روزه و آثار و فواید بیشمار آن

نوشته :دکتراحمدعبدالخالق

مترجم: حسن علی پور

رسول خدا (صلی الله علیه وسلم )هنگام فرا رسیدن ماه مبارک رمضان برای استقبال از آن یارانش را مهیا وآماده می فرمود تا با دل و جان به استقبال آن بروند.

این ماه خیر و برکت است که با نسیم بهشت و دوری ازآتش جهنم به سوی ما می وزد و برای مسلمانان پیروزی هایی را به ارمغان آورده است و به زبان حال می فرماید:ای اهل خیر بشتابید بسوی مغفرت پروردگار، فرصت را غنیمت بشمارید.

پروردگار می فرماید: ای پیامبر ازجانب من به بندگانم بگو:ای بندگان من که برخود اسراف و ستم کرده اید از رحمت خدا ناامید نشوید، همانا خداوند همه گناهان را می بخشد؛ یقینا او بسیارآمرزنده مهربان است و به سوی پروردگارتان بازگردید و در برابر او تسلیم شوید، پیش از آنکه عذاب به سراغ شما آید،آن گاه از سوی هیچ کس یاری نشوید واز نیکوترین چیزی که از جانب پروردگارتان برشما نازل شده پیروی کنید، پیش از آن که ناگهان عذاب به سراغ شما آید، درحالی که شما از آن بی خبرید تا (مبادا) کسی (در روز قیامت)بگوید:ای افسوس بر من ، که درحق خدا کوتاهی کردم، بی گمان از مسخره کنندگان آیین او بودم یا بگوید: اگر خداوند مرا هدایت می کرد، یقینا از پرهیزگاران بودم یا هنگامی که عذاب را می بیند ، بگوید:ای کاش بار دیگر(به دنیا)باز می گشتم تا از نیکوکاران می شدم.(الزمر: ۵۳ ـ ۵۸)

نسیم رهایی ازآتش می اید ،آستین ها را بالا ببر ای مسلمان ،ای اهل شر،بکوچید از میدان عفو و گذشت الهی زیرا شایسته آن نیستید.

ابوهریره ازرسول خدا (صلی الله علیه وسلم) نقل می کند ،که ایشان فرمودند: هنگامی که اول رمضان فرا می رسد، شیاطین بند می شوند،دروازه های جهنم قفل شده و باز نمی شوند ، دروازه های بهشت بازشده و قفل نمی گردند ندا می آید ای اهل خیر بشتابید وای اهل شرکوتاه بیایید ، در هر شبی  از رمضان خداوند مجموعه ای از آتش جهنم آزاد می فرماید.

ای مسلمان؛ نسیم تغییر و اصلاح برای امت محمدی (صلی الله علیه وسلم) فرا رسیده ، مژده باد بر بیداری و استقرار و تمکین دین خدا، نگذارید جا بمانید و تلاش کنید که نقش فعالی برای آبادی و افتخار سرزمینت داشته باشید.

تا اینکه امت شما اسوه والگو ورهبر باشد ،نه دنباله رو ومقلد و مطمؤن باشید که این افتخارات از آن کسانی است که مخلصانه دراین ماه مبارک گام بر داشته  وشامل رحمت و برکت الهی گشنتد.

ای مسلمان بدان که رمضان ماه تربیت ،تعلیم و تسلیم شدن است ، اگر به نیکی  از آن استقبال کنید قطعا در اخلاق شما تأثیر گذار خواهد بود و آن شخص برای خدا و خدمت به خود و مسلمین فعالانه در تلاش می باشد.

مواظب باشید که رمضان  فقط  در مادیات و خوردن و نوشیدن خلاصه نگردد، که این ماه مبارک از این چیزها خیلی بالاتر و والاتراست ، رمضان ماه ترک گناهانی است که انسان در زندگی  به آنها عادت کرده است ، چنان چه رمضان ماه  تذکر و رسیدن به اهدافی مسرت آمیز است  و در آن ماه مبارک که مستمندان  و بینوایان بیشتر چشم به  راه کرم و بخشش سخاوتمندان مسلمانان اند که از را ه صدقات خود آنها را از شر گرسنگی نجات دهند و شادی و سرور را به خانه های آنها به ارمغان بیاورند.

بیایید نگداریم که رمضان فقط  در یک سری اعمال تکراری مثل سحری ،افطا ر و تراویح و…خلاصه گردد.

ابن القیم می فرماید : حقیقت روزه این است که روزه دار به خاطر رضایت خدا شهوات و مألوفات نفسش را ترک نماید برای رسیدن به چیزی که موجب سعادت وخوشبختی ابدی وی می شود،گرسنگی وتشنگی، روزه دار را به یاد مستمندان و فقرامی اندازد و منافذ و راه های ورودی وسوسه های شیا طین را می بندد و محافظ مضرات جسم می گردد.  شخص روزه دار خود را به صفات متقین می آراید .

آثار روزه بر بخش هایی از زندگی مسلمان روزه دار

ـ وقت :روزه این احساس را به وجود می آرود که انسان در قبال اوقات خود مسؤول است و باید از آن به بهترین کیفیت بهره ببرد.

ـ جسم : روزه طوری مسلمان را آموزش می دهد که در قبال جسم خود مسؤلانه حرکت کند و باید در تنظیم برنامه غذایی اش مواظب باشد که به جسمش  ضرری نرسد.

ـ جامعه : ماه مبارک رمضان اهل خود را آموزش می دهد مبنی بر اینکه به فکر مستمندان باشد، زیرا او  که در طول روز احساس گرسنگی می کند  درد  فقرا را خوب می داند و به یاری آنها می شتابد.

ـ اراده : روزه سبب تقویت اراده خواهد شد ، زیرا شخصی که قاطعانه در مقابل خواسته های نفسانی می ایستد حتما نسبت به بقیه مسایل دارای اراده قوی خواهد بود.

اگر روزه دار در چنین چهار چوبی حرکت نماید ،روزه اش موجب تصحیح رابطه بین خدا و بندگانش خواهد شد.

آثار روزه:

روزه  تأثیراتی دارد که در اخلاق مسلمان با خود و خانواده و جامعه اش نمایان می شود، که به برخی از آن ها ذیل اشاره خواهد شد:

الف-روزه آموزش صبر است و به انسان یاد می دهد که در مقابل اذیت دیگران تحمل داشته باشد،خداوند می فرماید: قطعا خدا با صابران است  و صابران را  مژده  دهید.

ماه مبارک رمضان ماه  صبر است ، زیرا صبر بیشتر از هرعبادتی در روزه نمایان می گردد ، چون مؤمن به خاطر خدا بر شهواتش غالب شده و خوراک و نوشیدنی های حلال را در روز ترک کرده است ،که این سبب می شود بهتر بتواند حرام را ترک کند، به همین خاطر است که صبر نصف ایمان و شکر نصف دیگرش می باشد.

کسی که روزه دار است باید صبر داشته  و به هنگام افطار شکرگزارباشد، کسی که صابر و شاکرباشد ایمانش کامل شده است. در سوره الزمر ۱۰خداوند می فرماید :(صابران پاداش خود را بی شمار و تمام دریافت می دارند)و پاداش شکر هم  زیاد کردن نعمت است  اگر شکرگزار باشید نعمت هایتان زیاد خواهیم کرد.

کسی که در روز به عبادت روزه و در شب به عبادت قیام مشغول است قطعا با دیگران برخورد مسالمت آمیز دارد و این حدیث رسول خدا( صلی الله علیه وسلم )را عملی می نماید:(اگر کسی وی را دشنام داد یا در حق او بدگویی کردمی گوید: من روزه ام) که این رفتار او موجب رفع کدورت ها و افزایش محبت خواهد شد.

ب ـ روزه سبب صداقت وسخاوتمندی می گردد

مهم ترین فایده اخلاقی روزه عادت دادن مسلمان بر صفت صداقت است ، که رسول خدا می فرماید :صادق باشید زیرا راستی آدمی را به راه نیک می کشاند وآن نیز انسان را به بهشت می برد، و فرد صادق آن قدر صادقانه رفتار می کند تا نزد خدا به عنوان راستگو نوشته خواهد شد)

و همچنین رسول خدا (ص)در مورد زشتی دروغ هشدار داده است ومی فرماید: (از دروغ بپرهیزید که دروغ راهنمای شر است و شر انسان را به سوی جهنم می برد، آن قدر شخص دروغگو به دروغ ادامه می دهد تا نزد خدا به عنوان دروغگو نوشته می شود)

و نیازی به اثبات ندارد که کسی که با خدا صادق باشد قطعا با خلق خدا هم راستگو وصادق خواهد بود.

جا دارد کسانی که به کار رسانه ای و تشر خبر می پردازند مواظب باشند که در این باب مرتکب دروغ و افترا نشوند و تقوای خدا را پیشه کنند و بر روزه هایشان مواظبت نموده و صداقت را به عنوان یکی از آثار روزه فراموش نکنند(بی گمان کسانی که به خدا دروغ می بندند رستگار نمی شوند)۷۰سوره یونس

اما سخاوتمندی در ماه مبارک رمضان ، باید رسول خدا را (صلی الله علیه وسلم) اسوه والگوی خود قرار دهیم ،که در رمضان بیشتر از هرماهی سخاوتمندی می کرد، شایسته مسلمان نیست که خود سیر باشد ولی همسایه اش گرسنه و عریان باشد ، کسی که درد مستمندان را احساس کند قطعا از اسرار و اهداف روزه بهرمند گشته است.

ج  ـ روزه مسلمان را منضبط  و منظم بار می آورد

زیرا در طول یک ماه امساک و افطارش را همزمان با سایر روزه داران مسلمان در زمان مسخصی انجام داده است و این یعنی اتحاد و هم بستگی اجتماعی که امروزه خیلی به آن نیازمندیم ، امری که مسلمانان از آن غافل اند.

روزه داری که به صورت منظم  افطار و امساک نموده و به آن عادت می کند ، شایسته است  در تمام امور زندگی اش منظم و منضبط باشد و از قوانین موجود در جامعه اش تخلف نکند که متاسفانه امروزه بیشتر جرم و جنایت ها ریشه در تخلف از قوانین دارد برای مثال رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی منافع فراوانی برای افراد و جامعه دارد و تخلف از آن نیز خسارت ها و مضرات فراوانی را درپی دارد از جمله تصادفات وحشت ناک و جان سپردن مسافران.

ما امروز به شدت نیازمند رعایت قوانین هستیم  و نباید اجازه دهیم که متخلفان از قوانین این گونه سرنوشت جامعه و مردم را به بازی بگیرند . و به شیوه های گوناگون به نشر قوانین و آموزش قانون مداری بپردازیم و این پدیده را به یک فرهنگ مترقی تبدیل نماییم

روزه علاوه بر فواید فوق فایده های دیگری نیزدارد از جمله :

فایده های اقتصادی:

دین اسلام  مسلمانان را به رعایت اعتدال و میانه روی در امور اقتصادی سفارش می کند، چنانچه خداوند می فرماید: (کسانی که چون انفاق کنند ،اسراف نمی نمایند و سختگیری نمی کنند و بین این  دو (روش) اعتدال دارند)الفرقان ۶۷

ماه مبارک رمضان در بین بقیه ماه ها برای رعایت میانه روی در امور اقتصادی بهترین  فرصت است در صورتی که حق آن ماه کاملا رعایت گردد و به مفهوم این حدیث پیامبر  (صلی الله علیه وسلم)که می فرماید (برای انسان کافی است که درغذا خوردن به چند لقمه اکتفا کند و شکمش را به سه قسمت تقسیم کند: یک سوم برای خوردن ویک سوم برای نوشیدن ویک سوم دیگربرای تنفس) عمل کنیم

هدف مسلمان در خوردن و آشامیدن باید نیروگرفتن جهت انجام بندگی وعبادت باشد، به خاطر خوردن زندگی نمی کند زیرا معده که پر باشد موجب خاموشی فکر و اندیشه و سستی درعبادت خواهد بود.

ولی متأسفانه امروزه ماه رمضان به ماه خوردن ونوشیدن واسراف درمسایل اقتصادی مبدل شده است که این وارونگی باید اصلاح گردد.

ـ روزه سبب ایجاد علاقه وارتباط میان افراد جامعه اسلامی می شود:

درماه رمضان ثروتمندان مسلمان  بیشتر به یاد فقرا می افتند وبا سخا وت ها و صدقات خود دست نیازمندان را می گیرند.

در معاملات غش و فریب ندارند و صادقانه رفتارمی کنند، که این  رفتار سبب می شود رذایل و صفات بد در جامعه مسلمانان از بین برود و مردم درسایه امنیت وآرامش کامل زندگی نمایند.

ـ روزه ماه رمضان موجب کاهش جرایم می شود

زیرا همه عظمت وبزرگواری این ماه را درک می کنند، خوشبخت کسی است که در این ماه به پیروزی رسیده و شیرینی عبادت وبندگی را چشیده باشد.

برادر و خواهرمسلمان :این فرصت ارزشمند را غنیمت شمار ، سعادتمند کسی است که بعد از ماه مبارک رمضان مورد غفران خدا قرار گیرد و بدبخت کسی است که از بخشش خدا در این ماه بهره ای نبرده باشد.

روزی رسول خدا( صلی الله علیه وسلم ) بر منبر رفت و سه مرتبه فرمود :آمین ، اصحاب عرض کردند: ای رسول خدا ؛ راز این سه آمین چه بود ؟ فرمود:جبرؤیل آمد و گفت :هرکس به ماه رمضان برسد و کاری نکند که مورد بخشش خدا قرارگیرد و خود را به  دوزخ بیندازد، خداوند او را لعنت کند ، و از من خواست که بگویم آمین و من هم گفتم آمین ، و همچنین گفت : هرکس نام رسول خدا پیش وی برده شود ولی او درود بر شما نفرستد و اینگونه بمیرد و در اثر گناهانی که مرتکب داخل جهنم شود از خدا می خوام که لعنتش کند ، ای محمد بگو آمین . من هم گفتم آمین.

از پروردگارعالمیان می طلبم که همگی ما را از رهایی یافتگان از  آتش جهنم قراردهد و بر صیام و قیام این ماه مبارک و پر خیر و برکت همه ی ما مسلمانان را موفق و پیروز بگرداند آمین.