اندیشهدعوت اسلامی

اخلاق رهبران و زمامداران امور

بحث را در حوزه ایمانداران که ثمره ی اخلاقی (لا اله الا الله) درسیما، گفتار و کردار رهبران وسیاست مداران امور جامعه ی انسانی واسلامی در تونل زمان وتاریخ از بدو شروع آیین حنیف اسلام است تا امروز ادامه خواهیم داد وبرای اینکه بهتر وبیشترآنها را بشناسیم به نمونه ی بارز آنان وبا اخلاق ترین انسانها و رهبرها میانشان حضرت محمد مصطفی (ص) به تائیدات خالق انسانها وگواهی دوستان ودشمنانش که درمیادین ذیل مقتدابه بوده و می باشد می پردازیم.

۱٫با اخلاق نیکویش اثبات نموده که رهبر شایسته ، بایسته واراسته درسیاست مداری، اقتصاد داری، اجتماع مداری،  نظام داری و گسترش علم ودانش است. وبرای همه ی انسانها سرمشق بوده وتمام صفات نیکوی انسانی در  ایشان موجود بود. به درستی رهبر صادق،امین، شجیع ، مهربان ودلسوزهمه ی انسان ها  وجاندارها به صورت عملی ونه شعاری وگفتاری همچون رهبران وانسان های امروزی بودند. ودر امتداد حیات مبارکش در خلال ۲۳ سه سال نزول وحی آسمانی همه درهای خیر وخوشی وسر بلندی را برای نسل بشریت باز کرده است وبا سعه ی صدر وتلاش بی وقفه ی خود درپیام رسانی خدا پسندانه وانسان دوستانه ازطرف خالق هستی شهره ی نسل بشریت وتاربخ گردیده است ودرمهربانی صدرنشین تاریخ گشته به تعبیر آیه ی و ما ارسلناک الا رحمه للعالمین   همای رحمت برای انسانها وبی زبانها بوده است، رهبری بود همه را دوست داشته وهمه ازانسانها تا بی زبان ها او را محبوب خود دانسته اند؛ از انسانها همچون اصحاب ویارانش(رض) و در بی زبان ها از فیل ابرهه گرفته تا کبوترغار ثور وعنکبوت شیدای سرورم  محمد (ص)  واین رهبر دلسوز این قدر سرشت پاک وچهره پاک بوده مورد تمجید پروردگار قرار می گیرد . ومدال با اخلاقترین رهبران را به خود اختصاص میدهد وصدرنشین می شود. وبرای شناخت هویت بی بدیل این راد مرد در تونل زمان نزول  این دو آیه ی: رحمه للعالمین وآیه خُلقٍ عظیم در مورد شخصیت  ایشان کافی است وپیام  پیامبر(ص) همچون همه پیامبران دیگر (علیهم اصلواه واسلام) -لااله الا الله-  بوده وفلسفه گفتن آن یعنی نفی کردن  تمام معبودان دیگر ازشجروحجر تا انسان مغرور و قلدر وهرچیز دیگری که آنرا به دافع ونافع خیر وشر خود بپندارید.

 – تعریف رهبر وپیشوا درحوزه ی دینداران: رهبر برمبنای شورا ومشورت به مسند قدرت می رسد وخداوند در قرآن ، شورا  را اساس حیات جامعه وحکومت اسلامی قرار داده است, چنانچه تعبد وبندگی وانفاق و بخشش وظیفه ی فرد فرد انسانها در جامعه ی اسلامی است ونیز همانطوراخلاق خوب وحسن رفتار هم وظیفه ی همه ی زمامداران امور ومعتقدان به (لااله الا الله)است که آیه ی  38 سوره شوری بیانگرآن می باشد:

وَالَّذِینَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاهَ وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَیْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنفِقُونَ ‏  ‏

‏و کسانیند که دعوت پروردگارشان را پاسخ می‌گویند ، و نماز را چنان که باید می‌خوانند ، و کارشان به شیوه رایزنی و بر پایه مشورت با یکدیگر است ، و از چیزهائی که بدیشان داده‌ایم ( در کارهای خیر ) صرف می‌کنند

 رهبران وپیشوایان دین خدا در حوزه ی دینداران (ائمه الهدی) خوانده میشوند

‏ وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّهً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَیْنَا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاهِ وَإِیتَاء الزَّکَاهِ وَکَانُوا لَنَا عَابِدِینَ ‏

‏ما آنان را پیشوایانی نمودیم که برابر دستور ما ( مردمان را به کارهای نیک ، راهنمائی و ) رهبری می‌کردند ، و انجام خوبیها و اقامه نماز و دادن زکات را بدیشان وحی کردیم ، و آنان تنها ما را می‌پرستیدند / انبیاء۷۳

 یعنی : وما قراردادیم پیغمبران را پیشویان هدایت ورستگاری که رهبری میکنند مردم را به فرمان ما  پس پیراوان خط انبیا وداعیان خلق بسوی خدا ائمه الهدی می باشند. لازم به ذکر است که رهبران کفر وستمکاری راهم به ( أئمه الکفر ) نامبرده است که خداوند درمورد آنها فرموده: فقاتلوا أئمه الکفر یعنی: بجنگید با پیشوایان کفر زیرا ایشان هیچ عهد وپیمانی ندارند پس پیروان کفر وطغیان وداعیان به سوی عناد والحاد ( ائمه الکفر) هستند.

پس درحوزه ایمانداران رهبروزمامدار امور باید از طرف شورای مسلمین متشکل از خبرگان و اهل حل وعقد انتخاب میشود وقبول آن بر سایر مسلمانان دیگر واجب وضروری خواهد بود. حضرت محمد(ص) رهبر بوده که درتاریخ شبیه ونظیر نداشته وهمراه خود امنیت ،آزادی ، ایمان وعدالت برای جامعه ی بشریت به ارمغان آورده است. وپیامبر (ص) پیشوا وهبری ازمردم وبرای مردم بود. چنانچه خداوند متعال برای معرفی شخصیت ایشان در قران آیه  128  سوره توبه فرموده است :

‏ لَقَدْ جَاءکُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُم بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ ‏

‏بیگمان پیغمبری ( محمّد نام ) ، از خود شما ( انسانها ) به سویتان آمده است. هرگونه درد و رنج و بلا و مصیبتی که به شما برسد ، بر او سخت و گران می‌آید . به شما عشق می‌ورزد و اصرار به هدایت شما دارد ، و نسبت به مؤمنان دارای محبّت و لطف فراوان و بسیار مهربان است .‏

 حضرت محمد(ص) با آمدنش وحدت وصلح وحیات تازه ای به جامعه انسانی بخشید وجامعه ی بشریت که درشرف نابودی وجهالت بود و به خصوص در شبه جزیره ی عرب که جنگ وکشتار دیرینه ی ۱۰۰ساله میان دو طایفه اوس وخزرج را برطرف نمود وپیام صلح وانسان دوستی و وحدت وهم بستگی را با خود آورد .

 که آیه  ۱۰۳ سوره ال عمران بیانگر آن است و می فرماید:

وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعاً وَلاَ تَفَرَّقُواْ وَاذْکُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَاناً وَکُنتُمْ عَلَىَ شَفَا حُفْرَهٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَکُم مِّنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ ‏

‏و همگی به رشته ( ناگسستنی قرآن ) خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید و نعمت خدا را بر خود به یاد آورید که بدان گاه که ( برای همدیگر ) دشمنانی بودید و خدا میان دلهایتان ( انس و الفت برقرار و آنها را به هم ) پیوند داد ، پس ( در پرتو نعمت او برای هم ) برادرانی شدید ، و ( همچنین شما با بت‌پرستی و شرکی که داشتید ) بر لبه گودالی از آتش ( دوزخ ) بودید ( و هر آن با فرا رسیدن مرگتان بیم فرو افتادنتان در آن می‌رفت ) ولی شما را از آن رهانید ( و به ساحل ایمان رسانید ) ، خداوند این چنین برایتان آیات خود را آشکار می‌سازد ، شاید که هدایت شوید .‏

-پیام دوم: دانش وعلم را باخود آورده  که رمز ترقی وتعالی هرجامعه ی در طول تاریخ دانش وعلم است. لازم به ذکر است در شهر مکه فقط  17 نفر باسواد موجود آن روزگار بودند

وآیه ی نزول اول قرآن : إقرا …. پیامی است فراموش نشدنی برای جامعه ای که خواهان پیشرفت است

یا آیه ۲ سوره جمعه که می فرماید:

هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِّنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَهَ وَإِن کَانُوا مِن قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُّبِینٍ ‏

‏خدا کسی است که از میان بیسوادان پیغمبری را برانگیخته است و به سویشان گسیل داشته است ، تا آیات خدا را برای ایشان بخواند ، و آنان را پاک بگرداند . او بدیشان کتاب ( قرآن ) و شریعت ( یزدان ) را می‌آموزد . آنان پیش از آن تاریخ واقعاً در گمراهی آشکاری بودند

-پیام سوم : برچیدن فاصله ی طبقاتی و به خصوص میان زن ومرد وفرهنگ برده داری و رها کردن زنان ازستم مردان وزنده به چاه کردن؛ که تا آمدن او در تونل زمان سابقه ای نداشته است و آیه های مختلف بیانگر آن هستند

سوره تکویر آیه۹و۸

وَإِذَا الْمَوْؤُودَهُ سُئِلَتْ ‏ / ۸و هنگامی که از دختر زنده‌بگور پرسیده می‌شود

‏ بِأَیِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ ‏ /۹به سبب کدامین گناه کشته شده است‌ ؟‏

و سوره نحل آیه ۹۷‏

‏ مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مِّن ذَکَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاهً طَیِّبَهً وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ ‏

‏ ‏هرکس چه زن و چه مرد کار شایسته انجام دهد و مؤمن باشد ، بدو ( در این دنیا ) زندگی پاکیزه و خوشایندی می‌بخشیم و ( در آن دنیا ) پاداش ( کارهای خوب و متوسّط و عالی ) آنان را بر طبق بهترین کارهایشان خواهیم داد

وآیه های مربوطه به آزاد سازی بردگان مانند: سوره نساء آیه ۹۲‏

‏ وَمَا کَانَ لِمُؤْمِنٍ أَن یَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلاَّ خَطَئاً وَمَن قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَئاً فَتَحْرِیرُ رَقَبَهٍ مُّؤْمِنَهٍ وَدِیَهٌ مُّسَلَّمَهٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلاَّ أَن یَصَّدَّقُواْ

ترجمه : ‏‏هیچ مؤمنی را نسزد که مؤمن دیگری را بکشد مگر از روی خطا . کسی که مؤمنی را به خطا کشت باید که برده مؤمنی را آزاد کند و خون‌بهائی هم به کسان کشته بپردازد مگر این که آنان درگذرند ( و از دریافت خون‌بها که صد شتر است ، چشم‌پوشی کنند

حضرت محمد (ص) رهبری بود که آزادی و رهایی را برای جامعه بشریت برای همیشه به ارمغان آورده است. وشعار پاک وآزادی بخش برادرش موسی (ع) مجددا علیه زورداران ومستبدان تاریخ بازگو وتکرار کرده است با تفاوت بیشتر میان حضرت محمد(ص) وموسی (ع) چون او(موسی) فقط رهایی قوم خودش یعنی بنی اسرائیلی ها را از حاکم وظالم دوران خود فرعون خواستار شده که آیه أرسِل مَعنا بَنی اسرائیل  پیامی تاریخی که به فرعون داده است وبرای اولین بار بوده که واژه ی آزادی(اَرسِل)است از دهان حضرت موسی(ع) بیرون آمده است وامروزه یعنی قرن۲۱م به عنوان یک شعارحرکتی و قیامِ فراگیریِ قومیت ها علیه زورداران دوران به کار برده میشود. ناگفته نماند می گویم: حیف است و عیب است هر پیامی به پیام آورش و هر شعاری به گوینده اش و هر نهضت و حرکتی به بانی و تشکیل دهنده اش نسبت داده نشود, چون حضرت موسی(ع) بانی و تدوین کننده ی کلمه ی آزادی و دموکراسی بوده است ولی امروزه کسان دیگری سنگ گران قیمت آنرا به سینه ی خود می زنند.

وپیامبر رحمت، صادق و امین محمد(ص) نیز همان شعار را برای نسل بشریت تکرار کرده اما نه مانند حضرت موسی فقط برای قومش بلکه برای تمامی جوامع بشریت بدون امتیاز زبانی، آینی ، نژادی و قومی و… بیان کرده است و مفاد آیه ی ۱۰۷ سوره انبیاء را کاملا تطبیق نموده است  وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَهً لِّلْعَالَمِینَ ‏ ( ای پیغمبر ! ) ما تو را جز به عنوان رحمت جهانیان نفرستاده‌ایم .‏

وهمچنین وی مفاد آیه های ۴۵ و۴۶ سوره الاحزاب را همچون چراغی جهان را روشن کرده است.

یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِداً وَمُبَشِّراً وَنَذِیراً ‏/۴۵

‏ای پیغمبر ! ما تو را به عنوان گواه و مژده‌رسان و بیم‌دهنده فرستادیم .‏

 وَدَاعِیاً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجاً مُّنِیراً ‏ /۴۶

‏و به عنوان دعوت کننده به سوی خدا طبق فرمان الله ، و به عنوان چراغ تابان .

تمجید ازهویت پیامبر_ص) از جانب دانشمندان و محققان غربی:

۱-لامارتین: شاعر و نویسنده ی فرانسوی می گوید: هیچ کس نتوانسته همانند پیامبر اسلام این همه قید وبند و ظلم وستم که جامعه را کاملا مظلوم واقع کرده بود برطرف کند و پیام انسان دوستی ورهایی انسان ها را از بندگی انسان ها و آزادی زبان و غیره را انجام دهد.

۲-لیوی تولستو: من از کسانی هستم از انقلاب عظیم پیامبر تعجب می کنم و من خیلی تعجب میکنم از اینکه پرودگار ایشان را برگزیده و آخرین پیام رسالت به او واگذار شده و خاتمه یافته است.

۳-شاعر آلمانی گوته میگوید: من همه ی تاریخ را گشتم تا نمونه های خوب را برای جامعه بشریت پدا کنم و آنها را از پیامبراسلام محمد دریافتم.

۴-مایک هارت: دانشمند قرن بیستم در مورد هویت حضرت محمد چنین میگوید: محمد(ص) بزرگترین مردان تاریخ بوده که آنرا انتخاب کردم که بعضی ها از آن تعجب میکنند به درستی تنها کسی بوده که در تاریخ حیات خودش موفقیت دینی و دنیایی کسب کرده است ومحمد بزرگترین آیین که اسلام است در جهان گسترش داده است و محمد از بزرگترین سیاستمداران جهان بوده و بعد از گذشت ۱۴ سده تاثیرگذاری آیینش ماندگار است.

۵-ماهتما گاندی رهبر هندوستان چنین می گوید: خواستم اخلاق های نیکوی حضرت را بشناسم که بدون منازعه قلب میلیون ها انسان را شیفته ی خود کرده بود و می گوید من می دانم که قدرت نظامی و شمشیر نبوده که به این زودی آیین حنیف اسلام را تقویت کند و گسترش دهد بلکه به خاطر ساده زیستی حضرت (ص) ، ریز بینی، راستگویی و درایت شاهکارهای حضرت بوده و دلسوزی و مهربانی و شجاعت و از خود گذشتگی ایشان بود نه از قدرت و زور نظامی.

۶-تولستو: نویسنده و روشن فکر چنسن میگوید: پیام و دعوت حضرت(ص) همه ی جهان را فرا گرفت چون آیینش که اسلام است با عقل سلیم و حکمت و فلسفه همخوانی داشته است.

۷-برنارشو: پروفسور و فلسفه دان انگلیس چنین میگوید: باید حضرت محمد(ص) به ناجی و آزادی بخش مردم جهان نامگذاری شود و میگوید به نظر من مشکلات امرزه ی جهان به او سپرده شود میتواند چاره اندیشی آن را بکند و می تواند صلح و آزادی وآرامش به جامعه بشریت عودت دهد و میگوید جهان امروز خیلی نیازمند چنین رهبری می باشد و این پیامبر آیین خود که اسلام است مبارک و موفق میداند واحترام برایش قائل است و میگوید این آیین و پیام محمد(ص) بزرگترین برنامه برای ترقی و تعالی شهرستانی و بهترین فرهنگ برای پاکسازی و ترقی و تعالی شهرستانی است و برای همیشه ماندگار خواهد بود. و همچنین میگوید خیلی از فرزندان و فرهیختگان بادلایل اقناع کننده از قوم من با رغبت و شوق زیاد به آیین اسلام گرویدند و می گوید این آیین اسلام به صورت گسترده در قاره اروپا گسترش می یابد و امروزه جامعه بشریت از هر زمانی بهتر می دانند که راه و مکتب محمد که اسلام است، راست ترین و درسترین راه و مکتب برای نجات انسان هاست.

فرامین های مهم پیامبر برای جامعه بشریت در حوزه دینداران:

۱-احیای توحید ویکتا پرستی: که خالق همه ی هستی و رازق همه ی جانداران؛ حی لا یموت ، حی قیوم ، لیس کمثله شیءٌ أی لا شبیه و لا نظیر ولا مثیل له  یعنی تجدید یک ایدولوژیک خداشناسی بدون همیار و شریک که میشود: ایمان و اعتقاد توحیدی و سجده برای یک خدا که نافع نفع و دافع ضررو زیان است

۲-بخشیدن برتریت و بهتریت به نسل انسان میان همه ی مخلوقات دیگر: آیه ی ۷۰ سوره اسراء.

وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى کَثِیرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلاً ‏

‏ما آدمیزادگان را ( با اعطاء عقل ، اراده ، اختیار ، نیروی پندار و گفتار و نوشتار ، قامت راست ، و غیره ) گرامی‌داشته‌ایم ، و آنان را در خشکی و دریا ( بر مرکبهای گوناگون ) حمل کرده‌ایم ، و از چیزهای پاکیزه و خوشمزه روزیشان نموده‌ایم ، و بر بسیاری از آفریدگان خود کاملاً برتریشان داده‌ایم .‏

۳-سروسامان دادن جامعه از تشتت و اختلاف و احیای برادری و برابری در بین فرد فرد افراد جامعه و همه ی جامعه ی بشریت

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَهٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا اللّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ

فقط مومنان برادر همدیگرند پس میان برادران خود صلح و صفا برقرارکنید، واز خدا ترس و پروا داشته باشید تا به شما رحم شود.

ایها الناس ان ربکم واحد وان آبائکم واحد کلکم لآدم وآدم من تراب آن اکرمکم عندالله اتقاکم و لیس للعرب علی العجم فضل الا بالتقوی ….. و در مورد وحدت خلقت آیه ۱ نساء که در بالا ذکر شد و آیه ی  13 حجرات :

یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوباً وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ ‏

‏ای مردمان ! ما شما را از مرد و زنی ( به نام آدم و حواء ) آفریده‌ایم ، و شما را تیره تیره و قبیله قبیله نموده‌ایم تا همدیگر را بشناسید ( و هر کسی با تفاوت و ویژگی خاص درونی و بیرونی از دیگری مشخص شود ، و در پیکره جامعه انسانی نقشی جداگانه داشته باشد ) . بی‌گمان گرامی‌ترین شما در نزد خدا متقی‌ترین شما است . خداوند مسلّماً آگاه و باخبر ( از پندار و کردار و گفتار شما ، و از حال همه‌کس و همه چیز ) است .‏

۴-در استدامه ی حیات باید فرد مومن به لا اله الا الله دینداری و دنیاداری را باید باهم ادغام نماید که آیه ۲۰۱ بقره بیان فرموده:

‏ وِمِنْهُم مَّن یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً وَفِی الآخِرَهِ حَسَنَهً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ‏

‏و برخی از آنان می‌گویند : پروردگارا ! در دنیا به ما نیکی رسان و در آخرت نیز به ما نیکی عطاء فرما ( و سرای آجل و عاجل ما را خوش و خرّم گردان ) و ما را از عذاب آتش ( دوزخ محفوظ ) نگاهدار .‏

۵-مخالفت کردن با بدبینی و کج اندیشی و احیا کردن مجدد اعتماد و اطمیان در جامعه اسلامی, چون هرکس در برابر عمل خود مسئول می باشد که آیات ۳۸ تا۴۱ نجم آنرا بیان میکند:

‏ أَلَّا تَزِرُ وَازِرَهٌ وِزْرَ أُخْرَى /۳۸‏

‏( در صحف ایشان آمده است ) که هیچکس بار گناهان دیگری را بر دوش نمی‌کشد

 وَأَن لَّیْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى /۳۹‏

‏و این که برای انسان پاداش و بهره‌ای نیست جز آنچه خود کرده است و برای آن تلاش نموده است .‏

 وَأَنَّ سَعْیَهُ سَوْفَ یُرَى ‏ /۴۰

‏و این که قطعاً سعی و کوشش او دیده خواهد شد .‏

 ثُمَّ یُجْزَاهُ الْجَزَاء الْأَوْفَى ‏ /۴۱

‏سپس ( در برابر کارش ) سزا و جزای کافی داده می‌شود .‏

وآیه ی ۵۳ سوره زمر  که مردم نا امید نشوند و اگر مرتکب گناهی شوند توبه کنند.

‏ قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَهِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ‏

‏( از قول خدا به مردمان ) بگو : ای بندگانم ! ای آنان که در معاصی زیاده‌روی هم کرده‌اید ! از لطف و مرحمت خدا مأیوس و ناامید نگردید . قطعاً خداوند همه گناهان را می‌آمرزد . چرا که او بسیار آمرزگار و بس مهربان است .‏

۶-تعیین کردن خط مشی در زندگی و میادین فرهنگی ،اجتماعی، اقتصادی، سیاسی که فرد معتقد به لا اله الا الله باید در این میدانها دست به کار شود و برنامه ی فراگیر برای همه ی نسل بشریت اعلام کرده است که آیات زیر آنرا بیان میکنند:

آیه۲۸ سوره سبا میفرماید:

‏ وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا کَافَّهً لِّلنَّاسِ بَشِیراً وَنَذِیراً وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ ‏ ‏ما تو را برای جملگی مردمان فرستاده‌ایم تا مژده‌رسان ( مؤمنان به سعادت ابدی ) و بیم دهنده ( کافران به شقاوت سرمدی ) باشی ، ولیکن اکثر مردم ( از این معنی ) بی‌خبرند ( و همگانی بودن نبوّت تو را باور نمی‌دارند) .‏

وآیه۱۵۸ سوره اعراف :

‏ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اسْتَعِینُوا بِاللّهِ وَاصْبِرُواْ إِنَّ الأَرْضَ لِلّهِ یُورِثُهَا مَن یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَهُ لِلْمُتَّقِینَ ‏ موسی به قوم خود گفت : از خدا یاری جوئید و شکیبائی کنید ( و بدانید که فرعون بنده ناتوانی بیش نیست و فرمانروای مطلق خدا است و ) بیگمان خدا زمین را به کسانی از بندگان خود واگذار می‌کند که خود بخواهد ، و سرانجام ( نیک و پسندیده در گیر و دار جهان ) از آن پرهیزگاران است ( آن کسانی که مراعات سنن و اسباب می‌دارند . از قبیل اتّحاد و اتّفاق و اعتصام به حق و اقامت عدل و صبر در برابر شدائد ) .‏

وآیه ۱ سوره فرقان ‏: تَبَارَکَ الَّذِی نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِیَکُونَ لِلْعَالَمِینَ نَذِیراً ‏

‏والا مقام و جاوید کسی است که فرقان ، ( یعنی جدا سازنده حق از باطل ) را بر بنده خود ( محمّد ) نازل کرده است ، تا این که جهانیان را ( بدان ) بیم دهد ( و آن را به گوش ایشان برساند ) .‏

برای اینکه بیشتر با شخصیت حضرت آشنا شویم و به عنوان نمونه ی رهبرِ رهبران جهان در تونل زمان قرار دهیم و در حوزه دیندان در میادین مذکور فوق او را مقتدای خود بدانیم، شنونده ی تعریف و تمجید خالق هستی از گل نمونه سر سبدهستی محمد مصطفی(ص) می شویم که در کلام خود ۱۴۰۰ سال قبل بیانگر سرشت پاکی, راد مردی و رهبر دلسوز و بی نطیر برای جامعه بشریت بیان فرموده اند:

سوره نجم آیه ۳ زبان پاکی واندیشه نیکی حضرت (ص) را بیان میکند:

‏ وَمَا یَنطِقُ عَنِ الْهَوَى ‏

و از روی هوا و هوس سخن نمی‌گوید .‏

وسوره نجم آیه۲ پیامبر را  به عنوان رهبر هدایت یافته معرفی میکند که میفرماید:

‏ مَا ضَلَّ صَاحِبُکُمْ وَمَا غَوَى ‏

‏یار شما ( محمد ) گمراه و منحرف نشده است ، و راه خطا نپوئیده است و به کژراهه نرفته است .‏

وسوره حشر آیه۱ بردباری و سعه ی صدر حضرت را بیان میکند و میفرماید:

سَبَّحَ لِلّهِ ما فِى السَّماواتِ وَ ما فِى الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ

به تسبیح و تقدیس خدا مشغولند تمام چیز هایی که در آسمان ها و زمین هستند، و خدا چیره کار و به جااست

وسوره نجم آیه ۱۷ پاکی چشمان حضرت و نظر پاکی وی که خیانت نکرده اند را بیان میکند:

مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَى ‏

چشم ( محمد در دیدن خود به چپ و راست ) منحرف نشد و به خطا نرفت ، و سرکشی نکرد و ( تنها به همان چیزی نگریست که می‌بایست ببیند و بنگرد ) .‏

 وسوره نجم آیه۱۱  بیانگر قلب پاکی و نیت پاکی حضرت است:

مَا کَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى ‏

‏دل ( محمد ) تکذیب نکرد چیزی را که او ( با چشم سر ) دیده بود .‏

وسوره حجر آیه ۱۷ پاکی و مبارکی تمام عمر حضرت را بیان میکنند

‏ لَعَمْرُکَ إِنَّهُمْ لَفِی سَکْرَتِهِمْ یَعْمَهُونَ ‏

‏( ای پیغمبر ! ) به جان تو سوگند ! آنان در مستی ( شهوت و جهالت ) خود سرگردان بودند .‏

و سوره نجم آیه ۵ به امین بودن جبرئیل که قرآن را یاد حضرت داده اند می پردازد:

عَلَّمَهُ شَدِیدُ الْقُوَى ‏

‏( جبرئیل ، فرشته ) بس نیرومند آن را بدو آموخته است .‏

و سوره مائده آیه ۳ پاکی و نیکی آیین و شریعت( الله )بیان میکند:

‏ حُرِّمَتْ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَهُ وَالْدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِیرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَیْرِ اللّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَهُ وَالْمَوْقُوذَهُ وَالْمُتَرَدِّیَهُ وَالنَّطِیحَهُ وَمَا أَکَلَ السَّبُعُ إِلاَّ مَا ذَکَّیْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُواْ بِالأَزْلاَمِ ذَلِکُمْ فِسْقٌ الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِیناً فَمَنِ اضْطُرَّ فِی مَخْمَصَهٍ غَیْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ‏

‏( ای مؤمنان ! ) بر شما حرام است ( خوردن گوشت ) مردار ، خون ( جاری ) ، گوشت خوک ، حیواناتی که به هنگام ذبح نام غیر خدا بر آنها برده شود و به نام دیگران سر بریده شود ، حیواناتی که خفه شده‌اند ، حیواناتی که با شکنجه و کتک کشته شده‌اند ، آنهائی که از بلندی پرت شده و مرده‌اند ، آنهائی که بر اثر شاخ‌زدن حیوانات دیگر مرده‌اند ، حیواناتی که درندگان از بدن آنها چیزی خورده و بدان سبب مرده‌اند ، مگر این که ( قبل از مرگ بدانها رسیده و ) آنها را سر بریده باشید ، حیواناتی که برای نزدیکی به بتان قربانی شده‌اند ، و بر شما حرام است که با چوبه‌های تیر به پیشگوئی پردازید و از غیب سخن گوئید ، همه اینها برای شما گناه بزرگ و خروج از فرمان یزدان است . از امروز کافران از ( نابودن کردن ) دین شما مأیوس گشته‌اند ( و می‌دانند این دین ماندگار و جاودانه است ) ، پس از آنان نترسید و از من بترسید . امروز ( احکام ) دین شما را برایتان کامل کردم و ( با عزّت بخشیدن به شما و استوار داشتن گامهایتان ) نعمت خود را بر شما تکمیل نمودم و اسلام را به عنوان آئین خداپسند برای شما برگزیدم . امّا کسی که در حال گرسنگی ناچار شود ( از محرّمات سابق چیزی بخورد تا هلاک نشود ) و متمایل به گناه نباشد ( و عمداً نخواهد چنین کند ، مانعی ندارد ) چرا که خداوند بخشنده مهربان است ( و از مضطرّ صرف نظر می‌کند و برای او مقدار نیاز را مباح می‌نماید ) .‏

 و سوره آل عمران آیه۱۱۰ به تعریف و تمجید خداوند از امت و پیروانش می پرزاد:

‏ کُنتُمْ خَیْرَ أُمَّهٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْکِتَابِ لَکَانَ خَیْراً لَّهُم مِّنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَکْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ ‏

شما ( ای پیروان محمّد ) بهترین امّتی هستید که به سود انسانها آفریده شده‌اید ( مادام که ) امر به معروف و نهی از منکر می‌نمائید و به خدا ایمان دارید . و اگر اهل کتاب ( مثل شما به چنین برنامه و آئین درخشانی ) ایمان بیاورند ، برای ایشان بهتر است ( از باور و آئینی که برآنند . ولی تنها عدّه کمی ) از آنان با ایمانند و بیشتر ایشان فاسق ( و خارج از حدود ایمان و وظائف آن ) هستند .‏

وسوره  بقره آیه۲  در مورد پاکی پیام حضرت بیان میکند که برنامه ، پروگرام و اساسنامه س جامعه ی اسلامی در هر عصر و زمانی می باشد وغیر قابل تغییر است :

‏ ذَلِکَ الْکِتَابُ لاَ رَیْبَ فِیهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِینَ ‏

‏این کتاب هیچ گمانی در آن نیست و راهنمای پرهیزگاران است .‏

وسوره احزاب آیه ۳۳  پاکی آل و بیت و خانواده حضرت را بیان می دارد:

‏ وَقَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّهِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاهَ وَآتِینَ الزَّکَاهَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً ‏

و در خانه‌های خود بمانید ( و جز برای کارهائی که خدا بیرون رفتن برای انجام آنها را اجازه داده است ، از خانه‌ها بیرون نروید ) و همچون جاهلیّت پیشین در میان مردم ظاهر نشوید و خودنمائی نکنید ( و اندام و وسائل زینت خود را در معرض تماشای دیگران قرار ندهید ) و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید و از خدا و پیغمبرش اطاعت نمائید . خداوند قطعاً می‌خواهد پلیدی را از شما اهل بیت ( پیغمبر ) دور کند و شما را کاملاً پاک سازد .‏

وسوره فتح آیه۲۹ به پاکی یاران واصحاب حضرت می پردازد و می فرماید:

‏ مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاء عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاء بَیْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُکَّعاً سُجَّداً یَبْتَغُونَ فَضْلاً مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَاناً سِیمَاهُمْ فِی وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِکَ مَثَلُهُمْ فِی التَّوْرَاهِ وَمَثَلُهُمْ فِی الْإِنجِیلِ کَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ یُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِیَغِیظَ بِهِمُ الْکُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُم مَّغْفِرَهً وَأَجْراً عَظِیماً ‏

‏محمد فرستاده خدا است ، و کسانی که با او هستند در برابر کافران تند و سرسخت ، و نسبت به یکدیگر مهربان و دلسوزند . ایشان را در حال رکوع و سجود می‌بینی . آنان همواره فضل خدای را می‌جویند و رضای او را می‌طلبند . نشانه ایشان بر اثر سجده در پیشانیهایشان نمایان است . این ، توصیف آنان در تورات است ، و اما توصیف ایشان در انجیل چنین است که همانند کشتزاری هستند که جوانه‌های ( خوشه‌های ) خود را بیرون زده ، و آنها را نیرو داده و سخت نموده و بر ساقه‌های خویش راست ایستاده باشد ، بگونه‌ای که برزگران را به شگفت می‌آورد . (مومنان یز همین گونه‌اند . آنی از حرکت بازنمی‌ایستند ، و همواره جوانه می‌زنند ، و جوانه‌ها پرورش می‌یابند و بارور می‌شوند ، و باغبانانِ بشریت را بشگفت می‌آورند . این پیشرفت و قوّت و قدرت را خدا نصیب مؤمنان می‌کند ) تا کافران را به سبب آنان خشمگین کند . خداوند به کسانی از ایشان که ایمان بیاورند و کارهای شایسته بکنند آمرزش و پاداش بزرگی را وعده می‌دهد .‏

وسوره  قلم آیه ۴ اخلاق و رفتار نیک حضرترا بیان می دارد:

‏ وَإِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ ‏

‏تو دارای خوی سترگ ( یعنی صفات پسندیده و افعال حمیده ) هستی .‏

ودرپایان خداوند همه ی این تعریف ها و تمجدات از حضرت را در آیه ای که مربوط به ابلاغ و پیام رسانی حضرت است خلاصه نموده و بیان کرده اند: وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَهً لِّلْعَالَمِینَ

به خاطرعدم اطاله ی کلام همچون قطره ای از دریایی بیکران به ذکر بخش کمی از حیات سیاسی و رهبری ایشان بسندیده  مکنیم تا زمامداران و رهبران به او اقتدا نمایند.

 حضرت(ص) همیشه اهل مشورت ومشاوره بوده است  که آیه ۱۵۹ آل عمران ییانگر آن است:

فَبِمَا رَحْمَهٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنتَ فَظّاً غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ ‏

‏از پرتو رحمت الهی است که تو با آنان ( که سر از خطّ فرمان کشیده بودند ) نرمش نمودی . و اگر درشتخوی و سنگ‌دل بودی از پیرامون تو پراکنده می‌شدند . پس از آنان درگذر و برایشان طلب آمرزش نما و در کارها با آنان مشورت و رایزنی کن . و هنگامی که ( پس از شور و تبادل آراء ) تصمیم به انجام کاری گرفتی ( قاطعانه دست به کار شو و ) بر خدا توکّل کن‌ ؛ چرا که خدا توکّل‌کنندگان را دوست می‌دارد .‏

نمونه هایی از مشورت کردن پیامبر(ص) در امور:

مشورت کردن پیامبر در حین انجام غزوه ی اُحد که این قضیه شان نزول آیه ی فوق است. ویا مشورت کردن حضرت(ص) در غزوه ی بدر در وسط های معرکه ی جنگ با اصحابش و همچنین مشورت کردن پیامبر(ص) در غزوه ی خندق که حضرت محمد (ص) با پرداخت برخی از تولیدات کشاورزی مدینه به قبیله ی غطفان تا آنها را از همکاری با قریش باز دارد اما نمایندگان مردم انصار نظرشان غیر از این بود و رسول خدا (ص) رأی خود را پس گرفت ونظر آنها را قبول کرد. و یا پس از صلح حدیبه که اصحاب نیت انجام عمره کرده بودند و درآوردن لباس احرام برایشان سخت بود ، پیامبر(ص) در این مورد با ام سلمه (رض) مادران ایمانداران مشورت کردند و ام سلمه فرمودند که شما میان یارانت بروید ولباس هایتان را جلوی آنان بدون آنکه سخنی بر زبان بیاورید،‌ درآورید و حضرت (ص) همین کار را انجام داد ویارانش نیز لباسهای احرامشان را بیرون آوردند.

  واین رهبردرعرصه های مختلف اسوه ونمونه بوده است و به اندازه ای درانجام وظیفه رسالت سپرده خویش صادق ،امین ، مهربان و شجیع بود که خالق الارض والسموات ازبالای هفت طبقه آسمان مورد خطابش قرارمی دهد و شخصیت وهویت حضرت محمد ]ص[ را دردینداری ودنیاداری به ] اسوه حسنه[ یعنی سرمشق همه ی خوبیها ونیکی درتاریخ بشریت معرفی می کند و دیگران را موظف می کنند که اگر خواهان ترقی ورسیدن به قله ی مرتفع انسان وانسانیت خویش هستند به او]حضرت محمد [اقتدا نمایند وآیه ]لقد کان لکم فی الرسول الله اسوه الحسنه [ بیان گر آن است.

یوسف عزیز پور – پیرانشهر

از طريق
یوسف عزیز پور
منبع
sozimihrab
نمایش بیشتر

یوسف عزیزپور

@ استان آذربایجان غربی- پیرانشهر @@ نویسنده و مترجم @ فعال اجتماعی و دینی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا