سکوت حضرت هارون در برابر گوساله پرستی قومش!!

چرا هارون «پیامبر » در برابر بزرگ ترین گناه- شرک – کاری انجام نداد وخاموش نشست ؟

بعد از این که بنی اسرائیل از رود نیل عبور کردند واز دست بزرگ ترین جنایت کار تاریخ یعنی فرعون نجات پیدا کردند، حضرت موسی ( درود و سلام خدا براو وبر پیامبرما باد ) به مدت چهل روز قوم خویش را تنها گذاشت و برای راز و نیاز و گرفتن تورات از خداوند به کوه طور رفت، در آن هنگام بود که هارون برادر خود را که آن هم پیامبر مرسل خدا بود جانشین خود کرد تا در میان قوم بماند ودر غیاب آن حضرت آنان را هدایت و راهنمایی نماید، امّا با وجود  این که بنی اسرائیل از نوادگان پیامبران ابراهیم و اسحاق بودند از سامری – مردی گمراه که در میان بنی اسرائیل حضور داشت –  تبعیت و پیروی کردند و راه او را در پیش گرفته و راه موسی را رها نمودند وطبق خواسته سامری شروع کردند به گوساله پرستی !

خداوند متعال در آیه ی 85 سوره طه می فرماید (‏قَالَ فَإِنَّا قَدْ فَتَنَّا قَوْمَكَ مِنْ بَعْدِكَ وَأَضَلَّهُمُ السَّامِرِيُّ‏‏) ( خدا ) فرمود : ما قوم تو را بعد از رهسپار شدن تو بدينجا آزمايش كرديم و آنان از عهده‌ي امتحان برنيامدند و سامري‌ آنان  را گمراه و از راه بدر كرد .

‏ ‏باز هم خداوند درآیه  88 سوره طه می فرماید : (‏فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًا جَسَدًا لَهُ خُوَارٌ فَقَالُوا هَذَا إِلَهُكُمْ وَإِلَهُ مُوسَى فَنَسِيَ‏ ) سپس سامری مجسّمه‌ي گوساله‌اي را براي مردم از ميان آتش  بيرون آورد  كه به علّت تعبيه‌ي سوراخ هائي در آن ، به هنگام وزش باد ، صدائي همچون  صداي گوساله داشت ،  سامري و پيروانش گفتند : اين خدا و معبود شما و معبود موسي است و او چنين چيزي را فراموش كرده است  و در طلب آن به كوه طور رفته است .

‏

ولی مسئله ایی که جای تامّل است، این که چرا هارون  که پیامبر خدا بود در برابر بزرگ ترین گناه که شرک بود خاموش ماند و عکس العمل و واکنشی از خود نشان نداد و جلو قوم خود را نگرفت واعتراض نکرد؟ مگر او پیامبر خدا و جانشین برادرش موسی نبود ؟!

مگر نمی دانست که این کار(شرک ) از بزرگ ترین گناهان محسوب میشود ؟!

یا این که نمی دانست که “نهی از منکر” وظیفه او است؟! و…

آیا سکوت هارون در برابر این جنایت سامری  نشانه ی بی وفایی هارون، نسبت به خدای متعال نیست ، که در برابر این گناه بزرگ بنی اسرائیل خاموش بماند و چیزی نگوید؟

تازه  در حالی که خداوند متعال بزرگ ترین معجزه ی خود را یعنی دونیم کردن و جدا نمودن رود نیل را به آنان نشان داده و با چشم سر آن را مشاهده می کردند ؟

نه اصلًا چنین نیست و کار موسی  بی وفایی و جفا نسبت به عهد وپیمانی که با خدای خویش بسته است محسوب نمی شود؛ اگر کسی مشتاق دانستن باشند درک می نماید که سکوت حضرت هارون بی دلیل نبوده  است؟

چگونه تصوّر می شود پیامبری که در مورد او خداوند در سوره صافات آیه ی120 می فرماید: ( ‏سَلَامٌ عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ‏‏ )درود بر موسي و هارون  ، مرتکب گناهی به این بزرگی شود ؟!

آیا امکان دارد پیامبری مثل هارون از ترس ،  خاموشی و سکوت در مقابل بزرگترین نافرمانی و گناه را اختیار کرده باشد و نسبت به وظیفه ی خود بی توجه باشد ،در حالی که خداوند متعال در قرآن نزدیک به بیست بار نام هارون را می آورد و براو درود می فرستد ؟! نخیر امکان ندارد ؛ چرا که هارون پیامبر در برابر کلیه شاهکارهای زندگیش از جمله این موضعش – که برای ما گنگ و نامفهوم و نامنطقی می نماید – مورد ستایش خداوند قرار گرفته است .

آیا خداوند در برابر این عدم اعتراض هارون ،او را سرزنش می کند، یا این که به مثابه ی یک داستان پند آمیزآن را برای ما تعریف می کند و از بزرگی مقام و منزلت و علم وی بحث می نماید؟ جواب این سؤال چندان با بحث ما ارتباطی ندارد.

فلسفه و حکمت این عدم اعتراض و خاموش ماندن حضرت هارون در مقابل این « گوساله پرستی » تنها یک چیز می تواند باشد، آن هم تفرقه نینداختن بین بنی اسرائیل !

زیرا حقیقت شرک را می توان با علم و اگاهی به مردم فهماند که چیست و چگونه  است ،امّا تفرقه و جدایی دردی است که علم هم نمی تواند آن  رامعالجه کند .

قرآن کریم دلیل توجیه هارون برای سکوتش را اینگونه برای ما نقل می مند :سوره ی  طه آیه 94می فرماید : (‏قَالَ يَا ابْنَ أُمَّ لَا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِي وَلَا بِرَأْسِي إِنِّي خَشِيتُ أَنْ تَقُولَ فَرَّقْتَ بَيْنَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَلَمْ تَرْقُبْ قَوْلِي‏ ) ‏

هارون گفت : اي پسر مادرم ! نه ريش مرا بگير و نه موي سرم را بر دست بپيچ من ترسيدم كه اگر با ايشان شدّت عمل نشان دهم بگوئي ميان بني‌اسرائيل تفرقه انداختي و سفارش مرا به كار نبستي – ظاهراً توصیه قبلی و اصلی موسی به برادرش حفظ وحدت بین قومش بوده است ؛ که البته بسیار مهم و اساسی است.+

دیاری ئاکو

‏ترجمه : خلیل پارسا