنان (ترک شهوت فرج) مکلف می نماید و به آنان گوشزد می نماید چنانچه در زمینه کنترل شهوت بطن و شهوت فرج ، موفق عمل کنند در سایر زمینه های زندگی موفق خواهند شد و غول شهوت قادر به سیطره یافتن بر آنان نخواهد بود.

اینجاست که فکر انسجام می یابد و آماده به بار نشستن می شود اما نیازمند غذاست و غذای فکر ، ذکر است. «الذین یذکرون الله قیاماً و قعوداً و علی جنوبهم و یتفکرون فی خلق السموات و الأرض رَبَّنا ما خلقت هذا باطلاً…»

فکر بدون ذکر به چراغی بی روغن می ماند پس روغنِ چراغ فکر ، ذکر است و با فکر و ذکر است که انسان ربانی شده و ندای رَبَّنا ما خلقت هذا باطلاً را سر می دهد و از هرگونه بیهوده کاری خداوند را تسبیح می کند و راه نجات از آتش جهنم را یافته و خود را در پناه خدا قرار می دهد که «فقنا عذاب النار» و این شأن و جایگاه اولوالالباب است و بس.

اینقدر گفتیم باقی ذکر کن      فکر اگر جامد بود رو ذکر کن

ذکر آرد فکر ار در اهتزاز        ذکر را خورشید آن افسرده ساز

و با منور گشتن چراغ فکر با روغنِ ذکر ، انسان اهل شکر می شود و آورده اند که «من تفکر أبصر» فکر کردن روشنی می آورد.

اگر ما هنر فکر کردن را بیاموزیم و بیشتر فکر کنیم و فرهنگ تفکر را اشاعه دهیم آنجاست که اهل بصیرت می شویم، چرا که اندیشه کردن، بصیرت زا است و با اهل فکر و اندیشه مصاحبت کردن، انسان را  اهل بصیرت می کند.

رمضان همچنین ماه توسعه یافتن شخصیت و فربه شدن آن است. ماه نجات از تنگ نظری هاست ، ماه آموختن فرهنگِ تحمل و تعامل نیکو با دیگران است، ماه دوری از افراط و تفریط و رسیدن به حد وسط و اعتدال است ، زیرا افراط انسان را مورد غضب خدا قرار می دهد و به سمت مغضوب علیهم می برد و تفریط انسان را به گمراهی کشانده و به سوی ضالین سوق می دهد، لذا ماندن بر صراط مستقیم همان اعتدال و توازن در شخصیت است و این ماندن و ثبات مستلزم بودن با قرآن و زیستن با رمضان است؛ رمضان که خود به نوعی ذکری عملی و مجاهده ای نفسی برای نزدیک شدن به خدا و غلبه دادن نیازهای روحی بر نیازهای جسمی و ایجاد ارتباطی منطقی و جاودانه میان آسمان و زمین است.

همچنانکه پیامبر رحمت می فرماید: به امت من در رمضان پنج عطیه و تحفه داده شده که به هیچ پیامبری پیش از من داده نشده است:

  ۱-  هنگامی که اولین شب ماه مبارک رمضان فرا می رسد خداوند به آنان نظر می کند و هرکس که خدا او را مورد نظر و لطف و مرحمت خود قرار دهد هرگز او را عذاب نخواهد کرد.

  ۲-  بوی دهان روزه داران نزد خدا از بوی مشکل و عنبر نیکوتر است.

  ۳-  فرشتگان در روز و شب برایشان استغفار و طلب آمرزش می کنند.

  ۴-  خداوند بهشت را فرمان می دهد که آماده شود و خود را برای بندگانش بیاراید زیرا آنان در آینده نزدیک از مشقات دنیا رهایی یافته و به منزل کرامت و سرور شرفیاب می شوند.

  ۵-  و در پایان ماه مبارک رمضان روزه داران اجر و پاداششان را یکجا دریافت می کنند.

و در روز عید فطر به شکرانه نائل شدن به این موفقیت جشن می گیرند.

دکتر محمود ویسی

تابش

نمایش بیشتر

ســــۆزی میــــحڕاب

سایت ســــۆزی میــــحڕاب در آذرماه 1392 با همت جمعی از اهل قلم خوشنام و گمنام تاسیس شد ســــۆزی میــــحڕاب بدون جنجال و در اوج عملگرایی به ترویج مبانی میانه روی می پردازد ســــۆزی میــــحڕاب با هیچ جریان و هیچ احدی درگیری ندارد ســــۆزی میــــحڕاب رسالتی جز همزیستی و دگرپذیری ندارد

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا