سؤال: آیا رفتن بە حج در سن چهاردە سالگی جایز است ؟ و آیا اگر پس از انجام حج کار ناپسندی از او سرزند حجش باطل می شود و لازم است بار دیگر بە حج برود ؟
پاسخ دهندە : استاد دکتر یوسف قرضاوی :
الحمد لله، والصلاه والسلام على رسول الله و على آله و صحبه و من والاه وبعد..
بی گمان حج در سن خردسالی یا نوجوانی برای انجام دهندە آن دارای پاداش می باشد
در واپسین حج پیامبر (حجەالوداع)، زنی ، فرزند خردسالش را بە سوی پیامبر صلی اللە علیە و سلم بلند کرد و از آن حضرت پرسید : آیا حج ، برای فرزند من پاداشی در بر دارد ؟ پیامبر در پاسخ او فرمود : آری ، شما نیز ماجور خواهی شد
ولی بدان اگر چە این حج پاداش دارد ولی بە عنوان حج واجب کە هر مسلمانی باید در طول عمر یک بار انجام دهد محسوب نمی شود….
بە طور کلی حج قبل از سن بلوغ دارای ثواب برای انجام دهندە و والدینش می باشد ؛ ولی حج واجب را از گردن او ساقط نمی کند..
بلوغ بە دو روش حاصل می شود ؛ نخست با سن ؛ آن هم با پا گذاشتن در سن پانزدە سالگی. دوم به وسیلە بالغ شدن ..
اگر شخص حاجی با هیچ یک از دو روش فوق بە بلوغ نرسیدە بود ، بر او واجب است پس از بالغ شدن بار دیگر بە حج برود.
اگر چنانچە شخص حاجی پس از ادای حج مرتکب کار زشتی شد ، این کار باعث باطل شدن حج او نمی شود ؛ چرا کە کار زشت باعث باطل شدن کار خوب نمی شود ؛ اگر چە از نتیجە و پاداش آن می کاهد ؛ زیرا خداوند انسان ها را بخاطر انجام هر کار کوچک و بزرگ ؛ چە خوب و چە بد بە طور علی حدە مورد بازخواست قرار می دهد.. و تنها داور ر روز قیامت ترازوی اعمال است ؛ کارهای خوب در یک کفە و کارهای زشت نیز در کفە دیگر آن گذاشتە می شود تا مشخص شود کدام کفە سنگین تر است ، در نتیجە ، شخص ، یا نیکوکار خواهد بود یا بدکار و بر اساس آن پاداش و مجازات برای او در نظر گرفتە خواهد شد…
{فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْرًا یَرَهُ * وَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَهُ} )الزلزله:۷-۸) پس هر که هموزن ذره اى نیکى کند [نتیجه] آن را خواهد دید – و هر که هموزن ذره اى بدى کند [نتیجه] آن را خواهد دید
{وَنَضَعُ الْمَوَازِینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقِیَامَهِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئًا وَإِن کَانَ مِثْقَالَ حَبَّهٍ مِّنْ خَرْدَلٍ أَتَیْنَا بِهَا وَکَفَى بِنَا حَاسِبِینَ} (الأنبیاء:۴۷) . و ما ترازوهای عدل را به روز قیامت خواهیم نهاد و هیچ ستمی به هیچ نفسی نخواهد شد و اگر عملی به قدر دانه خردلی باشد در حساب آریم و تنها علم ما برای حسابگری کفایت خواهد کرد.
شایستە است انسان مسلمان حجش از روی صداقت و نیکوکاری باشد و آثارش در زندگی و عملکرد پس از حج متجلی شود ؛ هموارە اهل توبە و کارهای صالح بودە و بەسیرت نخستش برنگردد ؛ در صورتی کە او جزو کسانی بودە کە بر خود ستم روا داشتە و مرتکب بخشی از کارهای زشت و خطرناک شدە است ؛ بلکە پروندە زندگیش را درخشان نگاە داشتە و ارتباطش را با خدا مستحکم تر بگرداند..
این است نتیجه حج ایدەآلی کە پاداشی جز بهشت برایش درنظر گرفتە نشدە است…
بنا برآنچە گذشت اگر سوال کنندە قبل از بلوغ بە انجام حج مبادرت ورزیدە است بر او واجب است جهت ادای واجب بار دیگر بە حج تمتع مشرف شود. خداوند از او خواهد پذیرفت ان شااللە. موفقیت را برایش مسالت دارم.
✍️نویسندە: دکتر یوسف قرضاوی
مترجم : یوسف ساجدی
