گفتگو

افکار و ایده های «حزب التحریر»

تعریف:
حزب تحریر یک حزب اسلامی و سیاسی است که ترکیز دعوتش بر واجب بودن اعادهء خلافت اسلامی می باشد و دموکراسی را فریب می‌خواند و فکر را یگانه مؤثر قوی در تغییر نظام می داند.
برخی کشورها این سازمان را تروریستی دانسته و در برخی کشورها فعالیت آن به دلیل اتهام دست داشتن در خشونت ممنوع است. این درحالی است که تا حالا فعالیت‌های تروریستی توسط این گروه به اثبات نرسیده است. حزب علاوه بر کشورهای اسلامی، در اکثر کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز فعال است.

این حزب در سال ۱۹۵۳ توسط شیخ تقی الدین النبهانی در فلسطین تاسیس شد. از آن زمان تا کنون حزب فعالیتش را در بیش از پنجاه کشور گسترش داده است و گفته می شود که بیش از یک میلیون عضو دارد، این حزب علاوه بر کشورهایی اسلامی و عربی، در کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز فعالیت دارد.

 افراد برجسته
مؤسس حزب شیخ تقی الدین نبهانی ( ۱۹۰۹-۱۹۷۹م) فلسطینی می باشد که در قریه اجزم استان حیفا تولد شده، دروس ابتدائی خودرا در قریه فرا گرفت، بعد به الأزهر پیوست و علوم خویش را در قاهره تکمیل کرد، بعدا به فلسطین بازگشت و در تعدادی از شهرهای فلسطین به عنوان مدرس و بعد از آن قاضی کار نمود.
در اثر حوادث سال ۱۹۴۸م. و اشغال فلسطین توسط اسرائیل وی با فامیل هایش فلسطین را به قصد بیروت پایتخت لبنان ترک گفت.
بعدا در دادگاه تجدید نظر در بیت المقدس به عنوان عضو تعیین گردید، و بعد از آن به عنوان مدرس در دانشکده اسلامی در عمان انجام وظیفه نمود.
در سال ۱۹۵۲م حزب خود را تأسیس کرد و بخاطر ریاست آن از دیگر کارها خود را فارغ ساخت و در این دوره کتب و نشریه «هائی» را منتشر نمود که آنها من حیث المجموع منبع فرهنگی و ثقافتی حزب شناخته می شدند، بین اردن، سوریه و لبنان رفت و آمد می کرد تا آنکه در بیروت وفات کرد و در همانجا دفن گردید.
البته شناخت افراد برجسته این حزب خیلی مشکل است آن هم بدلیل اختفا و پنهان کاری در امور حزبی در این حزب که خیلی معمول است.
بعد از وفات نبهانی، عبد القدیم زلوم به عنوان رئیس حزب تعیین گردید، وی در شهر الخلیل در فلسطین متولد شده، ونویسنده کتاب ( هکذا هدمت الخلافه) می باشد.
– بنا بر پشنهادی که آن را هر یک: علی فخر الدین- طلال بساط- مصطفى صالح – مصطفى نحاس و منصور حیدر تقدیم نموده بودند شاخه ای برای حزب در لبنان به تاریخ ۱۹/۱۰/۱۳۷۸هـ تشکیل گردید.
شیخ احمد داعور: وی مسئول شاخه حزب در اردن بود، سال ۱۹۶۹م بعد از اقدام حزب به خاطر بدست گرفتن قدرت و حکومت گرفتار شد و محکوم به اعدام گردید، ولی بعدا حکم اعدامش لغو گردید.
عبد الرحمن المالکی: از سوریه است و از اشخاص رهبری حزب به شمار می رود، وی صاحب کتاب «العقوبات» می باشد.
افکار و معتقدات
 این حزب گروهی از گروه های اسلامی و دارای تفکر اهل سنت و جماعت می باشند.
مقصود و مراد شان بازگشت زندگی اسلامی از طریق برپا ساختن دولت اسلامی اولا در مناطق عربی و بعد از آن در سائر مناطق اسلامی می باشد، و بعد از آن کار دعوت توسط امت مسلمان به ممالک غیر اسلامی رسانیده خواهد شد.
-ویژگی اصلی که این حزب از آن برخوردار است توجه جدی حزب به جنبه ثقافی و فرهنگی می باشد و این جنبه ها در تکوین شخصیت مسلمان نزد این حزب مد نظر است چرا که حزب بر بالا بردن بخش ثقافی در افراد منسوب به حزب خیلی کوشا می باشد.
حزب خیلی توجه جدی به باز گردانیدن اعتماد بر اسلام دارد، چه از ناحیه عمل ثقافی و فرهنگی و چه از ناحیه  سیاسی.
شیوه کار فرهنگی و سیاسی حزب تحریر به شرح ذیل است:
۱-کار فرهنگی : این عمل از طریق با فرهنگ ساختن میلیونها شخص به فرهنگ اسلامی می باشد، و این عمل اعضای ارشد حزب را مامور می کند که برای مناقشه ، جواب سوال ها و دفع شکوک و شبهه ها آماده باشند تا بدین گونه مردم جذب اسلام شوند ( از کتاب مفاهیم اساسیه صـ ۸۷).
۲عمل سیاسی این حزب چنین است که در رصد و انتظار حوادث می باشند و حوادث را طوری توجیه می نمایند که به صحت افکار اسلام و صدق اعتقاداتش دلالت نماید و بدین وسیله نزد میلیونها انسان اعتماد و ثقه بر اسلام پیدا می شود (نداء حار صـ۹۶).
حزب فلسفه وصول خود را به هدف چنین توجیه می نماید: « در هر مجتمع انسانها در میان دو دیوار بلند زندگی می نمایند: دیوار عقیده و فکر و دیوار رژیم هایى که علاقه ها و امور زندگی مردم را انسجام می بخشند، بنابرین هرگاه خواسته شود که انقلابی در جامعه، توسط مردم خود آن جامعه پدید آید تلاش را متوجه دیوار خارجی [یعنی به جانب عقیده و فکر] کرد که بواسطه این کار مقابله فکری به میان آمده و در نتیجه انقلاب فکری ایجاد می شود و بعد از آن انقلاب سیاسی را در پی خواهد داشت.
حزب مراحل انقلاب و تغییر را به سه بخش تقسیم می نماید:
* مرحله اول : مقابله فکری و فرهنگی ، و آن به فرهنگ و ثقافتی می باشد که حزب آن را القاء و طرح می نماید.
* مرحله دوم: انقلاب فکری، و این به تفاعل و تعامل همراه جامعه صورت می گیرد آنهم از طریق تلاش سیاسی و ثقافی.
* مرحله سوم: بدست گرفتن زمام حکومت به طور کامل از طریق ملت و مردم.
حزب معتقد است که در مرحله سوم طلب کمک از رئیس یک دولت،یا رئیس یک گروه، یا رهبر یک جماعت، یا پیشوای یک قبیله ویا سفیری و امثال اینها ضروری می باشد.
-ابتدا حزب مدت وصول بر حکومت را سیزده سال از ابتدای تأسیسش تعیین نمود، بعدا نظر به اوضاع و مشکلات گوناگون این مدت را به سی سال (۳۰) تمدید نمود، ولی آنهم گذشت و اینهم گذشت و هیچ دولتی نتوانست تاسیس نماید!!
حزب از پرداختن به امور روحی و درونی غافل مانده و به آن با یک دیدگاه عقلگرایانه نگاه کرده و عقیده دارد: “در درون انسان امیال روحانی و آرزوهای جسمی وجود نداشته و هرچه هست نیازها و غرایزی است که باید سیر شود.“،

و نیز می گوید: “زمانی که این نیازهای بدنی و غرایز موجود از طریق دستورات الهی سیر و اشباع گردد، روح را اشباع می کند و چنانچه بدون قاعده و دستور یا با دستوری جز دستور الهی به آن نیازها رسیدگی شود تنها یک اشباع و سیری مادی و بدنی بوده و به تباهی و شقاوت انسان می انجامد.”
شیخ تقی الدین معتقد است که مشکلاتی که در مقابل برپا شدن دولت اسلامی قرار دارند قرار ذیل اند:
۱وجود افکار غیر اسلامی و مقابله اش با جهان اسلام.
۲وجود برنامه های تعلیمی بر اساس وضع استعمار گران.
۳بزرگ دانستن بعضی از معارف و فرهنگ ها و آنرا علوم جهانی جلوه دادن.
۴دوام تطبیق برنامه های آموزشی بر اساس وضع مستعمرین و طبق طریقه ای که آنها می خواهند.
۵زندگی جوامع و مردم در جهان اسلام بر اساس زندگی غیر اسلامی.
۶دوری میان مسلمانان و میان حکومت اسلامی، خصوصا در مورد سیاست فرمانروائی و سیاست مالی، چون این ابعاد تأثیر خود را می افکند و برداشت مسلمانان را از زندگی اسلامی ضعیف می سازد.
۷وجود حکومت هایی که بر اساس دیموکراتیک برپا شده اند ونظام سرمایه داری را تطبیق می نمایند، یعنی وجود این چنین حکومت ها در بلاد مسلمین.
۸وجود نظریه عام از وطن پرستی قوم پرستی و اشتراکی.
رهبران حزب امر به معروف و نهی از منکر را از جمله موانع کار در این مرحله میدانند و معتقد به عدم تعرض به آن هستند و این امر و نهی را از وظایف دولت اسلامی، که برپا خواهد شد، می شمارند.
-این حزب دارای اساس نامه ای است دارای ۱۸۷ ماده. این قانون برای دولت اسلامی که انتظار آن را دارند تهیه گردیده است . این کار بیشتر  یک عمل فکری است و با واقع بینی فاصله دارد .
انتقاداتی بر حزب

اول مسائل دعوت:
توجهش بر جوانب فکری و سیاسی و عدم توجهش به جهات تربیتی و روحی.
مصروف شدن افراد حزب در مناقشه و جدال با همه گروه های اسلامی دیگر.
قایل شدن اهمیت خیلی زیاد برای عقل در تکوین شخصیت و در جهات اعتقادی.
اعتماد حزب بر عوامل خارجی در راه رسیدن به حکومت از راه های طلب کمک، که گاهی در آن حادثه و گرفتاری غیر متوقع رخ می دهد.
خالی بودن حزب از امر به معروف و نهی  ازمنکر در مرحله فعلی.
کسی که افکار حزب را مطالعه می کند به این نتیجه می رسد که مقصود اول حزب همانا رسیدن به قدرت و حکومت است.
محدود بودن حزب در بعضی مقاصد و پرداختن به بعضی اهداف اسلامی و عدم توجهش به بخش های دیگر آن.
این تفکرشان که مرحله کار ثقافی و فرهنگی آنان را به مرحله انقلاب فکری و این مرحله به مرحله تشکیل حکومت می رساند، در حالیکه این فکر مخالف سنت الهی در امتحان دعوت ها بوده و بدور از واقعیتی است که با هزارها موانع همراه می باشد.
دشمنی با همه تنظیم هائی که در مناطق این حزب وجود دارد از جمله چیزهائی است که حزب را گرفتار و پابند مقابله ها و گرفتار شدن های مستمر و همیشگی نموده است، شاید پنهان کاری شدید و حرص شان به رسیدن به حکومت یگانه سبب خوف دیگر تنظیم ها از ایشان باشد که آن سبب شده تا با آنان روش نرمی اختیار نمایند.
از این حزب اجتهادات و فتواهای شرعی نیز صادر شده که آنها باعث انتقاد جمهور علماء مسلمانان بالای این حزب گردیده است.

فتاوای عجیب و غریب حزب تحریر
قول به جواز عضویت غیر مسلمان و عضویت زن در مجلس شورى.
مباح بودن و جواز نظر به چهره های برهنه.
مباح و جائز بودن بوسیدن زن بیگانه و همچنان مصافحه با آن.
قول به جواز پوشیدن شلوار برای زن و اگر شوهرش را در ترک آن فرمان نبرد ناشزه و گنهگار شمرده نمی شود.
قول به اینکه اگر فرمانروای دولت مسلمان یک شخص کافر باشد هم جائز است.
قول به جواز دادن جزیه از طرف دولت مسلمانان به دولت کفار.
قول به جواز جنگ کردن زیر پرچم شخصی که از طرف دولت کافر موظف شده باشد، بشرطی که جنگ در میان خود کفار باشد.
قول به سقوط نماز از شخص مسلمان فضا نورد.
قول به سقوط نماز و روزه از ساکنین هر دو قطب.
قول به ده سال حبس برای کسی که با یکی از محارم همیشگی خویش ازدواج نماید.
قول به اینکه گذرگاه های آبی از جمله کانال سویس گذرگاه های عام بوده، منع کردن هیچ قافله ای از مرور در آنجا جایز نیست.
قول به جواز سوار شدن بر وسائل مواصلاتی همچون کشتی ها و هواپیما و …که متعلق به شرکت های بیگانه می باشد و حرام بودن این کار در صورتی که متعلق به شرکت های مسلمان باشد، زیرا قسم دوم از اهل معامله در نظر آنان نیست
حزب اعتقاد به عذاب قبر و ظهور مسیح دجال را برای اعضای خود حرام ساخته و معتقد به آن را گنهکار می شمارد.

ریشه های فکری و اعتقادی
بنیانگذار حزب دارای افکار قومی و ملی بود، به همین دلیل  در سال ۱۹۵۰م کتابی بنام -(رساله العرب) به نشر رساند، اثرات این فکر در بعضی اولویات، از قبیل اولویت قائل شدن به اقامت دولت اسلامی در مناطق عربی اولا و بعدا در مناطق اسلامی دیگر منعکس گردیده است.
در ابتدا این حزب برای در دست گرفتن فدرت توسط خویش در مدت زمان سیزده سال از آغاز تاسیس حزب را تعیین کرده بود و بعد با توجه به شرایط و تنگناهای مختلف آن را تا یک دوره ی سی ساله تمدید نمود ولی با گذشت هر دو مهلت تعیین شده هنوز به این هدف دست نیافته است.

نبهانی در اوائل کار خود با اخوان المسلمین در ارتباط بود، در مجالس اخوان المسلمین سخنرانی می کرد، از اخوان المسلمین و از رهبرشان یعنی حسن البنا تمجید و توصیف می نمود ، ولی دیری نگذشت که برپا شدن حزب خود را به طور مستقل و جداگانه اعلان نمود.
اشخاص زیادی از وی مصرانه خواستند که از تشکیل این تنظیم منصرف شود، از جمله استاد سید قطب که هنگام بازدیدش از قدس سال ۱۹۵۳م با وی خیلی گفتگو ومناقشه نمود و به منظور متحد ساختن کار و کوشش با اخوان دعوتش کرد، لیکن نبهانی بر موضع خود اصرار ورزید، در آن هنگام سید این کلام مشهور خود را گفت: ” آن ها را رها کنید که در نهایت کارشان به آنجا خواهد رسید که اخوان از آنجا شروع کرده است
انتشار و جاهای نفوذ:
حزب در ابتدا اردن، سوریه، و لبنان، را مرکز کار خود قرار داد، بعدا تشکیلاتش به کشور های مختلف اسلامی امتداد یافت و اخیرا به اروپا خصوصا به اتریش  و آلمان رسیده است.
حزب هفته نامه ای داشت به نام ” الحضاره” که در بیروت نشر می شد.
حزب ، بخش هایی که در آن کار میکند را به نام ولایات یاد میکند، حزب را در هر ولایت مجلس شوراى همان ولایت رهبری میکند، و آن مجلس را “لجنه الولایه” مینامند، این لجنه از سه نفر الى ده نفر تشکیل میشود.
لجنه های ولایات زیر فرمان مجلس رهبری سری اند.
تحقیق و جمع آوری: اسماعیل امینی(شوی) امام وخطیب روستای کانی زرد سردشت

 

نمایش بیشتر

اسماعیل امینی

@نویسنده و مترجم @ آذزبایجان غربی - سردشت @ شغل : امام جماعت و خطیب

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا