ابن سیرین مُعبّر نامی خواب

✅تولد ابن سیرین 

ابن سیرین ابوبکر محمد پسر سیرین بصری انصاری،در زمان خلافت عثمان پسر عفان در سال (۳۳)هجری ۶۵۳میلادی چشم  به دنیا  گشود.ایشان یکی از تابعین مشهور به پرهیز کاری وتقوا بود.

در علوم شرعی نسبت به علمای دوران خودش رهبر وامام بود. او در تعبیر خواب ید طولایی داشت و بیشتر به عنوان مُعبّر رویا شهرت داشت.

محمد بن سیرین بصرى  یکى از مشاهیر اهل علم و ادب می باشد، پدر او برده انس بن مالک بود، ابن سیرین در تعبیر خواب در جامعه بسیار شهرت داشت و مردم براى تعبیر خوابهاى خود به او رجوع می کردند ، پیشه او بزازی بود و از تابعین مشهور است. تابعین افرادی هستند که پیامبر اسلام را ندیده ولی با اصحاب او معاشرت داشته‌اند.

ابن سیرین پس از طی مقدمات علوم، به سفر روی آورد و در شهرهای مختلف سرزمین عربستان همچون مکه، کوفه و همچنین در تیسفون به گردآوری حدیث پرداخت. وی همچنین درمدت چهار سال اقامتش در دمشق به بازرگانی اشتغال داشت. در صحاح ششگانه اهل سنت از ابن سیرین به عنوان فقیهی صاحب رای یاد شده است او همچنین در میان رجالیون از افراد ثقه است.

از ابن سیرین دست‌نوشته‌هایی به جای مانده است که از میان آنها می‌توان به الحیوان جاحظ اشاره کرد.

✅ استاد وشاگردان ابن سیرین

ابن سیرین به بعضی از یاران رسول الله در جلسات درس و موعظه گوش فراداده است از جمله:

عبدالله پسر عُمر وجُندُب پسر عبدالله البجلی وابو هریره وعبدالله ابن زبیر وعُمران ابن حصین وعُدَیّ بن حاتم وسلیمان پسر عمرو.

و در جلسات تدریس بعضی از تابعان نیز حضور داشته است که عبارتند از:

عُبیده سلمانی ومسلم پسر یسار وشُریح وقُیس  بن عباد وعلقمه وربیع بن خیثم ومعبد بن خیثم ومعبد وحمید پسر عبدالرحمن حمیری عبدالرحمن پسر ابی بکر وخواهرش حفصه  دختر ابوبکر و برخی دیگر از تابعان.

*روایت شده که ابن سیرین به خدمت ۳۰ نفر از یاران رسول الله (ص) مشرف شده و با آنان مراوده و مصاحبت داشته است.

✅شاگردان ابن سیرین

عده ی زیادی از تابعین در حلقات درس وی حضور داشته اند از جمله:

شعبی وایوب وقتاده وسلیمان تیمی وغیره.

✅نظرات بزرگان درباره ابن سیرین

ابن عون درباره ابن سیرین می گوید:هر گاه او می خواست سخن بگوید خیلی با احتیاط و تقوا سخن می گفت.

مورق العجلی می گوید:هیچ کسی را ندیده ام که از ابن سیرین آگاه تر و وارع تر باشد.

ابو قلابه می گوید:از کجا آمده اید به همان جا بر گردید،چون کسی را می بینید که از همه ی شما آگاه تر وپرهیزکارتر است.

ابو عوانه می گوید :محمد پسر سیرین را دیدم که از بازار گذر می کرد و در حالی که الله اکبر می گفت با مردم  مواجه می شد.

ابن سیرین خودش می گوید:

اگر خداوند برای کسی خیر را اراده کند او را طوری می آفریند که واعظ وآمر به معروف وناهی از منکر باشد .

از اشعث روایت می کنند که می فرماید :

اگر در مورد حلال وحرام از محمد پسر سیرین سوءال می شد رنگش طوری پریشان وتغییر می کرد که او را نمی شناختند.

روایت شده که انس پسر مالک وصیت کرده اگر از دنیا رفت  ابن سیرین او را غُسل دهد، آن گاه که انس فوت کرد ابن سیرین را از وصیت او آگاه نمودند فرمود: من که در زندانم چگونه می توانم این کار  رلا بکنم ؟ به ابن سیرین گفتند: ما از پیشوای مسلمانان اجازه گرفته ایم و او به تو مرخصی داده است تا در مراسم کفن و غسل انس شرکت نمایی که ابن سیرین از زندان خارج شد  وانس را شست.

همچنین از رجاء بن ابی سلمه روایت شده که می گوید:از یونس بن عبید شنیده ام که می گفت :ابن سیرین آنقدر آگاه بود که اگر هم زمان دو سوال را از او می پرسیدند آن سوال که سخت تر بود را اول جواب می داد.

حفصه دخترسیرین می گوید:محمد بن سیرین اگر به خدمت مادرش می رسید در حضور او  به منظور ادب واحترام او ، زیاد صحبت نمی کرد.

ابن سیرین می گوید : ظلمی که نسبت به برادر دینی اتان انجام می دهید این است  که کارهای خوب او را فراموش و کارهای ناپسند  او را فاش نمایید.

ابن سیرین بیشتر به تعبیر کننده ی خواب شناخته شده است ،خیلی وقت ها در نصایحی که برای مردم می کرد می گفت:در وقت بیداری خدا را فراموش نکنید تا در وقت خواب خدا شما را محفوظ گرداند.

✅ بعضی از تعبیر خواب های او

-یوسف صباغ می گوید: از ابن سیرین شنیده ام که می فرماید :هر کسی در خواب خدا را ببیند داخل بهشت می شود.

-روایت شده که شبی امام مالک در خواب ملک الموت عزرائیل را می بیند ، از او سوال می کند که کی می میرم؟ملک الموت در جواب او می گوید: پنج ! امام مالک از خواب بیدار می شود و دچار شک شد که منظور او از پنج ، پنج سال یا پنج ماه یا پنج روز یا پنج ساعت می باشد ؟ پیش ابن سیرین می رود خوابش را برای او بیان می کند ، او نیز خواب را برای او تعبیر می کند و می گوید:ملک الموت که گفته پنج ،یعنی اینکه بدانی چه وقت می میری ، پنج یکی از این پنج دانشی است که به غیر الله کسی از آن آگاه نیست.

-از ابی قلابه روایت شده که مردی پیش ابن سیرین آمد و گفت :شب در خواب به جای ادرار خون می دیدم، ابن سیرین گفت : شما در حال قاعدگی همسرت ، با او نزدیکی کرده ای!

-ابی جعفر می گوید: شخصی خدمت ابن سیرین آمد وگفت:در خواب دیدم که بچه ای در آغوش دارم و داد وفغان می کند ؛ابن سیرین در تعبیر خواب او گفت: از خدا بترس و دیگرعود نزن.

-حبیب می گوید:زنی در خواب دید که از شیر پستانش به ماری شیر می دهد،ابن سیرین گفت:شیر طبیعت است ومار دشمن و این خواب نشان از این است که مردان هرزه وهوا پرست با این زن رفت و آمد دارند !

ابن سیرین در خواب دید که در آسمان ستاره ی بزرگی از ستاره کوچکی سبقت می گیرد، پس او در وصیت نامه خود نوشت، شیخ حسن بصری وفات می نماید ومن دنبال او می روم و وفات می کنم!!

مردی پیش ابن سیرین آمدزوگفت: در خواب دیدم که در داخل بشقابی عسل می خوردم، ابن سیرین گفت: از خدا بترس و در قرآن خواندن مداومت داشته باش چون شما در گذشته قرآن خوان بوده ای ولی متأسفانه آن را فراموش نموده ای .

– مردی به ابن سیرین گفت:من در خواب دیدم که زمینی را شخم می زدم ولی حاصلی در بر نداشت،ابن سیرین گفت: نشانه ی این است که تو با همسرت نزدیکی و مقاربت نمی کنی .

– مردی پیش ابن سیرین آمد وگفت:من در خواب دیدم هر چند لباسهایم را می شستم ولی پاک وتمییز نمی شدند،ابن سیرین گفت:تو نسبت به برادرت بغض وکینه در دل داری.

– مردی پیش ابن سیرین آمد و گفت :در خواب دیدم که در میان آسمان وزمین پرواز می کنم، ابن سیرین گفت: تو کسی هستی که خیلی آرزو در دل داری.

✅ برخی از صفات حسنه ی ابن سیرین:

-ابن عوانه روایت می کند، اگر مردم پیش ابن سیرین از بدی های کسی سخن می گفتند  او بلافاصله از حسنات آن شخص سخن می گفت .

-اگر برای عروسی دعوت می شد در منزل خود حلوا می خورد ،به او گفتند چرا این کار را می کنی در جواب می گفت:چون من دوست ندارم گرسنگی خودم را نگاه دارم ودر آن جا شکم خودم را سیر کنم.

-ابن شوذب می گوید:ابن سیرین معمولا یک روز در میان روزه می گرفت.

-موسی پسر مغیره می گوید:محمد پسر سیرین را دیدم که در شدت گرما در بازارگردش و پیاده روی می کرد وبا صدای بلند می گفت:(الله اکبر،سبحان الله،استغفرالله)و ذکر خدا را می کرد؛شخصی به او گفت:ای پدر ابوبکر حالا که وقت ذکر کردن نیست.ابن سیرین گفت: این وقت ؛ وقت غفلت مردم از یاد خدا است!

✅ بندگی وعبادات ابن سیرین

-عاصم احول می گوید:

اکثر صحبتهای ابن سیرین عبارت بود از :سبحان الله وبحمده سبحان الله العظیم .

-هشام بن حسان می گوید:

در نصف شب صدای گریه ی محمد پسر سیرین را در نماز می شنیدم .و  در شب های رمضان تا دم صبح، شب بیداری می کرد.

-دهیر می گوید:هر گاه ابن سیرین صحبت از مرگ می کرد تمام بدنش از حرکت باز می افتاد!  و رنگش این قدر عوض می شد که او را نمی شناختیم.

✅ وفات ابن سیرین:

در سال ۱۱۰ هجری در سن هشتاد سالگی بعد از سپری شدن صد روز از وفات شیخ حسن بصری ، دار فانی را وداع گفت.روحش شاد و راهش پر رهرو باد.

نویسنده: همین عبدالعزیز.

مترجم: علی ملازاده- نقده روستای آرنه.

والسلام علیکم ورحمه الله