بزرگداشت میلاد حضرت محمد(ص) از منظر هیات های فتوای برخی کشورها

بزرگداشت میلاد حضرت محمد(ص) از منظر وزارت خانه های اوقاف و هیات های فتوای برخی کشورهای منطقه
یکی از اموری که هر ساله پیرامون آن شبهاتی مطرح می گردد و آراء و نظرات مختلفی در مورد آن رد و بدل می شود ، برگزاری محافل و مراسم به مناسبت میلاد نبی اکرم (ص) می باشد ؛ آیا برگزاری این محافل بدعت است یا سنت یا هیچ کدام و بلکه عادتی بیش نیست ؟
هیأت های علمی و پژوهشی شرعی در برخی از کشورهای عربی و اسلامی در مورد بزرگداشت میلاد آن حضرت دلایل و براهین و حجت هایی را ارائه کرده اند که برای کسی که خواهان قناعت و هدایت است و بدون افراط و تفریط و تعصب ، از سنت رسول الله (ص) تبعیت کند ، مفید خواهد بود .
*وزارت امور اوقاف و خیریه اسلامی کشور کویت ، در فتوای شماره (10528) برگزاری تمام محافل مربوط به سالگرد نبی اکرم (ص) را جایز شمرده ، اما آن چه لازم و شایسته است در این محافل ذکر شود ، پرداختن به سیره درخشان آن حضرت و همچنین ذکر برخی از صفات ایشان و تشویق به تبعیت از سنت رسول الله (ص) و دور نگه داشتن اینگونه مراسم ها از موسیقی های ناروا و سخن های نامربوط که بعضی وقت ها در این محافل به چشم می خورد. لازم به یادآوری است که اصحاب کرام ، محافل میلاد نبی اکرم (ص) را برگزار نکرده اند و صد البته که ترک این کار از سوی آنان به معنای تحریم آن نبوده و نیست .
*هیأت علمای سودان و دایره فتوای شرعی با شماره ( ه/ع/س / 146/2015) :
برگزاری محافل گوناگون مربوط به میلاد حضرت را از دیدگاه اسلام بلامانع توصیف کرده است ؛ زیرا باعث زنده و پویا شدن نام و صفات واقعی رسول خدا (ص) در قلب ها خواهد شد .
ابراز خوشحالی و دل گرمی مسلمانان در این محافل آن هم به مناسبت تولد و بعثت حضرت محمد و تحلیل و توصیف کردن گوشه های زندگی رسول خدا (ص) ، از کارهای پسندیده ای است که در این گونه مراسم ها به چشم می خورد ؛ در واقع انسان مسلمانی که به این مناسبت به شادی می پردازد مشمول این آیه قرآن می شود ( قل بفضل الله و برحمته فبذلك فليفرحوا هو خير مما يجمعون – بگو: «به فضل و رحمت خداست که [مؤمنان ] باید شاد شوند و این از هر چه گرد مى آورند بهتر است. سوره یونس ؛ ۵۸) .
در برخی روایات آمده است که ابولهب به خاطر بزرگداشت تولد پیامبر اسلام (ص) در روزهای دوشنبه از عذابش کاسته می شود ؛ اکثر علماء از جمله شیخ ابن حجر و امام سیوطی ، و شیخ زروق ، و إبن حمدون ، و إبن عباد ،و ابن حجرالهیتمی و…….این نظریه را تأیید کرده اند .

*هیأت فتوای مصر با شماره ( 140 / 1186) می گوید برگزاری مراسم و محافل میلاد نبی اکرم )ص) و همچنین آزین بندی نمودن این محافل از لحاظ شرعی و عقلی بلامانع است ؛ زیرا اصل در این گرد همایی ها و محافل پی بردن به هیبت و عظمت خداوند متعال و بخشیدن نعمت های اوست و همچنین شکر او در مقابل زحمات و خدمات نبی اکرم می باشد و بس .
این محافل باعث می شود مسلمانان آشنا شوند با سیره نبوی ، تولد ، بعثت، مقام ، و… حضرت محمد که الگوی یک انسان کامل و نور و رحمتی در جامعه بشریت می باشد .
نوشته ها و رساله هایی از علمای سلف صالح در قرن چهار و پنج هجری مبنی بر جایز بودن برگزاری محافل میلاد نبی (ص) نوشته شده است ، بخشیدن غذا و….. به حاضران و فقرا و تلاوت قرآن ، ذکر و خواندن شعر و داستان در مورد زندگانی رسول خدا (ص) از جمله کارهای ستوده ای است که از دیر باز در شب و روز میلاد نبی اکرم (ص) انجام و عملی می شود.
همانطور که مورخان بزرگی همچون إبن الجوزی و إبن کثیر و حافظ إبن دحیه اندلسی ،حافظ إبن الحجر و جلال الدین سیوطی رحمهم الله تعالى أجمعين بر این امر مهر تایید و تاکید گذاشته اند.
* هیأت شئون اسلامی و اداره اوقاف کشور امارات متحده عربی در فتوای شماره (1489) رأی جمهور علماء آن کشور در مورد جایز و مشروع بودن برگزاری محافل و مراسم برای میلاد نبی اسلام فتوایی صادر کرد که به موجب آن این گردهمایی ها نوعی شکر گذاری درمقابل نعمت و فرستادن رسول الله صلى الله عليه وسلم محسوب شده است . أسلوب حضاري للتعبير عن المحبة لرسول الله صلى الله عليه وسلم، والاعتزاز بقيادته، والالتزام بشريعته، ويجب أن يكون خالياً من المخالفات الشرعية، ويُكتفى فيه بذكر السيرة العطرة، والشمائل الكريمة، والحث على التمسك بالدين. أهـ.
*هیأت فتوای کشور اردن در فتوای شماره ( 653 ) می گوید ؛ بزرگداشت میلاد نبی اکرم روشی به روز و معاصر است از ابراز محبت نسبت به رسول خدا و همچنین افتخار نمودن به رهبریت آن بزرگوار ؛ علاوه بر اعلام پایبندی امت مسلمان به شریعت اوست ؛ البته باید در این گردهمایی ها از امور مخالف با شریعت اسلام خودداری شده و کافی است با بحث و تحلیل سیره و زندگانی شیرین و شمائل و صفات پیامبر و سفارش نمودن مسلمان به الگوبرداری از رسول الله این مناسبت و سالگرد گرامی داشته شود.
*هیأت فتوای فلسطین درفتوای شماره ( 362) می گوید: اگر موضوع و محور گردهمایی ها و مراسم های میلاد حضرت رسول(ص) تحلیل و بازخوانی سیره نبوی و مدح و صلوات ، امر به اطاعت از آن حضرت باشد برگزاری این گونه مناسبت ها بلامانع و جایز است .

*دیوان عالی کشور تونس ؛ برگزاری محافل و مجالس دنیوی از جمله میلاد نبی اسلام (ص ) و زنده نگه داشتن شب قدر از عادات و سنت های مباح به شمار می آید ، اما در روز عرفه و عاشورا سنت در این دو روز مسلمانان روزه باشند.

منبع ؛ مجله المجتمع

ترجمه : عبدالله علی پور