هرجا که هستی دعوتگر باش

هرجا که هستی دعوتگر باش

دعوت به اسلام مختص زمان ، مکان و مردمان خاصی نبوده بلکه برای همه مردم وهمه زمان ها و همه مکان هاست.
دعوتگر آگاه درهر مکان وزمانی پیام خود را ، با روشی پسندیده وفداکاری ستودنی ، ضمن رعایت دستورات شرع واندرزهای نیک عرضه می نماید.
توجه به این مسائل چشمان تیز بین بسیاری از ما را برای دیدن واقعیت های کار دعوتی باز می نماید ؛ زیرا کار دعوتی زمان ومکان  نمی شناسد و هیچ چیز نمی تواند آن را محدود ومقید کند وجلو آن رابگیرد مشر وط به آنکه به روشی نیکو اجرا شود و شخص دعوتگر آن را جزء وظایف بزرگ و اساسی خود بداند وهدفش دعوت به سوی خداوند باشد.
پس دعوتگر واقعی، رسالت وپیامش را در هر زمان ومکان وشرایطی و بدون هیچ  گونه محدودیتی و تنها با رعایت  قوانین وروش های صحیح وحکمت وموعظه حسنه بر مردم عرضه می نماید.

نمونه هایی از – دعوت – پیامبران

*یکی ازدعوت گران الهی حضرت نوح است که قوم خودرا درگذر زمان ومکان به سوی خداوند دعوت می کند وپیام خداوندرا به آنان می رساند.
قال رب انی دعوت قومی لیلا ونهارا……..) آیه-۹ـ ۵

 نوح گفت پروردگارا من شب وروز قومم رادعوت کرده ام سپس آنان را آشکارا وبا صدای بلند فرا خوانده ام .وبه صورت علنی و نهائی  ، پیام آسمانی رابه آنان رسانده ام .

کاری که نوح انجام داد ظاهراً ازتوانایی انسان های عادی خارج است ؛چرا که هزار سال در بین آنان ماند.

*دعوتگر نمونه دیگر حضرت ابراهیم است که بی باکانه دعوت خود را بر نمرود عرضه می کند . (الم تر الی الذی حاج ………بقره ۲۵۸) .

آیا آگاهی داری ازکسی که باابراهیم درباره پروردگارش راه مجادله وستیز درپیش گرفت ؟ زیرا خداوند به اوحکومت داده بود .هنگامی که ابراهیم گفت :پروردگار من کسی است که زنده می گرداند ومی میراند ، او گفت :من هم زنده می گردانم ومی میرانم ،ابراهیم گفت : خداوند خورشیدرا ازمشرق بر می آورد تو آن را ازمغرب برآور،پس آن مرد کافر واماند ومبهوت شد .

ابراهیم خلیل پیام الهی اش  را بر خانواده وقومش عرضه می کند 🙁 و اذ قال ابراهیم لابیه وقومه…..زخرف ۲۶) آنگاه که ابراهیم به پدر وقومش گفت :من بری هستم (دور وبیزارم) از آنچه شما برایش عبادت می کنید.

حضرت ابراهیم هرجا که لازم است دین خداوند را تبلیغ می کند درمصر ،عراق ،شام وحجاز.

*حضرت یوسف را بنگر که درتاریکی های زندان دعوت پروردگار را چگونه تبلیغ می کند.(یا صاحبی السجن أ ارباب ……..یوسف )

ای دوستان زندانی من آیا خدایان متفرق وگوناگون بهترند یا خداوند یگانه قهار. (شرایط سخت زندان مانع رساندن پیامش نمی شود.)

*ازهمان روز اول ، پیامبر محبوبمان محمد(ص) پیام الهی را بردوش کشید ، قرآن بر او نازل می شد ونشانه های این دعوت جدید را برایش ترسیم می کرد ؛که این دعوت برای همه مردم و همه زمان ها ومکان هاست .در مکه آیات براو نازل می شد که : ( قل یا ایها الناس …..) بگو : ای مردم (همه مردم)من به سوی تمامی شما فرستاده شده ام .

وباز ( تبارک الذی نزل الفرقان ……..فرقان ۱ ) مبارک است خداوندی که قرآن را بربنده اش نازل کرد تا تمامی دنیا را انذار کند .

می بینیم که پیامبر ویارانش با وجود شرایط دشوار ، دعوت را شروع کردند ویقین داشتند به اینکه پیامشان حق است وباید به سمع و نظر همه برسد و آن دعوت هیچ حد ومرزی را نمی شناسد ؛ به همین خاطر هجرت اول ودوم به حبشه شکل می گیرد .

پیامبر مدام فریاد می زد : که چه کسی همراه من است تا دعوت خداوند را به قومش برسانم . به طائف رفت سپس به مدینه تا پیام را خارج از هرحد ومرزی به مردم تبلیغ نمایند.
روش های دعوت
دعوت دینی را به شیوه های گوناگونی می توان انجام داد و شکل خاص و ویژه ای ندارد.

یکی از روش های دعوتی پیامبر، دعوت فردی بود که درخانه ارقم و درنهایت صفا وپاکی و به صورت چهره به چهره ورودررو با افراد بود ودر مراسم حج هیئت های حجاج وسایر اقوام خارج ازشهر را مخاطب قرار می داد ودین خود را بر قبائل عرب عرضه می کرد و از طرفی سفیران خود را به سوی پادشاهان وبزرگان جهان می فرستاد ، او در حین دعوت با شیوه های مختلف با مردم صحبت می کرد ؛ گاهی با راهنمایی کردن به تزکیه نفس ودعوت به اخلاق ونیکی و مژده دادن ،وگاهی با برحذرداشتن مردم از عذاب الهی ،وگاها با اخلاق وعمل والگوی نیک  وظیفه دعوت خود را انجام می داد.
درگیری افکار
با نگاهی عمیق به واقعیت زندگی امروزی در می یابیم که تمدن وفرهنگ هایی غیردینی  و غربی به شیوه های گوناگون با عقیده ونگرش اجتماعی وسیاسی اسلام در ستیز است ، و همچنین درمی یابیم که فعالیت دعوتگر مسلمان به شدت تحت فشار بوده ورو به کندی است ؛ البته این فشارها و سنگ اندازی ها به این معنا نیست که دعوتگر دست بر دست بگذارد ، مأیوس شود ومنتظر – معجزه – بماند ؛ بلکه باید ضمن مقاومت و اصرار بر دعوت، درمیدان های خیریه ومجالس وکلاس های درسی وحلقه های حفظ قرآن پیام خود را به دیگران برساند .
پرچم اسلام را نمایان کن
دعوتگر صادق منتظر نمی ماند که کسی به اودستور دهد – که چه کند و چه نکند – چراکه می داند از طرف خداوند مکلف است که درهرروزی کار تازه ای برای دین انجام دهد ویاور جدیدی برای اسلام به دست بیاورد ودرجامعه اسلام تغییری به وجود بیاورد ،  دعوتگر باید خودرا مسئول یداند که درهرروز خدمتی به دین نماید .

امام حسن البنا درمبحث ((وظایف مسلمان ))براین مسائل تأکید دارند و خطاب به انسان مسلمان – دعوتگر – چنین می گوید:
ـ بایدروحیه بزرگی داشته باشی وهمه راه های خدمت را امتحان کنی وبدان که هر وقت توانستی خدمتی به مردم کنی آن وقت است که احساس خوشبختی می کنی .مریضی را عیادت کن ،محتاجی را کمک نما ،ضعیفی را ازجا بلند کن ،با مصیبت دیده ای همدردی نما ؛هرچند با سخنانی زیبا باشد ودر کارهای نیکو پیشتاز باش.
ـ هر اندازه درتوان داری سنت های دینی را زنده نگه دار ، در سلام کردن ،در به کار بردن اصطلاحات  دینی وتاریخی وآداب و مظاهر زندگی ،دروعده ها و بوی خوش وخوردن وآشامیدن سر سفره وخانه ودرشادی وغم  و ….همواره پیرو سنت نبوی باش  وعادت های غیر دینی – و مضر –  را ترک کن .
ـ با همه مردم زیبا رفتارنما وآداب اسلامی را رعایت کن .
ـ دعوت به دین را درهر جا که هستی انجام بده .
بیایید زندگی را – بر اساس آموزه های دینی – بسازیم.
معنا ومفهوم دعوت دینی باید توسعه پیدا کند تا همه مسائل وموارد موجود وقابل تغییر درعرصه زندگی را شامل شود ،از جمله در بخش های  اقتصادی وفرهنگی و فکری و علمی ، همچنین عملی ودولتی وتعامل با تمامی جوانب اجتماعی .
لازم است که اصلاح زندگی شامل همه آنچه با آن روبرو هستیم باشد واز هر فرصتی که پیش می آید استفاده کنیم ؛ تازه لازم است که جهت فراگیر شدن خوبی ها و انتشار آن درهمه مجالات هر چه درتوان داریم به کار ببریم. واینک بعضی از این عرصه ها :
درمیدان آگاهی دادن واطلاع رسانی
به خاطر تاثیرات فوری و فراوان آن درسازندگی انسان و ایجاد تغییر درافکار وعقیده و عادات وروش های زندگی، بحث را با رسانه هاآغاز می کنیم .
بردعوتگران لازم است که بخشی ازوقت خود را به خبر رسانی اختصاص دهند به گونه ای که که توانایی پاسخ گویی به مسائل جدید را که داشته باشند. باید دعوتگران جامعه را ازطریق وسایل وامکانات موجود مخاطب قرار دهند ولازم است که از اهمیت وتأثیر گذاری کانال های ماهواره ای – چه خوب وچه بد – برجامعه غافل نباشند . روش های کار در بخش خبر رسانی بسیار است مانند :
ـ انتشار روزنامه ومجلات وکتاب که حامل فهمی درست ازاسلام هستند ومسائل امت اسلامی را با دیدگاهی دینی مطرح می کنند
ـ مشارکت در – تولید و نشر – برنامه های تلویزیونی که بزرگی دین را به صورتی زیبا درخلال گفتگو های باز آشکار می نمایند .
ـ مشارکت فعال دردنیای اینترنت در قالب : ایمیل وسفارشات وگفتگو های تصویری
ـ پیام های تلفنی (اس ام اس)
عرصه فکری وعلمی
برما لازم است که با علم همراهی کنیم وبه آن جهت خیرببخشیم . وقت خود را دراختیار آن قرار دهیم ومخترعانمان را برای آن به کار گیری کنیم تا جامعه پیشرفت نماید بویژه در عصر و دوره ای که به انقلاب اطلاعات مشهور است  لازم است که درکنفرانس ها ومجالس فرهنگی عربی واسلامی وجهانی شرکت فعال داشته واسلام رامانند معلم تمدنها معرفی نماییم وآنان راقانع کنیم به اینکه ایمان واسلام برای هر زمان ومکانی صلاحیت دارد .
دربخش تربییتی
دعوت بدون تربیت ماندگار نیست ونمی تواند با دشمنانش روبروشود پس تربیتی واقعی لازم است که دست دیگران را گرفته وبه سوی خداوند ببرد وآنان را ملتزم به برنامه خداوند بنماید .

دعوت باید وارث داشته باشد وبه متخصصان منتقل شود ومفاهیم آن محفوظ بماند به گونه ای که مسئولیت سنگین آن را بردوش بکشد کاری که به روش های زیر عملیاتی و اجرا می شود :
۱) تریبت دعوتگر(ازلحاظ فردی) . دعوتگرانی  که به بزرگی وقداست فکر و اندیشه  دینی باور داشته وخالصانه تصمیم گرفته اند که درراه آن کار کنند و تمامی تلاش وسعی خود را در آن به کار ببرند.
۲) تربیت اجتماعی به صورت عموم وفراگیر برای مردان وزنان ،بزگ وکوچک ،کارگر وکارفرما ،استاد ودانشجو ،خواص وعوام ،تربیتی به تمام معنی هم متأثرازمسجد وخانه ی خدا وهم برخاسته از مدرسه ودانشگاه .
تربیت در بخش سیاسی
آنچه محتاج توجه جدی است واسلام ودعوت دینی درآن باید مطرح شود میدان های سیاسی است . مانند پارلمان ،انتخابات وجمعیت های اجتماعی وغیره..

پس ای برادر دعوتگر میدان در انتظار توست تا به جای فکرهای شرقی وغربی که تنها مصیبت وخسارت رابه امت ما هدیه کرده اند ، فکر اسلامی را مدیریت نمایی  و بدان که میدان های کار سیاسی بسیاروسیع است .
عرصه اداری
عرصه اداری عرصه ای است که دعوتگران دینی باید نهایت تلاش خود را در آن به کار ببرند تا رنگ دینی به آن بدهند که تلاش درانجام وظیفه ی اداری قسمتی از کار دعوتی و بیانگر فکری است که شما منادی آن هستی .    بر شما لازم استکه  بدانی  :
ـ انجام وظیفه ی اداری باید به بهترین شیوه باشد ـ دقت در انجام وظیفه ومواظبت بر آن رکنی از دعوت است .
ـ رعایت قوانین اداری وخدمت به مردم در اثنای انجام وظیفه دعوت به دین است. چه بسیارند کسانی که در ادارات در حین انجام وظیفه ی روزانه ی خود بزرگترین دعوتگر به اسلام بوده اند ؛ زیرا الگوی اخلاقند ، ودربرخورد با مردم و احترام ورعایت نظم اداری پاسخگوی مطالبات مردم هستند.
این ها نمونه هایی است که باید دعوتگر در فکر آن باشد ؛ که مسئولیت خود را انجام دهد وپیام خود را برساند وپرچم خود را افراشته نماید وتوانایی های خود را به کار گیرد ووقت خود را درخدمت دین وجامعه قرار دهد .باید نماد خیر ونیکی باشد ،تاریکی ها را روشن کند ، دل ها را باز نماید .

 آیا وقت آن نرسیده که هر جا که لازم است حضور داشته باشیم ،برهردر و دیاری وزیر هر آسمانی ،در هرمنزل ومکانی ،درخیابان وکوچه ها ،درروستاها وشهرها ودر هر موسسه ی خیریه ای و در هر اجتماع ومجلسی حضور داشته باشیم.؟

پس دعوت ودعوتگر باید وجود خود را ثابت کند ،حرکت جامعه را به سوی خیر سوق دهد وبرابر قوانین وبا درنظر گرفتن واقعیت های امروزی مسیر آن را اصلاح نماید.
نوشته : عبدالله حامد
ترجمه : ماموستا سید حسن سید عزیزی – مهاباد