آتش افروزي سالانه بر تپه ها ، ياد قيام پيروزمندانه ي كاوه آهنگر بر ضحّاك خونخوار است . عيد نوروز با قدمت 2700 ساله ، به مناسبت تشكيل دولت ماد است ، به عنوان آغاز سال ملّت كرد، روز تولد عزم ملّي و استقلال ملّت كرد؛ پس بزرگترين جشن ملّي كرد است . دكتر كنتر وشنر در كتاب احفاد صلاح الدين ايوبي ترجمه عبدالسلام مصطفي ، مي گويد: آتش افروزي كردها يك اقدام سياسي محض است و نشانه تمايل كردها به اعلام يك مليت مستقـل است. به همين دليل نيروهاي امنيتي با آن مخالفت مي كنند . ( مسلـم و بخاري) : « انَّ لِكلِ قوم عيداً و هذا عيدنا »: هر قومي جشني دارد و اين عيد ماست. پس قوم كرد، بايد به عنوان يك قوم جشني براي خود داشته باشد .
نوروز در كردستان
4000 سال ق . م « كي موورس »Kay Murses (كيومرث ) از نژاد كرد پيدا شد و اهريمن به دشمني با او برخاست (به نقل از شاهنامه ). كي موورس در كوهستان رواندز با او جنگيد ، با پيروزي سپاه كي موورس ، بر بلند اي كوهها آتش برافروخته شد تا نشان پيروزي باشد وهم علامتي براي تجمع سپاهيان . در آن روز پيروزي ، 9 روز به وقت نوروز كنوني باقي مانده بود . به فرمان كي موورس نه تنها آنروز بلكه 9 شبانه روز پس از آن را همراه با آتش افروختن و مراسم جشن و شادي گذراندند. مردم هم مراسم ويژه « جشن نُه روز » را بر پا كردند . از آن هنگام تا حالا جشن نه روز يا نوروز هر سال با مراسم ويژه آتش بازي برگزار مي شود .
400 سال پس از كي موورس ، ضحاك با سپاهش از اورشليم به كردستان روي آورد و آنرا اشغال كرد و مردم را به پرستش دو ماري كه داشت ، دستور داد . ظلم و ستم شروع شد ، كاوه آهنگر با گروهي بر ضد ظلم ضحاك به مبارزه برخاست . سپيده دم جشن نوروز ( 21 مارس ) كه همه سپاهيان ضحاك در لهو و لعب غوطه ور بودند ، بر ضحاك شوريدند و او را برانداختند ، سپس نزد شاهزادة كرد آريايي بنام « فريدون پسر آبتين » رفتند و او را پادشاه خود كردند . از شادي پيروزي تا مدت 20 روز در همه جا آتش بر افروختند . بدين ترتيب جلوه جاوداني نوروز كه زمينه اصلي آن از دوره كيومرث بود ، بر صفحه روزگار نقش بست . پيدايش نوروز بر مبناي يادبود پيروزي كيومرث بر اهريمن و چيرگي حق بر باطل است .
منابع
1. شاهنامه فردوسی
2. كيوان، مصطفي ، روزنامه آشتي ، سال دوم شماره 22 ، دوشنبه 24 اسفند 1383
3. ميژوي نه وروز، هاشمي، حسن سيد زاده ، روزنامه آشتي، سال دوم شماره 22 ، دوشنبه 24 اسفند 1383
4. صديق ، عبد الرحمن ، ترجمه محمد حسن پور ، مجله روانگه ، سال دوم شماره 27 ، بهار 2001
5. فرهمند مقدم ، معصومه ، روزنامه نگاه ، سال سیزدهم شماره 247 ، نیمه دوم اسفند 1383
نوروز، جشن باستانی ایرانیان ، اسماعیل پور مطلق ، دکتر ابو القاسم ، روزنامه همشهری ، سال 8 شماره 2077 سه شنبه 24 اسفند 1378
7. از مبارکی هفت سین تا نحسی سیزده بدر ، نعمت اللهی ، مسرور ، روزنامه همشهری ، سال 7 شماره 1794، پنج شنبه 27 اسفند 1377
8. ریشه های دینی و تاریخی نوروز ، سلیمانی ، مرضیه ، روزنامه همشهری ، سال 7 شماره 1794 ، پنج شنبه 27 اسفند 1377
9. چهارشنبه سوری ، آئین کهن در زندگی مدرن ، هاشمی، فرحناز ، روزنامه همشهری ، سال 8 شماره 2077 سه شنبه 24 اسفند 1378
کمال مولودپوری
