انواع قلب در قرآن

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَذِكْرَىٰ لِمَنْ كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شهید

در قرآن 20 نوع قلب ذکر شده است. قلب در قرآن به معنای دگرگونی درضمیر و ذهن است و مربوط به ذهن و عقلانیت است نه قلب صنوبری. قلب در قرآن هم بار مثبت دارد و هم بارمنفی . اگرقلب درقرآن به صورت مطلق بیاید بار مثبتش اراده شده است. مانندآیه ی: إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَذِكْرَىٰ لِمَنْ كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِيدٌ

۱. قلب سليم: و آن قلبي است سالم ، خالي از کفر و نفاق و هرگونه بیماری ذهنی و ایمانی.

{ إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ }

۲. قلب منيب: و آن قلبي است که به درجه ای از رشد رسیده که خطاها واشتیاهات را تکرارنمی کند و به ثبات و قرار رسیده است.

{ مَنْ خَشِيَ الرَّحْمَن بِالْغَيْبِ وَجَاء بِقَلْبٍ مُّنِيبٍ }

۳. قلب مخبت: خبت یعنی وارد مکان وسیع شدن. و آن قلبي است که به دنیایی وسیع دست یافته و ازانعطاف برخوردار است و با سعه ی صدر وسیع برنامه ی خدا را پذیرفته.

{ فتُخْبِتَ لَهُ قلُوبُهُمْ }

۴. قلب وجل: و آن قلبي است که خطرات راجدی گرفته و پیش بینی می کند و بی تفاوت نیست، تنها با انجام دادن کارنیک بسنده نمی کند و به خود نمی بالد، و از این می ترسد که مبادا عمل وي در درگاه خدا قبول نشود .

{ وَالَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوا وَّقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلَى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ }

۵. قلب تقي: و آن قلبي است که به حقایق احترام مي گذارد وهر آنچه حق است آشکار می کند.

{ ذَلِکَ وَمَن يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ }

۶. قلب مهتدي: و آن قلبي است آگاه توانا و سرشار از دانایی و توانایی .

{ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ }

۷. قلب مطمئن: و آن قلبي است که با ياد خدا و یادآوری حقایق هستی از اطمینان و آرامش وثبات برخوردار است.

{ وتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِکْرِ اللّه }

۸. قلب حي: و آن قلب زنده اي است که در تولد دوم انسان ها( ایمان آورون)تحقق می یابد.

{ إِنَّ فِي ذَلِکَ لَذِکْرَى لِمَن کَانَ لَهُ قَلْبٌ }

۹. قلب مريض: و آن قلبي است که دچار بيماري تلذذ منفی است انسان ها را به صورت کالا و ابزار می پندارد باور به حرمت انسانها ندارد! نگاهش به انسانها ابزاری است!

{ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ }

۱۰. قلب اعمى: و آن دل کوري است که بی بهره از نور دانایی و حقایق است.

{ وَلَکِن تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِي فِي الصُّدُورِ }

۱۱. قلب لاهيه : و آن دلي غافل ازحق ، واقعیت ، خرد و چسپیده به آرزوهای منفی است.

{ لاهِيَةً قُلُوبُهُمْ }

۱۲. قلب آثم : قلبی است که درست و غلط برای او تفاوتی ندارد باحس و احساس و باور شخصی زندگی می کند نه با تفکر و تعقل و استدلال و به کتمان حقایق می پردازد این ها حزب الریح اند، مهم ترین هدف این ها حفظ منافع و مصالح شخصی و گروهی است.

{ وَلاَ تَکْتُمُواْ الشَّهَادَةَ وَمَن يَکْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ }

۱۳. قلب متکبر: و آن دلی مغرور، متکبر نادان ، خودشیفته ی زورگو است و بر این باور است که هر آنچه که او دارد ازباور گرفته تا استعداد وتوانایی و… بهترین است به همین دلیل به خود اجاز ه می دهد به اجبار و روزورگویی بپردازد، خود را محق ودیگران را باطل بپندارد.

{ قلْبِ مُتَکَبِّرٍ جَبَّارٍ }

۱۴. قلب غليظ: و آن دلي است که به دلیل جهل ، خالی از عطوفت و رحمت و رأفت و بخشش است و به دنبال مجازات است.

{ وَلَوْ کُنتَ فَظّاً غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ }

۱۵. قلب مختوم: و آن قلبي است متعصب.باورش بر مبنای نادانی ، خودخواهی ، بیماری و تقلید است نه چیزدیگر.

{ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ }

۱۶. قلب قاسي: و آن دلي است که آلوده به شهوات بوده و معیارش منفعت و مصلحت خویش است.و بخاطر منافعش حاضر است جهان را به خاک و خون بکشد.

{ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً }

۱۷. قلب غافل: و آن قلبي است که تهی از دانش و آگاهی است و توان تشخیص خوب و بد را ندارد وبه دنبال آگاهی ودانایی نیست.

{ وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَن ذِکْرِنَا }

۱۸. قلب أغلف: و آن دلي است که پوشيده شده از توهم و تخیل و حاضر نیست باورهای غلط خود را کنار بگذارد حتی این را می داند که باورش درست نیست.

{ وَقَالُواْ قُلُوبُنَا غُلْفٌ }

۱۹. قلب زائغ: و آن قلبي است که از حق و حقيقت اعراض مي کند ، کج فهم است ، مسائل را درست نمی فهمد به تأویل و تشبیه و متشابهات بدون دلیل می پردازد و محکمات قرآن برای او معیار نیست!

{ فأَمَّا الَّذِينَ في قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ }

۲۰. قلب مريب: و آن قلبي است که در شک و تردید است و در زندگی متزلزل است و بیقرار، و توان تحلیل ، تفسیر ، تشخیص و انتخاب درست را ندارد.
{ وَارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ }

محمد احمدی

ارسالی: حامدی