نویسنده : دکترجاسم المطوع
آرزو دارم که وزارت خانه ای داشتیم ویژه کودکان ؛ چرا که کودک، در جامعه ما قبل از رفتن به مدرسه، از فقر عاطفی و پرورشی و حتی بهداشتی و روانی رنج می برد؛ بویژه پس از متحول شدن منظومه زندگی پدر و مادر در کشورهای ما ، که متاسفانه فرزند ،اولویت نخست برای والدین به شمار نمی آید؛ کودکان ما ، امروز یا از لحاظ تربیتی مورد غفلت قرار گرفته اند و یا بد تربیت می شوند و اندک خانواده هایی را می یابیم که آگاهانه به تربیت کودکانشان بپردازند ؛ بنابراین اغلب کودکان از جهت تربیتی ، بهداشتی ، روانی و رفتاری رها شده اند و به علت غفلت پدر و مادر از تربیت کودکان ، شاهد بروز مشاکل متعدد برای جوانان و بزرگسالان هستیم .
همانطور که از قدیم گفته اند: کسی که آغازش نیکو باشد پایانش نیز نیکو خواهد بود.
پیامبر بزرگوار اسلام صلی الله علیه و سلم بیان داشته که هر کودکی بر فطرتی پاک و صفحه ای سفید متولد می شود و آماده است برای دریافت هرگونه تربیت درست«عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ ، أَنَّهُ کَانَ یَقُولُ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ : ” مَا مِنْ مَوْلُودٍ إِلَّا یُولَدُ عَلَى الْفِطْرَهِ » و سپس آن حضرت از تاثیر والدین بر تربیت و تغییر در رفتار و بینش کودک می گوید « فَأَبَوَاهُ یُهَوِّدَانِهِ وَ یُنَصِّرَانِهِ وَ یُمَجِّسَانِهِ »
ترجمه حدیث: همه فرزندان نوزاد بر فطرت الهی چشم به جهان می گشایند و پدران و مادارانش – در اثر سهل انگاری یا ندانمکاری – کاری می کنند که او یهودی ، مسیحی یا مجوسی شود»
به همین خاطر است که – در کشورهای ما – پیشنهاد می کنم وزارت خانه ی کودکان تاسیس شود؛ وزارتخانه ای که شرح وظایف آن عبارت باشد از:
-حمایت از کودکان و توانمندسازی آنان .
-آموزش مهارت های تربیت صحیح به والدین.
-اجرای برنامه های ویژه کودکان.
-اشراف برعملکرد موسسات و جمعیت هایی که به امور کودکان می پردازند.
-هماهنگی با شرکت ها و نهادهای خصوصی که در عرصه کودکان فعالیت می کنند .
-مراقبت از نحوه فعالیت مهد کودک ها ، شیرخوارگاه ها و به روزنمودن برنامه های آموزشی و پرورشی آن ها .
-آموزش و راهنمایی کارگران خانگی جهت اداره خانه و تربیت کودکان ؛ بویژه زمانی که پدر و مادر خارج خانه به سر می برند.
-محافظت از حقوق کودک و جلوگیری از هرگونه تجاوز و رفتار خشن با کودک.
-اشراف بر فعال نمودن قوانین حمایت از کودکان در مقابل جرایم خانگی.
* اگر چنانچه خانواده ای در آموزش و پرورش کودکانش سهل انگاری نماید ، وزارت کودکان می تواند نظام انضباطی از جمله جدا کردن کودک از آن خانواده را بر والدین آن خانه اجرا نماید.
در وزارت کودک و خانواده کانادا برنامه ای وجود دارد که می توان در موارد غفلت آموزشی خانواده نسبت به کودک از آن بهره جُست ، چنانچه شکایتی از طرف مدرسه یا موسسه و یا یک شخص عادی به وزارت خانه برسد ، آن وزارتخانه موظف است به منظور رسیدگی به این موضوع، پرونده علیحده ای تشکیل داده و جهت بررسی موضوع شکایت ، از منزل خواهان دیدن نماید و به صورت جداگانه با کودک جلسه تشکیل داده و او را مورد بازجویی قرار دهد تا از صحت و سُقم شکایت واصله اطمینان حاصل نماید و سپس والدین را مورد تحقیق و بازپرسی قرار می دهد و چنانچه به این نتیجه برسد که کودک از امنیت – جانی – برخوردار نیست او را از منزل خارج نموده و در مکان امنی نگهداری می کند تا بازجویی از والدین و چاره اندیشی مطلوب به فرجام و نتیجه برسد.
و اگر پس از بازجویی های به عمل آمده مشخص شود که مشکل، چندان جدی نیست و خطری هم کودک را تهدید نمی کند ، وزارت خانه برای والدین کودک برنامه ای تربیتی مقرر می نماید تا مطابق آن با کودکشان رفتار نمایند .
در ضمن ، برنامه تربیتی وضع شده زیر نظر وزارت کودک و با مشارکت مراکز آموزش مهارتهای تربیتی خانواده ، اجرا خواهد شد.
آنچه بر زیبایی سیستم و نظام کانادا افزوده این است که در این کشور به صورت جمعی و همه گیر از کودک حمایت شده و برای تربیت سالم او تلاش می شود ؛ وزارت کودک و خانواده برای هر پرونده ای ، تیمی را تشکیل می دهد که شامل کارمندی از وزارت خانه ، یک مربی و یک روانشناس و یک پرستار و گاهی نیز یک پزشک می باشد و اگر زبان والدین غیر انگلیسی باشد ، مترجم هم به کار گرفته می شود ؛ تازه والدین هم می توانند درخواست کنند که شخص قابل اعتماد و متخصص در امور خانواده در تیم حضور داشته باشد.
تیم یادشده هر هفته یک بار با والدین جلسه تشکیل داده تا با همکاری یکدیگر برای تربیت سالم کودک تلاش نمایند . تیم به والدین کمک می کند تا برای تربیت کودکشان محیطی مناسب فراهم نمایند و اگر چنانچه والدین به مقررات تیم پایبند نباشند ، کودک از اختیار آنان خارج می شود!
البته آن خانواده می تواند نسبت به تصمیم وزارت خانه اعتراض نماید که در نهایت قاضی حکم می کند یا به بازگرداندن کودک به آغوش پدر و مادر و یا دورنگهداشتن کودک؛ آن هم به منظور حمایت از او.
ناگفته نماند وزارت کودک در کانادا با بیش از ۴۵۰۰ شرکت و موسسه مرتبط با خانواده و کودک همکاری می کند و به آنان کمک می کند تا در برنامه ریزی های تربیتی که برای خانواده هت وضع می کنند توفیق بدست آورند.
از وظایف اساسی وزارت کودکان در این کشور همچنین این است که امنیت عاطفی ، جسمی و جنسی کودک و خانواده را تامین و تضمین نماید.
وزارت خانه در صورتی که خشونت عاطفی از جمله دادکشیدن و شتم و فحاشی والدین باعث شود که کودک احساس ترس کرده و گوشه گیر شده و نسبت به خودش بی اعتماد باشد وهمچنین اگر کودک در معرض آزار جسمی والدین قرار گیرد ، در این گونه موارد وزارت خانه می تواند دخالت می کند.
ناگفته نماند کتک زدن در قانون کانادا تنها برای تربیت و آموزش ؛ آن هم مشروط بر اینکه بسیار ساده و با دست باز صورت گیرد مُجاز است ؛ ولی در قانون کانادا زدن صورت و یا زدن با هرگونه وسیله و ماندن آثار کتک بر بدن ممنوع بوده و پیگرد قانونی دارد.
شاید زیباترین چیزی که در سیاست وزارت کودک کانادا به چشم می خورد این باشد که این وزارتخانه به پروژه ها و کارهای ویژه خود نمی پردازد؛ بلکه تمام پروژه هایش در راستای تقویت مراکز و موسسات خانوادگی می باشد ؛ آن هم در قالب مشارکت دادن جامعه ؛ بنابراین جامعه و بخش خصوصی و سازمان های غیر دولتی مسئولیت تربیت و آموزش کودک را بر دوش می کشد..
آری؛ آن آرزویی را که در آغاز گفتم را تکرار می کنم که ای کاش ما نیز وزارت خانه کودک داشتیم.
والسلام.
ترجمه : یوسف ساجدی
