*گزیده هائی از تاریخ اسلام*
*مترجم: محمد صدیق دهواری*
*پنجمین خلیفه راشد*
نامش: ابو محمدحسن بن علی ابن ابی‌طالب هاشمی قریشی
پدرش: علی مرتضی و مادرش: فاطمه زهرا رضی الله عنهما
نوه مصطفی صلی‌الله علیه واله و سلم و گل خوشبویش از این جهان و سرور جوانان اهل بهشت
*ایشان یکی از دو نفری است که نسل رسول‌الله صلی‌الله علیه واله و سلم به او می‌رسد*
و چهارمین نفری که رسول‌الله صلی‌الله علیه واله و سلم در مباهله با مسیحیان نجران او را آورد.
شیعه امامیه او را دومین امام معصوم خود می‌دانند ولی اهل سنت تنها جد بزرگوارش رسول‌الله صلی‌الله علیه واله سلم را معصوم می‌دانند.
*در نیمه رمضان سال سوم هجرت در مدینه منوره دیده به جهان گشود*
کنیتش: ابو محمد
القابش: تقی، طیب، زکی، سید، سبط، ریحانه النبی صلی‌الله علیه واله و سلم و پنجمین خلیفه از خلفای راشدین
تحت تربیت و پرورش نبی مکرم اسلام صلی‌الله علیه واله و سلم و پدر و مادر گرامی‌اش رضی‌الله‌عنهم رشد و تربیت یافت
*رسول‌الله صلی‌الله علیه واله و سلم فرمودند: «من احب الحسن والحسین فقد احبنی و من ابغضهما فقد ابغضنی»
*«هرکس حسن و حسین را دوست داشته باشد مرا دوست داشته است و هر کس نسبت به آنان بغض و دشمنی بورزد به من کینه و دشمنی ورزیده است»* سنن النسائی 8168
ابوهریره صحابی جلیل‌القدر رضی‌الله‌عنه می‌گوید: فما کان احد احب الی من حسن ابن علی بعدما قاله النبی صلی‌الله علیه واله و سلم*«هیچ‌کس به‌اندازه حسن بن علی در نزد من دوستدارتر نبود پس از اینکه رسول‌الله صلی‌الله علیه واله و سلم این سخنش را فرمود»*
از برکات سیدنا حسن رضی‌الله‌عنه شباهتش به رسول‌الله صلی‌الله علیه واله و سلم بود به‌طوری‌که امام بخاری رحمه‌الله روایت می‌کنند *روزی پس‌ازاینکه ابوبکر صدیق رضی‌الله‌عنه نماز عصر را خوانده بود و از مسجد بیرون رفت حسن رضی‌الله‌عنه را دید با کودکان بازی می‌کند او را بر دوش خود گذاشت و فرمود:« باابی شبیه بالنبی لابعلی»**
« *سوگند می‌خورم که به نبی شباهت دارد نه به علی»* رضی‌الله‌عنه در حالی که علی رضی‌الله‌عنه همراهش بود و با این سخن ابوبکر رضی‌الله‌عنه به عنوان تأیید خندید*
پس از شهادت پدرش علی ابن ابی‌طالب رضی‌الله‌عنه به‌عنوان خلیفه مسلمین در رمضان سال چهلم هجری در کوفه با او بیعت نمودند و ازاین‌رو مورخان خلافت او را جزء خلافت راشده بر پایه حدیث نبوی که پس از من سی سال خلافت هست و پس از آن سلطنت و پادشاهی مدت زمان او را جز خلافت راشدین می‌دانند به‌طوری‌که از زمان رحلت رسول‌الله صلی‌الله علیه واله و سلم در ربیع‌الاول سال یازدهم هجری تا زمان تنازل حسن بن علی رضی‌الله‌عنه برای خلافت معاویه رضی‌الله‌عنه در ربیع‌الاول سال چهلم و یک هجری سی سال هست.
او یکی از معجزات سخنان رسول‌الله صلی‌الله علیه واله و سلم می‌باشند به‌طوری‌که فرموده بودند: ان ابنی هذا سید و لعل الله یصلح به بین فائتین من المسلمین « این فرزندم آقا است و چه‌بسا که خداوند به‌وسیله ایشان بین دو گروه از مسلمانان صلح ایجاد کند» رواه بخاری
ایشان توانست از آشوب بزرگ و خون‌ریزی بزرگی با این صلح میان مسلمانان جلوگیری کند به‌طوری‌که اهل عراق با ایشان بودند و اهل شام با معاویه رضی الله عنه
در هنگامی‌که سیدنا حسن رضی‌الله‌عنه برای جهاد و گسترش فتوحات و سرزمین اسلامی به‌سوی مدائن حرکت کرد معاویه دو نفر از نمایندگانش را برای گفتگو صلح به نزدش فرستاد و پس از گفتگو آن دو نفر تضمین دادند معاویه به مفاد صلح عمل می‌کند
و این‌چنین صلح و سازش صورت گرفت که این صلح نه از موضع ضعف و قدرت وناتوانی بود بلکه برگرفته از رشادت و سیادت وبرتری وتیز هوشی و تیزبینی سیدنا حسن رضی‌الله‌عنه بود به‌طوری‌که فرمودند اختیار عرب در دست من است به‌سوی صلح یا جنگ هدایتشان کنم رهنمون می‌شوند
و براستی دکتر علی صلابی مورخ معاصر چه نیکو فرموده است: *حسن ابن علی رضی‌الله‌عنه برخلاف تصور برخی از تاریخ‌نگاران، خلافت را از موضع قوت و قدرت، به معاویه رضی‌الله‌عنه سپرد و نه از روی ضعف و ناتوانی و با استقرار در مدینه منوره امام الفت و وحدت امت اسلامی و مدار یکپارچگی آنان گردید*
در سال 51 هجری در مدینه منوره به شهادت رسید و در بقیع به خاک سپرده شد به‌طوری‌که هیچ‌کس پس از رسول‌الله صلی‌الله علیه واله و سلم به چنان شرف و منزلتی که حسن دست‌یافته بود دست نیافت رضی الله عنهم.
*منبع: کانال یوتویپ شیخ حسن الحسینی*
*بررسی و تجزیه‌وتحلیل زندگی خلیفه پنجم حسن بن علی رضی‌الله‌عنه تألیف دکتر علی صلابی*
