“رمضان در سایه کرونا ” در گفتگو با استاد جهانگیر بابایی

نظر به اینکه رمضان امسال با سال های پیش متفاوت است و مردم مسلمان نسبت به این پدیده دیدگاه و واکنش های متفاوتی دارند خواستیم نظر شما به عنوان یک کارشناس و صاحب نظر در این حوزه را جویا شویم ..

سوزی میحراب :  استاد گرامی ؛ با سلام احتراما ضمن ارائه بیوگرافی یک پاراگرافی از خودتان از تفاوت های رمضان در سایه کرونا با رمضان سال های قبل بفرمایید؟

جهانگیر بابایی: به نام خداوند جان آفرین    حکیم سخن در زبان آفرین

عرض سلام دارم خدمت مهمانان پرشور و مهربان سفره ی حضرت دوست در این ماه پربرکت که دروازه ی عشق و دلدادگی اش برای همه باز است به امید اینکه چون نسیمی همه جهانیان را نوازش دهد.

بنده جهانگیر بابایی یکی از بچه های مرزنشین و کوهستانی و شیمیایی زده شهرستان سردشت هستم ، حدود ۲۷ سال است که در کسوت سربازان عرصه ی تعلیم و تربیت ایران زمین ، مشغول خدمتم ولی هنوز آرزو دارم اسلحه ی کوچک و وفادارم را به نام قلم بر زمین نگذارم و سنگرهای سنگی و خاکی مدرسه را ترک نکنم چون پیام سرورم :(‌اطلبوا العلم من المهد الی الحد ) است و دوست دارم این پرچم زیبا همیشه در اهتزاز باشد .

رمضان ماهی است که بارعام پروردگار است خوشا به حال کسی که با هرسابقه و اعتقاد و رفتاری خود را به این هاله ی نور بیندازد وغوطه ور گردد و لطف و مهربانی بی پایان حضرتش را کسب نماید.

انسان طبیعتی دارد که هرگاه  نعمت فراوانی دراختیارش قرارگرفت کم کم ارزش و اهمیت آن را کوچک می شمارد و احساس می کند که نعوذ بالله خداوند، وظیفه دارد این نعمت را در اختیار او قرار دهد .

اگر قضیه ی مبارزه ی فلسطین و بعضی کشورها را استثنا بدانیم سال هاست که مسلمانان بدون دلهره و هراس و واقعه ای در مساجد و خانه های خود در اوج نعمت و سلامتی به عبادت و روزه داری می پردازند ؛ ولی این عبادت انسان‌ساز و روح پرور تا حدودی برای عموم مسلمانان همانند عادت های روزمره شده بود و هدف اصلی آن که پاکیزگی روح و روان و رسیدن به لقای پروردگار است مغفول مانده بود.

  ویروس کرونا قبل از ماه مبارک، مقدمه و دیباچه ای زیبا سرود و بار دیگر بشر فراموشکار را از خواب غفلت بیدار نمود که آی آدم ها، آهنگ دلنواز خدا خدا را سردهید! کجای کاری ای بشر؟! قافله ات به سوی دره های صعب و خطرناک ره می‌پیماید بیدار شو بیدار!

 رمضان امسال برای اولین بار در تاریخ اسلام سه بهاره شده است یکی بهار طبیعت ،دومی بهار قرآن و رمضان سومی‌ بهار پرده‌برداری از غفلت دل و درون آدم ها، که در سایه سار کوئید ۱۹ به وقوع پیوست.

گبر و ترسا و مسیحی و مسلمان همه درگاه تو جویند پرواز الفاظ الها الها عرش خداوند را به رقص و پایکوبی می اندازد و ملایکه قهقهه ی عاشقانه سر می دهند.

اکنون مردم با قلبی پاک و غبارزده ،بر سر سفره ی رحمت و کرامت حق نشسته اند و به استقبال بخشش و لطف دوست شتافته اند.

سوزی میحراب : سرور گرامی ؛ همچنانکه اشاره فرمودید یکی از تفاوت ها عبارت است از تعطیل بودن مساجد و عدم برگزاری نماز تراویح  و مراسم ختم قرآن و اعتکاف در مسجد ؛ آیا این شرایط پیش آمده برای روزه داران فرصت است یا تهدید؟

جهانگیر بابایی : اگرچه مدتی است درب مساجد قفل است و نمازهای جماعت وسنت های تراویح و حلقه‌های ترتیل قرآنی به صورت گروهی در آن برگزار نمی شوند ولی می شود هر خانه‌ای مسجدی و هر قلبی حضور تجلی خدا باشد. همه جا چون مسجد است حضور خداوند در قلب ها پر رنگ تر شده است و آماده سازی فردی برای ورود  دوباره به دریای مساجد بعد از کرونا خواهد بود.

 مسجد نمادی از کعبه ی دل هاست و مسلمان امروز بی مسجد، باید تصور کند که در زندان و در سرزمینی زندگی می کند که به هیچ مسجدی دسترسی ندارد و بدین وسیله محرومیت همکیشان خود را عمیقا درک نماید.

 بیایید تک تک خانه ها و آلونک ها و اتاقک های ماشین خود را به محراب و مساجد و حلقه های قرآنی تبدیل کنیم ؛ شاید تعصیلی مساجد ابتلا و آزمایشی باشد که خداوند بستر آن را فراهم کرده باشد که آیا به تعهدی که داده ایم  هنوز  پایبندیم ؟

عبادت ، خدمت رسانی و لطف و مهربانی به خلق خداست و اجرای دستورات انسان دوستانه ی خداوند است، می‌شود در این ماه مبارک، کشتی  خانواده را در ساحل امن وآسایش و ایمان لنگر بیندازیم.

می شود در کارگاه رمضان خانگی به تهذیب نفس پرداخت و سپس با کسب مهارت نفس پاک و مخلص به آغوش جامعه و مساجد بازگردیم و چون قهرمانی ، خود را  به میدان عبادت پروردگار برسانیم.

سوزی میحراب : استاد عزیز ؛ فضای عمومی شهر یا حومه شما در رمضان امسال چگونه است ؟

جهانگیر بابایی : خدا را شاکریم کە مردم ما بسیارگرم و صمیمی به استقبال ماه پرنور رمضان شتافتند و لحظه شماری می کردند تا رمضان چون مهمانی عزیز، با قدوم مبارک خود، خانه ها را پر از لطف نماید و سفره ی سخاوتمندانه ی عشق را به ارمغان ٱورد.

مردم سردشت دست به دست هم داده اند تا لطافت و انس مساجد را در خانه های خود به نمایش بگذارند و الحمدلله حال و هوای عارفانه برهمه جا حکم فرماست و ازهرکوچه و خیابانی که گذرمی کنی صدای دلنشین آیات آسمانی پرده ی گوش ها را می نوازد و بیشتر اوقات شب را بیدار می مانند.حتی کودکان و نوجوانان، گوی سبقت را در روزه داری از هم می ربایند ؛ صدها گروه در فضای مجازی و واقعی، در امور خیریه و نیکوکاری، فعالیت می کنند تا آه و ناله ی هموطنان تهی دست و محروم خود را بشنوند.

سوزی میحراب : بزرگوار ؛ آیا عدم آمد و رفت مردم به مسجد و بسته بودن مساجد در رمضان می تواند آثار منفی بر روحیه مردم و بویژه جوانان مسلمان بگذارد؟

جهانگیر بابایی : هرگز چنین ٱثار و پیامدی را نخواهد داشت؛ قلب و روح جوانان ما پرنشاط و سرزنده است و مردم کُرد از بدو ورود دین اسلام تا عصرحاضر، با قلبی مملو از عشق و پاکی، پذیرای اسلام بوده اند و چون نگینی برقلب نهاده اند.

اتفاقا بیشتر گروه های فعال حوزه ی نیکوکاری و مهر گستری،همان جوانانی هستند که شب و روز نمی شناسند و با جان و دل تصویر هر مسجدی را در قلب خود ٱویزان کرده اند و به نظر من اکنون در این برهه، هرخانه ای نقش یک مسجد را بازی می کند ؛ گویا مساجد چون خورشیدی پرتو افشانی نموده و عکس رخ خود را به خانه ها بازتاب دادەاند.

سوزی میحراب : همچنانکه مستحضرید با شیوع ویروس کرونا و همزمان با درخواست وزارت بهداشت علمای ربانی و فقهای محترم منطقه به تعطیل نمودن موقت مساجد و برگزاری نماز جمعه و جماعت فتوا دادند ؛ شما به عنوان یک فعال دینی این قضیه را چگونه ارزیابی می کنید؟

جهانگیر بابایی : علمای ارجمند ما، پاره ی تن ملت هستند و از درون حجره های به ظاهر کوچک و محقر، سربرٱورده اند که از جهت علمی با دانشگاه های معتبر جهان پهلو می زنند.ٱنها خیر و صلاح هم کیشان و عموم مردم را با جان و دل لمس نموده اند و حکمت عباداتی چون نماز و روزه را سلامت جسمی و روان ٱدمی معرفی می کنند.

در این وضعیت بحرانی که جهان را فراگرفته احتیاط شرط عقل است؛ خود را به ٱغوش خطر انداختن با ٱموزه های قرٱن و سیره ی رسول اکرم ، منافات دارد و روح دین برسلامت انسان بنیان نهاده شده است.

آری ؛ علما و فقهای ما خوب می دانند که دین و علم همانند دوخط موازی هستند و چون بیشتر عبادات دینی گروهی هستند و در مکانی به نام مسجد شکوفا می شوند و تجمع افراد سبب پخش و گستردگی ویروس کرونا خواهد شد و ضرر جانی و مالی را بر مٶمنان وارد می کند و از آنجا که سلامتی مقدم است برعبادت گروهی و قلب سالم در بدن سالم است علمای اعلام ما به طور موقت فتوا دادند که مساجد تعطیل بماند.شایسته است رأی و نظر علمای خود را ارج بنهیم ؛ و پیوند آنان و کارشناسان پزشکی و سلامت را به فال نیک گرفت .

سوزی میحراب : این روزها علیرغم عدم کنترل نهایی کرونا شاهد شکسته شدن قرنطینه خانگی و دایر شدن بازارها و کافه ها و ادرات به روال سابق هستیم ولی می بینیم که همچنان درب مساجد و مراکز علمی بسته است ؛ آیا این اعمال سیاست یک بام و دو هواست یا واقعا شرایط متفاوت است؟

جهانگیر بابایی : بهداشت و سلامتی افراد، یکی از پایه های اساسی یک جامعه ی پویا و متمدن است ؛ چون افراد سالم می توانند حامل تمدن و علم و اندیشەهای ناب باشند و انسان امروزی باید همه ی جوانب یک قضیه را بنگرد و تک بعدی نباشد .

بر کسی پوشیده نیست که قدر و منزلت هیچ مسجدی در جهان به اندازه ی کعبه و مسجد نبوی نیست ؛ وقتی آنجا بدلیل شیوع کرونا عبادت به صورت موقت تعطیل شده است در سایر مساجد هم باید این گونه رفتار شود.

و از آنجا که مسلمانان نمازگزار باید پهلو به پهلوی هم در یک صف واحد باشند و هیچ فاصله ای نداشته باشند و تکثیر ویروس هم درهمین معاشرت های نزدیک صورت می گیرد؛ لذا علمای ما فتوا دادند که تا بهبود شرایط مساجد بسته بماند.

در ضمن مقایسه ی مراکز علمی و مساجد با بازار و دیگر ادارات، معقول و منطقی به نظر نمی رسد و نباید احساسی به این رویدادها بنگریم ؛ بستن مساجد و مراکز علمی و قرنطینه خانگی صرفاً جهت پیشگیری و کنترل نهایی کرونااست .

و کسی که خداباور باشد اگر چه نمی تواند در این روزهای کرونا زده در مسجد حضور پیدا کند ولی می تواند در هر جا، جانمازی بیندازد و جلای دل حاصل کند.

شایسته است ما مسلمانان و اهل مسجد قدر و پاس کادر درمانی را که جان خود را در گرو سلامتی ما قرار داده اند بدانیم .

سوزی میحراب :  استاد محترم ؛ برای اینکه مسلمانان از رمضان کرونازده امسال حداکثر بهره معنوی و عبادتی را ببرند به آنان چه توصیه هایی می کنید؟

جهانگیر بابایی : به نظر من، خداوند لطف و مهربانی خود را با روش های گوناگون بر انسان می فرستد , در برهه ای با ارسال پیامبران فرشته صفت ، گاهی نیز با حضورعالمانی مخلص و وارسته و مجاهد، گاهی هم از طریق الهام یا رٶیای صادق و گاهی نیز از راه های دیگری چون بلایا و رویدادهای طبیعی…….

کرونا چون موجود ناپیدای مٷثر، سفیری است که پیام ها و رازهایی با خود دارد که صاحبان خرد از آن بهره می برند و بشر علم زده ی امروز، از طرفی از برکات علم ، به اندرون سلول و میکروب نفوذ نموده و راه های سخت و دشوار را یک شبه پیموده است و از طرفی هم ٱشفتگی و سردرگمی و غرور بی جا را در نهاد همه کاشته است و سرمایه و اموال و کشت و کشتار و ستم پیشگی، انسان را به کوره راه غفلت کشانده است.

اکنون فرصت بازنگری در اندیشه ها و ناسپاسی ها و رفتارهای غلطی است که انسان را به کام خود فروبرده است ؛ تا بار دیگر به اصل خود برگردیم.

چه می شود چون محمد امین صلی الله علیه و سلم تصور کنیم که کنج خانه ها و قلب هایمان غار حرایی است که فرشته ی وحی برٱن نزول می کند؟ و چه می شود چون آن عالی جناب، پرتو افشان لطف و مهربانی شویم و بت های کعبەی خود را با نور ایمان و سرود خوان(جاء الحق و زهق الباطل) بر زمین بزنیم؟

اگر ما بخواهیم بسترعشق را در جامعه بگسترانیم باید نهال محمدی را درقلب خود غرس نماییم.

سوزی میحراب : خطرناکترین اثر منفی کرونا از دیدگاه شما چیست ؟

جهانگیر بابایی : مرگ ناخوشایند انسان هایی که غریبانه و تنهای تنها، دفن شدند و حتی عزیزترین کسانشان نتوانستند آنها را همراهی و تشییع کند و وضعیت نابسامان اقتصادی هموطنان عزیزم که خیلی دردٱوراست وکرونا مشکلشان را دوچندان نموده است.

سوزی میحراب :  مبارک ترین اثر مثبت کرونا از منظر شما چیست؟

جهانگیر بابایی : رستاخیزی برای قلب های غبارگرفته بود و بستری فراهم نمود که جهان عشق بین عابد و معبود چراغانی شود و کرونا سبب شد که ارزش نعمت زندگی و هستی، بهتر درک گردد.

سوزی میحراب : اگر سخن ناگفته ای دارید بفرمایید ؟

جهانگیر بابایی : چون با عصرطلایی محمد ، آن مهربان رسول (صلی الله علیه و سلم)فاصله ی زیادی داریم و قرن هاست که مسلمانان به خواب ناز افسونگرانه فرو رفته اند و تاریک اندیشان مکار، فرصت را غنیمت شمرده و سایه ی شوم استعمار فکری و روحی را برسرزمین های شرق گسترده و تفرقه و تضاد را چون کرونایی به جان آنان انداخته اند باید برای رشد و شکوفایی و مجد وعظمت دوباره کوشید و شب و روز مطالعه کرد و به فکر و اندیشه و دین و مذهب و اقوام و ملت هم احترام بگذاریم و بار و بندیل کاروان ترقی و سروری را با هم دیگر حمل کنیم و همه با هم به خط پایان، چشم بدوزیم.

همه ی شما سروران و عزیزان و مهربانان را به الطاف مهر حق می سپارم ، زیر سقف آسمان عشق او، آرام و مطمئن و زیبا زندگی کنید و سجده ها و نیازهایتان مورد رضایت او باد!

والسلام علیکم و رحمت الله

مصاحبه کننده : رسول رسولی کیا