” امام شافعی ( رح ) “
در ۲۰ ژانویه و در سال ۸۲۰ میلادی امام شافعی ( رح ) شاعر و فقیه بلا منازع در زمان خود وفات یافت !
شاگرد او امام احمد بن حنبل ( رح ) در مورد وی می گوید : شافعی همانند خورشید برای دنیا و عافیت و سلامتی برای مردم است !
شافعی ( رح ) در غزه و در سال ۷۶۷ میلادی چشم به جهان گشود ، ایشان قریشی و هاشمی و نام او محمد پسر ادریس است ، در بچگی پدرش را از دست داد ، مادرش وی را نزد خویشاوندان خود در مکه مکرمه برده تا نسب شریفش ضایع نگردد !
در سن هفت سالگی حافظ کل قرآن گشته و در ده سالگی کتاب موطٲ امام مالک ( رح ) را نیز حفظ نموده است ، در مدینه منوره در خدمت امام مالک تلمذ کرده و زبان عربی فصیح را از قبیله هذیل آموخته که فصاحت هذیل در شعر و نثر شافعی نمایان است ، او اشعار پر محتوای زیادی از خود برجای گذاشته که با اشعار متنبی برابری می کنند !
هم اکنون ملیونها مسلمان شافعی مذهب وجود دارد ، از خدا می خواهم که آنرا در ترازوی حسناتش قرار دهد ، وی شخصی متواضع و خوش برخورد بوده ، مردم را دوست داشته و آنان نیز به او علاقه مند بوده اند ، علی رغم آراء و اجتهادات کم نظیر و مستدل خود هیچگاه برای نظریات و فتاوایش تعصب به خرج نداده و همواره گفته است : هر حدیثی از احادیث رسول اکرم ( ص ) که به درجه صحت رسیده باشد ، مذهب من همان است !
به سبب فروتنی فراوانی که داشت ، علی رغم ثروت عظیم دانشی که از آن برخوردار بود در مورد کتاب ( رساله ) خود که اصول مذهبش را در آن تدوین نموده ، می گفت : هر گاه کتاب ( رساله ) را خوانده ام متوجه یکی از اشتباهاتم در آن شده ام ، زیرا خداوند عز و جل تنها کتاب خود : قرآن را از هر گونه خطایی مصون داشته است !
علم اصول فقه را او بنیان نهاد ، بدین خاطر طبیعی بود که بعضی از هم عصران وی و حتی برخی از شاگردانش در پاره ای از مسائل با وی اختلاف نظر داشته باشند !
ولی ایشان اختلاف آراء را رحمت دانسته و معتقد بود : هرگز نباید اختلاف نظر در مورد قضیه ای ، موجب از بین رفتن محبت و اخوت ایمانی در میان طرفین متنازع گردد !
امام ذهبی ( رح ) در کتاب ( سیر اعلام النبلاء ) درباره شخصیت شافعی از زبان یکی از شاگردانش به نام یونس بن بن عبدالاعلی نقل می کند : که در خصوص مسئله ای با شافعی اختلاف نظر پیدا کردم ، با عصبانیت برخاسته و حلقه درس او را ترک نموده و به منزل برگشتم ، شبهنگام در زده شد ، گفتم : چه کسی پشت در هست ؟ گفت : محمد بن ادریس ، از شنیدن این نام تصور هر شخصی به ذهنم رسید ، جز شافعی ، وقتیکه در را باز کردم با دیدنش شگفت زده شدم ، گفت : ای یونس ؛ ما در صدها مسئله متفق القول هستیم و تنها در یک مسئله با هم اختلاف نظر داریم ، مگر امکان ندارد که با وجود اختلاف ، همچنان برادر همدیگر باشیم ؟!
نویسنده : ادهم شرقاوی
مترجم : امید سلیمانی ـــ بانه
