خانواده

اهمیت و فوائد تربیت فرزندان

اهمیت و فوائد تربیت فرزندان  
با توجه به اهمیت تربیت از دیدگاه اسلام می توان فوائد تربیت اولاد را در موارد ذیل خلاصه کرد:
1) صدقه جاریه:
پیامبر اکرم در این مورد در حدیثی که از ابوهریره روایت شده است می فرماید:
وعَن اَبی هُرَیرَةَ- رضی الله عنه- أَنَّ رَسُولَ اللهِ«صلی الله علیه وسلم»، قالَ: « إِذا ماتَ الإنسانُ إنقَطَعَ عَمَلُهُ إِلُا مِن ثَلاثٍ: صَدَقَةٍ جارِیَةٍ، أو عِلمٍ یُنتَفَعُ بِهِ، أووَلَدٍ صالِحٍ یَدعُوالَهُ» (رواه مسلم)
از ابوهریره-رضی الله عنه- روایت شده که پیامبر(صلی الله علیه وسلم) فرمودند: وقتی انسان بمیرد، ثواب عمل او (جز سه مورد) قطع می شود: 1) صدقه ی جاریه و همیشگی. 2) علمی که از آن بهره گرفته شود. 3)فرزند صالح که برای او دعای خیر کند.
وقتی توای پدر ومادر عزیز  فرزندت را برای اقامه نماز تشویق می کنی واحکام نماز را به او یاد می دهی واو نماز را به جا می آورد، بدان که در قبال اقامه کردن نماز فرزندت پاداش می گیری؛ هم چنان که خود اولاد شما وقتی نماز را به پا دارد پاداش می گیرید. وقتی فرزند شما ازدواج می کند و او هم نماز را به فرزندش یاد می دهد و نماز را اقامه می کند ، پاداش می گیرد در قبال اقامه کردن نماز آنها ، و به این صورت است هر عمل صالحی که اولاد شما آن را انجام دهند برای پدر ومادراجر و ثواب دارد و این مضمون و مصداق این فرموده پیامبر(صلی الله علیه وسلم) است که می فرماید: وعَن اَبی هُرَیرَةَ- رضی الله عنه- أَنَّ رَسُول اللهِ (صلی الله علیه وسلم) قالَ: مَن دَعا إِلی هُدیً، کانَ لَهُ مِن الأَجرِ مِثلُ أُجُورِ مَن تَبِعَهُ، لا یَنقُصُ ذلِکَ مِن اُجُورِهِم شَیئًا وَ مَن دَعا إِلی ضَلالَةٍ، کان عَلَیه مِنَ الإثِم مِثلُ اثامِ مَن تَبِعَهُ، لا یَنقُصُ ذلِکَ مِن آثامِهِم شَیئًا.
از ابوهریره-رضی الله عنه- روایت شده است که پیامبر(صلی الله علیه وسلم) فرمودند: کسی که به هدایت دعوت کند، برای او اجری همانند اجر پیروانش در آن هدایت وجود دارد واز اجر آنها نیز چیزی کم نمی شود و کسی که به گمراهی و گناه دعوت کند گناهش مثل گناهان پیروانش در آن گناه است و از گناه آنها نیز چیزی کاسته نمی شود.
اگر فرزندی از پدرش سیگار کشیدن و نگاه کردن فیلم های مبتذل را از تلویزیون وماهواره یا ویدیو یاد بگیرد، پدر ومادر آن فرزند همانند فرزندشان گناه کار هستند وعکس آن هم درست است وقتی فرزندی از والدینش یاد بگیرد که یک تاجر موفق و مؤمن باشد، می داند که وقتی مبلغی را پرداخت می کند چگونه در برابر او چندین برابر را بگیرد. هروقت اولادشان کار نیکی انجام می دهد، پدر و مادرشان در کار نیک آنها سهیم هستند.
در حدیث ذیل هم به این نکته اشاره شده است:
” إنّ الله سائل کل راع عما استرعاه، احفظ ام ضیع؟ حتی یسأل الرجل عن اهل بیته”
خداوند از شما در مورد کسانی که تحت فرمان و مسئولیت شما هستند سوال می کند که آیا از آنها نگهداری کردی ویا آنهارا ضایع کردی تا جای که از مرد در مورد خانواده اش سوال می شود.
امام ابن قیم (رح) براین مسئولیت تأکید کرده و می فرماید:
خداوند در روز قیامت از پدر ومادر در مورد فرزندانشان سؤال می کند قبل از اینکه از فرزندان در مورد پدر ومادر سؤال شود همانا که پدر ومادر حقی بر اولادشان دارند، اولاد هم حقی بر پدر ومادر دارند. کسی که از تربیت فرزندش غفلت ورزد واز آنچه برای آنها سود ونفع دارد چشم پوشی کند وبی توجه باشد نسبت به فرزندانش، براستی نهایت بدی را در حق اولادشان کرده است، اینکه آنها فاسد می شوند از بی توجهی پدر ومادرشان است که از آنها غافل هستند و نمی دانند که چه می کنند و فرائض و سنت های دینی را به آنها یاد نداده اند، از همان کودکی آنها را ضایع کرده اند پس نمی توانند انسان های خوشبختی باشند و وقتی بزرگ شدند نفعی برای پدر و مادرشان ندارند.
هم چنان که بعضی از پدر ومادرها فرزندانشان را سرزنش می کنند که حقوق آنها را مراعات نمی کنند. آنها در جواب پدر ومادر می گویند، شما در کودکی حقوق من را مراعات نکردی(یعنی من را تربیت نکردی) پس من هم الآن که بزرگ شده ام حقوق شما را مراعات نمی کنم. شما در کودکی من را ضایع کردید من هم حالا که به سن پیری رسیدی شما را ضایع می کنم نسبت به شما بی احترام می باشم و انتظار خدمت نداشته باشید.
2) مصون کردن خود و خانواده از آتش جهنم
پدر و مادر در پیشگاه خداوند در برابر اولادشان مسئول هستند همانطور که خداوند می فرماید:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ . « تحریم/6
‏«اي مؤمنان ! خود و خانواده خويش را از آتش دوزخي بر كنار داريد كه افروزينه‌ي آن انسان ها و سنگ ها است.
وپیامبر «صلی الله علیه وسلم» هم در این زمینه می فرماید: (کُلُّکُم راعٍ وَ کُلُّکُم مَسئوُولٌ عَن رَعِیَّتِهِ)
هرکدام از شما {مانند} چوپان و مورد سؤال گله{امور تحت فرمان} خویش هستید.
پس توجه به تربیت فرزندان، انسان را در روز قیامت نجات می دهد آن وقتی که پروردگار در مورد آنها سؤال می کند.
3) زینت دادن اجتماع با رنگ و هیئت اسلامی
‏صِبْغَةَ اللَّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ بقره/138
‏ (خداوند ما را با آئين توحيدي و ايمان راستين زينت داده است و ) اين رنگ و زينت خدا است و چه كسي از خدا ( مي‌تواند ) زيباتر بيارايد و بپيرايد ؟ و ما تنها او را مي‌پرستيم . ‏
پس تربیت اولاد نقش به سزایی دارد در درست کردن نسل صالح که وقتی انسان ها صالح باشند اجتماع هم سالم می شود و سعادت و خوشبختی در این اجتماع دیده می شود، وهیچ چیزی سخت تر نیست برای دشمنان دین خدا وقتی نسل صالح و سالم را می بینند که فضایل اخلاقی و اسلامی را در اجتماع رعایت و تبلیغ می کنند.

 آنها برای عبادت به مسجد می روند و مساجد پراز نمازگزار می شود ، ودر این جامعه هرچیزی سر جای خود قرار می گیرد وفریب کاری، رشوه دادن، بداخلاقی، سیگارکشیدن، اعتیاد و مشروبات الکلی از بین می رود و از میان مردم رخت بر می بندد و فرزندان از آنها دوری می کنند.
4) اولاد صالح که برای پدر ومادر دعای خیر کند
کسی که اولادش را تربیت کند و دستورات اسلام را به آنها یاد دهد ، آنها نیز از پدر ومادرشان احترام می گیرند و آنها را دوست می دارند و نسبت به آنان کارهای نیک انجام می دهند و برای آنها دعای خیر می کنند ؛چه در حال حیات و چه بعداز مرگ آنها.
هم چنان که خداوند می فرماید:
‏ «وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا». اسراء/23
‏ «و بال تواضعِ و مهرباني را برايشان فرود آور ( و در برابرشان كاملاً فروتن باش ، و براي آنان دست دعا به درگاه خدا بردار ) و بگو : پروردگارا ! ( اينك كه ضعيفند و جز تو پناهي ندارند ) بديشان مرحمت فرما ، همان گونه كه آنان در كوچكي ( به ضعف و كودكي من رحم كردند و ) مرا تربيت و بزرگ نمودند.
ودر جای دیگر می فرماید:
‏ «رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ‏». ابراهیم/41
‏ « پروردگارا ! مرا و پدر و مادر مرا و مؤمنان را بيامرز و ببخشاي در آن روزي كه حساب برپا مي‌شود.
ودر این زمینه مفهوم حدیثی که قبلاً ذکر شد متحقق می شود.
5) مصونیت کودک در برابر افکار مخرّب
هنگامی که مربی و پدر و مادر وظایفشان را به نحو احسن در برابر فرزندانشان انجام می دهند و آنها را با اخلاق نیکو تربیت می کنند و نمی گذارند آنان با عادت های قبیح و زشت بزرگ شوند، در این صورت آن کودکان و فرزندان مسایلی را که زشت است می شناسند و خود را از آن دور می کنند، بویژه زمانی که کودک و فرزند به مدرسه و خیابان و بازار می رود، آن وقت می فهمد که باید از چه چیزهایی دوری کنند ، چنین کودکانی  در مقابل تعارفات بی مورد و بی جا – که در جامعه رواج داشته و اغلب باعث انحراف نوجوانان می شود – جرأت نه گفتن را دارند و به اینگونه تعارفات خطرناک جواب مثبت نمی دهند.
6)کشف استعداد ها و توانایی هایی که در کودکان است.
هر خواننده ای که صدا و آوازهای او را شنیده و از شنیدن آن لذت می بریم در کودکی صدای خوش او کشف شده وسپس آن را پرورش داده و تقویت کرده و زمینه رشد را برای آن مهیا نموده است که الآن یک خواننده موفقی شده است و همچنین نقاش و یا پزشک ویا مهندس و….. آنها نیز استعدادشان از دوران کودکی کشف شده و زمینه رشد را برای آنها فراهم نموده اند.
پس لازم است به صدای فرزندانمان گوش دهیم و توانایی آنها را کشف کنیم و آنها را برای تلاوت قرآن تشویق کنیم یا در سرودن آوازهای اسلامی آن ها را تربیت کنیم و کاری کنیم که به قرآن علاقه مند شوند و یا اگر کودکانمان در هر زمینه ای استعداد دارند از جمله نقاشی و صنعت و….زمینه رشد را برای آنها مهیا نماییم، وقتی به تربیت کودکانمان توجه می کنیم می فهمیم که آن ها در چه زمینه ای استعداد دارند ، به راحتی می توانیم استعدادشان را شکوفا کنیم ؛ اما وقتی که از تربیت آنها غافل باشیم در آن هنگام فرزندانمان نمی توانند از استعدادهایشان به نحو احسن استفاده کنند. در نهایت همین فرزندان ماانسان های بی بند و بار و سربار جامعه می شوند و نمی توانند برای خود برنامه ریزی درستی داشته باشند.
تربیت کردن کودکان و فرزندان، آرامش را به انسان می بخشد و مشکلات را در زندگی انسان کم می کند، کودکی که طبق برنامه اسلام تربیت شده ، مشکلاتی را برای خانواده اش ایجاد نمی کند وهمواره سبب آرامش خانواده است و پدر ومادر و اعضاء خانواده و معلم نیز در اثر تربیت کودکان به آرامش دست می یابند ودر آینده  سبب اذیت وآزار آنها نمی شوند همانند کودک که تربیت شده در طول شبانه روز پدر ومادر و اعضاء خانواده و معلم وهمسایه از دست آن به شکایت می افتند، تا جایی که در اثر ناراحتی که ایجاد می کند پدر و مادر از آن دعای شر می کنند و آرزو می کنند از دست کودک بی ادبشان نجات یابند.
آیا ندیده اید بعضی از کودکان را که توسط والدین یا مربیانشان بد تربیت شده اند چگونه نسبت به پدر ومادرشان الفاظ رکیک بکار می برند ، بعضی اوقات از نبودن پدر ومادر خوشحال می شوندو عده ای هم آرزو می کنند که هرچه زودتر پدر ومادرشان بمیرند تا از دست آنها نجات یافته ومالشان را به ارث ببرند ، آیا ندیده ای بعضی از فرزندان را که کاری می کنند پدر ومادرشان در اموالشان هیچ گونه تصرفی نداشته وبعضی هم از پدر ومادرشان دزدی می کنند و بعضی هم آن ها را از خانه بیرون می کنند و پیش دوستانشان آنها را مسخره می کنند و به پدر ومادرشان می خندند؟!
اگر کودکی  طبق سفارشات پیامبر (ص) از اوایل کودکی تربیت نشود ؛پس وقتی بزرگ شدنماز نمی خواند ، زکات نمی دهد ، روزه نمی گیرد ، حج را انجام نمی دهد و واجباتی که خداوند ، ما را بر انجام دادن آن مکلف کرده ، انجام نمی دهد.
این ها و چیزهایی دیگر از این قبیل ، همیشه نتیجه عدم تربیت درست فرزندان می باشد که پدر و مادر از اوایل کودکی از آن غافل بوده و آن ها را راهنمایی نکرده اند.

 آیا دوست دارید که کودکان و فرزندان شما هم این طور باشند، قطعاً نه ، چون سعادت و خوشبختی پدر و مادر در این است که فرزندشان را برابر دستورات الهی تربیت کنند.

والسلام علیکم و رحمة الله
برگرفته از کتاب: فن تربیة الأولاد فی الإسلام
نویسنده: محمد سعید مرسی
ترجمه :ماموستا سلیمان رستمی – مهاباد

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

‫3 نظر

  1. مامۆستا سلیمانی خۆشه‌ویست بابه‌تێکی زۆر پێویسته‌، ده‌ست و چاوت خۆش بێ هه‌ر بژی و نه‌ناڵی، خۆدا جه‌زای خێرت بداته‌وه‌

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا