تربیت بهداشتی ، زیبایی و جنسی کودکان
فقه خانواده ۷ (اصول تربیت اسلامی)
۱۱- تربیت بهداشتی
یکی از ویژگیهای خانواده مسلمان برخورداری افراد آن از سلامت جسمی و روحی است؛ زیرا رعایت بهداشت و نظافت، یکی از شعارهای اساسی اسلام است، و همه مسلمانان را به مراعات پاکی در جسم، لباس، مسکن، محل کار و معابر عمومی و …، فرا میخواند و آنان را به رعایت مقررات خاص انسانی مانند: گرفتن ناخن، کندن موی بغل، تراشیدن موی شرمگاه، شستن دستها قبل و بعد از صرف غذا، مسواک زدن، گردانیدن آب در دهان و بینی تشویق نموده است. همچنین در مناسبتهای مختلفی مانند: روزهای حج، روزهای عید و شرکت در اجتماعات و به هنگام مناسک حج که دست کم یک بار در هفته باید استحمام نمود، اسلام مردم را به غسل و نظافت دعوت نموده است.
همچنین فعالیتهای ورزشی و پرهیز از پرخوری و گفتن: «بسم الله الرحمن الرحیم» در آغاز و الحمدالله بعد از صرف غذا، مراجعه به پزشک متخصص و پرهیز از بیماریهای مسری مانند جذام، سل و طاعون برای سلامت و تندرستی جسمی بسیار مفید خواهند بود؛ زیرا رسول خداص میفرماید:
«هر دردی را درمانی است، هرگاه دارویی برای دردی درست تشخیص داده شود، براساس سنت و رضایت خداوند، آن را بهبودی خواهد بخشید».[۱]
همچنین رسول خداص فرموده است:«حیوانات بیمار و حیوانات سالم را بر سر یک آبشخور جمع نکنید».[۲]
برخی از دستورات بهداشتی و پیشگیرانه در اسلام عبارتند از:
خوابیدن بر روی طرف راست.
خوابیدن پس از نماز عشاء.
سحرخیزی برای نماز صبح و آماده شدن برای رفتن به سر کار. بیهقی روایت مینمایدکه در سپیده دمی رسول خداص به خانه حضرت فاطمه رفت و او را در حال خواب مشاهده فرمود و بیدارش نمود و فرمود: «برخیز و روزی پروردگارت را شاهد باش».
و در این زمینه برای آگاهی از آداب طبی و بهداشتی در سنت رسول خداص لازم است به طب نبوی که بهترین مرجع آن کتاب «زادالمعاد» ابن القیم جوزیه است مراجعه شود.
۱۲- تربیت زیبایی و آراستگی
خداوند انسان و نظام هستی را به بهترین و زیباترین صورت آفریده و میفرماید: (السجده / ۷)
«کسی که هرچه را آفریده به بهترین و زیباترین شیوه آفریده است».
و میفرماید: (التین / ۴)«به راستی ما انسانها را به بهترین و زیباترین ترکیب آفریدهایم».
محافظت از زیباییهای موجود در محیط زندگی مقتضی آن است که انسان به زیبایی و آراستگی مشروع اهتمام لازم را بدهد؛ زیرا خداوند متعال میفرماید(الاعراف / ۳۱-۳۲)
«ای فرزندان آدم! در هر مسجد و عبادتگاهی خود را (با لباس مادی که عورت شما را میپوشاند و با لباس معنوی تقوا) بیارایید و بخورید و بیاشامید ولی اسراف و زیادهروی نکنید؛ زیرا خداوند اسرافکاران را دوست نمیدارد * (ای پیامبر به آنان) بگو: چه کسی زیباییها و مواهب و نعمتهای حلالی را که خداوند برای بندگانش آفریده، حرام نموده؟! بگو: (این نعمتها و زیباییهای حلال) در این جهان برای افراد با ایمان است (و دیگران نیز از آن بهرهمند میشوند اما) در جهان آخرت اینها همه در اختیار مؤمنان قرار میگیرد. اینگونه آیات (خود را) برای کسانی توضیح میدهیم که آگاهند و میفهمند».
منظور از تربیت زیبایی و آراستی این است که کودکان از جنبههای زیبایی و آراستگی جسم و لباس خود محافظت نمایند و از همه مظاهر زشت و ناپاکی و غیربهداشتی در بدن، لباس و محل درس، سکونت، کوچه، خیابان، پارک و مراکز تفریحی و عمومی دوری کنند و به خاطر جلوگیری از ضرر و زیان به محیط زیست و انسان و حیوان از ریختن آشغال و اشیاء اضافی در آن محلها خودداری نمایند و آن را به روشی مطلوب نابود کنند.
۱۳- تربیت جنسی
پدر و مادر به صورت تدریجی و حکیمانه و با توجه به مراحل عمر نوجوانان تا رسیدن به مرحله ازدواج به صورت کنایه و اشاره و پس از بلوغ به طور صریح برخی از مسائل را برایشان بیان کنند و از طرف دیگر فرزند خود را به آداب اجازه خواستن در منزل و جاهای دیگر و چشم فروبستن از نگاه به نامحرم و پرهیز از دیدن فیلمها و عکسهایی که سبب تحریک نابهنگام غریزه جنسی او بشود، عادت دهند و عمر، استعداد و ذهن او را به درس، مطالعه، ورزش و هنرهای اسلامی و فیلمهای مفید و هدفدار مشغول کنند.
چنانچه توانایی مالی و شرایط کار و تحصیل اجازه بدهد، ازدواج زودهنگام بسیار مناسب است و حتی میتوان میان دختران، پسران محصل، دانشجو و …، که شرایط درسی و مالی اجازه ازدواج را نمیدهد، پس از توافق و صلاحدید اولیاء و خانوادههای طرفین و علاقه و رضایت خود آنها عقد نکاح جاری بشود و برای حفظ عفت و حیثیت شرافت خود و خانوادههایشان تنها معاشرت و رفت و آمدی عادی با یکدیگر داشته باشند.
منبع : احکام، آداب، حقوق و مسئولیتها
فقه خانواده در جهان معاصر
تألیف:دکتر وهبه زُحَیلی
ترجمه:عبدالعزیز سلیمی
۱-اخرجه مسلم و احمد.
۲-. اخرجه احمد و ابوداود و النسایی.