تاریخ

دست زدن به قرآن بدون وضو!

تلاوت قرآن بدون وضو

سؤال: حکم دست زدن به قرآن بدون وضو، به هنگام قرائت قرآن جهت عبادت و یا تعلیم؟

جواب:

خداوند در قرآن می فرماید: «فَلَاۤ أُقۡسِمُ بِمَوَ ٰ⁠قِعِ ٱلنُّجُومِ، وَإِنَّهُۥ لَقَسَمࣱ لَّوۡ تَعۡلَمُونَ عَظِیمٌ، إِنَّهُۥ لَقُرۡءَانࣱ كَرِیمࣱ، فِی كِتَبࣲ مَّكۡنُونࣲ، لَّا یَمَسُّهُۥۤ إِلَّا ٱلۡمُطَهَّرُونَ» [الواقعة:۷۵-۷۹]
یعنی: پس سوگند به جایگاه ستارگان و اگر بدانید این سوگندی بزرگ است. همانا این (کتاب) قرآنی کریم (و گرامی قدر) است. در کتاب پوشیده (لوح محفوظ) است. که جز پاکان (فرشتگان) به آن دست نمی زنند.

مفسران در تفسیر این آیه اختلاف نظر دارند، بیشتر آنان می گویند: مقصود از “کتاب مَکنون” لوح المحفوظ است، پس مقصود از آیه «لایَمَسُّهُ الّا المُطَهَّرُون» فرشتگان می باشند. (یعنی جز فرشتگان در آنجا کسی به قرآن دست نزده است).

برخی دیگر از مُفسّران گفته اند: مقصود از «فی کتاب مَکنُون» همان مصحف هایی است که قرآن در آن ها نوشته شده است و شامل لوح المحفوظ نخواهد شد، زیرا همه چیز علاوه بر قرآن در لوح المحفوظ نوشته شده است، پس تنها مقصود مصحف هایی است که قرآن در آن نوشته شده است. بنابراین: در کلمه «مُطَهَّرون» اختلاف نظر وجود دارد:

برخی گفته اند: معنی کلمه «مُطَهَّرون» کسانی که ایمان دارند و به سبب آن پاک شده اند، فلذا دست زدن کافران به قرآن جائز نیست و نباید مسلمانان زمینه دست زدن آن ها را به قرآن فراهم کنند، اهل علم اتفاق نظر دارند که درست نیست مسلمانان وقتی به کشورهای غیرمسلمان که درحال جنگ با اهل اسلام می باشند و مسافرت می کنند، قرآن را به همراه داشته باشند، زیرا احتمال دارد قرآنی که همراه دارند، به دست کفار بیفتد و مورد استهزاء و تمسخر قرار گیرد!

و اما اگر شخص مسافر خاطر جمع باشد که قرآن به دست آنها نخواهد افتاد و به آن هیچ گونه اهانتی نخواهد شد، مسافرت به آن کشورها همراه با قرآن بلامانع و اشکالی ندارد.

برخی دیگر گفتنه اد: مقصود از «مُطَهَّرون» در آیه، کسانی است که طهارت دارند، به این معنی که آنان دارای طهارت کبری (دوری از جنابت، قاعدگی و خون زایمان) و طهارت صغری (دوری از بی وضویی) می باشند.

اهل علم در این مورد اختلاف نظر دارند: دیدگاه جمهور فقهاء اینست که دست زدن به قرآن برای کسانی که جنابت دارند، قطعاً درست نیست، زیرا شخصی که جنابت دارد، دارای مانعی است که رفع آن به سبب غسل، یا تیمم، در صورت ناتوانی ممکن است ولی بیشترفقهاء می گویند: خانمی که در عادت ماهانه قرار دارد، نباید قرآن را لمس کند.

اما فقهای مالکی و روایتی در فقه حنبلی این است: خانمی که در عادت ماهانه قرار دارد، می تواند قرآن را به صورت جزء نه کامل، دست بزند، زیرا رفع مانع دست زدن به قرآن که قاعدگی است، در اختیار او نمی باشد مانند جنابت. بنابراین فقهای مالکی و حنبلی گفته اند: زن حائض می تواند قرآن را اگر حفظ دارد، ختم کند و نیز می تواند آن را دست بزند و ختم کند، در صورتی که در هر جلسه یک جزء از مصحف را بردارد، نه کامل قرآن را و از آن جزءها به صورت جداگانه تلاوت کند.

بیشتر فقهای متأخر مالکی گفته اند: دست زدن به قرآن بدون وضو بلامانع و اشکال شرعی می باشد و این نیز دیدگاه شیخ محنض و عبدالباقی زرقانی می باشد، که در شرح “مختصر خلیل” این موضوع را بیان کرده اند و دست زدن به قرآن و مصحف کامل را بدون وضو، بلااشکال می دانند. در حالی که برخی دیگر از فقهاءگفته ند: مسّ مصحف بدون وضو، تنها برای معلم و متعلم و آن‌هم به صورت جزء جداگانه از‌ کامل قرآن جائز است و این نیز سخن مختار خلیل در کتاب “مختصر” می باشد.

به طور عموم می توان گفت: جز آیه فوق، روایتی در مورد این قضیه از رسول خدا(صلی الله علیه و سلم ) وجود ندارد.
علاوه بر اختلاف نظرها، احتیاط به هنگام دست زدن به قرآن، بهتر این است که شخص وضو داشته باشد، زیرا برخی آثار از اصحاب و تابعین دالّ بر این است کسی که قرآن را مسّ می کند و دست می زند، باید وضو داشته باشد.

سعد پسر ابی وقّاص وقتی قرآن را تلاوت می کرد، پسرش برای او مصحف را می گرفت، در آن هنگام دستش را برای ساییدن به داخل شلوار برد و سعد به وی گفت: احتمالا دستت به عورت خورده شده؟ پسر گفت: بله، سعد گفت: بلند شو تجدید وضو کن و او را از دست زدن به قرآن منع کرد تا تجدید وضو کردند.

اگر چه سخن صحابی برای دیگری که در مرتبه اوست، حجّت نیست، ولی بیشتر اهل علم می گویند: برای پایین‌تر از خود حجّت می باشد. پس اگر امکان داشت کسی که به قرآن دست می زند، وضو داشته باشد، بهتراست.
بهتر اینست که انسان همیشه وضو داشته باشد، زیرا این کار به هنگام مرگ موجب ثَبات در دین است و کسی که در شرف مرگ است و از هوش برخودار است، سعی کند که وضو داشته باشد.

وصلی الله علی سیدنا محمد وعلی آله اجمعین.

منبع : سایت طریق الاسلام و کانال شیخ الددو
مترجم: حسن علی پور
سوزی میحراب

از طريق
حسن علی پور
منبع
https://sozimihrab.org/
نمایش بیشتر

حسن علیپور

@نویسنده و مترجم @ آذزبایجان غربی - مهاباد @ شغل : امام جماعت مسجد

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا