اصول

برخی از ویژگی های قرآن از زبان قرآن

 

هرکس در قرآن به دنبال هدایت است ، ناگزیر باید ابتدا با قلبی سالم و خالص به سوی آن روی آورد و سپس با قلبی ترسان و نگران در خدمت آن کسب فیض نماید ، قلبی که مراقب است مبادا در گمراهی باشد و یا گمراهی او را به خود جذب کرده و از راه راست منحرف سازد ؛ در این زمان است که قرآن پرده از اسرار و پرتوهایش برداشته و آن ها را بر قلب ترسان و حساس و آماده ی دریافت او فرو می ریزد.

اوصاف قرآن آن چه که آیات آن ها را عرضه می دارند.

۱- قرآن ، روشنگری و ابلاغ است

خداوند می فرماید 🙁 هذا بلاغ للناس و لینذروا به و لیعلموا أنما هو إله واحد و لیذکر أولوا الألباب  ﴿﴾—-   این [قرآن ] ابلاغى براى مردم است [تا به وسیلهء آن هدایت شوند] و بدان بیم یابند و بدانند که او معبودى یگانه است، و تا صاحبان خرد پند گیرند( سوره ابراهیم آیه ۵۲).

در کلمه بلاغ معنای فصاحت و بلاغت و تأثیر گذاری وجود دارد که این مطلب در حد اعجاز در قرآن به تحقق پیوسته است . قرآن توضیحی برای عامه مردم  و پیغامی است که آنان را نشانه رفته است و متوجه ایشان است همچنین بیانه ای سرگشاده برای آن ها است تا آن چه را که به سود آنان و یا به ضررشان است بشناسند.

خداوند قرآن را پیام رسانی ای برای مردم قرار داده است ،که در آن فرامین و شریعتش را به آن ها می رساند، تا با دلیل و برهان دستورشان را دریافت کنند، و در نزد خدا عذر و بهانه ای برای شان باقی نماند .

۲ – قرآن ، دلایل و نشانه های هدایت کننده است

خداوند متعال می فرماید 🙁 قد جاءکم بصائر من ربکم فمن أبصر فلنفسه و من عمی فعلیها و ما أنا علیکم بحفیظ  ﴿﴾— به راستى رهنمودهایى از جانب پروردگارتان براى شما آمده است. پس هر که به دیده ی بصیرت بنگرد به سود خود او، و هر کس از سر بصیرت ننگرد به زیان خود اوست، و من بر شما نگهبان نیستم( سوره انعام آیه ۱۰۴).

۳- قرآن ، روح است

خداوند متعال می فرماید : (و کذلک أوحینا إلیک روحا من أمرنا ما کنت تدری ما الکتاب و لا الإیمان و لکن جعلناه نورا نهدی به من نشاء من عبادنا و إنک لتهدی إلى صراط مستقیم “”””—- و همچنین( قرآن را به مثابه ی) روحى از کلام خود به تو وحى کردیم. تو نمى دانستى کتاب چیست و نه ایمان [کدام است؟] ولى آن را نورى گردانیدیم که هر که از بندگان خود را بخواهیم به وسیلهء آن راه مى نماییم، و به راستى که تو به خوبى به راه راست هدایت مى کنى ( سوره شوری آیه ۵۲).

قرآن روحی است که به دل های مؤمنین نفوذ می کند و در نتیجه ی آن جانی گرامی می یابند….  هر آن که به آن پایبند باشد ؛ او زنده، و روحش نیرومند و تابناک است …. و هر آن که از قرآن روی بگرداند ؛ از لحاظ قلبی مرده است هرچند دارای حرکت مادی و بیولوژیکی باشد.

قرآن روحی است که به درون امت نفوذ و آن را زنده می کند و آن را پیشگام و الگوی دیگر ملت ها می گرداند ؛ این امت بدون قرآن ، برنامه ها و راه و روش هایش مرده است .

قرآن ، روح و زندگی است ؛ به زندگی آدمیان رنگ و بو و مزه و هدف می دهد، و این زندگی را ارتقا می بخشد،  و آن را حیاتی می گرداند که شایسته و سزاوار کرامت انسانی باشد .

۴ –  قرآن ، نور است

خداوند متعال می فرماید :(یا أیها الناس قد جاءکم برهان من ربکم و أنزلنا إلیکم نورا مبینا  ﴿﴾”””” اى مردم، در حقیقت براى شما از جانب پروردگارتان برهانى آمده است، و ما به سوى شما نورى تابناک فرو فرستاده ایم( سوره نساء  آیه ۱۷۴).

وظیفه رسول الله صلى الله علیه وسلم ، و وظیفه ی پیروانش بعد از ایشان ، از جمله علما و دعوتگران و نیکوکاران ، این است که این قرآن را حمل و به مردم برسانند ، و نورش را در میان مردم نشر و گسترش دهند.

قرآن حجتی روشن، و دلیلی تابان و برهانی قوی است ؛ قرآن نوری هویداست که زندگی مسلمانان  پرا روشن و نورانی می کند. آن گاه که فرد مسلمان به واسطه ی روح قرآن زنده گردد ، زندگی اش با نور قرآن روشنی می یابد، و با این نور میان مردم حرکت می کند.

۵ –  قرآن ، هدایت و رحمت است

خداوند متعال می فرماید : ( هدى و رحمه للمحسنین  ﴿﴾ [که ] مایه ی هدایت و رحمت،  براى نیکوکاران  است (سوره لقمان آیه ۳).

خداوند در این آیه قرآن را مایه ی هدایت و رحمت برای نیکوکاران می شمرد،  و در جای دیگری آن را مایه ی هدایت و بشارت مؤمنان می داند ( هدی و بشری للمؤمنین – نمل آیه ۲)  ، و در جایی دیگر آن را مایه ی هدایت متقین می خواند ، ( هدی للمتقین – بقره آیه ۲) .

قرآن کتابی حکمت آمیز است ، این کتاب مایه ی هدایت و رحمت برای مؤمنین نیکوکار شایسته است ؛ چون هنگامی که آنان به وسیله ی آن هدایت می یابند و در سایه اش به سر می برند ، بدین وسیله به رحمت الهی دست می یابند. هدایت ربانی در قرآن است که نقطه ی مقابل هوی و هوس بشری در جاهلیت است.

این آیات هدایت بودت قرآن و بشارت بودنش برای مؤمنان را بیان نموده اند .

۶-  قرآن  ، شفا است

خداوند متعال می فرماید : ( وَنُنَزِّل ُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَهٌ لِلْمُؤْمِنِینَ ۙ وَلَا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَسَارًا  ؛؛”””  و ما آنچه از قرآن فرستیم شفا (ی دل) و رحمت (الهی) برای اهل ایمان است و ظالمان را به جز زیان (و شقاوت) چیزی نخواهد افزود( سوره الاسراء  ایه ۸۲).

قرآن درمانی است به تمام معنا برای آن چه در قلب انسان است…… بدون شک قرآن عملا در قلب انسان ها مانند جریان درمان در جسم بیمار، جریان می یابد ! با القای قدرت پنهان و شگفت خود و با راهنمایی هایش که بیدار کننده ی گیرنده های فطری است، در قلب انسان راه می یابد!  پس قلب ها به جنبش در می آیند ، گشوده می شوند ، دریافت می کنند و پاسخ می دهند .

۷-  قرآن ، بلند مرتبه و حکمت آمیز است

خداوند متعال می فرماید : ( و القرآن الحکیم  ﴿﴾ سوگند به قرآن حکمت آموز ( سوره یاسین آیه ۲) .

در قرآن باطل راه ندارد و تمام آن محکم و استوار است

۸-  قرآن ، خجسته و مبارک است

خداوند متعال می فرماید 🙁 و هذا ذکر مبارک أنزلناه أ فأنتم له منکرون  ﴿﴾ و این [کتاب ] -که آن را نازل کرده ایم- پندى خجسته است. آیا باز هم آن را انکار مى کنید؟ (سوره انبیاء  آیه ۵۰).

متون قرآن در قلب مؤمن نشاط را جاری ساخته و درهای معرفت را بر او می گشاید و آن را سرشار از الهام و احساساتی می کند که تنها در سایه ی ایمان فراهم می شود ، سپس در آن هدایت را می یابد ، چنان که عطر بشارت را از آن استشمام می کند.

۹-  قرآن ، زیباترین کلام و بهترین سخن است

خداوند متعال می فرماید :(الله نزل أحسن الحدیث کتابا متشابها مثانی تقشعر منه جلود الذین یخشون ربهم ثم تلین جلودهم و قلوبهم إلى ذکر الله ذلک هدى الله یهدی به من یشاء و من یضلل الله فما له من هاد  ﴿۲۳﴾

 خدا زیباترین سخن را[به صورت ] کتابى متشابه، متضمن وعده و وعید، نازل کرده است. آنان که از پروردگارشان مى هراسند، پوست بدنشان از آن به لرزه مى افتد، سپس پوستشان و دلشان به یاد خدا نرم مى گردد. این است هدایت خدا، هر که را بخواهد، به آن راه نماید، و هر که را خدا گمراه کند او را راهبرى نیست(سوره زمر آیه ۲۳).

شیوه قرآنی ، شیوه ای بی نظیر در بازسازی نفوس انسان ها و ساخت آن ها طبق روش فطرت خالص است.

۱۰-  قرآن ، پند و اندرز است

خداوند متعال می فرماید 🙁 و إنه لتذکره للمتقین  ﴿﴾ و در حقیقت، [قرآن ] پندی براى پرهیزگاران است(سوره حاقه آیه ۴۸).

هنگامی که چشم و دل انسان در عرصه های قرن های گذشته می گردد، هنگامی که آثار و خانه های آن ها را از نزدیک می بینید و زمانی که خیال در خانه های خالی از ساکنانشان ،  می چرخد و شخصیت های کم رنگ و شبح های گریزان و تمام احوال ، اندیشه ها و رویاها و غم و آرزوهایشان را تصور می کند …..هنگامی که به این مجموعه ی بزرگ از اشباح ، تصاویر و احساسات می اندیشد …. و سپس چشم می گشاید ، از تمام آن ها تنها خالی و تهی بودن را می بیند . ….

قرآن دارای اوصاف دیگری نیز هست که آیات روشنگرش آن را بیان داشته و قاری می تواند به هنگام تلاوت قرآن آن ها را مشاهده و دریافت نماید. 

تهیه و تدوین : عبدالله علی پور

 

منابع و مراجع :”  قرآن عظیم ،  تفسیر نور ،این است قرآن ، ۲۰۰ حکمت در شناخت زندگی از گنجینه های سید قطب رحمه الله

نمایش بیشتر

عبدالله علی پور

@نویسنده و مترجم @ آذزبایجان غربی - نقده @ شغل : دعوتگر دینی و فعال اجتماعی - مدیر کانال تلگرامی @sozimihrab

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا